Δευτέρα, Φεβρουαρίου 08, 2010

H oδός της θεώσεως


του π. Γρηγορίου Γρηγοριάτου
(της Ι. Μονής Γρηγορίου του Αγίου Όρους)

Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο κατ’ εικόνα και ομοίωσή Του. Του έδωσε την δυνατότητα, εάν υπήκουε στο θείο Του θέλημα, να μετέχει στο Φως Του και να έχει κοινωνία μαζί Του, να δεχθεί την θέωση, να γίνει Θεός κατά χάριν. Η αμαρτία της παρακοής επλήγωσε τον άνθρωπο, ανέκοψε την πορεία του προς την θέωση. Όταν ο Αδάμ παρέβη την εντολή του Θεού, απέθανε, όπως είχε προειδοποιηθεί. Απέθανε πρώτα τον ψυχικό θάνατο και ακολούθησε ο σωματικός θάνατος. Ο ψυχικός θάνατος ήταν ο χωρισμός του από τον Θεό.

Την θεόπλαστη ψυχή του ανθρώπου ο Θεός επροίκισε με ψυχικές δυνάμεις, τον νου, τον λόγο και την αίσθηση, τα οποία συγκροτούν αυτό που λέμε καρδία του ανθρώπου. Προτού ο άνθρωπος αμαρτήσει, οι ψυχικές του δυνάμεις ήταν καθαρές, έβλεπε νοερά τον Θεό, αισθανόταν τον Θεό, κοινωνούσε μαζί Του. Όταν όμως οι δυνάμεις αυτές σκοτίσθηκαν με την αμαρτία, έπαυσαν πλέον να λάμπωνται από το Φως του Θεού και έτσι ο άνθρωπος έχασε την παρηγορία του και αισθάνθηκε γυμνός. Η χαρά του έγινε παρελθόν. Ακολούθησε θλίψη, πόνος, οδύνη. Έκλαιγε ο άνθρωπος τον απωλεσθέντα παράδεισο. Για να παρηγορηθεί έστρεψε τον νου του προς τα έξω, ανέπτυξε μία εμπαθή σχέση προς την κτίση ελπίζοντας να εύρει αυτό που απώλεσε. Αντί όμως χαράς, ετρύγησε κόπο και μόχθο. Αυτονόμησε την λογική του, ερεύνησε την κτίση, οικοδόμησε τις επιστήμες, αλλά και εκεί δεν ευρήκε ανάπαυση. Μάλιστα ολίσθησε στην έπαρση και την αλαζονεία καμαρώνοντας τα έργα των χειρών του. Εντυπωσιάσθηκε από το κάλλος του νοός του, που από την φύση του έχει κάποιο νοερό φως, και νόμισε γι αυτό ότι είναι Θεός. Έσχατη πτώση!


Αυτή ήταν με λίγα λόγια η εικόνα του πεπτωκότος ανθρώπου, έως ότου ήλθε «το Φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον». Ο Σαρκωθείς Κύριος με την Σταυρική θυσία Του μας εξηγόρασε από την κατάρα της αμαρτίας και με την Ανάστασή Του ενέκρωσε τον θάνατο και μας ανέστησε. Έδωσε πάλι την δυνατότητα σε όσους με υπομονή αγωνιζόμεθα μέσα στην Εκκλησία, σε όλους εμάς που αποτελούμε το θεανθρώπινο Σώμα Του, να πορευθούμε την οδό της Θεώσεως.
Ευχαριστούμε τον Κύριο για το δώρο της δημιουργίας μας, αλλά απείρως περισσότερο τον ευγνωμονούμε για το δώρο της θεουργίας μας!
Και ποια είναι η οδός που οδηγεί στην Θέωση;
Είναι η οδός της υπακοής στο θέλημα του Θεού, της τηρήσεως των θείων Του εντολών, της μετάνοιας. Στην πορεία αυτή μας βοηθά 7
αποτελεσματικά ο αγώνας για την επιστροφή του νου στην καρδία και την από εκεί ανάβασή του στον Θεό. Είναι ο αγώνας που δεν έκανε ο πρωτόπλαστος άνθρωπος.
Ο αγώνας αυτός δεν είναι εύκολος, όπως οι σωματικές ασκήσεις. Έχει δυσκολία, γιατί την επιστροφή μας προς τον Θεό αντιστρατεύεται ο αντίδικός μας, ο αντίπαλος εχθρός μας, ο διάβολος, ο οποίος προσπαθεί να μας ελκύσει προς τα κάτω με τους λογισμούς και τις φαντασίες. Ο πόλεμος αυτός φαίνεται σκληρός και δύσκολος αλλά, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος, έχουμε οπλισθεί με τα κατάλληλα όπλα για να τον φέρουμε εις πέρας: «Έν σαρκί γάρ περιπατούντες ού κατά σάρκα στρατευόμεθα. Τά γάρ όπλα τής στρατειάς ημών ού σαρκικά, αλλά δυνατά τώ Θεώ πρός καθαίρεσιν οχυρωμάτων, λογισμούς καθαίροντες καί πάν ύψωμα επαιρώμενον κατά τής γνώσεως του Θεού και αιχμαλωτίζοντες πάν νόημα είς την υπακοήν του Χριστού» (Β΄Κορινθ. ι’, 4-6). Ο Απόστολος Πέτρος επίσης: «Διό αναζωσάμενοι τας οσφύας υμών, νήφοντες, τελείως ελπίσατε επί την φερομένην υμίν χάριν…» (Α’ Πετρ. α'. 13).


Τον νοερό αυτόν αγώνα περιγράφει ο μακαριστός Γέρων Παΐσιος ως εξής: «Ο άνθρωπος όταν αρχίσει να κάνει εσωτερική εργασία, παρακολουθεί τον εαυτό του, προσπαθεί να διώχνει τους κακούς λογισμούς και να καλλιεργεί καλούς. Συνεχίζοντας αυτήν την προσπάθεια, φθάνει μετά από ένα χρονικό διάστημα να έχει μόνον καλούς λογισμούς. Από το διάστημα που είχε τους κακούς λογισμούς στον κόσμο, θα εξαρτηθεί και το διάστημα που θα χρειασθεί για να φύγουν. Στη συνέχεια, σιγά – σιγά σταματούν και οι καλού λογισμοί και φτάνει σε ένα άδειασμα. Τότε περνά μια περίοδο που δεν έχει ούτε καλούς ούτε κακούς λογισμούς. Αυτή η φάση φέρνει και κάποια ανησυχία στην ψυχή και ο άνθρωπος αρχίζει να αναρωτιέται: «Τι συμβαίνει; Τι γίνεται τώρα; Είχα κακούς λογισμούς, έφυγαν, ήρθαν καλοί. Τώρα δεν έχω ούτε κακούς ούτε καλούς». Μετά από αυτό το άδειασμα γεμίζει ο νους με την θεία Χάρη και έρχεται ο θείος φωτισμός» (Γ. Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι, τομ. Γ’).



ΕΡΩΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

8 σχόλια:

  1. Πάτερ μου,
    μια απορία-και προς τον εαυτό μου:
    Τέτοιου είδους γλώσσα, εκκλησιαστική, γεμάτη αρχαϊσμούς κλπ, που αναφέρεται σε ένα κοσμοείδωλο εν πολλοίς ακατανόητο για πολλούς, πως θα γίνει κατανοητή στον μέσο πιστό;Μήπως το πρόβλημα δεν είναι στην Θεία Λειτουργία μόνο;Δεν γνωρίζουν όλοι οι πιστοί τι είναι "τρίτη απάθεια, τριπρόσωπη μονάδα, υποστατικά ιδιώματα" και άλλα ματσούκεια. Απλά καταθέτω μια απορία καλοπροαίρετα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Kαλημέρα αδελφέ μου.
    Το έχω σκεφτεί πολλές φορές μα κατέληξα πώς ίσως δεν έχει καμία σημασία. Την γλώσσα μπορεί να την εννοούν λίγοι.
    Αλλά μέτοχοι του φωτός;... Είχαμε πριν 20 χρόνια ένα γεροντάκι εδώ που μαλλον αγίασε, μοναχός Σάββας ονόματι(οχι ο αγιος σαββας ο εν καλύμνω, άλλος). Αυτός ο λοιπόν ο καλόγηρος έβλεπε το φως και ένιωθε δέος και και χαρά, αλλά δεν ήξερε πώς το "λένε". Χρειάστηκε να τον καθησυχάσει κάποιος γέροντας, ότι δεν είναι σατανικό, αλλά κάτι το καλό(να το πούμε απλα, όπως θα του το είπε άλλωστε).
    Αυτός ο άνθρωπος δεν ήξερε γραμματα. Δεν νομίζω να ήθελε πρακτικό οδηγό προς την θέωση, εκτός από την ταπείνωση ή απλότητα της καρδίας του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Bλεπω και κατι αλλο---τοσο ομορφη ειναι η αρχαια ελληνικη γλωσσα,τοσο φωτεινη,τοσο μεγαλοπρεπης,τοσο στοχαστικη,τοσο λαμπρη,που ουτε να βρισει κανεις δεν μπορει με αυτη τη γλωσσα---ενω με την νεα ελληνικη γλωσσα δημιουργηθηκαν λεξεις που κατεβασαν το πνευματικο επιπεδο των συνομιλητων.Για αυτο και μονον ,επειδη δηλαδη η διαλεκτος αυτη ανεβαζει το πνευματικο επιπεδο και δημιουργει μια εξαιρετικη εις βαθος και πλατος ευγενεια κατα την ατελη μου γνωμη θα πρεπει να μεινει εις τον αιωνα+++ΑΜΗΝ+++

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Xρησιμοποιησα ακριβως τις δικες του εκφρασεις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Mε συνχωρειτε δεν ηθελα να σας θηξω απλως για εμας τους κοσμικους το λεγω που θελουν την λειτουργικη γλωσσα να την κανουν στη δημοτικη--η δημοτικη με την επεκτατικη που εχει αντι να ανεβασει το πνευματικο επιπεδο το κατεβαζει---ενω η αρχαια ελληνικη ειναι διαχρωνικη,σταθερη,εχει ηθος,εχει πλουτο,εχει μεγαλοπρεπεια,εχει λιτοτητα,εχει απλοτητα>>>ευχαριστω που με ακουσατε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Σαν σχόλιο στο σχόλιο για το
    "γεροντάκι εδώ που μαλλον αγίασε"
    ακούστε μια ομιλία που με εντυπωσίασε

    Πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Λουδοβίκος: «Η έκσταση ως κάθοδος, το παλαμικό υπόβαθρο της θεολογίας του πατρός Σωφρονίου».

    Το σχετικό κομμάτι βρίσκεται στα τελευταία λεπτά!
    Και απαράμιλλη διήγηση..!

    ΑπάντησηΔιαγραφή