Δύο θαυμαστούς στύλους της πνευματικής ζωής μας εκθέτει, αγαπητοί μου, η αγία Εκκλησία αυτή την Κυριακή: την ορθοδοξία και την ανάγκη για εξομολόγηση και άφεση αμαρτιών. Και η μεν ορθοδοξία προβάλλεται ενσαρκωμένη στο αγιασμένο πρόσωπο του Γρηγορίου Παλαμά, η δε ανάγκη για ζωή μετανοϊκή και άφεση αμαρτιών διαφαίνεται στην θεραπεία ενός παραλυτικού ανθρώπου, στον ευαγγελικό λόγο.
Δευτέρα Κυριακή της ορθοδοξίας χαρακτηρίζεται η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου. Τέτοια είναι η συμβολή του στα εκκλησιαστικά και θεολογικά πράγματα. Ως θεολόγος πρακτικός και θεωρητικός της ησυχαστικής ζωής στέκεται σαν άγιο όρος στην κοιλάδα της τεσσαρακοστής υπενθυμίζοντας μας τί μπορεί και τι οφείλει να γίνει ο αληθινός αγωνιστής της νηστείας: αγιασμένος, όργανο του παρακλήτου,καθαρός και όχι σχολαστικός θεολόγος , θεόπτης του αγίου φωτός. Η ορθοδοξία του αγίου Γρηγορίου Παλαμά διέσωσε την εκκλησία από τον κίνδυνο της ειδωλολατρείας του ορθού λόγου. Μας απέδειξε ο άγιος με συγράμματα αλλά και ζωντανή βιοτή πώς ο Θεός δεν είναι σύλληψη της διάνοιας μας και αφηρημένη δοξασία, αλλά Πνεύμα αληθινό που συναντά με τις ενέργειες Του τον άνθρωπο της προσευχής και της πίστης στον πραγματικό χρόνο και χώρο και αγιάζει την ύλη χωρίς να χάνει την θεότητα του. Ο Θεός είναι τόσο μακρυά μας όσο και δίπλα μας. Ακατάληπτος και καταληπτός. Κύριος στον ουρανό και συντροφος στην γη. Δεν ξέρουμε τί είναι ο Θεός, αλλά γνωρίζουμε τί κάνει. Μας δίνει ουσία, μας συντηρεί, μας αγιάζει,μας οδηγεί στη θέωση.Ο Θεός δεν είναι ένα θέμα ανάλυσης σε φιλοσοφικά σεμινάρια, ούτε επινόηση του ανθρώπινου νου , αλλά Αυτός που υπάρχει από πάντα και έρχεται να μας πάρει από το χέρι για να μας βάλει στη βασιλεία Του. Τον θεό τον ζούμε και τον αναπνέουμε με ζωή μετανοϊκή, μυστηριακή, προσευχητική. Ο άγιος Γρηγόριος αποστομώνει τους "τεχνολόγους" και ρήτορες της ανθρώπινης σοφίας και διασώζει την Εκκλησία από την πλάνη τους. Προβάλει την ορθοδοξία του ζώντος Θεού , του αληθινού Θεού.
Στο ευαγγελικό ανάγνωσμα , εξάλλου προβάλεται η ανάγκη για άφεση αμαρτιών ώστε να υγιαίνει ο άνθρωπος και σε ψυχή και σε σώμα. Η αμαρτία γεννά την ασθένεια , την φθορά και τον θάνατο. Ο παραλυτικός που απεικονίζει την πεσμένη στη φθορά και τον θάνατο μερίδα της ανθρωπότητας που ζητά την πνευματική και σωματική υγεία , προσγειώνεται σχεδόν στο κεφάλι του Ιησού. Τόση είναι η πίστη του, τόση η συνείδηση πώς ο Χριστός είναι ο απόλυτος σωτήρας του, ώστε πείθει τους φίλους να χαλάσουν μέρος της σκεπής και να συναντήσει τον Χριστό, από τον οποίο τον χωρίζει πλήθος ανθρώπων. Προτού του δώσει την υγεία του σώματος ο Κύριος του δίνει πρώτον την άφεση των αμαρτιών. Η αμαρτία είναι η αιτία της παράλυσης του ανθρώπου , αλλά και η αληθινή παράλυση. Οι απόγονοι του Αδάμ ζούνε σε ένα κόσμο πόνου και δακρύων, φθοράς και θανάτου. Στη βασιλεία του νέου Αδάμ, όμως δηλ. του Χριστού δεν έχει θέση ο πόνος και ο θάνατος. Ο άνθρωπος ανακαινίζεται, γίνεται κτίσμα όχι ερείπιο αλλά λαμπρό. Με την άφεση των αμαρτιών, ο παραλυτικός λαμβάνει μετά και την υγεία του σώματος.
Κάτω από το ευλογημένο πετραχήλι , αγαπητοί μου, στο μυστήριο της εξομολόγησης, που είναι λειτουργία ανακαίνισης του πεσμένου ανθρώπου, συντελείται μέσα στην εκκλησία το θαύμα του παραλυτικού. Έρχεται ο άνθρωπος με μετάνοια και πίστη, έρχεται με συνείδηση αμαρτωλότητας,έρχεται εικόνα χαλασμένη και ψυχή που ασθενεί και πέφτει στην αγκαλιά του Χριστού. Λαμβάνει σαν θυμίαμα δεκτό τη μετάνοια ο Κύριος και επιδιορθώνει τις βλάβες. Αφαιρεί τα χαλάσματα , καθοδηγεί στην ανακατασκευή με όργανο τον άξιο πνευματικό και με πηλό που φτιάχνει από τα δάκρυα του αμαρτωλού, ξαναπλάθει και διορθώνει τις ατέλειες του μετανοημένου πλάσματος Του.Με τη μυστηριακή ζωή και την ορθή προσευχή και πίστη μεταμορφώνει σε δοχείο του αγίου φωτός τον πρώην εσκοτισμένο.
Ο Θεός είναι κοντά μας και ζητά την σωτηρία μας. Αφήστε με εμπιστοσύνη στα πόδια Του την ψυχή σας και κερδήστε την ανανέωση. Ιδού καιρός ευπρόσδεκτος , ιδού καιρός μετανοίας. Ας μη χάσουμε την ευκαιρία, αγαπητοί, ας μη χάσουμε την ημέρα. Επιστροφή στον γιατρό και ανανέωση πνευματική. Δι'ευχών του αγίου Πατέρα μας Γρηγορίου. ΑΜΗΝ.
Ας έχουμε την ευχή του και τις πρεσβείες του. Αντισχολαστικός-ξεαντισχολαστικός, επανήλθε στην Ορθόδοξη θεολογική διδασκαλία από την Δύση (ναι από εκεί παρακαλώ) εξαιτίας θεολόγων όπως ο Meyendorff. Βρείτε πόσοι ορθόδοξοι θεολόγοι ασχολήθηκαν με τον Παλαμά πριν την δεκαετία του 1960.όσοι το έκαναν βρήκαν την ειρωνία των οργανωσιακών κατεστημένων θεολόγων που νόμιζαν πως μετά τον Τρεμπέλα η ορθόδοξη Γραμματεία έκλεισε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίσης δεν μπορώ να ανεχθώ τον μουζαχεντινισμό κάποιων αγιορειτών που λένε χαζομάρες για "μίσος των Δυτικών απέναντι στον Παλαμά" ενώ τα έργα του μεγάλου αυτού πατέρα διδάσκονται με σεβασμό στις δυτικές θεολογικές σχολές και βρίσκονται στον κατάλογο Documenta omnia catholica ecclisiae εδώ και αιώνες.
Πραγματικός στύλος της Εκκλησίας μας, αληθινό ορθόδοξο ήθος και πάνω από όλα διάκονος Χριστού.
Καλησπέρα, πάτερ μου. Η αλήθεια είναι δεν έχω ασχοληθεί με το θέμα "Παλαμάς και Δύση" για να έχω άποψη, αλλά μια τέτοια προσωπικότητα είναι αδύνατον να την αγνοήσει οποιοσδήποτε σοβαρός θεολόγος, ανεξαρτήτου δόγματος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα κι από μένα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠατέρα Παντελεήμονα την ευλογία σας!
Ο Γέροντας Μωυσής ο Αγιορείτης έλεγε προ ετών σε μια ομιλία του,πως αν δεν υπήρχε ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς,σήμερα θα ήμασταν όλοι ουνίτες.
Δεν ξέρω πόση υπερβολή μπορεί να υπάρχει σ'αυτό Πατέρα Παναγιώτη,αλλά έτσι ακριβώς ελέχθη.
(Δεν το συνδέω με τον μουτζαχεντινισμό που αναφέρετε,απλά το παραθέτω)
Τώρα,τα έργα του ναι,διδάσκονται με σεβασμό όπως γράφετε στις δυτικές θεολογικές σχολές,αλλά η ησυχαστική παράδοση,η νήψη,η νοερά προσευχή σαν πράξη, υπάρχουν?
Η θέωση,η εμπειρία του Ακτίστου Φωτός,η μέθεξη των ακτίστων ενεργειών εν γένει,είναι ζητούμενα στην καθημερινή πρακτική της Δύσης?
Εγώ από παλιό συμφοιτητή μου παπικό,άκουγα πολύ ειρωνικά σχόλια για ''ομφαλοσκόπους'' κ.λ.π
Αλλά,αν ο Πατήρ Παντελεήμων δεν έχει όπως λέει ασχοληθεί εκτενώς με το θέμα ''Παλαμάς και Δύση'',κάκιστα μιλάω εγώ που η Θεολογία σαν επιστήμη είναι πολύ μακριά από το όποιο γνωστικό μου αντικείμενο.
Συγχωρέστε με ειλικρινά!
Συγγνώμη και από τους δύο.
Καλόν αγώνα και καλή Ανάσταση!
Μαρίνα
Μαρίνα, καλημέρα. Οι παρατηρήσεις και οι απόψεις σου είναι πάντα δεκτές εδώ. Αυτό είναι αυτονόητο. Είμαστε άνθρωποι που αγαπάμε ή προσπαθούμε να αγαπάμε τον Χριστό και μοιραζόμαστε τις αγωνίες και τις απόψεις μας. Αυτό μόνο και είναι καλό και ευλογημένο. Δεν κάνει το πτυχίο τον λάτρη του Χριστού μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ αλήθεια είναι ότι ο βαρλααμιτισμός αφορά στο δυτικό πνεύμα, αλλά το ότι τουλάχιστον ασχολούνται με έναν στύλο της ανατολικής Εκκλησίας είναι μεγάλη "πρόοδος" και προς τιμήν τους.
:)
Νομίζω πως όποιος δεν ζει την Δύση (ή την Ανατολή)δεν πρέπει να είναι τόσο απόλυτος. Διαφωνώ κάθετα με τον Μωυσή τον Αγιορείτη. Ο Παλαμάς αγνοείται από την ορθόδοξη θεολογική πραγματικότητα μέχρι το 1960. Η μέθεξη των ακτίστων ενεργειών υπήρχε και πριν από τον Παλαμά. Δεν είμαστε Ορθόδοξοι λόγω του Παλαμά αλλά ΚΑΙ λόγω του Παλαμά.
ΑπάντησηΔιαγραφή@vater Panajiotis 4:46μ.μ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠατέρα Παναγιώτη,ανήκω στους τελευταίους που θα μπορούσαν να είναι απόλυτοι,ούτε καν σε αυτούς!
Σεβαστή απόλυτα η διαφωνία σας,άλλωστε δεν ανάγεται σε δόγμα ό,τι λέει ο Γέροντας Μωυσής,την άποψή του φαντάζομαι κι αυτός εκφράζει..
Σαφώς και η μέθεξη των ακτίστων ενεργειών υπήρχε πολύ πριν τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά,φαντάζομαι από τότε που υπήρχαν θεωμένοι άνθρωποι.
Δε λέει κανείς επίσης πως η στροφή στους Πατέρες έγινε προγενέστερα από τη δεκαετία που εσείς αναφέρετε.''Βαραίνουν'' πολλά τους εδώ θεολόγους και πανεπιστημιακούς δασκάλους.
Πάντως-και συγχωρέστε με,σταματώ εδώ-ακόμα και σήμερα,τουλάχιστον στην Ιταλία,υπάρχουν σχολές που κάνουν συστηματικά αντιπαλαμική διδασκαλία.
Ο Ναυπάκτου Ιερόθεος,ευρισκόμενος στη Βενετία προσκεκλημένος σε μια ημερίδα,αναφέρει πως στην ιταλική -τουλάχιστον- γλώσσα,τα έργα του Παλαμά,μεταφράστηκαν τον 21ο αιώνα,πριν πολύ λίγο καιρό.Έξι αιώνες χρειάστηκαν....
Την ευλογία σας.