Ο ερχόμενος

Στις 15 Νοεμβρίου στην Ορθόδοξη Εκκλησία αρχίζει η Σαρακοστή των Χριστουγέννων. Η κεντρική της έννοια είναι η Έλευση του Κυρίου Ιησού. Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε: «Μήπως ο όρος έλευση δεν είναι παρά ένα απλό σύμβολο, αφού τελικά ο Χριστός, όχι μόνον έρχεται μέσα μας κάθε στιγμή, αλλά και κατοικεί εντός μας;» Ωστόσο, το γεγονός της διαρκούς παρουσίας Του μπαίνει κατά την περίοδο αυτή σε μια ιδιαίτερη φάση· αποκτά χαρακτήρα εντατικό. Μας προσφέρεται η ξεχωριστή χάρη της Γέννησής Του. Ήταν πάντοτε παρών δίπλα μας, αλλά η περίοδος αυτή μας επιτρέπει να συνειδητοποιήσουμε πιο ζωηρά και για μια ακόμη φορά αυτή την παρουσία. Ο Ιησούς ήταν κοντά μας και μέσα μας. Τούτη την περίοδο όμως Τον βλέπουμε ως τον «Ερχόμενο», Αυτόν που θέλει να μείνει μαζί μας, και να μας οδηγήσει σε ακόμη στενότερη σχέση μαζί Του.

Η προσευχή μας κατά τη διάρκεια αυτής της Τεσσαρακοστής θα μπορούσε να συνοψισθεί σε μια μόνο λέξη: «Έρχου!» Είναι το «Ἔρχου, Κύριε Ἰησοῦ!» με το οποίο τελειώνει η Αποκάλυψη. Αν προφέρουμε αυτό το κάλεσμα με ειλικρίνεια και ζήλο, τότε γίνεται αληθινή ασκητική προσπάθεια. Πραγματικά, η ελπίδα και η προσμονή του Κυρίου αυξάνουν μέσα στην καρδιά μας. Κάθε μέρα της Τεσσαρακοστής, αυτό το «Ερχου!» μας γεμίζει όλο και περισσότερο, προφέρεται με μεγαλύτερη ένταση, και διώχνει μακριά τους λογισμούς, τις νοερές εικόνες, τα πάθη που είναι ασύμβατα με την έλευση του Χριστού. Αυτό το «Έρχου!» μας καθαρίζει και μας φλογίζει, θα μπορούσε να δώσει το δικό του ιδιαίτερο χρώμα στην προσευχή μας. Μακάρι να μπορέσουμε, κάθε μέρα της Τεσσαρακοστής αυτής, να προφέρουμε το κάλεσμα μας προς τον Κύριο με τρόπο όλο και λιγότερο ατελή!

Το έχουμε ήδη πει. Ο όρος «έλευση» σηματοδοτεί εδώ εντατικότερη προσπάθεια να οικειοποιηθούμε την αιώνια παρουσία Του. Η προσευχή μας «Έρχου!» θα μπορούσε να μεταφραστεί ως εξής: «Θα ήθελα να Σε νιώθω μέσα μου! Θα ήθελα όλος ο κόσμος να νιώθει την παρουσία Σου!».

Αυτός που έρχεται, ή καλύτερα Αυτός του Οποίου την παρουσία επιθυμούμε να γευόμαστε πιο συνειδητά, μπορεί να παίρνει ποικίλες όψεις. Η Δύση φαίνεται ότι προτιμά να περιμένει μάλλον τον Βασιλιά, τον Μεσσία, τον Κυρίαρχο και ταυτόχρονα τον Ελευθερωτή. Έχουμε εδώ τη γόνιμη ιδέα της προσμονής του Μεσσία, η οποία ξεκινά από την Εβραϊκή Συναγωγή. Στην περίπτωση αυτή, για να προετοιμαστούμε να υποδεχθούμε τον Ιησού ως Βασιλέα και Λυτρωτή, χρειάζεται να διατηρούμε μέσα μας την εσωτερική στάση της υπακοής: δεν θέλω πια να έχω δικό μου θέλημα, θέλω να είμαι στις προσταγές Σου· «Έρχου!», λοιπόν Εσύ που είσαι πιο δυνατός από μένα και εγώ Σε αναγνωρίζω ως Κύριο μου! Η Ορθοδοξία είδε στην Τεσσαρακοστή προ των Χριστουγέννων περισσότερο την προσμονή του φωτός που θα ανατείλει. Η Γέννηση του Χριστού συμπίπτει με τη νίκη του φωτός επί του σκότους, όπως αυτό παρατηρείται στη φύση: από τα Χριστούγεννα και μετά, οι μέρες σιγά-σιγά μεγαλώνουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τα δικά μας εσωτερικά σκοτάδια· θα διαλυθούν με την έλευση Εκείνου που είναι το Φως του κόσμου. Η προσμονή των Ορθοδόξων τείνει κυρίως προς τα Θεοφάνεια, την εορτή «των Φώτων», ενώ η προσμονή των υπολοίπων Ομολογιών τείνει προς τη Γέννηση, γιορτή της ενανθρώπησης και σάρκωσης του Κυρίου. Για να προετοιμάσουμε τη νίκη του φωτός, οφείλουμε, κατά την προπαρασκευαστική αυτή περίοδο, να ανοιχτούμε όσο περισσότερο γίνεται σ’ αυτό το φως «ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον». Να εξετάσουμε τον εαυτό μας υπό το φέγγος αυτού του εσωτερικού φωτός και να του επιτρέψουμε να καθοδηγεί τις καθημερινές μας πράξεις. Να ζήσουμε μέσα σε μια ατμόσφαιρα υπακοής, αληθείας και ειλικρίνειας.

Η Τεσσαρακοστή των Χριστουγέννων έχει μεγάλη εσχατολογική σημασία. Μας θυμίζει τη Δευτέρα Παρουσία στο τέλος των αιώνων και τον προσωρινό χαρακτήρα των πραγμάτων αυτού του κόσμου. Η εσχατολογία όμως δεν είναι γόνιμη παρά μόνον όταν εσωτερικεύεται και εφαρμόζεται στην προσωπική μας ζωή. Η δόξα της Δευτέρας Αυτού Παρουσίας πρέπει πρώτα να προτυπωθεί δια της ελεύσεως του Θεού μέσα στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και δια της ανατολής της ημέρας εκείνης που θα φωτίσει τη δική μας σκοτεινή νύχτα.

Ενός μοναχού της Ανατολής (Lev Gillet), Εγεννήθη ο Χριστός, Εκδ. Ακρίτας, 2009