Πέμπτη, Νοεμβρίου 29, 2018


Ἀνδρέας ὁ τῆς ἀποστολικῆς ἀνδρείας ἐπώνυμος, ὁ πρῶτος διδάσκαλον τὸν Δεσπότην ἐπιγραψάμενος• ἡ τῆς ἀποστολικῆς χορείας ἀρχή• ὁ πρὸς τὴν δεσποτικὴν παρουσίαν ὀξυδερκής, ὁ τῆς Ἰωάννου μαθητείας τὴν Χριστοῦ διδασκαλίαν ἀνταλλαξάμενος• ἡ τῶν τοῦ Βαπτιστοῦ ρημάτων σφραγίς. Ἦν μὲν γὰρ τῶν Ἰωάννου μαθητῶν ὁ δοκιμώτατος• ἐν λυχνιαίῳ φέγγει ζητῶν τοῦ φωτὸς τὴν ἀλήθειαν, ὥσπερ τις ἐν ἀμυδροτέραις αὐγαῖς πρὸς τὰς Χριστοῦ μαρμαρυγὰς ἐθιζόμενος. 

 Ἑλλάδα τε ὁμοῦ καὶ βάρβαρον ἐμπλήσας τῆς χάριτος καὶ δυσωπήσας πρὸς πίστιν τὰ ἔθνη τοῖς θαύμασιν, ἐπὶ τὸ τῆς ἀπιστίας μαχιμώτατον, τὴν Ἀχαΐαν λέγω, ἐπεστέλλετο. Ἔνθα δὴ πολλοὺς οὐρανῷ προσγράψας, εἷς διὰ τῆς πίστεως, σταυρῷ παραδίδοται• καὶ τρόπω τῆς τελευτῆς τὸν Δεσπότην μιμούμενος, ἵνα τῇ κοινωνίᾳ τοῦ πάθους δείξῃ τοῦ πόθου τὸ μέγεθος. Σταυρὸς οὗν ἐπὶ μέσῃ Ἑλλάδος ἐπήγνυτο, καὶ Ἀνδρέας ἐκρεμᾶτο, σταυρῷ τὸν σταυρωθέντα κηρύσσων, καὶ τοῖς ἥλοις τοὺς ἥλους πιστούμενος, καὶ τῷ πάθει τὸ πάθος μαρτυρούμενος. 

αγίου αθανασίου, εγκώμιον εις τον άγιον ανδρέαν τον απόστολον

Τρίτη, Νοεμβρίου 27, 2018

Τα έργα του οσίου Δαμασκηνού Στουδίτη



Γνωρίζουμε πόσο απασχόλησε τη νεώτερη Ελλάδα το περίφημο γλωσσικό ζήτημα με τους καθαρευουσιάνους και τους δημοτικιστές να συγκροτούν αντίπαλα στρατόπεδα χωριζόμενα από βαθύ αμοιβαίο μίσος και αντιπαλότητα. Στην προσωπικότητα και το έργο του Δαμασκηνού βλέπουμε την αρμονική συνύπαρξη των διαφόρων γλωσσικών εκφράσεων, με ταυτόχρονη αγάπη προς την αρχαία Ελληνική αλλά και προς τη γλώσσα του αγράμματου Ελληνικού λαού της εποχής του. Παράδειγμα οι σωζόμενες 13 επιστολές του προς διαφόρους που είναι γραμμένες σε θαυμάσια αττική διάλεκτο, αληθινά αριστουργήματα αρχαιοελληνικής λογοτεχνίας. Ένα τέτοιο κείμενο, σε αρχαία ελληνική, είναι και ο σύντομος πρόλογος στο βιβλίο «Θησαυρός», όπου εξηγεί, ότι έγραψε τα κείμενα των ομιλιών του όχι σύμφωνα με τους κανόνες της ορθογραφίας και της ρητορικής τέχνης, αλλά με σκοπό να καταστούν «εύληπτα» στους αναγνώστες με απλές έννοιες και σαφήνεια.
Βλέπουμε, στο βιβλίο «Θησαυρός» να αρχίζει ο Δαμασκηνός με ένα πρόλογο «Τοίς εντευξομένοις» γραμμένο σε αρχαία αττική διάλεκτο, να συνεχίζει με τις πολυάριθμες ομιλίες του σε δημώδη ελληνική, στην απλή γλώσσα που μιλούσε τότε ο λαός και συγκεκριμένα στη διάλεκτο που επικρατούσε στην Κωνσταντινούπολη και στη Θεσσαλονίκη και να τελειώνει το βιβλίο με μια απρόσμενη έκπληξη: με ένα ποίημα δικό του για την Κοίμηση της Θεοτόκου, γραμμένο στην γλώσσα του Ομήρου: «Εύτε Θεού Μήτηρ κλεινή Μαρία βιοδώτου ημελεν εκ γαίης εις πόλον επτάμεναι». «Όταν η Μήτηρ του Θεού η ένδοξη Μαρία έμελλε να πετάξει από την ξωοδότειρα γη (βιοδώτου εκ γαίης) στον ουρανό (εις πόλον)», είναι οι δύο πρώτοι στίχοι από το εκτενές (123 στίχων) ποίημα.
Ο Δαμασκηνός, όχι μόνο αγαπούσε την αρχαία ελληνική των Ελλήνων σοφών, της Αγίας Γραφής, των Πατέρων της Εκκλησίας, όχι μόνο έγραφε άνετα σ’ αυτή, αλλά και αγαπούσε την πολύ δυσκολώτερη ομηρική γλώσσα και είχε την ικανότητα να γράφει σ’ αυτήν και να συντάσσει ποιήματα σ’αυτήν! Με μια τέτοια φιλολογική κατάρτιση και λογοτεχνική ικανότητα στο πεδίο της αρχαίας αττικής αλλά και ομηρικής γλώσσας, θα περίμενε κανείς να περιφρονεί την άκομψη και ταπεινή γλώσσα του αγράμματου λαού. Όμως όχι! Η αγάπη του προς τον λαό του Θεού, που κάτω από την Τουρκική εξουσία με υπομονή και αγώνες κρατούσε την Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη, η αγάπη, λοιπόν, του Δαμασκηνού προς τον δοκιμαζόμενο λαό του, τον έκανε να υπερβαίνει την αγάπη προς την υπέροχη αρχαία Ελληνική, και να γράφει στην απλή γλώσσα, που κατανοούσε ο απλός λαός, ώστε να τον στηρίξει στους αγώνες του και να τον διαφωτίζει στην άγνοιά του. Και πέτυχε στον σκοπό αυτό, όπως αποδεικύεται από την καταπληκτική διάδοση του «Θησαυρού» και την ευεργετική επίδρασή του στις ψυχές των απλών ανθρώπων.
Ας κλείσουμε τον λόγο με λίγες παρατηρήσεις σε κάποια κείμενα από τις ομιλίες, που αποκαλύπτουν τις ηθικές ευαισθησίες του Αγίου και τις θεολογικές τοποθετήσεις του.
Είχε πεθάνει κάποιος άρχοντας στην Πόλη, ίσως από τις οικογένειες των Παλαιολόγων, των Καντακουζηνών ή των Ράλληδων. Έκαναν το λάθος να καλέσουν στην κηδεία να μιλήσει ο υποδιάκονος Δαμασκηνός ο Στουδίτης. Προφανώς περίμεναν να πλέξει εγκώμια στον πλούσιο θανόντα, όπως συνηθιζόταν και όπως εξακολουθεί να συνηθίζεται και σήμερα σε παρόμοιες περιπτώσεις. Όμως ο Δαμασκηνός στην ομιλία του (Λόγος IB’ Περί του μή σφοδρώς θρηνείν τους τελευτώντας), προφανώς τους κατέπληξε. Αντί εγκωμίων, άκουσαν να επικρίνει τις απρέπειες των θρηνωδιών (ίσως είχαν καλέσει και πληρωμένες μοιρολογίστρες) και να μιλάει για τη ματαιότητα του πλούτου: «που των αρχόντων η υπερηφάνεια; που των πλουσίων η ανελεημοσύνη; που των αρχόντων η προσωποληψία;». Ο άγιος ενδιαφερόταν να παρουσιάσει το σωστό και δίκαιο και σύμφωνα με τη Χριστιανική πίστη, όχι να κολακεύσει τους «ένδοξους της γης». Αυτό μας δείχνει μια αξιοπρόσεκτη πλευρά του χαρακτήρα του.
Η τελευταία από τις ομιλίες του «Θησαυρού» είναι η «Παραίνεσις προς μοναχούς τους θέλοντας σωθήναι». Σ’αυτή βλέπουμε να παρουσιάζει το ιδεώδες του μοναχισμού, όπως βιώνεται στο μοναχικό κοινόβιο. Ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει τον πραγματικό μοναχισμό της Ορθοδόξου παραδόσεως, αποκαλύπτει και τον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος έζησε ως μοναχός και συνέχισε να ζεί ως επίσκοπος. Δεν είναι, λοιπόν, θαυμαστό ότι οι άλλοι θαύμαζαν την ενάρετη και ασκητική ζωή του, όπως την περιγράφει με άκρα συντομία ο Στέφανος Γέρλαχ.
Ως προς το θεολογικό περιεχόμενο των ομιλιών, ας μείνουμε μόνο στο περιεχόμενο της ομιλίας εις την Μεταμόρφωσιν (Λόγος ΙΑ’). Θα δούμε εκεί να εκθέτει με απλό τρόπο την Ορθόδοξη διδασκαλία περί του ακτίστου φωτός και να αναιρεί τη διδασκαλία του Βαρλαάμ του Καλαβρού. Και θα δούμε επίσης να δίνει απαντήσεις στα διάφορα ερωτήματα πολύ απλές και καθαρές. Π.χ. στο ερώτημα, «πόθεν εγνώρισαν οι απόστολοι ότι είναι ο Μωυσής και ο Ηλίας;» απαντάει ότι τους εγνώρισαν από τα λόγια, που έλεγαν προς τον Χριστό κατά την ώρα της Μεταμορφώσεως. Ας συγκρίνουμε την απλή και λογική αυτή απάντηση προς τις προσπάθειες του μεγάλου Γάλλου θεολόγου Φιγιόν (Fillion) που υποθέτει ότι τους αναγνώρισαν από την εξωτερική εμφάνισή τους, και συγκεκριμένα για τον Ηλία ότι ίσως είχε εμφανισθεί επί πυρίνου άρματος!
Πηγή: Ορθόδοξα Μηνύματα· Περιοδική Έκδοσις Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, Έτος Ε’, Τεύχος 14ον, σελ. 10-11, Σεπτέμβριος 2014-Ιανουάριος 2015.

Πεμπτούσια 

«Μόνο ο Θεός χτίζει τέλεια» (Ιωάννου Οδυσσέας, συγγραφέας)


Δεν ξέρω πόσοι έχετε προσέξει, σε πετρόχτιστα σπίτια, πως ορισμένες πέτρες – συνήθως γωνιακές – εξέχουν κάπως από το υπόλοιπο κτίσμα. Πριν από πολλά χρόνια είχα ρωτήσει έναν σπουδαίο μάστορα της πέτρας να μου εξηγήσει γιατί γίνεται αυτό. Το δικό μου μυαλό έφτανε μέχρι την εξήγηση πως τις έχουν αφήσει επίτηδες για να δημιουργείται ένα είδος σκάλας για να ανεβαίνουν και να χτίζουν τα ψηλότερα σημεία.
Μου έδωσε μια απάντηση που όχι απλά με ξάφνιασε, αλλά μετατόπισε μέσα μου κάποιες φιλοσοφικές σταθερές.
Αυτό είναι το άπεργο, μου είπε. Είναι κάποια «λαθάκια» που κάνουμε επίτηδες και τα αφήνουμε έτσι γιατί θα ήταν αλαζονικό εκ μέρους μας να το χτίσουμε τέλεια, τέλεια χτίζει μόνο ο Θεός!
Μου πήρε λίγη ώρα να συνέλθω από την εξήγηση, τον κοιτούσα με δυσπιστία, περιμένοντας να χαμογελάσει, να μου πει πως μου κάνει πλάκα και να το πάρει πίσω.
Δεν έκανε ούτε λέξη πίσω, υπερασπίστηκε την εξήγησή του μέχρι τέλους και μάλιστα μου είπε πως αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, άπεργο έχει και η Ακρόπολη!
Δηλαδή από τότε δεν ήθελαν να προσβάλλουν τον Θεό ή τους θεούς και άφηναν ατέλειες στις κατασκευές τους; τον ρώτησα.
Από τότε, μου είπε, και συνέχισε λέγοντάς μου πως αυτό δεν είναι κάτι που το κρατάνε όλοι οι μάστορες, δεν φοβούνται όλοι την προσβολή στον Θεό και νομίζουν πως μπορούν να φτιάξουν κάτι τέλειο.
Επιστρέφοντας σπίτι το έψαξα στο λεξικό. Άνοιξα πολλά, στα περισσότερα δεν υπήρχε η λέξη, βρήκα ένα που είχε την εξής ερμηνεία: Άπεργο: «ακατέργαστη επιφάνεια των δομικών λίθων που αφαιρείται στο τέλος του κτισίματος. Γνώρισμα της ελληνιστικής λιθοδομής που χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη επεξεργασία των γωνιακών λίθων».
Κανένας Θεός και καμία αλαζονεία στην ερμηνεία του λεξικού. Το παρουσίαζε ως μια καθαρά τεχνική αναγκαιότητα του χτισίματος με πέτρα. Ορισμένοι έκοβαν ή λείαναν τις πέτρες μετά την αποπεράτωση της κατασκευής και άλλοι τις άφηναν έτσι.
Κάπου εδώ τελειώνουν οι λογικές εξηγήσεις και αρχίζει η ποίηση. Η ποίηση ενός τεχνίτη που γνωρίζοντας φυσικά τη χρηστική εξήγηση αυτής της μικρής, φαινομενικής «κακοτεχνίας» επέλεξε να την μπλέξει με Θεό και ανθρώπους, με το πάθος της τελειότητας και την έπαρσή της.
Βέβαια το σκόπιμο λάθος δεν είναι λάθος, είναι στρατηγική, είναι μια παραπλάνηση που στοχεύει κάπου. Aς πούμε πως είναι άλλη μία έκφανση της ατελούς φύσης μας. Η οποία – ευτυχώς ή δυστυχώς – δεν έχει ανάγκη κανένα προσχηματικό λάθος για να αποδειχτεί περίτρανα.
Όμως είναι όμορφη σκέψη πως μόνο ο Θεός χτίζει τέλεια και εμείς, όσο και να προσπαθήσουμε, μπορεί να πλησιάσουμε αλλά το περισσότερο που θα καταφέρουμε είναι να φοβηθούμε την ύβρη. Μπορεί σε κάποιους να ακούγεται ως ηττοπαθής παραδοχή ενός «θεοφοβικού», αλλά μόνο αυτό δεν είμαι.
Απλά μου αρέσει να σκέφτομαι πως στην αναμέτρησή μας με κάτι ανώτερο, υπάρχει στο τέλος του δρόμου η αναμέτρηση με τον εαυτό σου, όχι μόνο στο άνευ ορίων όνειρο και στις άπειρες δυνατότητές σου αλλά και στην ταπεινότητα.

(Πηγή: tovima.gr)

alopsis

Δευτέρα, Νοεμβρίου 26, 2018

Το θείο βρέφος-π. Αλεξ. Σμέμαν



«Δι’ ημάς γαρ εγεννήθη παιδίον νέον ο προ αιώνων Θεός». 

Ένας από τους κυριότερους ύμνους των Χριστουγέννων καταλήγει σ’ αυτά τα λόγια, ταυτίζοντας το Βρέφος που γεννήθηκε στο σπήλαιο της Βηθλεέμ με τον «προ αιώνων Θεό». Ο ύμνος αυτός συνετέθη τον 6ο αιώνα από τον περίφημο Βυζαντινό υμνογράφο Ρωμανό το Μελωδό:
Η Παρθένος σήμερον, τον υπερούσιον τίκτει και η γη το σπήλαιον τω απροσίτω προσάγει· άγγελοι μετά ποιμένων δοξολογούσι· μάγοι δε μετά αστέρος οδοιπορούσι· δι’ ημάς γαρ εγεννήθη παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός. (Κοντάκιον Χριστουγέννων)
Το παιδί ως Θεός, ο Θεός ως παιδί… Γιατί δημιουργείται αυτή η ζωηρή συγκίνηση την περίοδο των Χριστουγέννων όταν οι άνθρωποι, ακόμη και αυτοί με χλιαρή πίστη ή ακόμη και οι άθεοι, παρατηρούν αυτό το μοναδικό, ασύγκριτο θέαμα της νεαρής μητέρας να κρατά το παιδί στην αγκαλιά της, και γύρω τους οι «Μάγοι οι από Ανατολών», οι ποιμένες, δροσεροί από τη νυχτερινή τους σκοπιά στους αγρούς, τα ζώα, ο ανοιχτός ουρανός, ο αστέρας; Γιατί είμαστε τόσο βέβαιοι, αλλά και συνεχώς ανακαλύπτουμε, πως σ’ αυτόν το θλιβερό πλανήτη μας δεν υπάρχει τίποτε ομορφότερο και πιο χαρμόσυνο απ’ αυτό το θέαμα, που το πέρασμα των αιώνων αποδείχτηκε ανίκανο να ξεριζώσει από τη μνήμη μας; Επιστρέφουμε σ’ αυτό το θέαμα οποτεδήποτε δεν έχουμε άλλο καταφύγιο, οποτεδήποτε έχουμε βάσανα στη ζωή, και αναζητούμε αυτό που θα μας ελευθερώσει.
Όμως στην ευαγγελική διήγηση για τη γέννηση του Ιησού Χριστού, η μητέρα και το παιδί δε λένε ούτε μία λέξη, ωσάν οι λέξεις να είναι περιττές, επειδή καμιά λέξη δεν μπορεί να ερμηνεύσει, να ορίσει ή να εκφράσει το νόημα όσων έλαβαν μέρος και εκπληρώθηκαν εκείνη τη νύχτα. Και παρ’ όλα αυτά χρησιμοποιούμε λέξεις εδώ, όχι για να εξηγήσουμε ή να ερμηνεύσουμε, αλλά επειδή, όπως η Γραφή λέει, «εκ γάρ του περισσεύματος της καρδίας το στόμα λαλεί» (Ματθ. 12, 34). Είναι αδύνατο κάποιος, που ξεχειλίζει η καρδιά του, να μη μοιραστεί με άλλους τα βιώματά του.
Οι λέξεις «παιδίον» και «Θεός» είναι οι πλέον αποκαλυπτικές για το μυστήριο των Χριστουγέννων. Κατά κάποιο τρόπο, είναι ένα μυστήριο που απευθύνεται στο παιδί που συνεχίζει να ζει μυστικά μέσα σε κάθε ενήλικα, στο παιδί που συνεχίζει να ακούει ό,τι ο ενήλικας έχει πάψει να ακούει, και που ανταποκρίνεται με μια χαρά, που ο ενήλικας, μέσα στον γήινο, υπερώριμο, κουρασμένο και κυνικό κόσμο που ζει, αδυνατεί να νιώσει. Μάλιστα, τα Χριστούγεννα είναι μια γιορτή για τα παιδιά, όχι μόνο εξαιτίας του χριστουγεννιάτικου δένδρου που διακοσμούμε και φωτίζουμε, αλλά μ’ έναν πολύ βαθύτερο τρόπο, και μόνο τα παιδιά δεν ξαφνιάζονται για το ότι, όταν ο Θεός κατέρχεται στη γη, έρχεται ως παιδί.
Αυτή η εικόνα του Θεού ως παιδιού συνεχίζει να λάμπει μέσα από τις εικόνες και τα αναρίθμητα έργα τέχνης, φανερώνοντας πως ό,τι είναι ουσιαστικότερο και πλέον χαρμόσυνο στο Χριστιανισμό βρίσκεται ακριβώς εδώ, σ’ αυτήν την αιώνια παιδικότητα του Θεού. Οι ενήλικες, ακόμη και αυτοί που «συμπαθούν περισσότερο τα θρησκευτικά θέματα», περιμένουν και προσδοκούν από τη θρησκεία να δώσει εξηγήσεις και αναλύσεις· τη θέλουν έξυπνη και σοβαρή. Οι αντίπαλοί της είναι εξίσου σοβαροί, και, τελικά, τόσο βαρετοί, καθώς αντιμετωπίζουν τη θρησκεία μ’ ένα χαλάζι από «ορθολογικές» σφαίρες. Στην κοινωνία μας δεν υπάρχει καμιά φράση που να μεταφέρει καλύτερα την περιφρόνησή μας από το να χαρακτηρίσουμε κάτι λέγοντας πως «είναι παιδιάστικο». Μ’ άλλα λόγια, δεν είναι για τους ενήλικες, τους έξυπνους και σοβαρούς. Έτσι τα παιδιά μεγαλώνουν και γίνονται εξίσου σοβαρά και βαρετά. Ο Χριστός όμως είπε, «γένησθε ως τα παιδία» (Ματθ. 18,3). Τι σημαίνει αυτό; Τι λείπει από τους ενήλικες, ή καλύτερα, τι έχει στραγγαλισθεί, καταπνιγεί, εκμηδενισθεί από ένα παχύ στρώμα ενηλικιότητας; Δεν είναι πάνω απ’ όλα αυτή η ικανότητα, η τόσο χαρακτηριστική των παιδιών, να θαυμάζουν, να αγαλλιούν και το πιο σπουδαίο να είναι γνήσια στη χαρά και στη λύπη; Η ενηλικίωση στραγγαλίζει επίσης την ικανότητα να εμπιστεύεσαι, να αυτοεγκαταλείπεσαι, να αφήνεσαι τελείως στην αγάπη και να πιστεύεις με όλη σου την ύπαρξη. Τελικά τα παιδιά παίρνουν στα σοβαρά ό,τι οι ενήλικες δεν μπορούν πλέον να αποδεχθούν: τα όνειρα, αυτά που διασπούν την καθημερινή μας εμπειρία και την κυνική μας καχυποψία, αυτό το βαθύ μυστήριο του κόσμου και κάθετι που αποκαλύπτεται στους αγίους, στα παιδιά και στους ποιητές.
Έτσι μόνο όταν εισχωρήσουμε στο παιδί που ζει κρυμμένο μέσα μας, μπορούμε να κάνουμε δικό μας το χαρμόσυνο μυστήριο του Θεού που έρχεται προς εμάς «ως παιδίον». Το παιδί δε διαθέτει ούτε κύρος ούτε εξουσία· όμως η απουσία ακριβώς κύρους το αναδεικνύει σε βασιλιά· πηγή της βαθιάς του δύναμης είναι η ανικανότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό του και η τρωτότητά του. Το παιδί σ’ αυτή τη μακρινή σπηλιά της Βηθλεέμ δεν έχει επιθυμία ώστε να το φοβόμαστε· εισέρχεται στις καρδιές μας χωρίς να μας εκφοβίζει, χωρίς να επιδεικνύει το κύρος και τη δύναμή του, αλλά μόνο με την αγάπη. Μας δίνεται ως παιδί, και μόνο ως παιδιά μπορούμε με τη σειρά μας να το αγαπήσουμε και να δοθούμε σ’ αυτό. Ο κόσμος κυβερνάται από τη δύναμη και την εξουσία, από το φόβο και την κυριαρχία. Το «παιδίον Θεός» μάς απελευθερώνει απ’ όλα αυτά. Το μόνο που επιθυμεί από μας είναι η αγάπη μας, που προσφέρεται με ελευθερία και χαρά· το μόνο που επιθυμεί από μας είναι να του δώσουμε την καρδιά μας. Και τη δίνουμε σ’ ένα ανυπεράσπιστο παιδί, που εμπνέει όμως τεράστια εμπιστοσύνη.
Με τη γιορτή των Χριστουγέννων η Εκκλησία μάς αποκαλύπτει ένα μυστήριο χαράς: το μυστήριο μιας ελεύθερα προσφερόμενης αγάπης που δεν επιβάλλεται σε κανέναν. Μιας αγάπης ικανής να δει, να αναγνωρίσει και να αγαπήσει το Θεό στο πρόσωπο του θείου Παιδιού, και να γίνει έτσι δώρο μιας νέας ζωής.

Από το: 
Εορτολόγιο. Ετήσιος Εκκλησιαστικός Κύκλος, τόμ. Β΄, εκδόσεις Ακρίτας, Αθήνα 1997, σ. 61-64.

Κυριακή, Νοεμβρίου 25, 2018

O άγιος Μερκούριος


Όταν ο αυτοκράτορας Δέκιος πολεμούσε εναντίον των βαρβάρων, υπήρχε στις τάξεις του στρατού του ένας διοικητής του Αρμενικού στρατεύματος των Μαρκησίων. Ο διοικητής αυτός ονομαζόταν Μερκούριος.Κατά τη διάρκεια μιας μάχης, του παρουσιάστηκε λευκοφόρος, και ωραιότατος Άγγελος Κυρίου, ο οποίος κρατούσε ξίφος στο δεξί του χέρι, το έδωσε στον νέο, και του είπε:
Φίλε και αγαπημένε Μερκούριε, ο Κύριος των Κυρίων και Θεός των απάντων, με έστειλε να σου δώσω θάρρος και δύναμη κατά των εχθρών σου. Λοιπόν, προχώρησε εναντίον τους και θα τους νικήσεις, με τη βοήθεια του Θεού. Θα γίνεις με την νίκη αυτή σε όλους περιβόητος. Αλλά να μη φανείς προς τον ευεργέτη Χριστό αχάριστος. Να θυμάσαι την καλοσύνη αυτή πάντοτε, και ας ριζώσει στην ψυχή σου ο πόθος Του, διότι πρόκειται να μαρτυρήσεις για το όνομα του, και να λάβεις τον στέφανο της δόξης.
Ο Μερκούριος επέδειξε θαυμαστή ανδρεία, νικώντας με ευκολία τους εχθρούς, σαν να ήταν απλό χορτάρι. Μετά την περιφανή νίκη του, ο αυτοκράτορας Δέκιος τον ανακήρυξε αρχιστράτηγο των στρατευμάτων του. Αλλά από την πολλή αγάπη που του έδειξε ο επίγειος Βασιλεύς, ξέχασε τον Ουράνιο. Τότε φάνηκε σ’ αυτόν ο Άγγελος μια νύκτα, που κοιμόταν. Τον ξύπνησε και τον επέπληξε, λέγοντας:
—Δεν θυμάσαι τι σου είπα, όταν σου έδιδα το εκλεκτό σπαθί, με το οποίο νίκησες τόσο πλήθος εχθρών με την θεία βοήθεια; Δεν σου είπα, ότι μέλλεις να μαρτυρήσεις, για να λάβεις αμάραντο στέφανο και δόξα αιώνιο; Γιατί λοιπόν προτιμάς τις τιμές του βασιλέως και την προσωρινή απόλαυση; Ξύπνα από τον ύπνο της αμελείας και περιφρόνησε αυτή την πρόσκαιρη ευδαιμονία για να έλθεις στα ουράνια ανάκτορα, όπου είναι πάντοτε ημέρα πάμφωτος. Αυτά του είπε ο Άγγελος και έγινε άφαντος.
Ο Μερκούριος έκλαιε πικρά και θρηνούσε απαρηγόρητα. Σκεπτόταν με τι τρόπο να παραιτηθεί από τα αξιώματα, που του έδωσαν. Ένας φθονερός άνθρωπος, που μισούσε τον Μερκούριο, βρήκε ευκαιρία να τον διαβάλει ως χριστιανό, και να φανεί αυτός πιστός στον βασιλέα.
Ο Μερκούριος βασανίστηκε ανηλεώς. Τότε παρουσιάζεται ο Άγγελος πάλι. Του έδωσε θάρρος, τον στερέωσε και τον έκαμε θερμότερο στους αγώνες με τούτα τα λόγια:
—Κήρυξε με θάρρος τον Χριστό στους ειδωλολάτρες, και υπόμεινε τα πρόσκαιρα βασανιστήρια ανδρείως, για να λάβεις δόξα αιωνία και να έχεις ηδονή απερίγραπτη και αγαλλίαση παντοτινή. Κι έγινε άφαντος.
Τέλος, ο αυτοκράτορας διέταξε να αποκεφαλιστεί στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ήταν μόλις 25 ετών, το έτος 250 μ.Χ. Τότε ήλθε ο Κύριος και του λέγει ότι έφθασε στο τέλος του Μαρτυρίου, και θα απολαύσει τα βραβεία και την πλούσια ανταμοιβή των πόνων του. Ο Άγιος ήταν τόσο χαρούμενος που έτρεξε στους δημίους του και τους παρακαλούσε να εκτελέσουν τις εντολές του βασιλιά αμέσως. Στη συνέχεια, γονάτισε και είπε: “Κύριε, μην υπολογίζεις αυτήν την αμαρτία εναντίον τους” και σφράγισε όλο του το σώμα με τον τίμιο σταυρόν.  Όταν απετμήθη η κεφαλή του, το σώμα του έγινε λευκό σαν το χιόνι και ευωδίαζε μύρο

Όταν ο Ιουλιανός ο παραβάτης, ο ασεβής και διώκτης των Χριστιανών, θέλησε να πάει στην Περσία να πολεμήσει πέρασε κοντά από την Καισαρεία. Ο Άγιος Βασίλειος γνωρίζοντάς τον από την Αθήνα όπου ήταν συμφοιτητές πήγε μαζί με τον λαό να τον τιμήσει. Ο Ιουλιανός απαίτησε να του δωρίσει, αφού ο Άγιος δεν είχε τίποτε άλλο, τρεις από τους κριθαρένιους άρτους του. Ο Άγιος το έκανε και ο Ιουλιανός διέταξε τους υπηρέτες να ανταμείψουν τη δωρεά και να δώσουν χόρτο από το λειβάδι. Ο Άγιος Βασίλειος βλέποντας την καταφρόνηση του βασιλιά του είπε: «εμείς, βασιλιά ότι μας ζήτησες από κείνο που τρώμε σου το προσφέραμε κι εσύ μας αντάμειψες από κείνο που τρως». Τότε ο Ιουλιανός θύμωσε πάρα πολύ και απείλησε, ότι όταν θα επιστρέψει από την Περσία νικητής, θα κάψει την πόλη και τον λαό θα τους πάρει δούλους. Όσο για τον ίδιο τον Άγιο Βασίλειο θα τον ανταμείψει όπως πρέπει.
Ο Άγιος Βασίλειος όταν επέστρεψε στην πόλη ζήτησε από το λαό να μαζέψουν ότι πολύτιμο είχαν και να το αποθηκεύσουν κάπου έως ότου επιστρέψει ο φιλοχρήματος Ιουλιανός για να του το προσφέρουν. Ίσως κι έτσι κατευνάσουν την οργή του.
Όταν έμαθε ότι επιστρέφει ο άφρων βασιλιάς, ο Άγιος Βασίλειος ζήτησε από τους πολίτες να προσευχηθούν και να νηστεύσουν τρεις μέρες. Μετά όλοι μαζί ανέβηκαν στο Δίδυμον όρος της Καισαρείας όπου στη μία από τις δύο κορυφές ήταν ο ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου. Εκεί προσευχόμενος ο Άγιος είδε σε οπτασία, μία μεγάλη ουράνια στρατιά, να κυκλώνει το όρος και στη μέση να κάθεται σε θρόνο μία γυναίκα (η Παναγία) και να δοξάζεται, η οποία γυναίκα είπε στους Αγγέλουςπου βρισκόταν γύρω της: 
“Καλέσατέ μου το Μερκούριο, όπως μεταβεί και φονεύσει τον εχθρόν του Υιού μου Ιουλιανό”!
 Έπειτα είδε τον Μάρτυρα Μερκούριο να φθάνει οπλισμένος μπροστά στην βασίλισσα των Αγγέλων κι όταν εκείνη τον πρόσταξε αυτός να φεύγει γρήγορα. Κατόπιν προσκάλεσε τον Άγιο Βασίλειο και του έδωσε ένα βιβλίο που ήταν γραμμένη όλη η δημιουργία της κτίσεως κι έπειτα του ανθρώπου. Στην αρχή του βιβλίου ήταν η επιγραφή «Είπε» και στο τέλος του βιβλίου εκεί που έγραφε για την πλάση του ανθρώπου ήταν η επιγραφή «Τέλος». Μόλις είδε την οπτασία αυτή ο Άγιος ξύπνησε.
Το νόημα της οπτασίας του βιβλίου, ήταν ότι ο Άγιος Βασίλειος έγραψε, όντως, ερμηνεία στην Εξαήμερον του Μωϋσέως στην οποία διηγείται, πως ο Θεός εποίησε τον ουρανό, την γη, τον ήλιο, την σελήνη, τη θάλασσα, τα ζώα και όλα τα αισθητά κτίσματα. Όταν όμως, έμελλε να γράψει και για την έβδομη ημέρα κατά την οποία ο Θεός έπλασε τον Αδάμ και την Εύα, τότε ο Μέγας αυτός Άγιος άφησε την τελευταία του πνοή στη γη και πήγε στους ουρανούς να συναντήσει τον Κύριόν του που με δύναμη αγάπησε. Το έργο του συμπλήρωσε κατόπιν ο αδελφός του ο Άγιος Γρηγόριος ο Αρχιεπίσκοπος Νύσσης, που έγραψε για την έβδομη ημέρα της πλάσεως του ανθρώπου.
Όταν ο Άγιος είδε την οπτασία, πήγε στην πόλη με μερικούς κληρικούς, στο Ναό του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μερκουρίου, όπου μη βρίσκοντας το λείψανο του Αγίου και τα όπλα του που φυλάσσονταν στον Ναό έναν αιώνα αφότου μαρτύρησε, κατάλαβε τι είχε συμβεί κι έτρεξε αμέσως και λέει στους Χριστιανούς: “Χαίρετε και αγαλλιάσθε σήμερον, αδελφοί. Εισακούσθηκε η δέησή μας, διότι ο μιαρός βασιλεύς υπέστη την πρέπουσα τιμωρία.”
Βλέποντας το θαύμα οι Χριστιανοί και την παρρησία του Αγίου Βασιλείου δεν θέλησαν να πάρουν πίσω την περιουσία που είχαν αποθηκεύσει για τον τύραννο Ιουλιανό. Ο Άγιος όμως αφού τους επαίνεσε για την πράξη τους, το ένα τρίτο του ποσού τους το έδωσε και τα υπόλοιπο ποσό το διέθεσε για να κτίσουν πτωχοτροφεία, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, γηροτροφεία και ορφανοτροφεία.
Iconandlight 

Σάββατο, Νοεμβρίου 24, 2018

Σπουδαία λόγια για τον "πλούσιο" του ευαγγελίου

Ὁ Κύριος μᾶς προειδοποιεῖ σήμερα πόσο δύσκολο εἶναι γιὰ ἕναν ἄνθρωπο πλούσιο νὰ εἰσέλθει στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀνοιχτὴ μόνο στοὺς ἀναγκεμένους, σ’ ἐκείνους ποὺ εἶναι φτωχοί, ποὺ στεροῦνται τὰ πάντα στὴ γῆ; Ὄχι. Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀνοιχτὴ σὲ ὅλους ποὺ δὲν εἶναι σκλαβωμένοι στὰ πράγματα ποὺ κατέχουν. 

Ὅταν διαβάζουμε τὸν πρῶτο Μακαρισμὸ, «Εὐλογημένοι εἶναι οἱ φτωχοὶ στο πνεῦμα, διότι σ’ αὐτοὺς ἀνήκει ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν», μᾶς δίνεται ἕνα κλειδὶ νὰ κατανοήσουμε τοῦτον τὸν λόγο : πτωχοὶ στὸ πνεῦμα εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ κατανόησαν ὅτι δὲν ἔχουν τὴν κυριότητα σὲ τίποτα ἀπ’ ὅσα κατέχουν. Εἴμαστε δημιούργημα τῆς Θεϊκῆς ἐνέργειας, ἔχουμε ἀγαπηθεῖ σὰν ὑπάρξεις· ἔχουμε προσφερθεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ εἴμαστε σὲ κοινωνία μαζί Του στὴν ὁποία δὲν ἔχουμε καθόλου δικαιώματα. Ὅ,τι εἴμαστε, ὅ,τι κατέχουμε δὲν μᾶς ἀνήκει μὲ τὴν ἔννοια ὅτι δὲν ἔχουμε φτιάξει τοὺς ἑαυτούς μας, δὲν δημιουργήσαμε ὅ,τι φαίνεται, ὅ,τι μᾶς ἀνήκει – κάθε τι ποὺ εἴμαστε καὶ ποὺ ἔχουμε εἶναι ἀγάπη, ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων, καὶ τίποτα δὲν κατέχουμε ἐπειδὴ τὰ πάντα εἶναι ἕνα δῶρο ποὺ τὸ χάνουμε τὴ στιγμὴ ποὺ θέλουμε νὰ τὸ κάνουμε κτῆμα μας και λέμε, «Εἶναι δικό μου».

Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀληθινὰ ἡ βασιλεία ἐκείνων ποὺ γνωρίζουν ὅτι εἶναι ἀπέραντα πλούσιοι ἐπειδὴ μποροῦμε νὰ περιμένουμε τὰ πάντα ἀπὸ τὴν θεϊκὴ καὶ τὴν ἀνθρώπινη ἀγάπη. Εἴμαστε πλούσιοι ἐπειδὴ δὲν κατέχουμε τίποτα, εἴμαστε πλούσιοι ἐπειδὴ τὰ πάντα μᾶς ἔχουν δοθεῖ· καὶ ἔτσι εἶναι δύσκολο γιὰ κάποιον ποὺ φαντάζεται ὅτι εἶναι πλούσιος δικαιωματικὰ νὰ ἀνήκει σὲ τοῦτο τὸ βασίλειο ὅπου τὸ κάθε τι εἶναι δεῖγμα ἀγάπης, καὶ ποὺ τίποτα δὲν μποροῦμε νὰ κατέχουμε, ποὺ ἔχει ἀφαιρεθεῖ ἀπὸ ἄλλους· ἐπειδὴ τὴ στιγμὴ ποὺ λέμε ὅτι κατέχουμε κάτι ποὺ δὲν μᾶς ἔχει δοθεῖ εἴτε ἀπὸ τὸν Θεὸ εἴτε ἀπὸ ἀνθρώπινη φροντίδα, τὸ ἀποκόβουμε ἀπὸ τὸ μυστήριο τῆς ἀγάπης. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, τὴ στιγμὴ ποὺ ἀγκιστρωνόμαστε σὲ ὁτιδήποτε, γινόμαστε σκλάβοι του. 

Θυμᾶμαι ὅταν ἤμουν νέος, ἕναν ἄνδρα νὰ μοῦ λέει: Δὲν καταλαβαίνετε ὅτι τὴ στιγμὴ ποὺ παίρνεις στὰ χέρια σου ἕνα νόμισμα και δεν εἶσαι προετοιμασμένος νὰ ἀνοίξεις τὸ χέρι σου γιὰ νὰ τὸ ἀφήσεις, δὲν χρησιμοποιεῖς σωστὰ τὸ χέρι σου, τὸ σῶμα σου, ἐπειδὴ ὅλη ἡ προσοχὴ σου θὰ ἐπικεντρώνεται στὸ νὰ μὴν χάσεις αὐτὸ τὸ νόμισμα, - τὰ ὑπόλοιπα θὰ ξεχαστοῦν. 

Εἴτε κρατᾶμε ἕνα χάλκινο νόμισμα, εἴτε νοιώθουμε πλούσιοι – διανοητικὰ, συναισθηματικὰ, ὑλικὰ, - εἴμαστε φυλακισμένοι, ἔχουμε χάσει τὴ χρήση ἑνὸς μέρους τοῦ σώματος μας, τοῦ μυαλοῦ μας, τῆς καρδιᾶς μας· δὲν μποροῦμε νὰ εἴμαστε πιὰ ἐλεύθεροι, καὶ ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι βασιλεία ἐλευθερίας.



+ μητρ. Αντώνιος Σουρόζ 

Kυριακή ιγ Λουκά: Περί πλούτου και πλουσίων


Αγίου Λουκά επισκόπου Κριμαίας 

Ακούσατε σήμερα το ευαγγελικό ανάγνωσμα περί του πλούσιου νεανίσκου, ο οποίος δεν ήθελε να μοιράσει την περιουσία του για να γίνει κληρονόμος της Βασιλείας των Ουρανών. Τότε ο Κύριος είπε στους μαθητές του ότι είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από βελονότρυπα παρά να μπει πλούσιος στην Βασιλεία των Ουρανών.
Πριν δώσουμε ερμηνεία για τον λόγο που είπε ο Χριστός στον πλούσιο νεανίσκο, ακούστε τι λέει ο απόστολος Ιάκωβος για τους πλούσιους: «Άγε νυν οι πλούσιοι, κλαύσατε ολολύζοντες επί ταις ταλαιπωρίαις υμών ταις επερχομέναις΄ ο πλούτος υμών σέσηπε και τα ιμάτια υμών σητόβρωτα γέγονεν, ο χρυσός υμών και ο άργυρος κατίωται, και ο ιός αυτών εις μαρτύριον υμίν εσται και φάγεται τας σάρκας υμών΄ ως πυρ εθησαυρίσατε εν εσχάταις ημέραις΄ ιδού ο μισθός των εργατών των αμησάντων τας χώρας υμών ο απεστερημένος αφ’ υμών κράζει, και αι βοαί των θερισάντων εις τα ώτα Κυρίου Σαβαώθ εισεληλύθασιν΄ ετρυφήσατε επί της γης και εσπαταλήσατε, εθρέψατε τας καρδίας υμών ως εν ημέρα σφαγής, κατεδικάσατε, εφονεύσατε τον δίκαιον ουκ αντιτάσσεται υμίν» (Ιακ. 5, 1-6).
Βλέπετε τι φοβερά λόγια είπε ο απόστολος Ιάκω­βος για τους πλούσιους και πόσο βαριά τους κατηγόρησε; Και τί μπορεί να είναι πιο φοβερό από τα λόγια του Κυρίου Ιησού Χριστού που λέει ότι δύσκολο είναι για έναν πλούσιο να εισέλθει στην Βασιλεία του Θεού;
Γιατί είναι δύσκολο; Κατά την εποχή του Χριστού μεταξύ του λαού του Ισραήλ κυριαρχούσε η γνώμη ότι ο πλούτος είναι ευλογία του Θεού, γι’ αυτό τους πλούσιους ανθρώπους τους σέβονταν και τους εκτιμούσαν πολύ.
Όταν ο Κύριος είπε ότι ο πλούτος είναι εμπόδιο να εισέλθει κανείς στην Βασιλεία του Θεού, οι κατάπληκτοι μαθητές του Τον ρώτησαν: «Τις αρα δύναται σωθήναι» (Μτ. 19, 25).Και αυτοί είχαν την γνώμη ότι οι πλούσιοι έχουν την ευλογία του Θεού. Αν οι πλούσιοι δεν θα σωθούν, τότε ποιός θα σωθεί; Ο Κύριος τους απάντησε: «Τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστίν» (Λκ. 18, 27).
Ας σκεφτούμε καλύτερα αυτά τα λόγια. Όταν εκείνος ο νέος είπε στον Κύριον την επιθυμία του να Τον ακολουθήσει, ο Κύριος τον ρώτησε: «Γνωρίζεις τις εντολές;» «Ναι, -απάντησε εκείνος-, βεβαίως, γνωρίζω όλες τις εντολές και από μικρός τις τηρώ». Αλλά ο Κύριος έδειξε, και σ’ αυτόν και σ’ όλους τους άλλους ότι δεν είναι αρκετό να τηρεί κανείς μόνο τις εντολές του παλαιού νόμου, δηλαδή εκείνες τις δέκα εντολές που και εσείς τις γνωρίζετε.
Γιατί δεν είναι αρκετό; Οι Εβραίοι ήταν σίγουροι ότι οι εντολές είναι το παν΄ όποιος τηρεί τις εντολές είναι καθαρός και άγιος και θα γίνει κληρονόμος της Βασιλείας του Θεού. Ο Κύριος όμως είπε ότι τα πράγματα καθόλου δεν είναι έτσι.
Τί ζητάνε από τους ανθρώπους οι εντολές του παλαιού νόμου; Η πρώτη εντολή διδάσκει να προσκυνούν οι άνθρωποι τον ένα και μοναδικό Θεό, μόνο Αυτόν να τιμούν και να μην έχουν άλλους θεούς ε­κτός απ’ Αυτόν. Η δεύτερη εντολή απαγορεύει να προσκυνάνε οι άνθρωποι τα είδωλα. Αυτό τί σημαίνει; Ότι όλοι όσοι δεν προσκυνούν τα είδωλα αυτόματα γίνονται καθαροί και άγιοι; Εμείς όλοι προσκυνάμε έναν Θεό. Όλοι είμαστε άγιοι;
Ο νόμος υπαγορεύει να σεβόμαστε τον πατέρα και την μητέρα μας. Μήπως αυτό σημαίνει ότι είμαστε άγιοι επειδή σεβόμαστε τους γονείς μας και δεν τους πετάμε στο δρόμο όταν γερνάνε; Μήπως αυτό και μόνο μας κάνει δίκαιους ενώπιον του Θεού;
Οι εντολές λένε να μην μοιχεύουμε, να μην φονεύουμε, να μην κλέβουμε, να μην ζηλεύουμε τον πλησίον μας, να μην επιθυμούμε τίποτα απ’ τα δικά του και να μην επιθυμούμε τη γυναίκα του. Και αυτό τί σημαίνει; Αν δεν είμαστε δολοφόνοι, δεν είμαστε κλέφτες, ούτε πόρνοι, ούτε ψευδομάρτυρες, αν από ζήλεια δεν αρπάζουμε την περιουσία των συνανθρώπων μας, αυτό σημαίνει ότι είμαστε καθαροί και άγιοι ενώπιον του Θεού;
Όλες οι εντολές του παλαιού νόμου είναι αρνητικές και λένε να μην είμαστε αυτοί και αυτοί. Δεν λένε όμως πώς πρέπει να είμαστε. Απαγορεύουν μόνο να κάνουμε τις πιο χονδρές, τις πιο άσχημες αμαρτίες. Οι εντολές αυτές προορίζονταν για έναν λαό σκληρό, όπου οι άνθρωποι έκαναν τα πρώτα απλά βήματα στην διόρθωσή τους.
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είπε ότι δεν ήλθε να καταργήσει το νόμο αλλά να τον «πληρώσει». Η λέξη αυτή στη σλαβική γλώσσα έχει δύο σημασίες -«εκπληρώνω» και «συμπληρώνω».
Ο Κύριος μας έδωσε έναν καινούριο νόμο, ο οποίος είναι πιο τέλειος σε σύγκριση με τον παλαιό νόμο του Μωυσέως. Μας έδωσε τις εννέα σωτήριες εντολές των μακαρισμών. Μας λέει ότι καθαροί και άγιοι ενώπιον του Θεού δεν είναι αυτοί που δεν κλέβουν και δεν φονεύουν, δεν είναι αυτοί που τηρούν τις εντολές του νόμου του Σινά, αλλά αυτοί που είναι πνευματικά τέλειοι. Αυτοί που είναι γεμάτοι ταπείνωση, αυτοί που χύνουν δάκρυα για τις αμαρτίες τους και την αδικία που βλέπουν στον κόσμο. Αυτοί που με συντετριμμένη καρδιά βλέπουν τον Σταυρό του Χριστού. Αυτοί θα κληρονομήσουν την Βασιλεία των Ουρανών.
Μακαρίζει τους πράους, αυτούς που διψάνε και πεινάνε την αλήθεια, τους ελεήμονεςκαι τους ειρηνοποιούς. Υπόσχεται την Βασιλεία του Θεού σ’ αυτούς που διώκονται για την αλήθειασ’ αυτούς που οι άλλοι τους χλευάζουν και λοιδορούν για το όνομα Του.
Αυτός, συνεπώς, είναι καθαρός και άγιος που είναι τέλειος πνευματικά. Και ο Κύριος από όλους μας ζητάει να είμαστε τέλειοι πνευματικά όπως είναι τέλειος ο Επουράνιος Πατέρας μας.
Ο Κύριος στην επί του όρους ομιλία Του μας έδωσε τέτοιες εντολές που κάνουν την καρδιά μας να τρέμει. Πως να μην φροντίζουμε για το αύριο, πως να συγχωρούμε τους εχθρούς μας και να τους αγαπάμε, πως να δώσουμε στον άλλον το τελευταίο μας πουκάμισο. Και όμως όλα αυτά πρέπει να τα κάνουμε για να γίνουμε τέλειοι.
Στον νεαρό που ήθελε να γίνει τέλειος και είχε ήδη εκπληρώσει όλο τον παλαιό νόμο ο Χριστός είπε: «Ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι» (Μτ. 19, 21). Και μόλις το άκουσε ο νεαρός εκείνος έφυγε λυπημένος γιατί είχε μεγάλο πλούτο και δεν μπόρεσε να κάνει αυτό που του ζητούσε ο Κύριος.
Γιατί ο Κύριος του ζήτησε να πουλήσει όλα όσα είχε και να δώσει στους φτωχούς; Γιατί το να έχει κανείς μεγάλο πλούτο είναι τελείως ασυμβίβαστο με το να ζει σύμφωνα με τις εντολές του ΧριστούΠώς μπορεί ένας άνθρωπος πράος και ταπεινός να χύνει συνέχεια δάκρυα βλέποντας να υποφέρουν οι αδελφοί του και να πολλαπλασιάζει ταυτόχρονα τον πλούτο του, να χτίζει καινούρια σπίτια, να αγοράζει καινούρια άλογα και ακριβά ρούχα;
Σίγουρα δεν μπορεί, γιατί αν είναι σπλαχνικός θα μοιράζει συνέχεια αυτά που έχει. Και τότε όταν μοιράσει όλα θα εκπληρώσει τον νόμο του ΧριστούΑν κρατάει για τον εαυτό του τον πλούτο του, αυτό σημαίνει ότι αγαπάει τον εαυτό του πιο πολύ από τον πλησίον του. Αλλά ο Κύριος είπε να αγαπάμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας. Και αν έτσι αγαπάμε τον πλησίον μας δεν θα δώσουμε στον ανήμπορο και τον πεινασμένο όλα όσα έχουμε; Θα μπορέσουμε τότε να ζούμε έτσι όπως ζουν οι πλούσιοι στην Αμερική;
Στις ανούσιες και τρελές διασκεδάσεις σπαταλάνε τα χρήματα που κερδίζουν γι’ αυτούς οι εργάτες με δικό τους ιδρώτα και αίμα…
Γι αυτό και λέει ο Κύριος Ιησούς Χριστός ότι, αν δεν θέλουμε να αφήσουμε τον πλούτο μας, δεν θα εισέλθουμε στη Βασιλεία του Θεού, διότι σ’ αυτή την περίπτωση παραμένουμε σκληρόκαρδοι και μισάνθρωποι εγωιστές. Αλλά μπορούν να έχουν τέτοιοι άνθρωποι θέση στη Βασιλεία του Θεού; Πιο εύκολα να περάσει καμήλα από βελονότρυπα, παρά να μπει πλούσιος στη Βασιλεία των Ουρανών. Ποιά σχέση όμως έχουν όλα αυτά με μας, τους ανθρώπους που δεν έχουν πλούτο; Έχουν άμεση σχέση. Σκεφθείτε τι είναι αυτό που βλάπτει την ψυχή εκείνων των ανθρώπων που έχουν πλούτο; Την βλάπτει το ότι τα γήινα αγαθά, τις διάφορες απολαύσεις, την πολυτέλεια αυτοί οι άνθρωποι βάζουν πάνω απ’ όλα. Τα θεωρούν πιο σημαντικά και από τα πνευματικά αγαθά, τα οποία αποκτούν οι άνθρωποι που μπορεί να μην έχουν υλικά αγαθά, έχουν όμως τον μεγάλο πλούτο τής αγάπης του Θεού και του πλησίον.
Αυτός που είναι προσκολλημένος στα γήινα, που ζητά απολαύσεις, αυτός πάσχει ακριβώς απ’ εκείνο το πάθος που δεν αφήνει τους πλούσιους να εισέλθουν στην Βασιλεία του Θεού.
Είναι λίγοι μεταξύ μας αυτοί που αν και δεν έχουν λεφτά και κάποιες φορές δεν έχουν και τα απαραίτητα, θέλουν όμως λεφτάθέλουν απολαύσεις και διασκεδάσεις και δεν αμαρτάνουν, γιατί απλώς δεν έχουν την δυνατότητα να αμαρτήσουν. Και αν είχαν θα έκαναν και εκείνοι τις ίδιες αμαρτίες σαν εκείνον τον πλούσιο στην πόρτα του σπιτιού του οποίου καθόταν ο Λάζαρος έτοιμος να πεθάνει από φτώχεια και πείνα.
Αν εμείς, παρ’ όλο που δεν είμαστε πλούσιοι, ζητάμε τις απολαύσεις και τις χαρές της ζωής΄ αν ο σκοπός της ζωής μας είναι η ευημερία, αν όλες οι σκέψεις μας είναι πώς να περάσουμε καλύτερα σε αυτή την ζωή και μόνο αυτό επιδιώκουμε, τότε σίγουρα είμαστε μακριά απ’ αυτό που ζητάει ό Κύριος. Διότι άνθρωποι που επιζητάνε την καθαρότητα της καρδιάς, άνθρωποι ελεήμονες, αυτοί επιδιώκουν μόνο το να είναι κοντά στον Θεό, να έχουν κοινωνία μαζί του, ζητάνε την χάρη και την αγάπη Του, θέλουν να είναι αδέλφια τού Χριστού.
Πολλές φορές ο φτωχότερος άνθρωπος, που δεν έχει τίποτα πάνω στη γη, αλλά διακονεί τον Θεό, πολλές φορές αυτός ο άνθρωπος, είναι πιο πλούσιος ακόμα και από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμουΟ πλούτος του είναι η θεία χάρη, η καθαρότητα της καρδιάς, η αγάπη και η συμπάθεια για τους πεινασμένους και δυστυχισμένους αδελφούς του. Αλλά πρώτ’ απ’ όλα ο πλούτος τους είναι η θερμή αγάπη του Θεού, του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού.
Τώρα είναι εύκολο να καταλάβουμε την απάντηση που έδωσε o Χριστός στην γεμάτη απορία ερώτηση των μαθητών του: «Και τίς δύναται σωθήναι;» (Λκ. 18, 26). Η απάντησή του ήταν: «Τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστίν» (Λκ. 18, 27).
Για τον Θεό τα πάντα είναι δυνατά. Αυτός μπορεί να στερήσει των πνευματικών αγαθών τους σκληρόκαρδους και άσπλαχνους πλούσιους ανθρώπους. Και μπορεί να δώσει την μεγαλύτερη χαρά εν Κυρίω στους πιο φτωχούς και τους πιο περιφρονημένους ανθρώπους που πεθαίνουν της πείνας.
Ο Θεός μπορεί όλους να σώσει. Μπορεί να σώσει και τον πλούσιο, αν εκείνος μετανοήσει, αν μισήσει τον πλούτο του και κάνει πράξη τον λόγο του Χριστού«Ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς, και… δεύρο ακολούθει μοι» (Μτ. 19, 21).Αυτό το έκανε ένας από τους μεγαλύτερους αγίους ο όσιος Αντώνιος ο Μέγας. Όταν ήταν είκοσι χρονών οι γονείς του πέθαναν και εκείνος έγινε κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας. Μια μέρα άκουσε στην εκκλησία αυτά τα λόγια του Ευαγγελίου: «Ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι» (Μτ. 19, 21).
Τα λόγια αυτά του έκαναν μεγάλη εντύπωση, μπήκαν βαθιά μέσα στην καρδιά του και κυρίεψαν εξολοκλήρου το νου του. Ο Μέγας Αντώνιος πήγε, πούλησε την περιουσία του, μοίρασε τα χρήματα στους φτωχούς και ο ίδιος έφυγε στην έρημο, οπού έζησε μέχρι το βαθύ γήρας. Είχε αρνηθεί όλα τα γήινα αγαθά αλλά έλαβε από τον Θεό πλούτο ασύγκριτα μεγαλύτερο. Ο Θεός του έδωσε το χάρισμα της προφητείας και της θαυματουργίας και ο Μέγας Αντώνιος έγινε αδελφός και φίλος του Χριστού.
Έτσι πρέπει και εμείς να δεχθούμε τα λόγια του Χριστού περί του γήινου πλούτου. Να διώξουμε από την καρδιά μας την προσκόλληση στα γήινα αγαθά. Και μόνο ένα πράγμα να επιδιώκουμε: το να είμαστε φίλοι και αδελφοί του Θεού, που αγαπάνε τον Χριστό και τους οποίους αγαπά Εκείνος.
(«Λόγοι και Ομιλίες» Αγ. Λουκά επισκόπου Κριμαίας, Εκδ. «Ορθόδοξος Κυψέλη») 



proskinitis
alopsis 

Πέμπτη, Νοεμβρίου 22, 2018

ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ-Αρχ.Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου


Ο Χριστός συνεχίζει τις καθόδους του, την κένωσή του, με το να καθιστά μέτοχον του εαυτού του την καρδιά, την σκέψη, το μυαλό, την αμαρτία του καθενός. Αίρει τα πάντα επάνω του, για να μπορεί, κρυπτόμενος όπισθεν αυτών, να διευκολύνει τον άνθρωπο να τον κρατά δέσμιο της αγάπης του, χωρίς να αναιρεί την ελευθερία του.
Αυτόν τον μεγάλο ρόλο έπαιξε θαυμάσια και η Θεοτόκος στην ζωή του Χριστού, με την απλότητα της φύσεώς της, με την σοφία της καρδιάς της και με την ολοκληρία της βουλήσεως και της καθαρότητός της. Όταν δοκίμασε ο αρχιερεύς τον Ιωσήφ και την Θεοτόκο, εξεπλάγη για την πληρότητα της καθαρότητος, της αγιότητος και της ακεραιότητος της ζωής της. Δεν υπήρχε τίποτε που να τεμαχίζει την ύπαρξή της, διότι η αμαρτία, δηλαδή η απόστασις του ανθρώπου από τον Θεόν, τεμαχίζει τον άνθρωπο. Εκείνη, όπως και ο Ιωσήφ, βρέθηκαν ακέραιοι. Αυτό ήταν προίμιο της ολοκληρίας του Χριστού, όπου βρίσκομε και εμείς τον εαυτό μας και νοιώθομε το πλήρωμα της αγιότητος και της τελειότητος του Θεού.
Η Παναγία δεν έκανε τίποτε άλλο στην γη, παρά μόνον υπηρέτησε την κένωση και το κρύψιμο του Θεού, για να μπορούμε εμείς να τον έχωμε, χωρίς να αντιδρούμε. Ας δούμε ένα παράδειγμα. Είναι δυνατόν κάποτε να θέλεις συμβουλή ή να χρειάζεσαι ευλογία ή και μερικά χρήματα. Επειδή όμως αντιδράς σε μένα, εγώ τα δίνω στον φίλο σου ή σε κάποιον άλλον, για να σου τα δώσει. Εσύ τότε τα παίρνεις, του φιλάς τα χέρια και κλαίγοντας του λες: Με έσωσες σήμερα. Τα δέχεσαι, χωρίς να ξέρεις ότι πίσω από αυτόν κρύβομαι εγώ. Κάτι ανάλογο κάνει και ο Θεός.
Μετά τον Κύριον η Θεοτόκος ήταν το τελειότερο πλάσμα που μπορούσε να σιωπά, αν και έκρυβε μέσα της έναν Θεόν. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Θεός χρησιμοποίησε γυναίκα στο σχέδιο της οικονομίας του, παρ’ ότι αυτή δύσκολα σιωπά. Το πέτυχε με την Παναγία, γι' αυτό και τα κείμενά μας περιέχουν χωρία, που δείχνουν πόσο εκλεκτή ήταν από όλες τις γυναίκες ανά τους αιώνες. Έπρεπε να περάσουν αιώνες, για να βρεθεί το πρόσωπο της Παναγίας και να κρύψει εντός της τον Χριστόν. Η κρυμμένη ζωή της δείχνει ότι όλα τα γεγονότα της ζωής της είναι μυστικά και δεν πρέπει να εξιχνιασθούν, γιατί δεν αντέχει ο άνθρωπος την αποκάλυψή τους.
Τα απόκρυφα χρησιμοποιούν ωραιότατες απλές σκηνές, που κρύβουν το μεγαλείο της φύσεώς της αλλά και της αληθείας. Στην απορία, λόγου χάριν, και τον εντυπωσιασμό της Σαλώμης κρύβεται όλο το δόγμα της παρθενίας και της αειπαρθενίας της Θεοτόκου, ενώ εμείς θα έπρεπε να γράψωμε πολλούς τόμους για το θέμα αυτό. Υπάρχει επίσης η παράδοσις, η οποία επεκράτησε στην Εκκλησία μας, ότι, όταν οι ιερείς βρέθηκαν σε δύσκολη θέση για το αν θα μπορούσε η Παναγία να συνεχίσει να μένει στον ναό, άφησαν την ευθύνη της αποφάσεως στον Ζαχαρία. Εσύ, του είπαν, που την έβαλες στον ναό, εσύ τώρα κανόνισε: ρώτησε τον Θεόν και κάνε ό,τι σου πει. Εμείς μπορούμε μόνον να σιωπήσωμε για το γεγονός το οποίο συνέβη.
Επίσης σε παρόμοια δυσχέρεια βρέθηκε ο Ζαχαρίας, όταν η Παρθένος γέννησε τον Χριστόν. Μη μπορώντας οι ιερείς να καταλάβουν το γεγονός, χρειάστηκε εκείνος να απολογηθεί ότι η Παναγία όχι μόνον ήταν, αλλά και είναι παρθένος. Το μυστήριο της αειπαρθενίας κρύβει στην πραγματικότητα το μυστήριο του Θεού, όλα τα γεγονότα της ζωής του. Όταν οι Ιουδαίοι άκουσαν να λέγεται ότι η Παναγία παρέμεινε παρθένος και μετά την γέννηση του Χριστού, εξεμάνησαν. Συνέλαβαν τον Ζαχαρία, τον κτύπησαν και εν συνεχεία τον λιθοβόλησαν. Έτσι ο αρχιερεύς του Θεού εκοιμήθη ως μάρτυς της αειπαρθενίας της Θεοτόκου. Η κλειστή θύρα της Θεοτόκου κρύβει τα απόρρητα μυστήρια, τον ίδιο τον Θεόν. Όλα τα γεγονότα της ζωής της Θεοτόκου εντύπωναν τον Χριστόν. Η είσοδος, επί παραδείγματι, στα Άγια των Αγίων εσήμαινε την κατάργηση της νομικής αρχιερωσύνης και την είσοδο δια του Χριστού της νέας ιερωσύνης, της νέας βασιλείας και της πραγματικής σωτηρίας, η οποία κρυβόταν πίσω από τις ιουδαϊκές θυσίες.

Λόγοι Εόρτιοι Μυσταγωγικοί

Τετάρτη, Νοεμβρίου 21, 2018

Ω αγνή κόρη• αμόλυντη Παρθένε• πανέμορφη νεάνιδα• δόξα των γυναικών• στολίδι των θυγατέρων...


Ω αγνή κόρη• αμόλυντη Παρθένε• πανέμορφη νεάνιδα• δόξα των γυναικών• στολίδι των θυγατέρων. Ω μητέρα αγία Παρθένε, συ που είσαι ευλογημένη από όλες τις γυναίκες• δοξασμένη με την αγνότητα και την παρθενία• η κατάργηση της κατάρας του Αδάμ• η εξόφληση του χρέους της Εύας• η καθαρότατη προσφορά του Άβελ• η άκακη θυσία των πρωτοτόκων• ο στολισμός του Σηθ. Εσύ θα κρατήσεις στην κοιλιά σου τον Υιόν του Θεού και θα τον γεννήσεις χωρίς πόνους. Είσαι η αδιάψευστη ελπίδα στον Θεό του Ενώς του υιού του Κάϊν• η ευαρέστηση του Ενώχ, απογόνου του Αδάμ, και η μεταφορά του στην αιώνια ζωή• η κιβωτός του Νώε και η συμφιλίωση προς τον Θεόν κατά τη δεύτερη δημιουργία των ανθρώπων μετά τον κατακλυσμό• η φωτεινή δόξα της βασιλείας και ιερατείας του Μελχισεδέκ• η βεβαιότητα του Αβραάμ και η υπακοή του στην υπόσχεση της τεκνογονίας• η νέα θυσία του Ισαάκ και η λογική προσφορά. Συ είσαι η σκάλα που είδε ο Ιακώβ• συ είσαι το μέγιστο αντίτυπο των δώδεκα φυλών του Ισραήλ• συ κατάγεσαι από το γένος της φυλής του Ιούδα• συ είσαι άχραντε η σωφροσύνη του Ιωσήφ και η καθαίρεση της αιγυπτίας γυναίκας, που συμβολίζει τη συναγωγή των Ιουδαίων• συ είσαι η περίληψη της υπομονής του Ιώβ στους πειρασμούς και ο διπλασιασμός των υπαρχόντων του• συ είσαι το θεόσδοτο βιβλίο του νομοθέτη Μωυσή στο οποίο γράφτηκε σε πλάκες χαραγμένες με το χέρι του Θεού το μυστήριο της αναδημιουργίας, με το οποίο ο νέος Ισραήλ δηλ. η Εκκλησία θα ελευθερωθεί από τη δουλεία των νοητών Αιγυπτίων. Τότε ο Ισραηλιτικός λαός στην έρημο χόρτασε με το μάννα και ξεδίψασε με το νερό που ανάβλυσε από τη σκληρή πέτρα• αυτή η πέτρα ήταν ο Χριστός, που επρόκειτο να γεννηθεί από την κοιλιά σου και να εμφανισθεί σαν νυμφίος που βγαίνει από νυμφικό θάλαμο. Συ είσαι η ράβδος του Ααρών που έβγαλε βλαστούς• Συ δόξασες τον Ιησούν του Ναυή που πολεμούσε τους εχθρούς. Συ είσαι η θυγατέρα του Δαβίδ που αναφέρει ότι είσαι ντυμένη με χρυσά στολίδια. Συ είσαι το χρυσό κρεβάτι που γύρω του βρίσκονται εξήντα δυνατοί, όπως αναφέρει ο Σολομών, ψάλλοντας τους ύμνους των θεϊκών Γραφών. Συ είσαι του προφήτη Ηλία η ανάληψη και η καθαίρεση της νοητής Ιεζάβελ. Συ είσαι η ευλογία της διπλής μηλωτής του Ελισσαίου με την οποία χώρισε τα νερά του Ιορδάνη και πέρασε χωρίς να βραχεί και ρίχνοντας αλάτι στο νερό το έκανε πόσιμο. Συ είσαι η διάσωση του Ιωνά που βρισκόταν μέσα στα σπλάγχνα του κήτους και η μετάνοια και πλούσια συγχώρηση των Νινευϊτών.
Συ είσαι η ερμηνεία των προφητών και η πραγματοποίηση των λόγων τους. Εσένα ο προφήτης Ιεζεκιήλ ονόμασε «πύλην κεκλεισμένην», δηλαδή κλειστή πύλη, από την οποία ποτέ κανένας άνθρωπος δεν θα περάσει παρά μόνο ο Κύριος ο Θεός και θα τη διατηρήσει κλειστή. Εσένα αναφέρει ο μεγαλοφωνότατος Ησαΐας ότι είσαι η ράβδος του Ιεσσαί από την οποίαν θα προέλθει το άνθος, δηλαδή ο Χριστός, ο οποίος αφού ξεριζώσει τα φυτά της κακίας θα φυτεύσει τη γη της θεογνωσίας. Για σένα ο Ιερεμίας προείπε ότι «Να έρχονται ημέρες, λέει ο Κύριος, και θα συνάψω καινούρια συμφωνία με τους Ισραηλίτες και τη φυλή του Ιούδα, την οποίαν έκανα με τους πατέρες τους» αποκαλύπτοντας την παρουσία του Υιού σου με τη γέννησή του και καλώντας σε προσκύνηση τους ειδωλολατρικούς λαούς που βρίσκονται σ’ όλη τη γη. Εσένα ο Δανιήλ, που ονομάζεται «άνδρας επιθυμιών», ανακήρυξε όρος μεγάλο, από το οποίο ο Χριστός, ο ακρογωνιαίος λίθος θα κοβόταν και την εικόνα του πολύμορφου φιδιού θα καταστρέψει και θα διαλύσει. Εσένα έχοντας προτύπωση οι Τρεις Παίδες στη Βαβυλώνα, επειδή κατάλαβαν την επιθυμία του Υιού σου πέρασαν μέσα από το καμίνι που έκαιε υπερβολικά χωρίς να πάθουν καμιά βλαβη και χόρευαν σαν να βρίσκονταν σε κάποιο δωμάτιο. Εσένα ο προφήτης Αββακούμ ονομάζει όρος Θαιμάν, από το οποίο εμφανίστηκε βασιλιάς με μεγάλη δύναμη, τον οποίον θα τρέμουν οι Αιθίοπες και οι κάτοικοι της Μαδιάμ. Εσένα δοξάζω την καθαρή κόρη• εσένα υμνώ την κεχαριτωμένη• εσένα δοξολογώ που αναδείχθηκες από όλες τις γενιές νύμφη Θεού• εσένα υμνολογώ που πρόκειται να αναδειχθείς νέος ουρανός• εσένα προσφέρω ως πολύτιμο θησαυρό στο ναό του Κυρίου• εσένα δοξάζω ως τη νέα Διαθήκη, στην οποίαν ο Μεσσίας Χριστός, θα καταργήσει το γράμμα του νόμου και θα καλέσει τους ανθρώπους στη ζωή της Χάριτος με το Βάπτισμα, θα σταματήσει τις συνήθειες του Μωσαϊκού νόμου και θα στείλει στους ανθρώπους το Πανάγιον Πνεύμα.

άγιος ταράσιος κων/πόλεως, λόγος στα εισόδια της υπεραγίας θεοτόκου

Τρίτη, Νοεμβρίου 20, 2018

Iησού οικητήριον τερπνον και ωραίον...



Ἄννα ἡ θεία χάρις σαφῶς, χαριτωθεῖσαν τὴν ἁγνὴν Ἀειπάρθενον, προσάγει μετ' εὐφροσύνης, εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Θεοῦ, προσκαλεσαμένη προπορεύεσθαι, αὐτῆς τὰς νεάνιδας λαμπαδηφόρους καὶ λέγουσα· Ἄπιθι τέκνον, τῷ δοτῆρι γενήθητι, καὶ ἀνάθημα, καὶ εὐῶδες θυμίαμα. Εἴσελθε εἰς τὰ ἄδυτα, καὶ γνῶθι μυστήρια, καὶ ἑτοιμάζου γενέσθαι, τοῦ Ἰησοῦ οἰκητήριον, τερπνὸν καὶ ὡραῖον, τοῦ παρέχοντος τῷ κόσμῳ, τὸ μέγα ἔλεος.

 ...Γι’ αὐτὸ οἱ ἄνθρωποι ποὺ εἶχαν διακρίνει στὴν Παρθένο τά πιὸ μεγάλα καὶ πιὸ θαυμαστὰ πράγματα, τέτοια ποὺ κανεὶς ἄλλος ποτὲ δὲν εἶχε, τὴν τιμοῦσαν μὲ ὅ,τι καλύτερο εἶχαν, προσφέροντάς Της γιὰ κατοικία τὸν πιὸ ἱερὸ χῶρο ποὺ ὑπῆρχε. Ἔτσι τό χῶρο ἐκεῖνο ποὺ εἶχαν ξεχωρίσει καὶ εἶχαν ἀφιερώσει σὰν δῶρο ὅλης τῆς γῆς ἀποκλειστικά στὸν Θεό, αὐτὸν ἔδωκαν σάν κατοικία καὶ στὴν Παρθένο. Γιατί θεώρησαν ὅτι ὁ ἴδιος χῶρος ἔπρεπε νά εἶναι καὶ ναός τοῦ Θεοῦ καὶ κατοικία τῆς Παρθένου, γιατί ἔπρεπε μὲ τὰ ἴδια πράγματα νὰ λατρεύεται ὁ Θεὸς καὶ νὰ τιμᾶται ἡ Παρθένος ἢ μᾶλλον ἔπρεπε ὁ ἴδιος οἶκος ποὺ εἶχε μέσα του τὴν Παρθένο νὰ εἶναι καὶ ναός τοῦ Θεοῦ.

Ὁ δὲ Θεὸς ποὺ Τὴν ἐγνώριζε πολὺ καλύτερα, σὰν καρδιογνώστης ποὺ εἶναι, ὅπως ἐγνώριζε καὶ ὅσα ἦταν ἄξια ἡ Παρθένος νὰ λάβη ἀπὸ αὐτὸν -καὶ ὄχι μόνο τά ἐγνώριζε, ἀλλὰ εἶχε καὶ τὴν δύναμη νὰ τὰ δώση- τὴν κοσμοῦσε μὲ καθετί ποὺ ἦταν ἀληθινὰ ἄξιό Της. Ἒτσι, ἀφοῦ τὴν ἔβγαλε ἀπὸ τὰ ἱερὰ ἐκεῖνα ἄβατα, τὴν ὁδήγησε σὲ ἄλλη σκηνὴ φτιαγμένη ὄχι ἀπὸ νεφέλη οὔτε ἀπὸ ἀγγελικὰ ἢ ἀρχαγγελικὰ φτερὰ οὔτε ἀπὸ ὁτιδήποτε ἄλλο ἀπὸ τὰ κτιστὰ καὶ δουλικὰ πράγματα, ἀλλὰ ἔγινε Αὐτὸς ὁ Ἴδιος γιὰ τὴν μακαρία σκηνή, αὐτὸς «ποὺ κατοικεῖ στὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτο».

Κι ὅπως ἀνήγγειλε ὁ ἱερώτατος Γαβριήλ, τὴν «ἐπεσκίασεν ἡ Δύναμις τοῦ Ὑψίστου, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος». Γιατί ὁ Θεὸς μόνο τὸν ἑαυτὸ Του βρῆκε ὅτι μποροῦσε νὰ γίνη σκηνὴ ἄξια σ’ Ἐκείνη, ποὺ μόνη ἔγινε ἄξια γιὰ τὸν Θεὸ σκηνή....

άγιος νικόλαος καβάσιλας 

Λόγος στά Εἰσόδια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου-Ἁγίου Πρόκλου Πατριάρχου Κων/πόλεως


Νά πάλι ἑορτή.
Νά πάλι πανηγύρι.
Νά πάλι χαρούμενο ναψοκέρι γιά τήν μητέρα το Κυρίου.
Νά  προπόρευσις τς ψεγάδιαστης νύμφης.
Νά τό πρτο ξεπροβόδισμα τς βασιλίσσης.
Νά τό σίγουρο σημάδι γιά τήν δόξα πού τήν περιμένει.
Νά προάγγελος τς χάριτος πού πρόκειται νά τήν πισκιάση.
Νά γνώρισμα, πού φαίνεται πό μακρυά, τς περβολικς της καθαρότητος.
Διότι κε πού  ερέας εσερχόμενος χι πολλές φορές, λλά μόνον μία φορά τόν χρόνο, τελε τίς μυστικές λατρεες, κε γιά νά παραμένη μόνιμα δηγεται πό τούς γονες της ο ποοι ναδεικνύονται τσι λειτουργοί τς χάριτος.
Ποιός γνώρισε παρόμοια περίπτωσι στό παρελθόν; Ποιός εδε  κουσε τώρα  πό παληά κορίτσι νά δηγεται βαθειά στά για τν γίων, ατά πού, παρά λίγο θά ταν πλησίαστα καί γιά τούς νδρες, καί σ ατά νά μένη καί νά τρέφεται; ραγε δέν εναι ατό τρανή πόδειξις τν συνήθιστα μεγάλων θαυμασίων πού θά τς γίνουν μελλοντικά; ραγε δέν εναι σημάδι ξεκάθαρο; ραγε δέν εναι σίγουρη πόδειξις;
ς μς δείξουν σοι κακολογον ναντίον της, καί ν βλέπουν εναι σάν νά μή βλέπουν: Πο τά εδαν ατά, δηλ. κόρη καί μάλιστα μόλις τριν τν, πού γεννήθηκε μέ θεία πόσχεσι, νά προσφέρεται ς δρο τέλειο καί γιά νά ζήση κε, καί νά συνοδεύεται πό τούς πλουσίους το λαο, νά δηγεται μέ λαμπάδες, καί νά παραλαμβάνεται πό τά γνώριμα χέρια τν ερέων καί τν προφητν; Γιατί δέν θέλησαν νά ρθουν στά καλά τους; Γιατί, ν βλεπαν τά πρτα σημάδια, δέν πίστεψαν στά κατοπινά; Γιατί ν προϊδεάσθηκαν πό τά παράξενα καί διαφορετικά, δέν ποδέχθηκαν τά σα γιναν μετά;
Διότι, σα γιναν στήν ρχή γύρω πό ατήν, δέν σαν συμπτωματικά καί τυχαα, λλ λα ταν προμηνύματα γιά σα θά γίνονταν στή συνέχεια.
πί τέλους ς μς πον τίς ματαιοπονίες τους ατοί πού θεωρονται σοφοί. Γιατί  θυγατέρα καμμις πό τίς στερες πού γέννησαν δέν δηγήθηκε στά για τν γίων καί δέν παραλήφθηκε πό τούς προφήτας;
Σίγουρα, ατοί πού λεπτολογον πάνω σ ατά, τίποτα δέν εχαν νά πον, πως (δέν εχαν νά πον τίποτα) καί ο μεταγενέστεροι μόφρονές τους γιά τόν υό κείνης,λλ πλς σήκωναν τούς μους μέ τήν πορία· «ραγε τί θά γίνη ατό τό παιδί;» Τίποτε πολύτως δέν εχαν νά πον.
Σίγουρα μπορον νά πορεύωνται τόν δρόμο τς πωλείας σοι χουν πλανεμένη πίστι, καί εναι λεύθεροι νά πέφτουν στόν λάκκο πού μόνοι τους σκαψαν.
μως μες,  περιούσιος λαός το Θεοερες καί ρχοντες, δολοι καί λεύθεροι, τεχντες καί γεωργοί, νδρες καί γυνακες, λτε νά συγκεντρωθομε πρός τιμήν τς Θεοτόκου καί, κατ οκονομίαν, νά παρακολουθήσωμε σα θαυμαστά τς γιναν. Πς δηλ. προσφέρεται σήμερα πό τούς γονες της,  καθ λα ερή, στό ναό τοΘεο, καί πό τούς ερες το Θεο δηγεται. Πς  προφήτης ατήν τήν δέχεται μέσα στό ναό καί τήν εσάγει στά δυτα, χωρίς ντίρρησι, χωρίς νά π στούς γονες της·
Δέν τό κάνω ατό τό πρωτόφαντο τόλμημα καί νά φέρω να κορίτσι νά ζ συνέχεια στά για τν γίων, που μόνον σέ μένα μία φορά τό χρόνο μο δόθηκε  ντολή νά μπαίνω.  προφήτης κενος τίποτε πό ατά δέν επε, λλά τή δέχεται μέ προθυμία, σάν νά προγνώριζε ατό πού θά γινόταν, ξ λλου προφήτης ταν, σίγουρα πειδή τήν περίμενε καί τήν νέμενε, πως τόν υό της μετά πό ατήν  Συμεών.
πειτα, φο χαιρέτησε βιαστικά τήν μητέρα, καί κρατώντας πό τά χέρια τήν κόρη τήν προσφώνησε μέ ατά τά λόγια· πό πο καί πς ρθες δ, γυνακα, καί ποιός  σκοπός τς πράξεώς σου; Καί πς, ν δέν χεις προηγούμενο παράδειγμα, φερες καί ζητς νά γίνη τοτο τό νέο δρμα, πού δέν κούσθηκε λλη φορά, δηλ. νά δηγεται κόρη καί νά ζ κάτω πό τήν σκέπη το ναο στά για; Πές μας ποιό εναι τό πιχείρημά σου,  δικαιολογία σου, καί τί χεις στό μυαλό σου;
γώ, επε στόν προφήτη  συνώνυμη μέ τή χάρι γυνακα, προέρχομαι πό ερατική γενηά, πό τήν φυλή το αρών, χω ρίζα προφητική καί βασιλική. Καί γινα να κλαδί πό Δαβίδ, τόν Σολομντα τούς διαδόχους τους, καί, πί πλέον, εμαι συγγενής τς γυνακας σου λισάβετ. Μετά, στόν κατάληλο καιρό, συνδέθηκα μέ νδρα κατά τό θέλημα το Δεσπότου. Βρέθηκα μως στερα καί γονος γιά ρκετό καιρό καί πειδή δέν μπόρεσα νά βρ κανένα φάρμακο, πού θά μέ πάλλασε πό τή συμφορά, κατέφυγα πρός τό Θεό τό μόνο κυρίαρχο, πού μπορε νά δίνη διέξοδο στίς δυσκολίες, καί σ ατόν νοιξα μέ σοβαρότητα τό στόμα μου, σ ατόν πού εναι μόνος φιλάνθρωπος, καί μέ πόνο καρδίας καί μέ δάκρυα στά μάτια κραξα καί ατά το επα·
 Κύριε, Κύριέ μου, πευθύνομαι σέ σένα πού κος μέσως τήν φωνή τν πονεμένων ψυχν.
Γιατί μέ διαφοροποίησες πό τή φύσι τν προγόνων μου;
Γιατί μέ θεατρίνισες στήν γενιά μου, καί κανες τά μέλη τς φυλς μου νά κινον τό κεφάλι τους μέ νόημα;
Γιατί μέ κανες συμμέτοχο τς κατάρας τν προφητν, δίνοντάς μου μήτρα τεκνη καί μαστούς στερημένους πό γάλα;
Γιατί πέρριψες τίς προσφορές μου ς τεκνης;
Γιατί μέ φησες νά γίνω περίγελως στούς γνωστούς γείτονές μου;
Ρίξε τό βλέμμα σου πάνω μου Κύριε, κουσε τήν προσευχή μου Δέσποτα, λυπήσου με γιε, κάνε με μοια μέ τά πουλιά το ορανο, μέ τά θηρία τς ξηρς, μέ τά ψάρια τς θαλάσσης, διότι καί ατά εναι γόνιμα μπροστά σου. Νά μή φανψιστε, γώ, πού πό σένα γινα σύμφωνα μέ τήν δική σου εκόνα, χειρότερη πό τά λογα ζα.
Κοντά σέ ατά πού επα πρόσθεσα καί τοτο· Διότι δικό σου Δέσποτα, θά εναι δρο εχαριστήριο, σάν ερό τάμα, καί δρο πολύτιμο ατό, πού μο δωρήθηκε πό σένα τόν πλουσιότατο δωρητή τν τελείων χαρισμάτων.
Ατά γώ (λεγα) σο βρισκόμουν παίθρια στόν δικό μου κπο, ρίχνοντας τό βλέμμα μου στούς ορανούς καί κτυπώντας τό στθος μου μέ τά χέρια μου κραζα πρός τούς ορανούς.  δέ σύζυγός μου ν βρισκόταν λομόναχος στό βουνό καί γιά σαράντα μερόνυχτα νήστευε, καί γιά τόσα κλιπαροσε τόν Θεό.
τσι λοιπόν  φιλάνθρωπος Κύριος πού εναι πάντα πρόθυμος νά δείξη τόν οκτο του, φο κάμφθηκε πό τίς προσευχές καί τν δυό μας, στειλε τόν γγελό του νά μς ναγγείλη τή σύλληψι τς θυγατρός μας.
μέσως λοιπόν, φο διατάχθηκε  φύσις πό τό Θεό, ποδέχθηκε τό σπέρμα. Διότι ατή δέν εχε τολμήσει νά τό δεχθ, πρίν πό τή θεία χάρι, παρά μόνον φοκείνη πρώτη εσλθε, καί φο τσι πέρασε, νοιξε  μήτρα τίς δικές της πύλες, καί φο δέχθηκε ατό πού τς μπιστεύθηκε  Θεός, τό κράτησε μέσα της μέχρι πού, μέ τή χάρι το Θεο, τό σπέρμα πού τοποθετήθηκε μέσα της, βγκε στό φς.
Εχαριστ τό Θεό μου μέ σες εχαριστίες συνέθεσαν τά χείλη μου καί κφώνησε τό στόμα μου μέσα στή θλψι μου. Καί γι ατό τό λόγο συγκέντρωσα τό χορό τν παρθένων, συγκάλεσα τούς ερες, ξεσήκωσα τούς συγγενες, καί σέ λους λεγα τά παρακάτω·
Χαρετε λοι μαζί μου, διότι σήμερα ναδείχθηκα καί μητέρα καί φιερώτρια, πού πρόσφερα τό δικό μου τέκνο χι σέ πίγειο βασιλέα, οτε ταν πρέπον, λλά πού τό φιέρωσα στόν πουράνιο βασιλέα, φο ταν καί δικό του δρο.
Νά δεχθς λοιπόν,  προφήτα τή δική μου θυγατέρα, νά τή δεχθς καί νά τήν εσαγάγης καί νά τή ριζώσης σέ τόπο γιασμο, καί νά τοιμασθ γιά νά γίνη κατοικητήριο το Θεο, χωρίς νά περιεργάζεσαι τίποτε, μέχρις του πιτρέψει νά πραγματοποιηθον τά σχετικά μέ ατήν, ατός πού προτρέπει νά μείνει ατή δ.
Ατά τά λόγια φο τά κουσε  Ζαχαρίας, μέσως πάντησε στή γυνακα καί επε· Ελογημένη  ρίζα σου πάντιμε, δοξασμένη  μήτρα σου φίλανδρε καί πιό δοξασμένη  φιέρωσί σου φιλόθεε.
Μετά, λος χαρά καί χοντας στά χέρια του τήν κόρη, πρόθυμα τήν προσφέρει στά για τν γίων, λέγοντας περίπου ατά τά λόγια πρός ατήν·
λα κπλήρωσις τς προφητείας μου.
λα ργο τν δ συζύγων.
λα πισφράγισμα τς διαθήκης του.
λα τό τέλος τν θελημάτων του.
λα φανέρωσις τν μυστηρίων του.
λα ραμα λων τν προφητν.
λα νωσις τν παλιά χωρισμένων.
λα στήριγμα τν ταπεινωμένων.
λα νανέωσις τν παλιωμένων.
λα φς τν σων βρίσκονται στό σκοτάδι.
λα τό πιό κανούριο καί θεο δώρημα.
λα Δέσποινα λων τν θνητν, μπές στή δόξα το Κυρίου σου, τώρα μέν στήν κάτω καί πού πατεται, μετά πό λίγο δέ στήν νω καί βατη στούς νθρώπους.
τσι, πως ταν φυσικό, φο μίλησε πρός τήν κόρη  ερέας, τήν δήγησε καί τήν φησε κε πού τς ταίριαζε στό ναό το Θεο, σάν σέ νυφικό δωμάτιο, καταχαρούμενη καί πολύ εχαριστημένη, τρίχρονη ς πρός τήν λικία, λλ ς πρός τό Θεό τν λων καθ λα τελεία.
μεινε λοιπόν ατή στά σώτερα για τν γίων, τρεφομένη πό γγελο μέ τροφή μβροσίας καί ποτιζομένη μέ θεο νέκταρ, μέχρι τήν εσοδό της στήν φηβεία. Καί τότε, μέ θεο νεμα καί μέ τή γνώμη τν ερέων δίνεται γι ατήν κλρος, καί μέ κλρο παίρνει τήν γία ατή Παρθένο  ωσήφ  δίκαιος καί κατ οκονομίαν τήν παραλαμβάνει πό τό ναό το Θεο καί τν ερέων του, γιά νά ξεγελασθ  ρχέκακος φις, γιά νά μήν προσβάλη τήν καθαρή κόρη ς παρθένο, λλά νά τήν προσπεράση ς μνηστευμένη.
Βρισκόταν λοιπόν  πεντακάθαρη στό σπίτι το τέκτονος ωσήφ φυλασσόμενη γιά τόν ρχιτέκτονα Θεό, μέχρις του πραγματοποιήθηκε σ ατήν τό πρίν πό λους τούς αἰῶνες κρυφό καί γιο μυστήριο, καί πό ατήν  Θεός γινε μοιος μέ τούς νθρώπους. λλά τοτο εναι θέμα λλης πραγματείας καί εκαιρίας, πού ν τό πιτρέψη  καιρός θά γίνη  ναγκαος λόγος. Τώρα στό προκείμενο πάλι, νά πανέλθη  λόγος καί, μέρα πού εναι, νά δοξολογηθον σήμερα τά εσόδια.
Πήγαινε λοιπόν,  Δέποινα Θεομτορ, πήγαινε στήν κληρωμένη θέσι σου, καί βάδιζε κοντά στόν Κύριο νά χαίρεσαι καί γάλλεσαι, νά τρέφεσαι καί νά λπίζης, περιμένοντας πό μέρα σέ μέρα, τόν ρχομό μέσα σου το Παναγίου Πνεύματος, τήν πισκίασι τς δυνάμεως το ψίστου, καί τή σύλληψι το υο σου, σύμφωνα μέ τήν προσφώνησι πού σο κανε  Γαβριήλ.
Καί νά χαρίσης, σέ σους τελον τήν ορτή σου, τήν βοήθειά σου, τήν σκέπη σου καί τήν προστασία σου, σώζωντάς τους πάντοτε, μέ τίς κεσίες σου, πό κάθε νάγκη καί κινδύνους, ρρώστιες καί δοκιμασίες καί διάφορες συμφορές, καί πό τή μέλλουσα πειλή το υο σου.
ς μητέρα το Δεσπότου καί τελεία δόσις τν πιθυμητν, κατάταξέ τους σέ τόπους φωτός, εφροσύνης καί ερήνης. Νά γίνουν λαλα τά πονηρά χείλη πού κακολογον μέ περηφάνεια καί περιφρόνησι σένα τή δίκαιη. Νά κμηδενισθ  παρουσία τους μέσα στήν πόλι σου, νά ντραπον καί νά σβήσουν, καί νά καταλάβουν τι τό νομά σου εναι Δέσποινα καί τι σύ εσαι  μόνη Θεόνυμφος Θεοτόκος.
μες σένα μέ πίστι σέ ελογομε, μέ πόθο σέ δοξολογομε καί μέ φόβο σέ προσκυνομε, πάντοτε σένα μεγαλύνοντες καί μέ σεβασμό μακαρίζοντες.
Διότι πράγματι εναι μακάριος  πατέρας σου πό τούς νθρώπους καί  μητέρα σου πό τίς γυνακες.
Μακάριο τό σπίτι σου
Μακάριοι ο γνωστοί σου
Μακάριοι σοι σέ εδανε
Μακάριοι σοι σο μίλησαν
Μακάριοι ο τόποι σου
Μακάριος  ναός στόν ποο σέ φιερώσανε,
Μακάριος  Ζαχαρίας πού σέ γκάλιασε.
Μακάριο τό κρεββάτι σου.
Μακάριος  τάφος σου.
Διότι σύ εσαι  τιμή σων σέ τιμον καί βραβεο τν βραβείων καί κορυφή τν κορυφν,  μόνη θεία δροσιά το σωτερικο μου καύσωνος,  θεοστάλακτη δροσιά τς ξεραμένης μου καρδις, τς μαύρης μου ψυχς  φωτεινότατη λαμπάδα,  δηγός τς πορείας μου,  δύναμις τς σθενείας μου, τό ντύσιμο τς γυμνότητός μου, πλοτος τς πτωχείας μου,  θεραπεία τν γιάτρευτων πληγν, τό σκούπισμα τν δακρύων, τό σταμάτημα τν στεναγμν,  μεταστροφή τν συμφορν, λάφρυνσις τν πόνων, τό λύσιμο τν δεσμν,  μόνη λπίδα κατά τς πικρίας.
Εσάκουσε τίς προσευχές μου, συμπόνεσε τούς στεναγμούς μου, λέησέ με μαλακώνοντας πό τά δάκρυά μου, λυπήσου με ς μητέρα το φιλανθρώπου Θεο, ρίξε τό βλέμμα σου πάνω μου καί ρέμησε τήν τρικυμία μου.
κανοποίησέ μου τή μεγάλη πιθυμία καί κατάταξέ με μαζί μέ τή σύζυγό μου καί δική σου δούλη, στήν γ τν πράων, στίς σκηνές τν δικαίων, στό χορό τν γίων.
 Καί ξίωσέ με, σύ πού εσαι  προστασία λων,  χαρά καί  λαμπρή εθυμία λων, νά χαιρόμαστε μέσα σέ ατή, σέ παρακαλ, τή χαρά, τήν πραγματικά νέκφραστη πού προέρχεται πό τό Θεό καί βασιλέα τόν γεννημένο πό σένα, καί στόν φθαρτό σου νυμφνα καί στήν τελείωτη καί πέραντη βασιλεία σου.
Πράγματι, Δέσποινα, καί δική μου καταφυγή,  ζωή καί  βοήθειά μου, τό πλο καί τό καμάρι μου,  λπίδα καί  δύναμίς μου, δσε μαζί μέ ατήν νά πολαύσω τίς νεκδιήγητες καί κατάληπτες δωρεές στήν πουράνιο διαμονή. Διότι χεις μαζί μέ τήν θέλησι καί τόν τρόπο, ς μητέρα το ψίστου, καί γι ατό τολμ νά τό ζητήσω.
Μή λοιπόν γίνει νά στερηθ, πανάχραντε καί κυρία Δέσποινα, ατό πού περιμένω, λλά νά τό πετύχω ατό, Θεόνυμφε, πού εσαι λονν προσδοκία καί ναμονή, σύ πού, μέ τρόπο πού ξεπερνάει τή λογική, γέννησες τόν Κύριό μας ησο Χριστό, τόν ληθινό Θεό καί Δεσπότη, στόν ποο ταιριάζει κάθε δόξα, τιμή καί προσκύνημα, μαζί μέ τόν χωρίς ρχή Πατέρα του καί τό ζωοποιό Πνεμα, τώρα καί πάντα, καί στούς αἰῶνες τν αώνων. μήν.