ΙΕΡΕΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Δος μου κι εμένα άνεση, Παναγιά μου,
πριν ν’ απέλθω και πλέον δεν θα υπάρχω.(Αλεξ. Παπαδ.)

Σάββατο, Μαΐου 18, 2019

Κυριακή Παραλύτου: Στο πέμπτο εωθινό ευαγγέλιο


Την ίδια εκείνη ημέρα της Ανάστασης, δύο μαθητές, ο Λουκάς και ο Κλεόπας, φεύγουν από τα Ιεροσόλυμα και πορεύονται εις Εμμαούς, συζητώντας "περί πάντων των συμβεβηκότων τούτων". Μπορούμε να εννοήσουμε πώς συμβεβηκότα είναι τα περί του Πάθους και του θανάτου του δασκάλου τους, αλλά και περί της αποδοκιμασίας Του από το ιουδαϊκό έθνος. Αυτό πρέπει να στοίχιζε ιδιαίτερα στους ακολούθους του Χριστού, οι οποίοι πίστευαν πώς ο Χριστός ήταν ο κοσμικός βασιλέας, πού θα αποκαθιστούσε την βασιλεία του Ισραήλ και θα τους έδινε εξουσία. Προφανώς , τους τσάκιζε επίσης η θλίψη και το πένθος σε προσωπικό επίπεδο για το τέλος του αγαπημένου τους Ιησού. Σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή της απελπισίας , παρουσιάζεται ο Χριστός δίπλα τους και συμπορεύεται μαζί τους. Αυτοί μεν παρερμήνευσαν τον Χριστό και το έργο Του, αλλά ο Κύριος από φιλανθρωπία δεν θέλει να τους αφήσει στο σκοτάδι και την απιστία.Ο ευαγγελιστής μας λέει πώς "εκρατούντο οι οφθαλμοί" των δύο μαθητών δηλαδή τα μάτια τους και η αντίληψη τους, ήταν από τον Θεό δέσμια κατά κάποιον τρόπο, ούτως ώστε να μην γνωρίσουν αμέσως τον Κύριο τους. Και αυτό γιατί έπρεπε η αποκάλυψη να γίνει σταδιακά. Πρώτον να τους πλησιάσει, δεύτερον να τους ερμηνεύσει την Γραφή και έπειτα να αναχθούν στο νόημα της και να αναγνωρίσουν τον Χριστό . 

Ο Κύριος υποκρίνεται πώς δεν γνωρίζει τίποτα από αυτά πού συζητούν προκειμένου να τους δώσει την ευκαιρία να αποκαλύψουν οι ίδιοι την ανεπάρκεια και την αγωνία τους προς αυτόν. Αποκρινόμενος ο Κλεόπας δηλώνει κατάπληξη πού ο συνοδοιπόρος τους δεν γνωρίζει αυτά πού συνέβησαν στην Ιερουσαλήμ, δηλαδή τα περί Ιησού του Ναζωραίου, πού αναδείχθηκε προφήτης μέγας μπροστά στον Θεό και  ανάμεσα στον λαό με λόγο και έργα, αποδοκιμάστηκε από άρχοντες και ιερατείο, παραδόθηκε από αυτούς στον Σταυρό της ατίμωσης, ενώ οι μαθητές του πίστευαν πώς αυτός θα λύτρωνε τον Ισραήλ.Προφήτης λέγεται ο Χριστός ως αγγελιαφόρος και ποιητής του θελήματος και του θαυμαστού έργου του Θεού Πατέρα στον κόσμο, αλλά και ευαγγελιστής Του.Επίσης, είναι σημαντικό για να καταλάβουμε την έκπληξη και απογοήτευση των μαθητών να θυμηθούμε πώς όποιος πέθαινε στον σταυρό ήταν άνομος και καταραμένος. Πώς είναι δυνατόν λοιπόν αυτός πού νόμιζαν για βασιλιά του Ισραήλ να πεθάνει ως κακούργος και καταραμένος από τον νόμο του Μωϋσή;Η απογοήτευση λοιπόν και ο σκανδαλισμός τους ήταν πολύ μεγάλος, γιατί έτρεφαν κοσμικά μεσσιανικά όνειρα πολιτικού περιεχομένου και διεψεύσθησαν οικτρά.Και ήδη είναι τρίτη ημέρα από την ατιμωτική σταύρωση, του λένε, χωρίς να επιστρέψει για να πληρώσει τα όνειρα του λαού του Ισραήλ. Αλλά κοντά σε αυτά τα φοβερά, είναι και η μαρτυρία κάποιων γυναικών και μαθητών πού πήγαν στο μνημείο και το βρήκαν κενό. Καν οι μυροφόρες τους είπαν περί αγγέλου και αναστάσεως, αυτοί όμως δεν είδαν ούτε ανάσταση, ουτε αναστημένο και παραμένουν έκπληκτοι. Τα λόγια λοιπόν των δύο μαθητών κρύβουν την πιό θανατερή απελπισία , πού φτάνει τα όρια της βλασφημίας ακόμα και ίσως της αποδοκιμασίας του προσώπού του ίδιου του Χριστού, για τα όνειρα πού, κατά τους μαθητές, τους υπέβαλε ο ίδιος, έτι ζων.

Εδώ έρχεται ο Χριστός να διασκεδάσει την απιστία και να αποσοβήσει το σκάνδαλο. Ανενδεής είναι ο Θεός, αλλά είναι η αγάπη Του για το ανθρώπινο γένος , πού είναι δέσμιο στην αγνωσία και την αντίληψη για την κυριαρχία του θανάτου, Τον παρακινεί τινί τρόπω στην αποκάλυψη Του στους εκλεκτούς, ούτως ώστε να βαδίσουν την οδό και να βρούν την αλήθεια και την ζωή. Τους μέμφεται λοιπόν και τους λέει πώς είναι ανόητοι και πώς το πνεύμα τους είναι αργό και βαρύ έτσι ώστε να κινηθεί προς την αλήθεια και να δεί πώς όλα αυτά για το Πάθος και την Ατίμωση, είχαν προφητευτεί από τους δίκαιους της ΠΔ, τους οποίους ονομάζει προφήτες συλλήβδην. Και άρχισε από Μωσέως και από των Γραφών να τους εξηγεί τις μεσσιανικές αναφορές στο Πάθος και την Ανάσταση και την δόξα του Χριστού, πού ερμηνεύεται ως βασιλεία. Δόξα του μεσσία στα ευαγγέλια εννοείται και λέγεται η ώρα του θανάτου και η μέρα της ανάστασης Του και η αποκατάσταση Του στα δεξιά του ΘεούΕχει επίσης και την έννοια της Εκκλησίας ως ζωσας βασιλείας στον ιστορικό κόσμο. Ονομάζεται επίσης ώρα του Υιού του Ανθρώπου.Επομένως , αυτό πού θεωρείται ονειδισμός και ατίμωση για τους ιουδαίους και σκάνδαλο για τους ελληνομαθείς σοφούς, θα πεί αργότερα ο απόστολος Παύλος,δηλαδή ο σταυρός, είναι το καύχημα και η δόξα του Θεού μέσα στον κόσμο και η κυριαρχία Του, αλλά και η δοξαστική φανέρωση της αγάπης Του. Επίσης σημαντικό είναι πώς από τον ίδιο τον Χριστό μαθαίνουμε,και αυτό είναι αυθεντία,πώς  τα βιβλία του Μωϋσή και οι Γραφές, δηλαδή, ο Νόμος, οι προφήτες και οι ψαλμοί και σύνολη η Παλαιά Διαθήκη, έχουν ως κέντρο τον Χριστό. Πρωταγωνιστής και της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης είναι ο Χριστός. Στην πρώτη προαναγγέλεται στον κόσμο με τύπους και σκιά, στη δε δεύτερη αποκαλύπτεται φανερά. Η δε Καινή ερμηνεύει την Παλαιά και η Παλαιά προτυπώνει την Καινή. Συνεπώς, η παλαιά διαθήκη δεν είναι βίβλος της ιουδαϊκής θρησκείας και μυθολογία ιστορική των εβραίων, αλλά σύνολο βιβλίων, υπαγορευμένο από το άγιο Πνεύμα στους προφήτες, πού αναγγέλει και προετοιμάζει τον ερχομό του Μεσσία.Δεν είναι θρησκευτική ή λογοτεχνική παράδοση ενός έθνους, αλλά ιερά κείμενα της Εκκλησίας, ισότιμα με αυτήν την Καινή και την Ιερά της Παράδοση.Ορθότερα, κομμάτι της ίδιας της εκκλησιαστικής μας Παράδοσης. Μια χριστολογική αποκάλυψη στον κόσμο.

Φτάνοντας σχεδόν στους Εμμαούς, ο Κύριος προσποιείται πώς πορεύεται σε μακρυνότερο μέρος. Αλλά οι δύο μαθητές εντυπωσιασμένοι και θερμαινόμενοι στην καρδιά από την διδαχή του, τον κρατούν σχεδόν με την βία για να Τον φιλοξενήσουν. Μάλιστα, ο Κλεόπας του λέει να μείνει μαζί τους, γιατι πλησιάζει η νύχτα και η μέρα πάει να τελειώσει. Στον αιώνα τον ζοφερό του κόσμου, της μεγάλης νύχτας της αμαρτίας, εκεί πού νομίζουμε πώς απουσιάζει ο Θεός και το κακό κυριαρχεί, η ψυχή του Χριστιανού, δέεται με αγωνία να παραμείνει πλησίον της ο Κύριος και να συνεχίζει να της δίνει φως και παρηγοριά με την παρουσία Του. Αλλά και η νύχτα είναι στοιχείο αποκαλυπτικό και εσχατολογικό. Νύχτα θα εμφανιστεί το δεύτερον ο Χριστός για να αποκαταστήσει τον άνθρωπο και να αναγγείλει την ανατολή της νέας ημέρας της βασιλείας Του. Ενώ ανακλίνονται στο δείπνο την ώρα πού κόβει τον άρτο για να τον μοιράσει ως σπουδαίο πρόσωπο, κατά το έθος των ιουδαίων,και αφού ευλογεί και τον μοιράζει, εκείνοι μολις τότε Τον αναγνωρίζουν και εκείνος γίνεται άφαντος από αυτούς. Είναι ισχυρή ευχαριστηριακή αναφορά. Πότε και πού γνωρίζουμε τον Χριστό; Στο δείπνο και στην ευλογία και την  κλάση και την διανομή του άρτου. Δηλαδή στην Θεία Κοινωνία.Στην λειτουργική μυστηριακή ζωή μας. Και έγινε άφαντος από αυτούς λέγουν οι πατέρες, γιατί εισήλθε εντός της καρδίας των δύο μαθητών. Αυτής της ίδιας καρδιάς, η οποία τόση ώρα κατεκαίετο από πνευματική μυστική δύναμη και καθαρτήρια φωτιά, για να δεχθεί τώρα ολόκληρον τον Χριστό!

Οι δύο μαθητές μόλις τότε ομολογούν ο ένας στον άλλο, πόσο ήταν αδιανόητο το γεγονός ότι δεν Τον αναγνώρισαν εξ αρχής, αφού την ώρα πού τους άνοιγε τα μάτια, ερμηνεύοντας τις Γραφές, ένιωθαν την καρδιά τους να κατακαίεται. Την πραγματικότητα αυτη την βλέπουμε ολοκάθαρα στην οικονομία και θεία διάταξη της Θείας Λειτουργίας. Προηγείται η ανάγνωση των Γραφών. Το Ιερό Ευαγγέλιο, το αποστολικό ανάγνωσμα και το κήρυγμα( το οποίο δεν είναι περιττό , αλλά λειτουργικό και καίριο στοιχείο της Ιερουργίας) . Ωστόσο, το ευαγγέλιο και η ακρόαση του θερμαίνει και κατακαίει την καρδία και την διάνοια μας με την δύναμη της αλήθειας και της αποκάλυψης Του στον κόσμο. Πότε όμως τελικά  φωτίζει; Στην τελείωση και την κορύφωση της Θείας Ιερουργίας. Όταν ο πιστός κοινωνεί των αχράντων μυστηρίων και η φλόγα της καρδίας γίνεται φωτισμός και γνώση των ρημάτων και των αποκαλύψεων. Η Εκκλησία μας λοιπόν είναι ευχαριστηριακή εκκλησία. Οι Γραφές ερμηνεύονται χριστολογικά, δηλαδή με κέντρο το πρόσωπο του Χριστού και το έργο Του στον κόσμο και ιδία υπό το πρίσμα της Αναστάσεως. Ερμηνεύονται όμως και μυστηριακά και λειτουργικά, δηλαδή εντός της ιερουργίας και εντός του Σώματος και του φυσικού και πνευματικού χώρου της Εκκλησίας. Εκτός Εκκλησίας η Γραφή είναι ένα ωραίο ανάγνωσμα θρησκευτικού και λογοτεχνικού περιεχομένου και υψηλού πολιτισμού, το οποίο ζεσταίνει επιφανειακά, αλλά δεν φωτίζει, ούτε αφήνει το ανεξίτηλο σημάδι της σε μια καρδιά η οποία διψά. Πολλές φορές δε και παράλογη και απόκοσμη. Εντός όμως της εκκλησιαστικής ζωής ερμηνεύεται ορθά και γίνεται πράξη και ζωή και ύδωρ αλλόμενον εις ζωήν.Επίσης, εδώ φαίνεται η υπεροχή του Ποτηρίου , της μετοχής στο Σώμα και το Αίμα του Χριστού, της Θείας Ευχαριστίας, έναντι του Ιερού Ευαγγελίου. Δείτε ότι το ευαγγέλιο μεταφέρεται από το σκευοφυλάκιο στο μέσο του Ναού, ενω το Ποτήριον παραμένει πάντα πάνω στην Αγία Τράπεζα, στο κέντρον του Ναού.Από την μετοχή στο Ποτήριο εγράφη το ευαγγέλιο και το ευαγγέλιο οδηγεί στην μετοχή του Ποτηρίου. Γι αυτό και επιγραμματικά το μεν Ποτήριο, δηλαδή τα Άχραντα Δώρα είναι αυτός ο Λόγος του Θεού, δηλαδή ο ίδιος ο Χριστός παρών με το Σώμα και το Αίμα Του, ενώ το Ιερό Ευαγγέλιο είναι ο λόγος για τον Λόγο του Θεού, δηλαδή λόγος διά τον Χριστό. Υπάρχει μια προτεραιότητα της Θείας Ευχαριστίας στην πνευματική ζωή, όχι απλά λογική, αλλά μέσα στην ανάγκη της Ζωής μου εν Χριστώ.

Οι δύο μαθητές τρέχουν προς τα Ιεροσόλυμα και αναγγέλουν στους ένδεκα και σε όλους τους ακολούθους του Χριστού, την εμφάνιση Του σε αυτούς, αυτά πού συνέβησαν στην οδό και στην κλάση του άρτου. Αλλά και οι ένδεκα τους πληροφορούν πώς ηγέρθη ο Κύριος όντως, στα αλήθεια και πώς το γνωρίζουν από εμπειρία γιατί φανερώθηκε στον Σίμωνα. Σίμωνας εδώ μάλλον εννοείται ο Σίμων Πέτρος, αλλά δεν μας δίνεται άλλη πληροφορία για την εμφάνιση του Αναστάντος σε Αυτόν , παρά μόνο πώς οι μαθητές είναι πλέον σίγουροι για την Ανάσταση. Ας μην απορούμε, αγαπητοί αδελφοί, πού ο Χριστός εμφανίστηκε ταυτόχρονα στον Σίμωνα και μακρυά στους Εμμαούς στους δύο μαθητές. Διότι μετά την Ανάσταση το σώμα Του είναι πραγματικό μεν , πνευματικό δε και δεν υπόκειται στους νόμους του χώρου,του χρόνου και της απόστασης.

Αυτό πού είναι σημαντικό στην σημερινή περικοπή και πρέπει καλώς να εννοήσουμε είναι πώς στην πορεία μας σε αυτόν τον κόσμο, δεν είμαστε μόνοι. Γιατί, ο Αναστημένος Χριστός, όπως κάποτε στον δρόμο προς Εμμαούς, έτσι συμπορεύεται με τους αγαπημένους Του σε αυτήν την ζωή , ερμηνεύοντας τους κατά κάποιον τρόπο τις Γραφές και τους Προφήτες, δηλαδή με την αιώνια αλήθεια του ευαγγελίου Του, πού οδηγεί εις ζωήν αιώνιον. Και όχι μόνο πορεύεται εντός μας και χαράζει οδό και αλήθεια, αλλά παρακάθεται σε δείπνο μυστικό , εντός της εκκλησίας Του και μας τροφοδοτεί με άρτον ουράνιον και ποτήριον Ζωής. Γι αυτό και πίστη και ομολογία ακράδαντη του χριστιανου είναι τα εξής ρήματα πού είπε στους εκλεκτούς Του μετά την Ανάσταση: Και ιδού  εγω μεθ ημών Ειμί  έως της συντελείας του αιώνος. Και αυτό δεν είναι η υπόσχεση ενός νεκρού διδασκάλου, αλλά η φανέρωση ανά πάσα στιγμή του Ζωντανού μας Θεού.
Αμην

εγραφα 22-6-2015 


Δεν υπάρχουν σχόλια: