ΙΕΡΕΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Δος μου κι εμένα άνεση, Παναγιά μου,
πριν ν’ απέλθω και πλέον δεν θα υπάρχω.(Αλεξ. Παπαδ.)

Σάββατο, Μαΐου 22, 2010

Τί σημαίνει η κάθοδος του αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής


Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος κατά την ημέρα της Πεντηκοστής δεν δηλώνει ότι προηγουμένως απουσίαζε από την γη και τους ανθρώπους, αλλά ότι, όπως αναφέραμε προηγουμένως, ενεργεί κατά διαφορετικό τρόπο. Μπορούμε να παρουσιάσουμε δύο σημεία τα οποία ερμηνεύουν την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος και την διαφορετική ενέργειά Του.

Το πρώτο σημείο είναι ότι την ημέρα της Πεντηκοστής οι Απόστολοι κατάλαβαν ότι το Άγιον Πνεύμα είναι μια ιδιαίτερη υπόσταση και όχι μια απλή ενέργεια του Θεού. Το Άγιον Πνεύμα, το οποίο στην Παλαιά Διαθήκη φανερωνόταν αμυδρώς ως εμφύσημα, ως ήχος, ως φωνή αύρας, ως έμπνευση των Προφητών, κατά την Πεντηκοστή φανερώνεται "ως κατ’ ιδίαν υπόστασιν υπάρχον". Έτσι, όταν τελείωσαν τα γεγονότα τα οποία φανέρωναν την υπόσταση του Υιού, άρχισαν να τελούνται τα γεγονότα τα οποία φανερώνουν την υπόσταση του Αγίου Πνεύματος (άγ. Γρηγόριος Παλαμάς).

Το δεύτερο σημείο με το οποίο μπορεί κανείς να ερμηνεύση τα περί της καθόδου του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής είναι ότι το Άγιον Πνεύμα κατέστησε τους Μαθητάς μέλη του Σώματος του Χριστού και τους έδωσε την δύναμη να συμμετάσχουν στην νίκη του Χριστού εναντίον του θανάτου.

Ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης, ερμηνεύοντας τα περί της καθόδου του Αγίου Πνεύματος, χρησιμοποιεί χωρία από τον όσιο Νικήτα τον Στηθάτο και τον Μ. Βασίλειο, σύμφωνα με τα οποία δεν κατέβηκε δουλικώς, αλλά δεσποτικώς και αυτεξουσίως. Όπως ο Υιός και Λόγος του Θεού με την δική του θέληση, εκουσίως, ενηνθρώπησε, έτσι και το Άγιον Πνεύμα με την δική του θέληση έκανε τους Αποστόλους μέλη του Σώματος του Χριστού. Άλλωστε, η θέληση του Πατρός είναι και θέληση του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και αντιστρόφως. Κοινή είναι η ενέργεια και η θέληση του Τριαδικού Θεού.

Το αυτεξούσιο (η ελευθερία) χρησιμοποιείται διαφορετικά για τον Θεό, τους αγγέλους και τους ανθρώπους. Ο Θεός λέγεται ότι είναι αυτεξούσιος "εξόχως, υπεροχικώς και υπερουσίως, καθ’ ότι υπέρ το αυτεξούσιον εστιν ο Θεός". Ο Θεός δεν μπορεί να συγκριθή με τα ανθρώπινα δεδομένα. Οι άγγελοι έχουν φυσικώς το αυτεξούσιο, αλλά το μεταχειρίζονται ανεμποδίστως, δηλαδή αυτό που θέλουν το πραγματοποιούν αμέσως, γιατί δεν έχουν εμπόδια στην πραγματοποίησή του, αφού δεν τους εμποδίζει το σώμα ούτε κάποια άλλη αντίθετη δύναμη. Οι άνθρωποι είναι αυτεξούσιοι και έχουν ελευθερία, αλλά όμως έχει τραυματισθή το αυτεξούσιό τους και δεν μπορούν εύκολα να πραγματοποιήσουν αυτό το οποίο επιθυμούν. Αυτό οφείλεται στην προσβολή του διαβόλου, στο βάρος του σώματος και στα πάθη στα οποία υποτάχθηκαν εκουσίως. Γι’ αυτό και πρέπει η θέληση και το αυτεξούσιο να ενισχυθούν από τον Θεό. Στην Παλαιά Διαθήκη γράφεται: "ετοιμάζεται θέλησις παρά Κυρίου" (Παρ. η', 35). Και ο Απόστολος Παύλος γράφει: "Ο Θεός γαρ εστιν ο ενεργών εν υμίν και το θέλειν και το ενεργείν υπέρ της ευδοκίας" (Φιλ. β', 13).

Αυτό σημαίνει ότι το Άγιον Πνεύμα κατήλθε στις καρδιές των Αποστόλων και ενεργεί στους ανθρώπους με την δική του θέληση και όχι δουλικώς. Αλλά οι άνθρωποι πρέπει να ανταποκριθούν στην ενέργεια του Αγίου Πνεύματος με την θέλησή τους, αφού ο Θεός δεν παραβιάζει την ελευθερία τους. Όμως η θέληση και το αυτεξούσιο, πρέπει να ενισχυθούν από τον Θεό, γιατί στην κατάσταση της πτώσεως ο άνθρωπος είναι υποδουλωμένος, είναι ένα εξαρτηματικό όν.

Γενικά, όταν κάνουμε λόγο για την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, δεν μπορούμε να το εννοούμε ως ενανθρώπηση, αφού μόνον ο Υιός και Λόγος του Θεού ενηνθρώπησε, αλλά ως υποστατική φανέρωσή Του στον κόσμο που μεταμόρφωσε τους Μαθητάς και τους έκανε από θνητούς ανθρώπους, ζωντανά μέλη του Σώματος του Χριστού.


Ιερόθεος Ναυπάκτου, Δεσποτικές Εορτές

Δεν υπάρχουν σχόλια: