ΙΕΡΕΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Δος μου κι εμένα άνεση, Παναγιά μου,
πριν ν’ απέλθω και πλέον δεν θα υπάρχω.(Αλεξ. Παπαδ.)

Σάββατο, Νοεμβρίου 20, 2010

Εισόδια και άρτος


Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου

1. Ἡ εἴσοδος τῆς Θεοτόκου στὸν Ναὸ συνδέεται μὲ θαυμαστὰ γεγονότα. Ὅταν μιλᾶμε γιὰ Ναό, ἐννοοῦμε τὸν Ναὸ τοῦ Σολομῶντος καὶ ταν κάνουμε λόγο γι Εσόδια στν Ναό, ννοομε τν εσοδο τς Θεοτόκου στ για τν γίων. Εἶναι γνωστὸν ὅτι στὸν κυρίως Ναὸ τοῦ Σολομῶντος εἰσέρχονταν Ἱερεῖς ποὺ ἐπιτελοῦσαν τὴν λατρεία τοῦ θυμιάματος καὶ στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, θὰ λέγαμε σήμερα ἐμεῖς στὸ Ἱερὸ Βῆμα εἰσερχόταν ὁ Ἀρχιερεὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου καὶ μάλιστα μία φορὰ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἔτους.
Ὅταν ἑορτάζουμε τὰ Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου στὸν Ναό, ἐννοοῦμε τὰ Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων γιὰ νὰ παραμείνη ἐκεῖ γιὰ δώδεκα ὁλόκληρα χρόνια, ἀπὸ τριῶν ἐτῶν ἕως δεκαπέντε, ζώντας μέσα στὸ Φῶς τοῦ Θεοῦ καὶ βιώνοντας τὴν θέωση. Ἔτσι ἑρμηνεύουν τὸ γεγονὸς αὐτὸ οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ἦταν λοιπὸν ἕνα προκλητικὸ γεγονός, κάποιος ἄνθρωπος καὶ μάλιστα ἕνα κορίτσι νὰ εἰσέλθη σὲ αὐτὸν τὸν ἱερὸ χῶρο, ὅπου φυλάσσονταν τὰ πιὸ ἱερὰ ἀντικείμενα τοῦ Ἰσραήλ, ὅπως ἡ Κιβωτὸς τῆς Διαθήκης, ἡ Στάμνα μὲ τὸ Μάννα, ἡ Ράβδος τοῦ Ἀαρῶν καὶ βεβαίως οὔτε οἱ Ἱερεῖς εἶχαν δικαίωμα νὰ εἰσέλθουν, ἀλλὰ οὔτε καὶ ὁ Ἀρχιερεὺς καθημερινῶς.
Μέσα στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων ἡ Θεοτόκος γιὰ δώδεκα χρόνια τρεφόταν ἀπὸ ἄρτο ποὺ τῆς ἔφερνε ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ. Αὐτὸ ἀναφέρεται στὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ ἦταν ἀπὸ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα. Σὲ ἕνα τροπάριο τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς γράφεται: «Δι᾽ ἀγγέλου ἐκτρέφεται». Καὶ σὲ ἄλλο τροπάριο λέγεται: «Ἐπουρανίῳ τραφεῖσα, Παρθένε, ἄρτῳ πιστῶς ἐν τῷ Ναῷ Κυρίου».
2. Τί ἦταν αὐτὸς ὁ ἄρτος ἀπὸ τὸν ὁποῖον τρεφόταν ἡ Παναγία; Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀναφερόμενος σὲ αὐτὸν τὸν εὐλογημένο ἄρτο ποὺ ἔτρεφε τὴν Παναγία λέγει ὅτι ὁ Θεὸς ἔστελνε «τροφὴν ἄνωθεν ἀπόρρητον ἐκεῖ τῇ Παρθένῳ δι᾽ ἀγγέλου». μως δν ταν νας συνηθισμένος ρτος, τὸν ὁποῖον ὁ ἄγγελος ἔπαιρνε ἀπὸ κάποιο σπίτι καὶ τὸν μετέφερε στὴν Παναγία, λλ στν πραγματικότητα ταν κτιστη νέργεια το Θεο, διὰ τῆς ὁποίας, κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, «τήν τε φύσιν κρειττόνως ἀνερρώννυτο (ἐδυνάμωνε) καὶ κατὰ σῶμα τῶν ἀσωμάτων καθαρωτέρα καὶ ὑπερτέρα καὶ συνετηρεῖτο καὶ ἐτελεῖτο».
Εἶναι προφανὲς ὅτι δὲν ἦταν μιὰ κτιστὴ τροφή, ἕνας ὑλικὸς ἄρτος, ἀλλὰ μιὰ ἄλλη διαφορετική, ξένη τροφή, δηλαδὴ ἦταν ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία ἐνδυνάμωνε τὸ σῶμα τῆς Παναγίας γιὰ νὰ ἔχη νοερὰ προσευχὴ καὶ θεωρία Θεοῦ. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ Παναγία γιὰ δώδεκα χρόνια ἦταν μέσα στὸ Φῶς τοῦ Θεοῦ καὶ εἶχε κοινωνία μαζί Του, εἶχε φθάσει στὴν θέωση. Στὴν πραγματικότητα ζοῦσε ὅπως ζοῦσαν ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὕα στὸν Παράδεισο πρὶν τὴν πτώση, γι’ αὐτὸ καὶ ὅταν τὴν ἐπισκέφθηκε ὁ ἄγγελος κατὰ τὸν Εὐαγγελισμό, γιὰ νὰ τῆς ἀναγγείλη ὅτι θὰ γίνη Μητέρα τοῦ Χριστοῦ, τὴν ἀπεκάλεσε Κεχαριτωμένη.
3. Αὐτὸς ὁ ἄρτος ἀπὸ τὸν ὁποῖο τρεφόταν ἡ Παναγία δὲν ἐξέλιπε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἐξακολουθεῖ νὰ ὑπάρχη καὶ σήμερα. Δὲν πρόκειται γιὰ τὸν καθημερινὸ κτιστὸ ἄρτο, ἀλλὰ γιὰ τὸν Ἄρτο τῆς Ζωῆς ποῦ εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός.
Σὲ αὐτὸν τὸν Ἄρτο ἀναφερόταν ὁ Χριστὸς μὲ τὸν λόγο τὸν ὁποῖο ἀπήντησε στὸν διάβολο στὸ Ὅρος τῶν Πειρασμῶν. Ὅταν ὁ διάβολος τοῦ ὑπέδειξε νὰ μεταβάλη τὶς πέτρες σὲ ἄρτο, Ἐκεῖνος ἀπάντησε «οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ ρήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ» (Ματθ. δ´, 4).
Ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ὑλικὸ ἄρτο, τὸν ὁποῖο γευόμαστε καθημερινῶς, ὑπάρχει καὶ ὁ πνευματικὸς Ἄρτος, ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς καὶ ὁ λόγος Του. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γράφει: «Δύναται ὁ Θεὸς καὶ ρήματι θρέψαι τὸν πεινῶντα». Καὶ αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὸ ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας, πῶς οἱ ἅγιοι ζοῦσαν ἀπὸ αὐτὸν τὸν πνευματικὸ Ἄρτο.
Ὁ Χριστὸς μὲ τὴν προσευχὴ ποὺ μᾶς δίδαξε, τὸ γνωστὸ «Πάτερ ἡμῶν», συμπεριέλαβε καὶ τὸ αἴτημα: «Τὸν ἄρτον ἠμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον». Πρόκειται γιὰ τὸν ἄρτον τὸν ἀναγκαῖο γιὰ τὴν οὐσία τῆς ὑπάρξεώς μας, γι’ αὐτὸ καὶ λέγεται ἐπιούσιος. Καὶ ἐπειδὴ ἡ Ἐκκλησία τοποθέτησε τὴν Κυριακὴ προσευχὴ μὲ τὴν συγκεκριμένη αὐτὴ αἴτηση κατὰ τὴν διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας καὶ λίγο πρὸ τῆς θείας Κοινωνίας, αὐτὴ ατηση ναφέρεται κυρίως στν εχαριστιακ ρτο, τὴν βρώση τοῦ Σώματος καὶ τὴν πόση τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Ἄλλωστε αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς εἶπε: «Ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς», Αὐτὸς εἶναι τὸ οὐράνιο Μάννα.
Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς ἑρμηνεύοντας αὐτὸ τὸ αἴτημα τῆς Κυριακῆς Προσευχῆς τὸ συνδέει μὲ τὴν θεία Κοινωνία τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ καὶ κάνει λόγο γιὰ τὴν «τροφὴ τοῦ ἄρτου τῆς ζωῆς», «ἵνα νικήσῃ τὸν θάνατον τῆς ἁμαρτίας», ἀπὸ τὴν παροῦσα ζωὴ τῆς θνητότητος. Βεβαίως καὶ ἂν θεωρήσουμε ὅτι στὸ αἴτημα αὐτὸ γιὰ τὴν λήψη τοῦ ἄρτου ἀναφέρεται καὶ ὁ «ἐφήμερος ἄρτος», διὰ τοῦ ὁποίου συγκροτεῖται ἡ παροῦσα ζωή, δὲν θὰ ἀστοχήσουμε.
Μὲ αὐτὸν τὸν Ἄρτο, τὴν Χάρη καὶ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ἐτρέφετο ἡ Παναγία μέσα στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων. Μὲ αὐτὸν τὸν Ἄρτο τρεφόμαστε καὶ ἐμεῖς κάθε φορὰ ποὺ τελοῦμε τὴν Θεία Λειτουργία. Καὶ βεβαίως γιὰ νὰ ἐνεργήση ὁ Ἄρτος αὐτός, δηλαδὴ ὁ Χριστός, «εἰς ζωὴν αἰώνιον», πρέπει νὰ ζοῦμε κατὰ τὸν τρόπο ποὺ ζοῦσε ἡ Παναγία.
4. Αὐτὸ τὸ θαυμάσιο γεγονὸς ποὺ συνέβη στὴν Παναγία ἔχει πολὺ μεγάλη σημασία γιὰ τὴν ζωή μας. Ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπὸ ψυχὴ καὶ σῶμα καὶ εἶναι ἑπόμενο ὅτι ἡ ὑλικὴ τροφὴ συντηρεῖ καὶ διατηρεῖ σὲ καλὴ κατάσταση τὸ σῶμα, ἐνῶ ἡ Χάρη καὶ ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ συντηρεῖ καὶ τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα, τὸν ὅλο ἄνθρωπο. Μὲ αὐτὲς τὶς προϋποθέσεις ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁλοκληρωμένος, ἔχει νόημα ζωῆς καὶ ὕπαρξης.
Ζοῦμε σὲ μιὰ ἐποχὴ στὴν ὁποία γίνεται λόγος μόνο γιὰ τὸν ὑλικὸ ἄρτο καὶ λιγότερο γιὰ τὸν πνευματικὸ Ἄρτο. Ὁ ἄνθρωπος στὴν ἐποχή μας εἶναι ἕνα καταναλωτικὸ ὂν ποὺ ρουφᾶ ἀχόρταγα ὑλικὰ ἀγαθά, θεάματα, ἀκούσματα καὶ νομίζει ὅτι ἔτσι θὰ ἱκανοποιήση τὴν πνευματική του πείνα. Γίνεται διαρκῶς λόγος γιὰ αὔξηση τοῦ κατὰ κεφαλὴν εἰσοδήματος. Δὲν εἴμαστε ἐναντίον κάθε τί ποὺ βελτιώνει τὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ δὲν μποροῦμε νὰ ἀποδεχθοῦμε καὶ μιὰ ζωὴ ἡ ὁποία στηρίζεται μόνον στὰ ὑλικὰ ἀγαθά, γιατί σὲ μιὰ τέτοια περίπτωση ὁ ἄνθρωπος πάντοτε παραμένει ἀνικανοποίητος, διότι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ἀναζητᾶ ἄλλη τροφὴ καὶ διψᾶ γιὰ ἄλλο νερό. Ὁ Χριστὸς εἶπε «μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην».
Γίνεται λόγος σήμερα γιὰ κρίση οἰκονομική, γιὰ πτώχευση ὑλική. Ἀλλὰ ἡ κρίση στὴν πραγματικότητα εἶναι κρίση πνευματική, κρίση ἀξιῶν, ἰδανικῶν, κρίση ὑπαρξιακῶν ἀναζητήσεων. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ πλέουν μέσα στὰ πλούτη καὶ αἰσθάνονται ἕνα κενὸ ὕπαρξης, ἀντίθετα ὑπάρχουν ἄλλοι ποὺ ζοῦν μὲ ὀλιγάρκεια καὶ ἀσκητικότητα καὶ αἰσθάνονται πεπληρωμένοι.
Ἡ ἑορτὴ τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου στὸν Ναὸ καὶ ἡ διατροφή της ἀπὸ τὴν οὐράνια τροφὴ ποὺ τῆς ἔφερνε ὁ ἄγγελος μᾶς ὑποδεικνύει ὅτι πρέπει νὰ στραφοῦμε περισσότερο σὲ αὐτὴν τὴν οὐράνια τροφή, τὸν πνευματικὸ οὐράνιο Ἄρτο, διότι ἔτσι θὰ χορτάσουμε ἀπὸ τὴν πνευματικὴ πείνα.
ΠΗΓΗ: περιοδ. «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ»
Ἱ. Μητρ. Ναυπάκτου (Νοέμβριος 2009)
(parembasis.gr)

και εγώ από δώ

Δεν υπάρχουν σχόλια: