Χρυσοπλοκώτατε πύργε, καὶ δωδεκάτειχε πόλις...

Χρυσοπλοκώτατε πύργε, καὶ δωδεκάτειχε πόλις, ἡλιοστάλακτε θρόνε, καθέδρα τοῦ βασιλέως, ἀκατανόητον θαῦμα, πῶς γαλουχεῖς τὸν δεσπότην.

Μια ενδιαφέρουσα παράδοση για την προέλευση αυτού του μικρού υμνολογικού διαμαντιού διασώζει ο π. Κων/νος Καλλίνικος, στο περισπούδαστο έργο" Ο χριστιανικός ναός και τα τελούμενα εν αυτώ". Την μεταφέρω αυτολεξεί από απόσπασμα πού βρήκα στο διαδίκτυο:

«Κατά τινα συμπαθῆ παράδοσιν, τὰ ἐξαποστειλάρια τοῦ μεγ. παρακλητικοῦ κανόνος ἦσαν κατ᾿ ἀρχάς τρία· ἀλλ᾿ εἰς ταῦτα ἀκολούθως προσετέθη ἐπὶ Τουρκοκρατίας καὶ τὸ δ΄ ἐξ ἀφορμῆς τοιᾶςδε.

Ἀρχιερεὺς ἐκ τῶν πολλῶν ἐκείνων ἀνωνύμων μαρτύρων, ὧν βρίθουσι τὰ μαρτυρολόγια τῶν νεωτέρων μας χρόνων, συνελήφθη τῇ κελεύσει τοῦ τυρράνου καὶ ἀπήγετο εἰς θάνατον. Φθάσας δὲ εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ λόφου, ἐφ᾿ οὗ εἶχε στηθῇ τὸ ἰκρίωμά του καὶ ἀτενίσας ἐκεῖθεν τήν ποτε χριστιανικωτάτην πόλιν τῶν Κωνσταντίνων καὶ Ἰουστινιανῶν δορυάλωτον ὑπὸ τὴν σκοτομήνην τῆς ἀνομίας ἁπλουμένην, βαθὺν ἀφῆκε στεναγμόν· καὶ ὑψώσας πρὸς οὐρανοὺς τὰ κάθυγρα βλέμματα, μεγαλοπρεπῶς καὶ ἐν ἐμπνεύσει ἀπήγγειλε:

Χρυσοπλοκώτατε πύργε, καὶ δωδεκάτειχε πόλις, ἡλιοστάλακτε θρόνε, καθέδρα τοῦ βασιλέως, ἀκατανόητον θαῦμα, πῶς φέρεις νῦν τὸν δεσπότην ! ! . . .

Οἱ δήμιοι ἐξέλαβον τὰ λεγόμενα ὡς ὑστάτην προσευχὴν τοῦ θύματός των. Ἀλλ᾿ οἱ εἰς τὸ ἀνώνυμον μαρτύριον παραστάντες Χριστιανοὶ ἀπεταμίευσαν εὐλαβῶς ἐν τῇ μνήμῃ τὰ ρήματα ἐκεῖνα καὶ προσεκόλλησαν μετέπειτα εἰς τόν παρακλητικὸν τοῦ ἐστεμμένου μελῳδοῦ κανόνα(Θεοδώρου του Λασκάρεως), ἐλαφρότατα τὸ τέλος παραλλάξαντες, διὰ νὰ πορίζωνται ἑκάστοτε ὠφέλειαν διπλῆν: νὰ ὑμνῶσι τὴν πολιοῦχον τῆς Ἑπταλόφου καὶ νὰ ἀναζωπυρῶσιν ὑπὸ τὸ θ. θυσιαστήριον ἐγκρύπτους καὶ ἀκαταδαμάστους τοὺς πόθους των πρὸς ὅ,τι ἀποτελεῖ τὴν ἱερὰν Σιὼν τῆς βαβυλωνίου αἰχμαλωσίας των».

Υπέροχο.