ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

"μὴ φοβοῦ· ἐγώ εἰμι ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος καὶ ὁ ζῶν, καὶ ἐγενόμην νεκρός, καὶ ἰδοὺ ζῶν εἰμι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, καὶ ἔχω τὰς κλεῖς τοῦ θανάτου καὶ τοῦ ᾅδου" ( Αποκ. α΄17-18).

Κοντάκιον
Εἰ καὶ ἐν τάφῳ κατῆλθες ἀθάνατε, ἀλλὰ τοῦ ᾍδου καθεῖλες τὴν δύναμιν, καὶ ἀνέστης ὡς νικητής, Χριστὲ ὁ Θεός, γυναιξὶ Μυροφόροις φθεγξάμενος. Χαίρετε, καὶ τοῖς σοῖς Ἀποστόλοις εἰρήνην δωρούμενος ὁ τοῖς πεσοῦσι παρέχων ἀνάστασιν.

Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα, αὐτὴν τὴν ζωηφόρον Ἀνάστασιν ἑορτάζομεν τοῦ Κυρίου, καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Στίχοι
Χριστὸς κατελθὼν πρὸς πύλην ᾍδου μόνος
Λαβὼν ἀνῆλθε πολλὰ τῆς νίκης σκῦλα.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

Τη σημερινή γιορτή την ονομάζουμε Πάσχα. Στην εβραϊκή γλώσσα Πάσχα σημαίνει διάβαση, πέρασμα. Αυτή την ημέρα, την Κυριακή, ο Θεός άρχισε απ’ το μηδέν τη Δημιουργία του κόσμου. Αυτή την ημέρα βοήθησε τούς Ισραηλίτες να περάσουν την Ερυθρά Θάλασσα (τους άνοιξε διάβαση, πέρασμα) και τους λύτρωσε απ’ τη δουλεία του Φαραώ. Αυτή την ημέρα, την Κυριακή, κατέβηκε ο Κύριος από τον ουρανό (κατά τον Ευαγγελισμό) και κατοίκησε στη μήτρα της Αειπαρθένου Μαρίας. Αυτή την ημέρα άρπαξε ο Θεός όλο το ανθρώπινο γένος απ’ τον πυθμένα του Άδη, το ανέβασε στον ουρανό και το οδήγησε στην αρχαία δόξα της αφθαρσίας. Βέβαια, όταν κατέβηκε στον Άδη, δεν τους ελευθέρωσε όλους, αλλά μόνο όσους θέλησαν να πιστέψουν σ’ Αυτόν. Σε όλες όμως τις ψυχές των αγίων απ’ τη Δημιουργία του κόσμου μέχρι τότε, χάρισε την ελευθερία και τους έδωσε τη δυνατότητα ν’ ανεβούν στον ουρανό. Γι’ αυτό το λόγο με υπερκόσμια και πανευφρόσυνη χαρά γιορτάζουμε σήμερα με λαμπρότητα την Ανάσταση, δείχνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο το πόσο μεγάλη χαρά πήρε η ανθρώπινη φύση μας από την πλούσια δωρεά του πανελεήμονος Κυρίου και Θεού μας. Κι ακόμα δίνουμε τον ασπασμό της αγάπης ο ένας στον άλλον, δείχνοντας την κατάργηση της έχθρας και την ένωση μας με το Θεό και τους αγγέλους.

Η Ανάσταση του Κυρίου έγινε ως εξής: Ενώ οι στρατιώτες φύλαγαν τον τάφο, κατά τα μεσάνυχτα έγινε σεισμός. Κι αυτό, επειδή κατέβηκε ένας Άγγελος κι απομάκρυνε το λίθο απ’ τη θύρα του μνημείου. Όταν οι φύλακες συνήλθαν κι είδαν τι έγινε, απ’ το φόβο τους έφυγαν. Τότε ήλθαν οι γυναίκες «ὀψὲ Σαββάτου», όπως λέει το Ευαγγέλιο, δηλ. στη μέση περίπου της νύχτας του Σαββάτου.

Πρώτα-πρώτα η Ανάσταση έγινε φανερή στη Μητέρα του Θεού, η οποία καθόταν απέναντι απ’ τον τάφο μαζί με τη Μαρία τη Μαγδαληνή, όπως λέει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος. Για να μην είναι όμως αμφιβαλλόμενη υπόθεση η Ανάσταση, οι Ευαγγελιστές δεν αναφέρουν ότι την είδε πρώτα η Μητέρα Του, αλλά η Μαρία η Μαγδαληνή. Αυτή είδε και τον άγγελο που καθόταν πάνω στο λίθο κι έσκυψε και είδε και τους άλλους αγγέλους μέσα στον τάφο. Αυτοί μάλιστα της μίλησαν και της ανήγγειλαν την Ανάσταση. «Αναστήθηκε», της είπαν· «δεν είναι εδώ· να ο τόπος που είχαν τοποθετήσει το νεκρό». Η Μαρία, λοιπόν, μόλις άκουσε αυτά, τρέχει και πηγαίνει στους ένθερμους μαθητές, τον Πέτρο και τον Ιωάννη, και τους φέρνει τη χαρμόσυνη είδηση. Κι όταν αυτή επέστρεφε μαζί με την άλλη Μαρία (την Παναγία), τις συνάντησε ο Χριστός λέγοντάς τους: «Χαίρετε». Αυτό έγινε, γιατί έπρεπε το φύλο των γυναικών, το οποίο άκουσε πρώτο τη θλιβερή απόφαση: «Με λύπες θα γεννάς τα παιδιά σου», αυτό πρώτο ν’ ακούσει και τη χαρμόσυνη αγγελία της Αναστάσεως. Αυτές, λοιπόν, απ’ την πολλή αγάπη που είχαν για τον Διδάσκαλο, πλησιάζουν για να βεβαιωθούν πραγματικά για το γεγονός, και γονατίζοντας αγγίζουν τα άχραντα πόδια Του. Ο Πέτρος εν τω μεταξύ κι ο Ιωάννης πήγαν στο μνημείο. Ο Πέτρος έσκυψε μόνο, είδε το μνημείο κι έφυγε. Ο Ιωάννης όμως μπήκε και μέσα. Αυτός εξέτασε με περισσότερη περιέργεια κι άγγιξε το σινδόνι και το σουδάριο, με τα οποία είχαν τυλίξει το σώμα και το κεφάλι του Ιησού.

Την ώρα του όρθρου η Μαρία η Μαγδαληνή ξαναήλθε με άλλες γυναίκες για να βεβαιωθεί καλύτερα. Στην αρχή κάθισε έξω από τον τάφο κι έκλαιγε. Κι όταν έσκυψε να κοιτάξει μέσα, είδε δύο αγγέλους με απαστράπτουσα λαμπρότητα, οι οποίοι επιτιμώντας την κατά κάποιον τρόπο, της είπαν: «Γυναίκα, γιατί κλαις; Ποιον ζητάς; Ζητάς τον Ιησού το Ναζαρηνό, τον Εσταυρωμένο; Αναστήθηκε, δεν είναι εδώ». Κι αμέσως σηκώθηκαν όλες φοβισμένες και βλέποντας μπροστά τους τον Κύριο, έφυγαν. Η Μαρία όμως γύρισε πίσω και βλέπει πάλι το Χριστό να είναι εκεί. Νομίζοντας, λοιπόν, ότι είναι ο κηπουρός (γιατί το μνήμα ήταν μέσα στον κήπο) λέει: «Κύριε, αν Τον πήρες εσύ, πες μου που Τον έβαλες κι εγώ θα Τον πάρω». Κι όταν αυτή έστρεψε ξανά πίσω το βλέμμα της προς τους αγγέλους του τάφου, ο Σωτήρας μας της είπε: «Μαρία». Εκείνη τότε κατάλαβε τη γνώριμη και γλυκιά φωνή του Χριστού και θέλησε να Τον αγγίξει. Όμως Εκείνος της είπε: «Μη μ’ αγγίζεις, δεν ανέβηκα ακόμα στον Πατέρα μου» (γιατί ο Χριστός γνώριζε ότι Τον θεωρούσε ακόμη άνθρωπο), «Πήγαινε στους αδελφούς και πες τους όσα είδες κι άκουσες». Και βέβαια, η Μαγδαληνή αυτό έκανε. Όταν πλέον ξημέρωσε η μέρα ήλθε και πάλι στον τάφο μαζί με τις υπόλοιπες. Αυτές μαζί με την Ιωάννα και τη Σαλώμη ήλθαν στο μνημείο όταν πλέον είχε ανατείλει ο ήλιος. Γενικά ο ερχομός των γυναικών στο μνημείο έγινε σε διαφορετικούς χρόνους. Κι ανάμεσά τους ήταν κι η Θεοτόκος. Αυτή (η Θεοτόκος) είναι η Μαρία (η μητέρα) του Ιωσή που λέει το Ευαγγέλιο. Ο Ιωσής ήταν υιός του Ιωσήφ του μνήστορος. Θα πρέπει πάντως να πούμε ότι είναι άγνωστο πότε ακριβώς αναστήθηκε ο Κύριος. Άλλοι λένε με το πρώτο λάλημα του πετεινού, άλλοι όταν έγινε ο σεισμός κι άλλοι διαφορετικά.

Όταν έγιναν αυτά, κάποιοι απ’ τη στρατιωτική φρουρά ήλθαν στους αρχιερείς και τους ανέφεραν όλα όσα συνέβησαν. Αυτοί όμως δίνοντάς τους χρήματα τους έπεισαν να πουν ότι ήλθαν οι μαθητές Του τη νύκτα και Τον έκλεψαν.

Το βράδυ της ημέρας αυτής, καθώς οι Μαθητές ήταν συγκεντρωμένοι όλοι μαζί εξ αιτίας του φόβου των Ιουδαίων κι ενώ οι πόρτες του σπιτιού ήταν καλά κλεισμένες και ασφαλισμένες, εισήλθε ο Χριστός. Αυτό έγινε, γιατί το σώμα Του δεν ήταν πλέον σαν το δικό μας, αλλά άφθαρτο. Τούς χαιρέτησε με το συνήθη χαιρετισμό της ειρήνης. Αυτοί, όταν Τον είδαν, χάρηκαν υπερβολικά. Κι Εκείνος με το φύσημα της πνοής Του τους έδωσε τελειότερα την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος (το Ευαγγέλιο αναφέρει «ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς: “Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον”»).

Όσο για το πώς λέγεται ότι ο Χριστός αναστήθηκε τριήμερος (σε τρεις μέρες) ισχύουν τα εξής: Το βράδυ της Πέμπτης και η ημέρα της Παρασκευής λογίζονται σαν μία ημέρα (24ωρο), γιατί έτσι μετρούν οι Εβραίοι το ημερονύκτιο (το λένε νυχθήμερο δηλ. νύχτα + ημέρα). Η νύχτα της Παρασκευής και η ημέρα του Σαββάτου είναι δεύτερο νυχθήμερο. Τρίτο νυχθήμερο είναι η νύχτα του Σαββάτου και η ημέρα της Κυριακής, κατά την οποία έγινε η Ανάσταση του Κυρίου.

Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, Ἀμήν.