ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Κυριακῇ τῶν Βαΐων, τὴν λαμπρὰν καὶ ἔνδοξον πανήγυριν τῆς εἰς Ἱερουσαλὴμ εἰσόδου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑορτάζομεν.

Στίχοι

Πώλῳ καθίσας, ὁ λόγῳ τείνας πόλον,

Βροτοὺς ἐκζητεῖ λῦσαι τῆς ἀλογίας.

Τῷ θρόνῳ ἐν οὐρανῷ, τῷ πώλῳ ἐπὶ τῆς γῆς, ἐποχούμενος Χριστὲ ὁ Θεός, τῶν Ἀγγέλων τὴν αἴνεσιν, καὶ τῶν Παίδων τὴν ὕμνησιν προσεδέξω βοώντων σοι· Εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρχόμενος, τὸν Ἀδὰμ ἀνακαλέσασθαι.

Ἐπειδὴ ᾍδην ἔδησας ἀθάνατε, καὶ θάνατον ἐνέκρωσας, καὶ Κόσμον ἀνέστησας, βαΐοις τὰ νήπια ἀνευφήμουν σε Χριστέ, ὡς νικητὴν κραυγάζοντά σοι σήμερον. Ὡσαννὰ τῷ Υἱῷ Δαυΐδ· οὐκέτι γάρ φησι, σφαγήσονται βρέφη διὰ τὸ βρέφος Μαριάμ, ἀλλ' ὑπὲρ πάντων νηπίων καὶ πρεσβυτῶν, μόνος σταυροῦσαι, οὐκέτι καθ' ἡμῶν χωρήσει τὸ ξίφος· ἡ σὴ γὰρ πλευρὰ νυγήσεται λόγχῃ· ὅθεν ἀγαλλόμενοι φαμέν· Εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρχόμενος, τὸν Ἀδὰμ ἀνακαλέσασθαι. ( Κοντάκιον και Οίκος, Ποίημα Ρωμανού Μελωδού)

Ύστερα από την εκ νεκρών ανάσταση του Λαζάρου πολλοί άνθρωποι που είδαν το γεγονός πίστευαν στο Χριστό. Αποφασίστηκε, λοιπόν, από τη συναγωγή των Ιουδαίων να σκοτώσουν όχι μόνο το Χριστό, αλλά και τον ίδιο το Λάζαρο. Έφυγε, λοιπόν, ο Ιησούς δίνοντας τόπο στην οργή. Οι Ιουδαίοι μάλιστα σχεδίαζαν να Τον φονεύσουν κατά τη διάρκεια της εορτής του Πάσχα. Έξι ημέρες, λοιπόν, πριν από το Πάσχα -λέει το ιερό Ευαγγέλιο- ήρθε ο Ιησούς στη Βηθανία, όπου έμενε ο Λάζαρος, ο όποιος είχε πεθάνει (και αναστήθηκε). Εκεί Του παρέθεσαν τράπεζα κι ο Λάζαρος έφαγε μαζί Του, ενώ η αδελφή του Λαζάρου, η Μαρία, άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού. Την επόμενη μέρα έστειλε ο Ιησούς τους μαθητές Του για να φέρουν την όνο με το πουλάρι της. Και τότε Αυτός που έχει θρόνο τον ουρανό, καθισμένος πάνω στο πουλάρι μπήκε στην Ιερουσαλήμ. Τα παιδιά των Εβραίων έστρωναν για χάρη Του τα ρούχα τους για να περάσει από πάνω, και κόβοντας κλαδιά από φοίνικες, άλλα τα έστρωναν στη γη κι άλλα τα κρατούσαν στα χέρια τους και συμπορεύονταν με τον Ιησού κραυγάζοντας: «Δόξα στον απόγονο του Δαυίδ. Ευλογημένος να είναι αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο, ο Βασιλιάς του Ισραήλ».

Αυτό συνέβη, επειδή το Πανάγιο Πνεύμα κίνησε τις γλώσσες τους να δοξολογήσουν και να υμνήσουν το Χριστό. Μέσω των βαΐων, δηλαδή των κλάδων (βαΐον στα Εβραϊκά λέγεται το τρυφερό κλαδί), φανέρωναν εκ των προτέρων τη νίκη του Χριστού εναντίον του θανάτου, γιατί οι Εβραίοι συνήθιζαν στις γιορτές των Επινικίων να τιμούν και να υποδέχονται τους νικητές αγώνων ή πολέμων με κλωνάρια αειθαλών δέντρων. Το πουλάρι εκείνο συμβόλιζε το πλήθος των εθνικών, πάνω στο όποιο κάθισε ο Χριστός και αναπαύτηκε κι ανακηρύχτηκε τροπαιούχος, νικητής και Βασιλιάς ολόκληρης της γης.

Σχετικά με την εορτή αυτή κι ο προφήτης Ζαχαρίας έλεγε: «Να χαίρεσαι πολύ, κόρη Σιών (Ιερουσαλήμ). Να, ο βασιλιάς σου έρχεται σ’ εσένα πράος και καθισμένος πάνω σε υποζύγιο, σ’ ένα πουλάρι όνου, γέννημα ζώου που μπαίνει στο ζυγό». Κι ο Δαυίδ πάλι έλεγε για τα μικρά παιδιά (που υμνούσαν το Χριστό): «Απ’ το στόμα νηπίων και μικρών παιδιών που ακόμα θηλάζουν, συνέθεσες ύμνο». Όταν μπήκε ο Χριστός στα Ιεροσόλυμα, -λέει πάλι το Ιερό Ευαγγέλιο,- σείστηκε ολόκληρη η πόλη από τις επευφημίες του πλήθους. Η αντίδραση των αρχιερέων, λοιπόν, ήταν άμεση: Ξεσήκωσαν το λαό εναντίον του Ιησού και σχεδίαζαν να Τον σκοτώσουν. Αυτός όμως διέφυγε και, άλλοτε κρυβόταν, άλλοτε φανερωνόταν και τους μιλούσε με παραβολές.

(συναξάριον της ημέρας, τριώδιον, νικηφόρου καλλίστου).