ΙΕΡΕΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Δος μου κι εμένα άνεση, Παναγιά μου,
πριν ν’ απέλθω και πλέον δεν θα υπάρχω.(Αλεξ. Παπαδ.)

Τρίτη, Σεπτεμβρίου 30, 2014

Ολιβιέ Κλεμάν:Αν δεν είχα γίνει ορθόδοξος δεν ξέρω εαν θα είχα κατορθώσει να ζήσω

 
«Ἂν δὲν εἶχα γίνει Ὀρθόδοξος, δὲν ξέρω ἂν θὰ εἶχα κατορθώσει νὰ ζῶ.
Οὔτε τὸ ἕνα πόδι δὲν μπορῶ νὰ ἀπομακρύνω ἀπὸ τὸ ἄλλο, παρὰ μόνο μέσα σ’αὐτὸ τὸ γλυκύτατο φῶς, μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μὲ δίδαξε νὰ βλέπω τὸ Χριστό, κάθε ἀνθρώπινο πρόσωπο, κάθε χορταράκι ὅπως τοὺς ἀστερισμοὺς τοῦ οὐρανοῦ. Γιατὶ μὲ δίδαξε ὅτι καὶ οἱ ἀστερισμοὶ οἱ πιὸ ἀπόμακροι καθρεφτίζονται στὸ πρόσωπο ἐκείνου ἢ ἐκείνης ποὺ ἀγαπῶ».(Ὀλιβιὲ Κλεμάν, «Ὀρθοδοξία καὶ πολιτική», ἐκδόσεις Μήνυμα, Ἀθήνα 1985, μετάφραση -ἐπιμέλεια Γιάννης Λάππας-Γιάννης Ζερβός).

- «Γνωρίζετε, βέβαια, τὸ πιὸ πεζὸ ἐπιχείρημα τῶν ἀθέων: Γιατί ὁ Θεὸς δὲν τὰ ρυθμίζει ὅλα αὐτὰ ἀφοῦ εἶναι παντοδύναμος; Εἶναι παντοδύναμος ὁ Θεός. Ἀλλὰ ἡ δύναμή του δὲν εἶναι αὐτὴ τῶν δικτατόρων καὶ τῶν δημίων, οὔτε κἂν ἡ δύναμη ποὺ μπορῶ νὰ ἀσκήσω μέσα στὸ μίσος μου. Ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ εἶναι –κι ἐδῶ χρησιμοποιῶ ὅρο δυσκολομετάφραστο ποὺ θέλει ἀνάλυση - ἡ Ἀγάπη.» (ὅ.π. σελ.11).


- «Οἱ καλύτεροι ψυχολόγοι, οἱ καλύτεροι παιδαγωγοί σήμερα, εἶναι ρητοί: ἡ ἀνταρσία τῶν ἐφήβων προέρχεται ἀπό τὸ γεγονός ὅτι ἀπογοητεύθηκαν κατάβαθα ἀπὸ τὸν ὥριμο ἀπόντα πατέρα ἢ πατέρα χαμένο, ποὺ γίνεται περιοδικά «flic».

Ἀλλ’ ἂς ἐμφανιστεῖ ἕνας ἄνθρωπος λιγάκι αὐθεντικός, ἕνας ἀληθινὰ ὥριμος, καὶ τότε ὅλες οἱ λιγοθυμισμένες ἀνάγκες τοῦ θαυμασμοῦ καὶ σεβασμοῦ θὰ τὸν ἀγκαλιάσουν. Ἡ ἀνταρσία τοῦ ἐφήβου ἐναντίον τοῦ πατέρα δὲν εἶναι, γενικά, ἡ ἄρνηση τῆς οὐσίας τῆς πατρότητας. Εἶναι ἡ ἀναζήτηση μιᾶς ἄλλης πατρότητας,μιᾶς πατρότητας ποὺ θὰ τὴν διάλεγε καὶ ποὺ δὲν θὰ ἐπιβάλλονταν, μιᾶς πατρότητας συνδεμένης μὲ τὴν ἐλευθερία μὲ ἕναν ἀδελφικὸ δεσμό, μιᾶς πατρότητας γιὰ τὴ μύηση στὸ Πνεῦμα. 
Καὶ ἐδῶ θίγουμε ὁρισμένες ἀπὸ τὶς ρίζες τοῦ σύγχρονου ἀθεϊσμοῦ (γιατὶ ὁ «θάνατος τοῦ πατρός» εἶναι βαθιὰ δεμένος μὲ τὸν ἀθεϊσμό) καί, λοιπόν, τοὺς δρόμους τῆς θεραπείας του γιὰ μερικοὺς ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ καλούμαστε νὰ βοηθήσουμε. 
Γιὰ τὸν χριστιανὸ παιδαγωγό, γιὰ τὸν χριστιανὸ μέσα στὸ χῶρο τῆς πατρότητας, τὸ πρωτότυπο θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι, κατά κάποιο τρόπο, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής, ὁ πιὸ ἀρρενωπὸς καὶ ὁ πιὸ ταπεινός: «Ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι», δηλαδὴ (καὶ τοῦτο μπορεῖ κανεὶς νὰ τὸ κάνει αἰσθητό, ἀκόμα καὶ ἂν δὲν τὸ πεῖ): «εἶστε συγκεντρωμένοι γύρω μου, πιστεύετε ὅτι εἶστε συγκεντρωμένοι γύρω μου, ἀλλ’ ἀπατᾶσθε⋅ στὴν πραγματικότητα εἴμαστε συγκεντρωμένοι γύρω ἀπὸ τὸν Χριστό». ( Ὀλιβιέ Κλεμάν, Παρατηρήσεις ἑνός Λαϊκοῦ πάνω στὴ Μαρτυρία τῆς Πίστης, Ἀπόδοση: Λουκίας Ἰ. Μεταξᾶ, Ἀπό τὸ «Χριστιανικὸν Συμπόσιον» Ἀθῆναι 1967, Ἐκδ. Ἰ.Δ. Κολλάρου & Σιας Α.Ε.).

- «Γιατί ὅμως μᾶς δημιουργεῖ τόσα προβλήματα ἡ ἐξουσίαΜὰ γιατὶ χάσαμε τὴν ἔννοια τῆς αὐτοθυσιαστικῆς καὶ ἀπελευθερωτικῆς πατρότητας. Μόνον οἱ μοναχοὶ τὴ διατήρησαν. Πρέπει τὴν πατρότητα αὐτὴ νὰ τὴν ἀνακαλύψουμε ξανὰ μέσα στὴν κοινωνία τῶν πολιτῶν… ἕνα ἀπὸ τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ ξεχωρίζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ ζῶα εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἕναν πατέρα. Τὰ ζῶα δὲν ἔχουν πατέρα, ἀλλὰ μόνο γεννήτορες… Ὁ πατέρας εἶναι ἐκεῖνος ποὺ πρέπει νὰ μάθει στὸ παιδί του ὅτι θὰ πεθάνει, θὰ ἀναστηθεῖ καὶ ὅτι αὐτὸ ἔχει κάποιο νόημα» ( Ὀρθοδοξία καὶ πολιτικὴ, σελ. 32).


- «Οἱ μοναχοὶ ἀντικαθιστοῦν θεληματικὰ τοὺς μάρτυρες ὅταν ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει μιὰ σχετικὴ εἰρήνη. Ὁ μοναχὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ βυθίζεται ζωντανὸς μέσα στὸ θάνατο γιὰ νὰ βρεῖ τὴν Ἀνάσταση προκειμένου νὰ τὴν μεταδώσει στὴν ἀνθρωπότητα» (ὅ.π. σελ. 15).



Τρίτη, Σεπτεμβρίου 23, 2014

23 Σεπτεμβρίου: Φθινόπωρον







Σύλληψη του Τιμίου Προδρόμου. Εχθές πρώτο ανάγνωσμα του Λουκά!

Εισοδεύσαμε στην εκκλησιαστική και αστρονομική περίοδο του φθινοπώρου. 


Το φθινόπωρο θεολογικά με την συγκομιδή των καρπών , την αγονία της γής και την μεταφυσική μελαγχολία είναι και αυτό φυσική εικόνα και τύπος των εσχάτων ημερών. 

Ταυτόχρονα εικονίζει την προ Χριστού εποχή και μας προετοιμάζει με τις θεομητορικές του εορτές για το μυστήριο και την δεσποτική εορτή της Θεοφανείας(Χριστούγεννα).

Ο ήλιος και η μέρα φθίνουν ακόμα έως το χειμερινό ηλιοστάσιο.Οι μικρότερες ημέρες μας υπενθυμίζουν τις μέρες της αγνωσίας του σκότους προ της Ανατολής του νοητού Ηλίου, επισης τις κολοβωμένες ημέρες της αποκαλύψεως.

Ταυτόχρονα η συγκομιδή των καρπών την τελική κρίση. 

Όλη η δημιουργία είναι εικόνα των μελλόντων αγαθών και της οικονομίας του Θεού. 


Παρόλα αυτά μας μένει και καιρός και διάθεση να εκτιμήσουμε και τις φυσικές ομορφιές του.

Σάββατο, Σεπτεμβρίου 20, 2014

Κυριακή μετά την Ύψωσιν: Η ευλογία στο να άρεις τον σταυρό σου



Μέσα στο κλίμα το εορταστικό του Σταυρού είναι και η αυριανή περικοπή του ευαγγελίου. Αφού εορτάσαμε τον σταυρό του Κυρίου και συναισθανθήκαμε την σπουδαιότητα της σφαγής και της θυσίας Του, ως καθολικής λύτρωσης του ανθρώπου, μας τίθεται ένας διαφορετικός προβληματισμός και μία δική μας ιδιαίτερη σπουδή: ο δικός μας σταυρός.

Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι.

 Η εικόνα πού δίνει ο Κύριος στους ακροατές του είναι τα μάλα δραματική , αλλά και σκανδαλιστική για τον άνθρωπο κάθε εποχής. Πρό των οφθαλμών των ευσκανδάλιστων και προσεκτικών ιουδαίων αλλά και κάθε δυναμικής προσωπικότητας και θρησκευτικού ανθρώπου ο Χριστός θέτει το ιδανικό της μαθητείας με μία δυσκολοχώνευτη παράσταση: Αυτή του κατάδικου , του τελευταίου και πλέον περιφρονημένου κατάδικου, πού σέρνει τον σταυρό του προς τον τόπο του θανάτου! Αν για τους Ιουδαίους ο σταυρός είναι κατάρα και η σταυρική καταδίκη η εσχάτη ευτέλεια, αλλά αυτό ισχύει για τον άνθρωπο κάθε εποχής. Αν και ο κόσμος φαίνεται ότι μεταβάλλεται προς το προοδευτικότερον και ανθρωπινότερον, το ιδανικό και η φιλοσοφία του δυναμισμού , του ανθρωποκεντρισμού, της επιβολής, του κάθε είδους εξουσιασμού και υπεροχής, παρόλες τις μεταλλάξεις και τις ποικιλλίες παραμένουν ίδιες και κυρίαρχες σε κάθε κοσμοσύστημα, σε κάθε κοινωνία. Η εικόνα της άρνησης, της επώδυνης άρσης, της εκουσίας αυτοταπείνωσης, της θυσίας, του πνευματικού αγώνα παραμένει σκανδαλιστική, επαναστατική, μωρία ιουδαίοις και σκάνδαλον τοις έλλησι.Παρόλα αυτά η εκκλησία επιμένει να θέτει ως προϋπόθεση μαθητείας στην πίστη του Ιησού Χριστού την αυταπάρνηση, την άρνηση κάθε δυναμισμού, την αποδοχή του σταυρού με σκανδαλιστική χαρά, την μαρτυρική πορεία, την ιδιαιτερότητα του χριστιανού μέσα στην ισοπέδωση του κόσμου.


Πολύ συχνά ο προσωπικός σταυρός ονομάζεται και παρουσιάζεται στην παράδοση μας ως ευλογία και ως ευκαιρία. Αυτός πού ήταν κατάρα και τέλος φρικτό.Ένα πρόβλημα υγείας, ένας πειρασμός από άνθρωπο στο οικογενειακό και ευρύτερο περιβάλλον, η φτώχεια. η κοινωνική αδικία, η ευτέλεια του κόσμου, οι δυσχέρειες στον έγγαμο βίο, στην εργασία, στην πολιτεία, ένας θάνατος, το ίδιο το άχθος του βίου δυσβάσταχτο και πολυπειρασμικό, ο ίδιος ο χαρακτήρας μας πού παραμένει ο αυτός και ο κύριος να μερικοί σταυροί πού παραχωρεί η Σοφία και η οικονομία του Θεού. Αν πάρεις τον σταυρό σου ως ευλογία και ευκαιρία μπορείς να φτάσεις σταδιακά και συνειδητά στην αληθινή σοφία και αυτεπίγνωση.Η υποδοχή του σταυρού ως δώρο και η ολη ασκητική πάνω σε αυτό σε κάνει εγκρατή, ταπεινό, σου θέτει όρια, δεν αλαζονεύεσαι, δεν κάνεις ψευδομεγαλεπήβολα όνειρα, αξιολογείς ορθά τις καταστάσεις ως αστείες ή σοβαρές, γνωρίζεις τον εαυτό και τις δυνάμεις σου, σε κάνει ανεκτικότερο και συμπονετικότερο με τους άλλους, σου θέτει σταδιακή διαύγεια ώστε να αντιμετωπίζεις τους χαλεπούς πειρασμούς του άγχους, της μειονεξίας, της απελπισίας, του περιθωρίου, του φόβου, του πόνου, του ίδιου του θανάτου, ως πειρασμικά φαντάσματα πού επιδιώκουν απλώς την απόκλιση σου από μια φωτοφόρο και τροπαιοφόρο πορεία. Αν όλα αυτά δεν είναι ευλογία τί είναι ευλογία;Αν όλα αυτά δεν είναι ευκαιρία, τί είναι ευκαιρία;

Στον ανθρώπινο παράγοντα υπάρχει πάντα το ερώτημα για την αδικία και η αγανάκτιση για αυτό πού σε βρίσκει.Γιατί ο Θεός με βασανίζει, γιατί ο Θεός επιτρέπει έναν τέτοιο σταυρό; Τόσο στους αρχαίους ημών, όσο και στην αποκεκαλυμένη αλήθεια της εκκλησίας, υπάρχει η απάντηση πού δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση. Ο άνθρωπος καλείται από πολύ νωρίς ακόμα, πριν μεστώσει ο σταυρός του και πριν τον καταβάλουν οι αγωνίες και ο πόνος , να αναγνωρίσει τον εαυτό του και τα όρια του. Στους τραγικούς ποιητές υπάρχει η εξής αλήθεια πού είναι εκ φύσεως ευαγγελική και εναρμονισμένη με το ορθόδοξο ηθος: Ανθρωπε παραδέξου την ανθρωπινότητα σου. Παραδέξου αυτό πού είσαι, τα όρια σου και την φύση σου και θα βρείς την ανάπαυση και την αληθινή σοφία. Ο Θεός δεν καλείται σε απολογία. Ο Θεός είναι. Εσύ υπάρχεις δι Αυτού και εν Αυτώ. Από κει και πέρα παραδέχεσαι την πορεία σου και κάνεις τον σταυρό σου γέφυρα προς την γνώση.

Κλείνοντας, θα θέλαμε να σταθούμε στο αναστάσιμο στοιχείο της άρσης του σταυρού.Υπάρχει έντονη η αίσθηση πώς στο τέλος κάθε σταυρικής πορείας ο αγωνιστής λαμβάνει τον στέφανον της δικαιοσύνης και τα βραβεία της υπομονής, λαμβάνει θα λεγαμε σχηματικά το δώρον της ανάστασης. Σε αυτό επιμένουν με ποιητική περισσότερο διάθεση οι ύμνοι και η διδασκαλία της εκκλησίας. Ότι στο τέλος, στην κορυφή βρίσκεται η ανταμοιβή. Ωστόσο, τόσο ό βίος των αγίων, όσο και η πολιτεία τους μέσα στον κόσμο των πειρασμών και της δοκιμασίας μας αποκαλύπτει μια άλλη φιλανθρωπότερη και υπέροχη αλήθεια: Η ανάσταση δεν βρίσκεται πάντα στο τέρμα και στην κορυφή, δεν υπάρχει σκοπός και συναλλαγή. Η ανάσταση συμβιώνεται με τον σταυρό. Οι μάρτυρες της πίστης και της συνείδησης, απολάμβαναν τα στέφανα της χαράς και της κοινωνίας του Θεού, την ώρα της άρσης, της αποδοχής, της ασκητικής, την ώρα πού έφερναν με χαρά, υπομονή και αυτοθυσία τον σταυρό τους ήδη απολάμβαναν με μυστική χαρά την ευλογία της ανάστασης. Τρανό παράδειγμα είναι η ζωή των συγχρόνων γερόντων της ορθοδοξίας, πού υπέμειναν τα δεινά ως δώρα του παραδείσου και ζούσαν ήδη εν αγιότητα μέσα στο καμίνι των θλίψεων. Αυτό για να το βιώσει και να το απολαύσει κανείς προϋποθέτει μια σοβαρή ασκητική μέσα στις αλήθειες της ορθοδοξίας και την Εκκλησία. Το τέλος δεν ήταν παρά μια έκρηξη αιωνίας και ατελευτήτου χαράς, η οποία τα θεμέλια της έθεσε από αυτήν εδώ την ζωή των θλίψεων και της θυσίας ο αγωνιστής. Μια ανευ προηγουμένου παραδείσια χάρη πού κατά τα γήινα μέτρα προγεύτηκαν ήδη από εδώ. 

Αυτήν ευχόμαστε για όλους μας.



σάββατον μετά την ύψωσιν, 18-20 σεπτεμβρίου 2014
π παντελεήμων κρούσκος

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 18, 2014

Επιστρέφοντας με τον Σταυρό...



Εξηγόρασας ημάς, εκ της κατάρας του νόμου, τω τιμίω σου αίματι τω Σταυρώ προσηλωθείς και την λόγχη κεντηθείς, την αθανασίαν επήγασας ανθρώποις, Σωτήρ ημών δόξα σοι.


Ψάλλοντας ξανά και ξανά το θαυμάσιο αυτό τροπάριο της μεγάλης Παρασκευής αισθάνεσαι έναν θρίαμβο μια νίκη, ένα πέρασμα τροπαιοφόρο μέσα στις δυσχέρειες και τον δαιμονισμό του κόσμου. Αυτή η λυτρωτική αίσθηση πού εκπέμπει και αποπνέει το τροπάριο είναι μια δοξαστική επέμβαση στους θρασείς και καταγέλαστους πειρασμούς του κόσμου, στον φόβο , την αγωνία, τον αφανισμό, τον θάνατο.

Αυτός πού έγινε κατάρα, μας λύτρωσε από την κατάρα του νόμου. 

Το Αίμα έγινε ζωή. Έλαβε ξανά τον σκοπό και την ουσία για την οποία το πρώτον δημιουργήθηκε. 

Η Λόγχη έγινε σημείο κατάδειξης στην σωτηρία: Από την πλευρά την άχραντη, πηγή αθανασίας.

Στην ποιμαντική και ιατρική παράδοση της εκκλησίας το τροπάριο αυτό συναντάται και ως φάρμακο. 
Ο Σταυρός και η λόγχη είναι ίαμα και νυστέρι για πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν.

Δεν μπορεί παρά ο χριστιανός να πορεύεται τροπαιοφόρος μέσα στον ηττοπαθή και πολυδοκιμαζόμενο κόσμο. 

Αυτό δεν είναι σύνθημα. Είναι βίωμα. Και εμφαίνεται από την σταθερή και ακράδαντη πίστη στην ανάσταση.


(Μετά από πολύμηνη απουσία και την αρχική απόφαση να κλείσω τα ιστολόγια μου, όπως κλείνει παντού και πάντοτε ένας κύκλος, επιστρέφω στην γειτονιά των ιστολόγων και αποκλειστικά στο ΙΕΡΕΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ με επιλεγμένες αναρτήσεις μου από το Facebook, το οποίο μονοπωλούσε τον τελευταίο καιρό την διαδικτυακή μου δραστηριότητα. Καλώς σας ξαναβρήκα λοιπόν και εύχομαι να τα λέμε νοερώς ή και διά ζώσης συχνότερα).