Ταπεινοφροσύνη, υψοποιός αρετή

Ταπεινοφροσύνη, η μεγάλη αυτή υψοποιός χριστιανική αρετή, είναι η βαθειά συναίσθηση της ατέλειας και αναξιότητας του ανθρώπου απέναντι του τελείου Θεού. Η ταπεινοφροσύνη είναι η πρώτη και κυρία βάση της ύψωσης και της σωτηρίας του ανθρώπου και κατά συνέπεια το θεμέλιο και η βάση όλων των χριστιανικών αρετών και της αληθινής χριστιανικής ζωής.

Αυτή ακριβώς την διαπίστωση την βλέπει με τα μάτια της ψυχής του, ο καθαρός στην καρδία άνθρωπος στους λόγους του Σωτήρα Χριστού, «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών».Μακάριοι είναι εκείνοι που συναισθάνονται, όπως ο Τελώνης, την πνευματική τους πτώχεια, και τα πάντα τα αποδίδουν στο Θεό, τον Δημιουργό του παντός ζητούντες την χάρη και την ευλογία Του, με ταπείνωση, με υπομονή και εγκαρτέρηση.

Η μεγάλη αρετή της ταπείνωσης και τους αμαρτωλούς δικαιώνει, ως τον τελώνη, ως τον ληστή, ως την πόρνη και την αιμορροούσα γυναίκα, αλλά και τους δικαίους προφυλάττει από την αμαρτία και τις προσευχές τους τις μεταφέρει στον θρόνο του Παντάνακτος Θεού, ως της σήμερον εορταζομένης υπό της Εκκλησίας μας Οσίας μητρός Ξένης.

Την Οσία Ξένη, η παιδεία της, η ευγένεια της, η θερμή πίστη της και προπάντων η ταπείνωσή της, την έκαναν γνωστή ώστε καθημερινά να προστρέχουν κοντά της γυναίκες και παρθένες δια να ζητήσουν τις συμβουλές της, αλλά και τις προσευχές της παρά του Νυμφίου Χριστού, και εκείνη τις δέχεται με σεμνότητα, με γλυκύτητα, ως ταπεινή δούλη Κυρίου Ιησού.

Ο ταπεινός άνθρωπος δια της υπομονής και της εγκαρτέρησης γίνεται φίλος Χριστού και αποκτά το «γνώθι σαυτόν» πού είναι πράγμα δύσκολο να γνωρίζει, ζητά όμως με την χάρη του Αγίου Πνεύματος να προαχθεί ηθικά και να γίνει άξιος μαθητής Εκείνου, «όστις είναι ο πράος και ταπεινός τη καρδία».

Ο ταπεινός στην καρδιά άνθρωπος συναισθανόμενος τις αμαρτίες του προσπίπτει ταπεινά ενώπιον του αγαθού Θεού και λαμβάνει την θεία χάρη, διότι ο Θεός «επί πάντα ταπεινόν επιβλέπει» και τους ταπεινούς τω πνεύματι σώζει», ενώ απεναντίας «πάντα υψηλοκάρδιον, ως ακάθαρτον αποστρέφεται και οφθαλμούς υπερηφάνων ταπεινοί».

Έτσι ο υπερήφανος, ο αλαζών, ο εγωιστής, πέφτει και συντρίβεται υπό το βάρος της υπερηφάνειας του, της αλαζονείας του, του εγωισμού του, ενώ ο ταπεινός εργάζεται το αγαθό, το καλό, την αρετή και υψώνεται και προάγεται κατά Χριστό και συγχρόνως αποδίδει στο Θεό την ηθική του αξία και ικανότητα, διότι παρ’ Αυτού έλαβε τα πάντα. «Τι έχεις, ό ούκ έλαβες», λέγει ο Απόστολος Παύλος προς Κορινθίους. ...

Η ταπεινοφροσύνη είναι «το θεμέλιον της αγιότητος», μας λέγει ο άγιος Κυπριανός ή «θεμέλιός εστι της καθ ημάς φιλοσοφίας» ως επίσης μας λέγει ο χρυσούς την γλώττα Ιωάννης. Χωρίς τη αληθινή ταπεινοφροσύνη δεν είναι δυνατό να υπάρχει χριστιανική αρετή και δη και μάλιστα μετάνοια, μετάνοια ειλικρινή, ως αυτή του Τελώνη της σημερινής ευαγγελικής περικοπής.Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ο ταπεινός άνθρωπος κερδίζει τον Χριστό, την άκρα Ταπείνωση και γίνεται φίλος Χριστού.

Ας επιδείξουμε και εμείς ταπείνωση ειλικρινή και μετάνοια, ως ο Τελώνης, δια να δυνηθούμε να λάβουμε παρά του Δικαιοκρίτου Θεού την πνευματική μας ανύψωση και με αποτέλεσμα, το ποθούμενο, να γίνουμε μέτοχοι της εκ δεξιών αυτού παραστάσεως εν τη ημέρα της κρίσεως.

Η Εκκλησία μας από σήμερα μας εισαγάγει στην κατ’ εξοχή περίοδο της ταπείνωσης, της μετάνοιας, και της προσευχής, πού είναι η περίοδος του Τριωδίου και μας καλεί λέγοντας δια του υμνωδού της «της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα, ορθρίζει γάρ το πνεύμα μου, προς ναόν τον άγιόν σου, ναόν φέρον του σώματος όλον εσπιλωμένον, αλλ’ ως οικτίρμων κάθαρον, ευσπλάχνω σου ελέει»....

(από το σημερινό κήρυγμα του επισκόπου μας κ. Παϊσίου)