ΤΟ ΠΛΕΓΜΑ ΨΥΧΩΤΙΚΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΤΟΥ ΗΡΩΔΗ & Ο ΙΩΑΝΝΗΣ-ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ

Γράφει ο Αντώνης Ιακ. Ελευθεριάδης Δρ. Φιλολογίας και Θεολόγος
E-Mail: aelef@acci.gr
Site: http://www.eleftheriadis.edu.gr

Θα συμφωνούσατε πως τα ερωτικά σκάνδαλα δεν απασχολούν μόνο την σημερινή επικαιρότητα. Υπήρχαν και στην ελληνική και σε πολλές άλλες κοινωνίες του παρελθόντος.

Να θυμηθούμε, για παράδειγμα, τον βασιλιά Δαβίδ, τον προπάτορα του Χριστού, που δόλια υπέκλεψε την όμορφη Βηρσαβεέ, σύζυγο του στρατηγού Ουρία, τον οποίο έστειλε σε βέβαιο θάνατο στον πόλεμο με τους Αμμωνίτες. Τότε βρέθηκε ο θαρραλέος προφήτης Νάθαν ο οποίος τον επιτίμησε δημόσια γι’ αυτή την εγκληματική του ενέργεια. Αλλά εξίσου είναι γνωστή και η σεξουαλική παρεκτροπή του βασιλιά Ηρώδη του Αντίπα, που χώρισε τη νόμιμη γυναίκα του για να νυμφευθεί τη γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου. Ποιος δεν ξέρει την Ηρωδιάδα και την κόρη της Σαλώμη, για τα όμορφα μάτια της οποίας και τα καπρίτσια της μάνας της αποκεφάλισε ο Αντίπας τον ανένδοτο ελεγκτή της ανακτορικής φαυλότητας Ιωάννη Βαπτιστή;
Με την ευκαιρία της Σύναξης του Ιωάννου Βαπτιστή που η Εκκλησία μας εοτάζει την 7^η Ιανουαρίου, ας εξετάσουμε από την συγκλονιστική αυτή ιστορία του τιμίου Προδρόμου μια πλευρά που αναφέρεται στον κρίσιμο ρόλο που έπαιξε το ψυχωτικό άγχος στον Ηρώδη Αντίπα, του οποίου το έγκλημα του αποκεφαλισμού του Ιωάννη Βαπτιστή τον ακολουθούσε ως εφιαλτική σκιά σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Λίγο ως πολύ η ιστορία του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου είναι σε όλους μας γνωστή. Και οι τέσσερις ευαγγελιστές συμφωνούν στην ίδια παράδοση ότι η ιστορία της λυτρωτικής διακονίας στον κόσμο του Ιησού αρχίζει με την είσοδο στη σκηνή του Ιωάννη Βαπτιστή.

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Λουκά (στο 3^ο κεφάλαιο του Ευαγγελίου του), ο Ιωάννης κατά το παράδειγμα πολλών αγίων ανδρών όπως ο Ηλίας (Γ΄Βασ.19:1-9) μετέβη στην έρημο, όπου καλλιεργήθηκε, καταρτίσθηκε και ανδρώθηκε πνευματικά Μετά, κατόπιν εντολής του Κυρίου, έρχεται από την έρημο όπου ζούσε, -κατά το δέκατο πέμπτο έτος της αυτοκρατορίας του Τιβερίου Καίσαρα, όταν ηγεμών της Ιουδαίας ήταν ο Πόντιος Πιλάτος και τετράρχης της Γαλιλαίας ο Ηρώδης Αντίπας- στην περιοχή του Ιορδάνη ποταμού, κοντά μάλιστα στο Μοναστήρι των Εσσαίων, κηρύσσοντας προς το λαό του Ισραήλ και προτρέποντάς τους να βαπτισθούν βάπτισμα μετανοίας για να πάρουν εντός ολίγου άφεση αμαρτιών που θα τους έδινε ο Μεσσίας. Αυτή είναι η καλύτερη ηθική προετοιμασία κάθε ανθρώπου καλής θέλησης, προκειμένου να δει και να απολαύσει τη Σωτηρία που στέλνει ο Θεός. Δεν αρκούν τα λόγια, χρειάζονται να γίνουν έργα αγαθά, άξια και σύμφωνα με την μετάνοιά σας, δίδασκε ο Πρόδρομος. Όποιος δεν παράγει καλό καρπό σαν ένα δέντρο που έχει ξεραμένες ρίζες κόβεται και ξεριζώνεται και ρίχνεται στη φωτιά. Στο ερώτημα του πλήθους τι να κάνουν για να σωθούν από την οργή του Θεού εκείνος τους απαντούσε και τους έλεγε: «αυτός που έχει δύο χιτώνες, ας δώσει τον ένα σε κείνον που δεν έχει, και εκείνος που έχει τροφές ας κάμει το ίδιο». Στους τελώνες που ήρθαν να βαπτιστούν είπε: «μην εισπράττετε τίποτε παραπάνω από ό,τι έχει ορισθεί από το νόμο». Στους στρατιώτες που τον ρωτούσαν τι να κάνουν, ο Ιωάννης τούς απάντησε ως εξής: «κανέναν να μην συκοφαντήσετε, κανέναν να μην εκφοβίσετε με απειλές για να τους αποσπάσετε χρήματα και να αρκείσθε στο μισθό σας». Αυτά όλα που έλεγε έδιναν την εντύπωση στον κόσμο που τον ακολουθούσε πως αυτός ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας. Κι εκείνος αποκρίθηκε και τους είπε «εγώ μεν ύδατι βαπτίζω υμάς. Έρχεται δε ο ισχυρότερός μου, ου (=του οποίου) ουκ ειμί ικανός λύσαι τον ιμάντα των υποδημάτων αυτού». Έτσι, ο Πρόδρομος του Χριστού έφερε στην ανθρωπότητα το «ευαγγέλιον», το χαρμόσυνο δηλαδή μήνυμα της ελεύσεως του Χριστού. Και στη νέα περίοδο της ζωής του έζησε βίο εκούσιων στερήσεων και θεληματικής πτωχείας. Όταν αργότερα ο Ιησούς θα μακαρίσει τους πτωχούς υποσχόμενος σε αυτούς τη Βασιλεία των Ουρανών ίσως να έχει υπόψη του και την περίπτωση του τιμίου Προδρόμου. Την καταπληκτική απλότητα, την πτωχεία και το ασκητικό του Ιωάννη χαρακτήρα παρουσιάζει ο Ματθαίος (3:19), όταν λέει ότι είχε το ένδυμά του φτιαγμένο από τρίχες καμήλας και ζώνη δερμάτινη στη μέση του. Και η τροφή του ήταν ακρίδες και μέλι άγριο. Αυτός ο Πρόδρομος που ονομάστηκε ο τελευταίος των Προφητών του Παλαιού Κόσμου δεν κήρυττε μόνο μετάνοια και βάπτιζε αυτούς που προσέρχονταν σε εκείνον, αλλά με παρρησία ήλεγχε τους καταπατητές των εντολών του Θεού, οποιοιδήποτε ήταν αυτοί. Δεν δείλιασε μάλιστα να ελέγξει και αυτόν το βασιλικό οίκο, των ανήθικων τυραννίσκων της οικογένειας των Ηρωδών, λέγοντας τα εξής εκπληκτικά λόγια: «ουκ έξεστί σοι έχειν την γυναίκα του αδελφού σου» (=δεν σου επιτρέπεται να έχεις τη γυναίκα του αδελφού σου). Ο Ηρώδης αυτός, υποσχέθηκε με όρκο στη θυγατέρα της Ηρωδιάδας, η οποία «ωρχίσατο» (=χόρεψε) στη γιορτή των γενεθλίων του, ότι θα της έδινε ό,τι του ζητούσε. Αυτή λοιπόν με την προτροπή της παμπόνηρης μάνας της ζήτησε να της φέρουν επί τόπου και «επί πίνακι την κεφαλήν Ιωάννου του Βαπτιστού». Ο Ιωάννης είχε στο μεταξύ φυλακιστεί και έτσι ήταν ευχερής η εκτέλεση του φρικτού εγκλήματος, εφόσον το θύμα ήταν ήδη δέσμιο. Έτσι, ο Ιωάννης βαπτίσθηκε στο αίμα του μαρτυρίου (Ματθαίος, 14:3-12).

Να δούμε τώρα μερικά στοιχεία από την προσωπικότητα του μοιραίου άνδρα που είχε το θλιβερό «προνόμιο» να αποδείξει στον κόσμο έως πού μπορεί να φτάσει η αλαζονεία της εξουσίας. Ο Ηρώδης Αντίπας ήταν γιος του Ηρώδη του Μεγάλου. Στα Ευαγγέλια αναφέρεται ως τετράρχης αλλά και ως βασιλεύς. Μετά το θάνατο του πατέρα του είχε λάβει τις τετραρχίες της Γαλιλαίας και της Περαίας. Είχε πολλά κοινά με τον πατέρα του, τον οποίο μιμήθηκε τόσο στην σκληρότητά του όσον και τον έκλυτο βίο του. Στην αρχή νυμφεύθηκε την κόρη του πανίσχυρου βασιλιά της Αραβίας, Αρέτα Δ΄, ύστερα από λίγο την εγκαταλείπει, λόγω του ερωτικού συνδέσμου που είχε εν τω μεταξύ δημιουργήσει με την ανηψιά του, Ηρωδιάδα, η οποία ήταν σύζυγος του αδελφού του Φιλίππου. Η Ηρωδιάδα είχε θείο τόσο τον πρώτο της άνδρα Φίλιππο όσο και τον Αντίπα. Μια λοιπόν οικογένεια τέτοιας ηθικής ποιότητας δεν μπορούσε να ανεχθεί τους προφητικούς ελέγχους του Ιωάννη Προδρόμου (Ματθαίος, 14:4). Τον Ιωάννη φυλάκισε ο Αντίπας, τον οποίο μετέπειτα, με τα πανούργα σχέδια της Ηρωδιάδας που δεν μπορούσε να υποφέρει τον βαρύ έλεγχο του Βαπτιστή και κατόπιν του χορού της Σαλώμης, αποκεφάλισε.

Μέχρις εδώ έχουμε να κάνουμε με την κλασική περίπτωση ενός άνδρα που φοβάται ακόμα και τη σκιά του. Ξέρει το ολίσθημά του που τεχνητά θέλει να ξεχάσει. Στη ζωή του Αντίπα κυριαρχούν τα χαρακτηριστικά των αγχωτικών καταστάσεων, τα αισθήματα του φόβου, της έντασης και του τρόμου, μπροστά στο ενδεχόμενο να ξανακούσει εκείνο το «ουκ έξεστί σοι έχειν την γυναίκα του αδελφού σου…». Δεν πέρασαν πολλά χρόνια από την αποκεφάλιση του Προδρόμου, και να, βγήκε η φήμη ότι στο πρόσωπο του δραστήριου Ιησού έχει αναβιώσει ο Ιωάννης Βαπτιστής. Η εγκληματική εφιαλτική ψύχωση που τον κατατρύχει παρουσιάζει τον Πρόδρομο να έχει αναστηθεί από τους νεκρούς και να έχει μπει στο σώμα του Ιησού. Τρέμει με αυτήν την ιδέα. Η λογική τον έχει αφήσει. Αμφισβητεί την πληροφορία που ασφαλώς θα είχε λάβει από την «Ιωάννα, γυναίκα Χουζά επιτρόπου Ηρώδου», μια γυναίκα από εκείνες που θεράπευσε ο Ιησούς. Την εφιαλτική ψύχωση του Ηρώδη από την φήμη περί Ιησού φανερώνουν τα εξής λόγια του : «Ιωάννην εγώ απεκεφάλισα. Τις έστιν ούτος περί ού ακούω τοιαύτα;» (Λουκάς, 9:9αβ), «ον εγώ απεκεφάλισα Ιωάννην, ούτος ηγέρθη» ((Μάρκος, 6:16). «Και εζήτει ιδείν αυτόν» (Λουκάς, 9:9γ). Στον ψυχικό του κόσμο λειτουργεί το εξοντωτικό σύνδρομο ενάντια στον Ιησού, ο οποίος συνειδητά και δημόσια χαρακτήρισε τον Ηρώδη «αλώπεκα», και του δήλωσε ανοικτά και θαρραλέα ότι συνεχίζει τη δυναμική του δράση. Διακρίνουμε ένα αίσθημα ικανοποίησης και ηδονής, όταν από τη θέση του ηγεμόνα-δικαστή αντίκρυσε τον Ιησού: «ήν γαρ θέλων εξ ικανού ιδείν αυτόν, διά το ακούειν πολλά περί αυτού. Και ήλπιζέ τι σημείον ιδείν υπ’ αυτού γινόμενον» ((Λουκάς, 23:8). Φαντάζεσθε έναν κριτή να έχει απέναντί του ένα υπόδικο και αντί να εξετάζει το κατηγορητήριο αρκείται στο να ικανοποιεί την περιέργειά του αν τελικά ο Ιησούς είναι η μετενσάρκωση του Βαπτιστή. Τι κι αν συνοδεύεται από τόσους αξιωματούχους Εβραίους που επιζητούν την παραπομπή του κατηγορουμένου στα Μεγάλα Δικαστήρια! Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να μάθει ποιος είναι, ποια είναι η καταγωγή του, ποιο είναι το έργο του και η αποστολή του. Κι όμως, ο Ιησούς σιωπά, ουδέν αποκρίνεται στις αλλεπάλληλες ερωτήσεις του. Δέστε τον, έχει γίνει έξω φρενών, η σιγή του Χριστού γιγαντώνει το άγχος του, ανακινεί τους εφιάλτες του και αφυπνίζει το φονικό του μένος. Αυτήν την δυσάρεστη συγκινησιακή κατάσταση εκμεταλλεύονται οι αρχιερείς και οι γραμματείς που άρχισαν «ευτόνως» να κατηγορούν τον Ιησού, εκβιάζοντας έτσι τον Ηρώδη να αφήσει τις μη δικανικές ερωτήσεις και να μπει στην ουσία των κατηγοριών. Πού όμως διάθεση και ψυχραιμία για να ανακρίνει ο Αντίπας και να δικάσει! Έξαλλος, τώρα, μαζί με τους στρατιώτες της φρουράς του, εκτρέπεται σε εξευτελισμό και εξουθένωση του Ιησού, κάτι που ήταν υποσυνείδητη αντίδραση του αγχώδους πλέγματος συναισθημάτων φόβου και μίσους κατά του δυναμικού Ιησού Χριστού και του εφιαλτικού φάσματος του «αιμάσσοντα» Προδρόμου!



ΠΗΓΗ

ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΑΝΤΙ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΥ

...Τὸ εὐαγγέλιο σήμερα περιγράφει ἕνα ἐπεισόδιο, ἕνα ἱστορικὸ γεγονὸς ποὺ συνέβη παλαιὰ σὲ κάποια γωνία τοῦ κόσμου· καὶ ἐνῷ πέρασαν ἀπὸ τότε δεκαεννέα αἰῶνες, νομίζεις ὅτι ἡ ἱστορία αὐτὴ εἶνε σύγχρονη. Ἀναφέρει 3 - 4 ὀνόματα, ποὺ τότε ἔκαναν κρότο μὰ τώρα λησμονήθηκαν. Ἐὰν λοιπὸν πιάσετε καὶ ἀντι- καταστήσετε τὰ ὀνόματα αὐτὰ μὲ μερικὰ ὀνόματα τῆς σημερινῆς ζωῆς, θὰ δῆτε ὅτι τὸ εὐαγγέλιο γίνεται μία ἐπίκαιρη διήγησι, ἕνας

καθρέφτης τῆς δικῆς μας κοινωνίας. Τί λοιπόν, ἀγαπητοί μου, ἔγινε «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ»; Στὴν Παλαιστίνη, σ᾽ ἕνα φωτόλουστο ἀνάκτορο, γινόταν δεῖπνο· ἂν θέλετε νὰ τὸ ποῦμε μὲ σημερινὴ γλῶσσα, γινόταν μιὰ δεξίωσι, ἕνα πάρτυ. Ποιός ἔκανε τὴ δεξίωσι; Ἕ-νας βασιλιᾶς, ὁ Ἡρῴδης. Ποιός Ἡρῴδης; Ὄχι αὐτὸς ποὺ ἔσφαξε τὰ νήπια τῆς Βηθλεέμ, ἀλλὰ ὁ γυιός του, ἀντάξιο παιδὶ ἢ μᾶλλον ἐπηυ- ξημένη ἔκδοσι τῆς κακίας καὶ διαφθορᾶς τοῦ πατέρα του. Αὐτὸς λοιπόν, ὁ Ἡρῴδης Ἀντί- πας, ἔκανε τὴ δεξίωσι - τὸ πάρτυ.

Εἶχε καλέσει πολλούς. Ὄχι βέβαια ἀπὸ τὸ φτωχὸ λαό· οἱ μεγάλοι δὲν καλοῦν φτωχούς.

Εἶχε καλέσει τὴν ἀφρόκρεμα ―γράφε, μετὰ συγχωρήσεως, τὴν κοπρόκρεμα― τῆς κοινωνίας.

Ὅ,τι ἐκπροσωποῦσε τὸν πλοῦτο καὶ τὴν ἐξουσία, ἦταν ἐκεῖ. Καὶ διασκέδαζαν, ἔτρωγαν κ᾽ ἔπιναν. Ἐκεῖ λοιπόν, τὴ νύχτα αὐτή, ἔγινε κάτι φοβερό.

Ἐνῷ αὐτοὶ διασκέδαζαν, λίγα βήματα παρακάτω (τότε κοντὰ στὰ ἀνάκτορα ἦταν καὶ τὰ φρούρια), μέσ᾿ στὸ μπουντρούμι τῆς φυλα κῆς, δεμένος μὲ ἁλυσίδες, ἦταν κάποιος κρατούμενος. Ποιός; Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος.

Ποιό τὸ ἔγκλημά του; Τί ἔκανε; σκότωσε; ἔκλεψε; ἀτίμασε; διέφθειρε; πλαστογράφησε;

Τίποτε ἀπ᾽ αὐτά. Τότε ποιό ἦταν τὸ ἔγκλημά του; Εἶπε τὴν ἀλήθεια. Μάλιστα· σὲ ἐποχὴ ἠθικῆς καταπτώσεως καὶ διαφθορᾶς, ὅποιος τολμᾷ νὰ πῇ τὴν ἀλήθεια κάνει ἔγκλημα. Εἶσαι κάπου ὑπάλληλος; τόλμησε νὰ πῇς τὴν ἀλήθεια, ὁλόκληρη τὴν ἀλήθεια, καὶ τὴν ἑπομένη ἡμέρα θὰ ἀπολυθῇς ἀπὸ τὴν ὑπηρεσία σου.

Ποιά ἀλήθεια εἶπε ὁ Ἰωάννης; Κάτι ποὺ δὲν τόλμησαν νὰ ποῦν οἱ ἱερεῖς καὶ ἀρχιερεῖς, οἱ ἀξιωματοῦχοι καὶ στρατηγοὶ ποὺ περικύκλωναν τὸ βασιλιᾶ. Ἕνας μόνο τόλμησε νὰ τὸ πῇ, αὐτός, ποὺ ἐκτὸς ἀπὸ τὴν κάππα του δὲν εἶχε τίποτα, οὔτε σπίτι οὔτε καλύβα οὔτε κρεβάτι· στρῶμα του ἦταν ἡ ἀμμουδιὰ τῆς ὄχθης τοῦ Ἰορδάνου· ἀπὸ ᾽κεῖ ἔπινε νερὸ μὲ τὶς φοῦχτες, κ᾽ ἔτρωγε ἄγρια χόρτα τῆς ἐρήμου,«ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγρον»ποὺ λέει τὸ εὐαγγέλιο(Μᾶρκ. 1,6).

Ὁ Ἰωάννης λοιπὸν ἀνέβηκε τὰ σκαλιὰ τῶν ἀνακτόρων καὶ τί εἶπε· ἤλεγξε τὸ βασιλιᾶ. Τί εἶχε κάνει ὁ βασιλιᾶς; Πρῶτον χώρισε τὴ γυναῖκα του. Δεύτερον πῆρε ἄλλη γυναῖκα, τὴν Ἡρῳδιάδα. Τρίτον ἡ Ἡρῳδιὰς ἦταν συγγενής του, γυναίκα τοῦ ἀδελφοῦ του, ἔκανε δηλα- δὴ αἱμομειξία. Τέταρτον δὲν ἔκρυβε τὴ σχέσι

του μαζί της, ἀλλὰ ἐμφανιζόταν μὲ τὴν παλλακίδα δημοσίως. Πέμπτον, ἐξ αἰτίας αὐτῆς τῆς γυναίκας φυλάκισε τὸν Ἰωάννη. Διότι ὁ ἐρημίτης, ὅπως εἴπαμε, ἀνέβηκε στὰ ἀνάκτορα καὶ ὁ λόγος του ἔπεσε σὰν ἀστροπελέκι. Δὲν εἶπε πολλά– δὲ χρειάζονται πολλά. Οὔτε δέκα λέξεις· Βασιλιᾶ, «οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν γυναῖ κα τοῦ ἀδελφοῦσου», δὲν σοῦ ἐπιτρέπεται νὰ ἔχῃς σύζυγο τὴ γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου(Μᾶρκ. 6,18). Αὐτὴ τὴνἀλήθεια εἶπαν τὰ χείλη τοῦ Προδρόμου, κι ἀμέσως κλείστηκε στὶς φυλακές.

Καὶ τώρα, κοντὰ στὰ πέντε αὐτὰ ἐγκλήματα, ὁ Ἡρῴδης ἔρχεται νὰ προσθέσῃ καὶ τὸ τελευταῖο. Τὴ νύχτα ἐκείνη πάνω στὸ φαγοπό τι εἶχαν καὶ χορό,χορὸ ἀκόλαστο. Καὶ ἐκεῖ διέπρεπε ἕνα κοριτσόπουλο, ἡ κόρη τῆς μοιχαλίδος Ἡρῳ - διάδος, ποὺ κατὰ τὴν παράδοσι λεγόταν Σαλώμη. Αὐ τὴ κατέπληξε ὅλους. Καὶ ὁ βασιλιᾶςμα- γεύτηκε τόσο, ὥστε τῆς ὑποσχέθηκε νὰ τῆς δώσῃ βραβεῖο. Τί βραβεῖο; Ζήτησέ μου, τῆς λέει, ὅ,τι θέλεις, ἕως καὶ τὸ μισό μου βασίλειο.

Κι αὐτή; Τί δὲ μποροῦσε νὰ ζητήσῃ! καὶ ἀσήμι καὶ χρυσάφι καὶ διαμάντια καὶ στέμματα κι ὅ,τι ἄλλο. Καὶ τί ζήτησε τὸ τέκνον τῆς ἀνομίας; Ὤ κακία τῆς γυναίκας! Τὰ βάθη τῶν ὠκεανῶν τὰ ἐρευνᾷ ὁ ἄνθρωπος, ἀλλὰ τὰ βάθη τῆς κακίας τῆς γυναίκας δὲν φτάνει νὰ τὰ δῇ. Αὐτὴ λοιπόν, ἀφοῦ συμβουλεύτηκε τὴ μάνα της ποὺ δὲν ὑπέφερε τὸν ἔλεγχο τοῦ Ἰωάννου, ζήτησε «ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ»(Μᾶρκ. 6,25). Καὶ ὁ Ἡρῴδης ―μὲ μεγάλη λύπη, γιατὶ κατὰ βάθος ἐκτιμοῦσε τὸν Ἰωάννη ὡς ἅγιο ἄνδρα― διατάζει τὸ ἀπόσπασμα νὰ πάῃ στὴ φυλακή. Κ᾽ ἐκεῖ, τὰ μεσάνυχτα, ξίφος ἄστραψε καὶ ἔκοψε τὴν κεφαλὴ ἐκείνου ποὺ ἔζησε στὸν κόσμο ὡς ἐπίγειος ἄγγελος....

επίσκοπος Αυγουστίνος

ΚΑΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΓΕΡΟΝΤΑ

Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Η κοίμηση της Θεοτόκου. Ρωσική εικόνα του Θεοφάνη του Έλληνα (14ος αιώνας).

+Πρωτοπρεσβυτέρου Αλεξάνδρου Σμέμαν

Τον Αύγουστο η Εκκλησία τιμά το τέλος της επίγειας ζωής της Παρθένου Μαρίας, τον θάνατο της την κοίμηση της όπως είναι πια γνωστή και σε αυτή τη λέξη περικλείονται το όνειρο, ηευλογία, η ειρήνη, η ηρεμία και η χαρά.

Δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες για τις συνθήκες της κοίμησης τηςΠαναγίας, της Μητέρας του Κυρίου. Διάφορες ιστορίες και διηγήσεις, γεμάτες αγάπη και τρυφερότητα διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας από την εποχή της πρώτης Εκκλησίας, ακριβώς όμως λόγω της ποικιλότητας τους, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να υποστηρίξουμε την «ιστορικότητα» καμιάς από αυτές. Με τη γιορτή της Κοιμήσεως η μνήμη και η αγάπη της Εκκλησίας επικεντρώνονται όχι στην ιστορικότητα και πραγματικότητα του γεγονότος, την ήμερα και τον τόπο όπου αυτή η μοναδική γυναίκα, η Μητέρα όλων των μητέρων συμπλήρωσε την επίγεια ζωή της. Όπου και όποτε και αν συνέβη, η Εκκλησία αντίθετα τονίζει την ουσία και το νόημα του θανάτου της, μνημονεύοντας τον θάνατο αυτής της οποίας ο Υιός, σύμφωνα με την χριστιανική μας πίστη, νίκησε τον θάνατο, αναστήθηκε εκ των νεκρών και υποσχέθηκε σε μας την τελική ανάσταση και τη νίκητης αιώνιας ζωής.

Ο θάνατος της ερμηνεύεται με τον καλύτερο τρόπο μέσα από την εικόνα της Κοιμήσεως που τοποθετείται στα προσκυνητάρια των εκκλησιών μας εκείνη την ημέρα, ως το κέντρο της όλης γιορτής. Η Μητέρα του Θεού έχει πεθάνει και βρίσκεται ξαπλωμένη στο νεκροκρέβατο. Οι απόστολοι του Χριστού είναι συγκεντρωμένοι γύρω της και πάνω ψηλά, στο κέντρο, βρίσκεται ο Χριστός, ο οποίος κρατά στα χέρια του τη Μητέρα του, ζωντανή και αιώνια ενωμένη μαζί του. Εδώ βλέπουμε μαζί τον θάνατο και αυτό που ξεπεράστηκε με τον συγκεκριμένο θάνατο της Θεοτόκου: όχι το διχασμό αλλά την ένωση· όχι τη λύπη αλλά τη χαρά και κυρίως όχι τον θάνατο αλλά τη ζωή. «Εν τη γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξας, εν τη κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες Θεοτόκε…»., ψάλλει η Εκκλησία ατενίζοντας αυτή την εικόνα.

Μου έρχονται στο μυαλό τα λόγια του βαθύτερου και πιο ωραίου ύμνου που απευθύνεται στην Θεοτόκο: «Χαίρε, αυγή μυστικής ημέρας!» (Ακάθιστος Ύμνος). Το φως που εκχύνεται από την Κοίμηση προέρχεται ακριβώς από αυτή την ατελεύτητη, μυστική ήμερα. Μελετώντας αυτό τον θάνατο και βλέποντας αυτό το νεκροκρέβατο καταλαβαίνουμε ότι πλέον δεν υπάρχει θάνατος, ότι το γεγονός του θανάτου ενός προσώπου έγινε γεγονός ζωής, είσοδος εκεί όπου βασιλεύειη ζωή. Αυτή που έδωσε τον εαυτό της ολοκληρωτικά στο Χριστό, που τον αγάπησε μέχρι τέλους, συναντιέται μαζί του μπροστά στις λαμπρές πύλες του θανάτου και τότε ο θάνατος μετατρέπεται σε ευφρόσυνο συναπάντημα, η ζωή θριαμβεύει, η χαρά και η αγάπη κυριαρχούν πάνω σε όλα.

Για αιώνες η Εκκλησία ατενίζει και εμπνέεται από το θάνατο εκείνης που στάθηκε η μητέρα του Ιησού, που έδωσε ζωή στο Σωτήρα και Λυτρωτή μας, που έδωσε τον εαυτό της ολοκληρωτικά σ’ εκείνον μέχρι το τέλος, μένοντας μόνη κάτω από το σταυρό. Μελετώντας την Κοίμηση της η Εκκλησία ανακαλύπτει και βιώνει τον θάνατο όχι πλέον ως φόβο και τρόμο και τέλος, αλλά λαμπρή και αυθεντική αναστάσιμη χαρά «Εν τη γεννήσει σου σύλληψις άσπορος, εν τη κοιμήσει σου νέκρωσις άφθορος…». Εδώ, σ’ ένα από τους πρώτους ύμνους του όρθρου της γιορτής, βλέπουμε να εκφράζεται ηουσία αυτής της χαράς: «νέκρωσις άφθορος». Ποιό είναι όμως το νόημα αυτής της αντίθεσης των λέξεων; Κατά την Κοίμηση της Θεοτόκου, αποκαλύπτεται σε μας και γίνεται δική μας χαρά όλο το ευφρόσυνο μυστήριο αυτού του θανάτου, διότι η Παναγία, η Παρθένος Μαρία είναι μια από μας.

Αν θάνατος είναι ο φόβος και η θλίψη του χωρισμού, η κάθοδος στην απαίσια μοναξιά και το σκοτάδι, τότε τίποτα από όλα αυτά δεν τα συναντούμε στο θάνατο της Παναγίας, αφού η Κοίμησή της, όπως και ολόκληρη η ζωή της ήταν συνάντηση, αγάπη, κίνηση προς το αμάραντο και άδυτο φως της αιωνιότητας και είσοδος μέσα σ’ αυτό. Η τελεία αγάπη «έξω βάλλει τον φόβον», γράφει ο Ιωάννης ο Θεολόγος, ο ευαγγελιστής της αγάπης (Α’ Ιωάν. δ’ 18). Συνεπώς δεν υπάρχει φόβος στην άφθορο και αθάνατο κοίμηση της Παρθένου Μαρίας. Εδώ, ο θάνατος κατέρρευσε εκ των ένδον, απαλλάχτηκε από όλα αυτά που τον γεμίζουν με τρόμο και απελπισία. Ο ίδιος ο θάνατος μετατρέπεται σε θρίαμβο ζωής. Ο θάνατος γίνεται «αυγή μυστικής ημέρας». Γι’ αυτό η γιορτή δεν έχει καθόλου πόνο, νεκρώσιμους θρήνους και θλίψη, αλλά μόνο φως και χαρά. Είναι σαν να πλησιάζουμε τις θύρες του δικού μας αναπόφευκτου θανάτου και ξαφνικά τις βρίσκουμε ορθάνοικτες, γεμάτες φως από τη νίκη που πλησιάζει, από την ανατολή της βασιλείας του Θεού που είναι εγγύς.

Στη λάμψη αυτού του ασύγκριτου εόρτιου φωτός, σ’ αυτές τις αυγουστιάτικες μέρες που ο φυσικός κόσμος φτάνει στο αποκορύφωμα της ομορφιάς του και γίνεται ύμνος δοξολογίας και ελπίδας, σημείο του ερχομού ενός άλλου κόσμου, αντηχούν τα λόγια από τους ύμνους της Κοίμησης. «Νενίκηνται της φύσεως οι όροι εν σοι, παρθένε άχραντε· παρθενεύει γαρ τόκος, και ζωήν προμνηστεύεται θάνατος. Η μετά τόκον παρθένος και μετά θάνατον ζώσα, σώζοις αεί, Θεοτόκε, την κληρονομίαν σου» (Ωδή θ’). Ο θάνατος δεν είναι πια θάνατος. Ο θάνατος καταυγάζεται από την αιωνιότητα και την αθανασία. Ο θάνατος δεν είναι πια διχασμός αλλά ένωση, όχι λύπη αλλά χαρά, όχι ήττα αλλά νίκη. Αυτό λοιπόν γιορτάζουμε την ήμερα της Κοίμησης της πανάχραντου Μητέρας, αληθινή προτύπωση και πρόγευση και σκίρτημα χαράς για την ανατολή της μυστικής και ατελεύτητης ημέρας.

Μετάφραση: ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Θεολόγος, Εκπαιδευτικός

απο το Blog θεομητορικό

Γιόρτασε η Ενορία μας- Λαμπρός εορτασμός με περιφορά και χειροτονία

Ο Ι. Μητροπολιτικός Ναός του Σωτήρος Χριστού στην Κάλυμνο γνώρισε και φέτος λαμπρά πανήγυρη στις 5 & 6 Αυγούστου, ημέρα της Μεταμορφώσεως, χοροστατούντος του μητροπολίτη κ. Παΐσιου και με την παρουσία - συμμετοχή μεγάλου πλήθους προσκυνητών, Καλυμνίων και επισκεπτών του νησιού.

Στον πανηγυρικό Εσπερινό, την Πέμπτη 5 Αυγούστου, τον Μητροπολίτη πλαισίωσε ακολουθία σχεδόν όλων των ιερέων της Καλύμνου, αλλά και φιλοξενούμενων ιερέων.

Οι χοροί των ψαλτάδων είχαν εξαιρετική χορωδιακή απόδοση και η αρτοκλασία αποτέλεσε λειτουργικό επιστέγασμα βυζαντινής αρμονίας και λαμπρότητας.

Η ακολουθία του Εσπερινού ολοκληρώθηκε με τη λιτάνευση της Ιεράς Εικόνος της Μεταμορφώσεως, κατά μήκος της κεντρικής παραλιακής λεωφόρου. Την συνόδευσαν η ακολουθία των ιερέων, οι τοπικές αρχές και η Δημοτική Φιλαρμονική, ενώ οι ιερείς έψαλλαν το απολυτίκιο της ημέρας «Μετεμορφώθης εν τω όρει…».

Το πρωί της Παρασκευής 6 Αυγούστου, χοροστατούντος του κ. Παϊσίου τελέστηκε ο Ορθρος και η Θεία Λειτουργία, και ο Μητροπολίτης χειροτόνησε σε ιερέα τον διάκονο Μιχαήλ Μπουλαφέντη. Με την χειροτονία αυτή ο Μητροπολίτης προσέθεσε στον ιερό κλήρο της Καλύμνου έναν ιερέα με ήθος, σοβαρότητα και προσόντα αρμονικού λειτουργού.

Μετά την Θ. Λειτουργία ο νεοχειροτονηθείς ιερέας προσέφερε κεράσματα στην αυλή της εκκλησίας, ενώ και η επιτροπή του ναού παρέθεσε μικρή δεξίωση, στις καμάρες του ναού, με παραδοσιακά εδέσματα καλυμνιακής διατροφής.

ΔΕΙΤΕ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΜΝΟ http://vimeo.com/13931865

Κείμενο: εφημερίδα «ΑΡΓΩ» Καλύμνου - Φωτογραφίες: Νικ. Σμαλιός

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος. «Το προ αιώνων κεκαλυμμένον μυστήριον»

Το γεγονός της Μεταμορφώσεως του Κυρίου, πάνω στο όρος Θαβώρ-που στα Εβραϊκά σημαίνει «Όρος Εκλεκτόν«- το πληροφορούμαστε από τούς τρεις λεγομένους Συνοπτικούς Ευαγγελιστές .

Όλες οι μαρτυρίες αυτές, διασώζοντας την Αποστολική εμπειρία, μας περιγράφουν με τρόπο λιτό, περιγραφικό αλλά και βεβαιωτικό, το τι συνέβη στο κατάφυτο εκείνο όρος της Γαλιλαίας κατά «την Θείαν και φρικτήν και ένδοξον Μεταμόρφωσιν».

Στην κορυφή αυτού του βουνού η Αγία Ελένη έκτισε Ναό προς τιμήν των Αποστόλων, Πέτρου, Ιακώβου και Ιωάννου, ο οποίος εγκαινιάστηκε στις 6 Αυγούστου, κατά τη μαρτυρία του ιστορικού Νικηφόρου Καλλίστου. Και ενώ, κατά τούς τρεις πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η γιορτή εορταζόταν πριν από το Πάσχα, επικράτησε από τότε ο εορτασμός της Μεταμορφώσεως να γίνεται στις 6 Αυγούστου, σε ανάμνηση των εγκαινίων και 40 ημέρες πριν από την Ύψωσιν του Τιμίου Σταυρού.

Γεννιέται όμως το ερώτημα. Γιατί μεταμορφώθηκε ο Κύριος;

Τι ήθελε να δείξει στους προκρίτους των μαθητών και να διδάξει σ’ όλους μας.

Μια ερμηνευτική προσέγγιση και ένας Θεολογικός σχολιασμός στα αγιογραφικά κείμενα θα ήταν αναγκαίος και απαραίτητος. Αυτά θα μας φανερώσουν την αξία του μυστηρίου αυτού και τον σκοπό της «ένδοξης» Αποκαλυπτικής παρουσίας του Χριστού μας.

Έξι ημέρες, πριν από το εξαίσιο αυτό γεγονός, ο Απ.Πετρος στην πόλη Καισάρια-Φιλίππου, απαντώντας, εξ’ ονόματος και των άλλων μαθητών σε ερώτηση του Κυρίου προς αυτούς, για το τι θεωρούσαν ότι ήταν, είχε ομολογήσει πνευματέμορφα: «Συ ει ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του Ζώντος». Η μεταμόρφωση λοιπόν έδειξε ότι ο Υιός του Θεού του Ζώντος, είναι ο Υιός του ανθρώπου των προφητικών ρήσεων, ο διδάσκαλός τους.

Εκτός όμως από αυτό πρέπει να επισημάνουμε και κάτι άλλο. Λίγες μέρες πριν την Μεταμόρφωση ο Χριστός αποκαλύπτει στους μαθητές του «τα μέλλοντα Αυτώ συμβαίνειν» εις Ιεροσόλυμα. Το πάθος Του δηλαδή, την Σταυρική Του Θυσία, την Ταφή Του, εν τέλει και την Ανάστασή Του. Αλλά, οι μαθητές δεν ήταν δυνατόν να κατανοήσουν αυτά που προφητικά τούς αποκάλυπτε, γιατί για αυτούς ήταν αδιανόητο ο Θεάνθρωπος στη γη να πάσχει, να συκοφαντήται, να ατιμάζεται, να φθάνει σε οριακά σημεία ταπεινώσεως και ευτελισμού στα ανθρώπινα μάτια και εν τέλει να πεθαίνει. Είχαν οι μαθητές άλλες προσδοκίες και άλλες αντιλήψεις για τον Μεσσία. Τον ήθελαν να είναι στη γη κυρίαρχος των πάντων, κοσμοκράτορας, Βασιλιάς όλης της οικουμένης.

Γι’ αυτό και λίγες ημέρες πριν το πάθος οι πρόκριτοι των μαθητών ζητούσαν να συμμετέχουν στη δυναμική παγκόσμια γι’ αυτούς εξουσία του Κυρίου. Αυτή ήταν άλλωστε στα χρόνια του Χριστού μας η περιρρέρουσα ατμόσφαιρα και πίστη των Ιουδαίων για τον Μεσσία. Και όταν ο Χριστός μας, τούς αποκάλυψε κάποια άλλη δόξα Του-την δόξα του Πάθους Του και της Σταυρικής Του αγάπης -εκείνοι, «αθυμούντες» και «περίλυποι» έβλεπαν απελπισμένοι τα απατηλά τους όνειρα να χάνονται και τις φιλόδοξες κοσμικές επιδιώξεις και ελπίδες να μαραίνονται.

Ο Κύριος όμως έρχεται με την Μεταμόρφωσή Του να τούς βεβαιώσει και συγχρόνως να τούς στηρίξει στην πίστη, ότι όχι μόνον Θεάνθρωπος ήταν αλλά και ότι η Βασιλεία Του πάνω στη γη θα ήταν Θεανθρώπινη και η εξουσία Του καθαρά πνευματική στις ελεύθερες από τα πάθη και τις εγωιστικές προτιμήσεις και φιλόδοξες καρδιές των ανθρώπων. Στις καρδιές εκείνες που νικούν με την χάρη του Θεού και την δύναμη του πνεύματος την σάρκα, την ύλη και το δίκαιο της πυγμής και της καταπίεσης.

Μόνο μετά την Ανάστασή Του οι μαθητές εννόησαν αληθινά το πάθος του Κυρίου μας και θεολόγησαν με ακρίβεια το Μυστήριο της Μεταμορφώσεως. Κάτω από αυτές τις προοπτικές κατανοούμε αυτό που ο Απ. Παύλος γράφει στους Κορινθίους ότι «Εσταύρωσαν τον Κύριο της δόξης».

Η Μεταμόρφωση είναι, σε τελευταία ανάλυση, η προαπόλαυση της δόξας του Ακτίστου Φωτός της Θεότητος του Χριστού μας, αυτό που έκρυβε 33 χρόνια ο Κυριός μας, κάτω από το καταπέτασμα της ανθρωπίνης φύσης, δηλαδή έκρυβε την Θεότητά Του μέσα στην ανθρώπινη ύπαρξη. Και έρχεται ο Κύριος κάποια στιγμή και αφήνει να φανεί μέσα από την ανθρώπινη φύση Του το άκτιστο Φως της Θεότητας Του. Έτσι, χωρίς να αναιρείται η φύση της σαρκός Του, χωρίς να αφαιρείται η να προστίθεται κάτι σ’ αυτήν.

Το σώμα Του μεταμορφώνεται και αναδεικνύεται πραγματικά, οτι ήταν τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, «ασυγχύτως, ατρέπτως ,αναλλοιώτως, αδιαιρέτως» κατά τούς Συνοδικούς όρους των Οικουμενικών Συνόδων.

Κοιτάζοντας τον μεταμορφωμένο Χριστό στο Θαβώρ, βλέπουμε φανερωμένη όχι μονάχα τη δόξα της Αγίας Τριάδος, όχι μονάχα τη δόξα του Σαρκωμένου Λόγου -ένα πρόσωπο σε δύο φύσεις- αλλά έμμεσα και την δόξα του δικού μας ανθρωπίνου προσώπου. Η Μεταμόρφωση είναι μία αποκάλυψη όχι μονάχα του τι είναι ο Θεός, αλλά τι ήταν ο ανθρώπινη φύση, πριν την πτώση των πρωτοπλάστων. Κατανοούμε λοιπόν, τι είχαμε χαρισμένο α­πό τον δημιουργό στον παράδεισο και τι χάσαμε για λίγες στιγμές πειρασμικής ηδονής. Για τον λόγο αυτό η γιορτή αυτή συνδέει τον επίγειο και τον ουράνιο κόσμο-όπως στο Θαβώρ παρέστησαν αντιπρόσωποι των νεκρών και των ζώντων (ο Μωϋσής και ο Προφήτης Ηλίας).

Συνδέει τον Θεό και τον άνθρωπο, που συνυπάρχουν και εκδηλώνεται αυτό στο πρόσωπο του μεταμορφούμενου Χριστού-το σήμερα και το αύριο, τον σταυρό και την δόξα, το τέλος του φθαρτού τούτου κόσμου και την αρχή της αιώνιας μακαριότητας.

Αρχιμανδρίτης π. Ιερώνυμος Κάρμας

Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Μεγάλου Σπηλαίου

Πεποικοιλμένη τη θεία δόξη

του Μητροπολίτου Προικονήσου κ. Ιωσήφ

Αύγουστος με ήλιο που τρυπάει την πέτρα. Αύγουστος με μελτέμι που διακόπτει τον καύσωνα και παρηγορεί. Αύγουστος που πασπαλίζει με μυρωμένη αλισάχνη το πρόσωπο. Αύγουστος με αψειά μυρωδιά ρίγανης καὶ θυμαριού. Αύγουστος με πανσέληνο λίρα χρυσή παλαιάς κοπής. Αύγουστος με τρυγητούς και σταφυλοπατήματα. Αύγουστος με καμπάνες, με Παρακλήσεις και με Λειτουργίες σε ταπεινά ξωκκλήσια στ’ ακρογιάλια και στις βουνοπλαγιές...

Αύγουστος ελληνικός, ορθόδοξος, της Ρωμηοσύνης Αύγουστος! Και καταμεσής του, μύρον εκκενωθέν, το μέγα Όνομα! Ἡ Μεγάλη, ἡ Μεγαλόχαρη, ἡ Μεγαλοδύναμη, ἡ Μεγαλόδοξη Παναγιά! Η Περιστερά η ασημομάλαμη, η μεγαλοφτέρουγη, με τα μετάφρενα εν χλωρότητι χρυσίου. Πεποικιλμένη της θεία δόξη. Με εσθήτα φωτός, υπέρλαμπρη, εν κροσσωτοίς χρυσίου περιβεβλημένη. Ολόφωτη! Αρχόντισσα! Στεφανωμένη μ’ αμπερόριζα και με βασιλικά, πολλά βασιλικά, σγουρά, πλατύφυλλα κι αθάνατα. Βασίλισσα! Παντάνασσα! Θεοχαρίτωτη! Χρυσοπλοκότατος πύργος της αρετής και της αγιότητας. Ηλιοστάλαχτος θρόνος, καθέδρα του Βασιλέως. Ολόδροση μέσα στην κάψα του κόσμου. Ήρεμη, ήσυχη, ειρηνική, μα κι ολοζώντανη πάνω στο ζωαρχικὸ νεκροκρέβατό της. Αθανασίας πλήρης μέσα στο θάνατο του πάναγνου κορμιού. Υπνοι γρηγορούσα στη Χώρα των Ζώντων. Γλυκοσωπαίνει πρεσβεύουσα διηνεκώς για τα παιδιά της. Ακινητεί σπεύδουσα σε βοήθεια των επικαλουμένων. Μάννα Παναγιά!... Δική μας Παναγιά!... Μουχλιώτισσα του Φαναρίου Παναγιά, τεμέτερον Παναΐα Σουμελιώτισσα, Προικοννησιώτισα Παναγιά, Παλατιανή, Κουταλιανή, Καφατιανή, Φανερωμένη, Ξενητεμένη Ἰμβριώτισσα! Γλυκοπαναγία μας!... Ανθρώπινη Παναγιά!... Του Θεού Μητέρα Παναγιά!...

Απόστολοι εκ περάτων θεαρχίῳ πνεύματι συναθροίσθηκαν για να συστείλουν «πεφρικυϊαις χερσί» και να κηδέψουν άξια το θεοδόχο σώμα. Θεόφρονες άνδρες, σεμνά γύναια, παρθένες νεάνιδες, σώφρονες γέροντες, παιδιά απειρόκακα, θρηνούν με ολόγλυκα δάκρυα και γεραίρουν με αναξιφόρμιγγες ύμνους ευλαβείας πολλής την σεβάσμια Κοίμηση της Αειπάρθενης Κόρης.

Αρχάγγελοι με σάλπιγγες νικητικὲς μεγαλόφωνες, Άγγελοι με λαμπάδες μελισσοκέρινες στα χέρια, Ἑξαφτέρουγα με θυμιατά που καίνε μαστίχα χιώτικη και δάκρυ λιβάνι, Χερουβείμ με μυρσίνες και δάφνες δοξαστικές, Δυνάμεις με λάβαρα αναστάσιμα και σύμβολα θριαμβικά, Εξουσίες με χρυσοφιλντισένια διαδήματα, Θρόνοι με πορφυροβελούδινες οθόνες μαλαμοκέντητες, Αρχὲς με αλαβάστρινες μυροδόχες γεμάτες πευκόμυρο, και Κυριότητες με αυλούς, με κύμβαλα, με τύμπανα, με κιθάρες, με σαντούρια, με σήριγγες, με λύρες, με σαμβύκες με κανονάκια και κάθε λογής γλυκόηχο όργανο μουσικό, συνοδεύουν το άγιο ξόδι και την πασχαλινή πορεία της Κυρίας τους προς την Οδό, την Αλήθεια και τη Ζωή.

Ὁ Πατέρας υποδέχεται τη Θυγατέρα της υπακοής. Ὁ Υιός ανοίγει την αγκαλιά Του στην απειρόγαμη Μητέρα Του. Το Πνεύμα το Άγιο επισκιάζει εν ευφροσύνη τη γνώριμή Του παμπάρθενη Χρυσαλλίδα της Ζωής. Ουρανός και γη πανηγυρίζουν τη θεία Μετάσταση της Θεομήτορος!

Λαός νηστεμένος, παρακεκλημένος, κατανυκτικός, θεομητορικής ευλαβείας πλήρης, υψώνει χέρια ικετευτικά: «Και Σε μεσίτριαν ἔχω πρὸς τὸν Φιλάνθρωπον Θεόν...», ξέροντας πώς Αυτή που «εν της Γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξε», «εν της Κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπε». Απλώς «μετέστη προς την Ζωήν, Μήτηρ υπάρχουσα της Ζωής», κι εκεί, «πεποικιλμένη της θεία δόξη», με τις πολλές και παρρησίας μητρικής πλήρεις πρεσβείες Της, λυτρώνει από τον θάνατο την ψυχή του. Λαός μνήμων των ευεργεσιών της Υπερμάχου Στρατηγού της ευσεβείας, λαός χάριτος, συναγμένος στην ελάχιστα πενθήρη και περίσσια θυμήρη Θεομητορική σύναξη του Δεκαπενταυγούστου, απιθώνει στα πόδια Της τα βάσανα και τους καημούς του, αφήνει στα χέρια Της τις ελπίδες και τα όνειρά του και πανηγυρίζει εν ευφροσύνη τα θεία μεγαλεία της μετά Θεὸν Καταφυγής και Προστασίας του...

από το amen

Ρεμβασμός Δεκαπενταύγουστου

Τάκης Κ. Παπατσώνης

Στη μνήμη Εκείνου που τον ρέμβασε

Άλαλα τα χείλη των όσων δεν κοπιάσαν
για ν' ακουμπήσουν τα ξαναμμένα κεφάλια τους
στα γόνατά σου τα μητρικά, που καταλύουν το μαύρο πάθος.
Άλαλα τα χείλη των όσων δεν διακρίναν, πως
συντρίβεις με το πόδι σου και συνθλάς την κεφαλή
του πανάρχαιου δράκοντα, που κέρδισε παίζοντας
κι' ύστερα τόχασε το μήλο. Άλαλα τα χείλη
των όσων δεν ποθήσαν το ξαπόσταμα της αρμογής
και την ασφάλεια, το απάγγειασμα της νηνεμίας.

Είσαι ένα λιμανάκι ελληνικού νησιού όλο κατάρτια
περήφανα υψωμένα· φτωχά καΐκια αραγμένα,
φτωχά, αλλά που γνωρίσαν την αντάρα και την τρομάρα,
που φορτωθήκαν μόχθο και μεταφέραν πλούτος.

Είσαι άσπρο ελληνικό ερημοκκλήσι δαρμένο
από την αντηλιά. Γύρω-γύρω αμπέλια, μποστάνια,
καρποφόρες συκιές και κάπου κάπου μοναχική
και κάποια ελιά. Χρυσοφρυγανισμένα τα χορτάρια
αχνίζουνε, άχυρο πια· κι' αντίς γι' αγγέλους, τα τζιτζίκια,
σου κανοναρχούνε το κάθε απομεσήμερο έως αργά
με το δικό τους τρόπο τον Παρακλητικό Κανόνα.

Αναστραμμένο σου θρονί, όλο αυτό το γαλάζιο
ενός απλού ουρανού, που πάλαι γίνηκε το Μέτρο των Δωριέων
και που αναπαύεται στεριωμένος στα χρυσάφια
του ευλογημένου μας πελάγους.

Άλαλα τα χείλη τους - και τι μπορούν ν' αρθρώσουν,
που τη φωνή τους κουκουλώνει η τύρβη μερονυχτίς,
ενώ σειέται απ' τις βουές ο Μέγιστος Ιππόδρομος
και πλημμυράει απ' τα αίματα των Μαρτύρων
κι' απ' τη μανία των Μονομάχων.

Αυτό το αίμα είναι που βοά, αυτό είναι που ρυπαίνει.

Εδώ χρειάζεται η βακτηρία του γίγαντα Ασκητή
του λευκοπώγωνα να επιβληθεί να τους σκορπίσει,
όλους τους ίππους και τους αναβάτες τους.

Εδώ χρειάζεται κοντύλι του Ζωγράφου, στη μοναξιά,
στην προσευχή και στην προσήλωση, με τα ζωογόνα
τα χρώματα τα πρώτα να ξαναγαλουχήσει
το βρέφος-Θεό, να ξαναγράψει τις πληγές της Αγάπης,
να ξαναδροσίσει τη ρίζα τη συμπονετική,
ν' αποδείξει τι απέραντη είναι η αγκαλιά της μητέρας,
να συναθροίσει πάλι εκ περάτων όλους εκείνους,
που με σέβας πολύ θα σταυρώσουν τα χέρια της Κόρης
με συνοδεία των αγγέλων, με ηχητικές αρμονίες
και θα ενεργήσουν όπως αξίζει την ταφή της,
ανοίγοντας το δρόμο για την καθέδρα τ' ουρανού,
όπου η αδιάκοπη Παράκληση. Ενώ τα δέντρα
τα ευσκιόφυλλα στη λιτάνευση, καθώς το Σώμα
περνάει της Βασίλισσας, ριγούντα και φρίττοντα,
θα συγκλίνουν για προσκύνηση σκορπώντας
τη δροσιά τους με το ανέμισμα, ριπίδια της λατρείας,
αναστυλώνοντας όσους μαραίνονται κι' ασθμαίνουν
στις τροπικές τις λαύρες του καλοκαιριού μας,
μισοκαμένες θημωνιές κοντά στο αλώνι,
καπνοί, που διαλύουν
τις αυγουστιάτικες τις αμαρτίες μας.

Τότε μονάχα τ' άλαλα τα χείλη,
ίσως ερθεί στιγμή
και λαλήσουν.

πηγη