ΙΕΡΕΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Δος μου κι εμένα άνεση, Παναγιά μου,
πριν ν’ απέλθω και πλέον δεν θα υπάρχω.(Αλεξ. Παπαδ.)

Πέμπτη, Μαΐου 06, 2010

Περί μεταφράσεων. Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης


Μοναχός Mωυσής, Αγιορείτης

Τον τελευταίο καιρό έχει αρχίσει ένας περίεργος θόρυβος για την απόδοση της θείας λειτουργίας και των ιερών ακολουθιών στη δημοτική γλώσσα. Η επίμονη στάση ελάχιστων κληρικών και θεολόγων για αλλαγές στη θεία λατρεία είναι προσβολή στην αγιοπατερική παράδοση.Ισχυρίζονται ότι με τις “μεταφράσεις” αυτές των από πολλών αιώνων θαυμάσιων κειμένων θα προσελκύσουν πλήθος πιστών στις εκκλησίες και μάλιστα νέων.
Το εγχείρημα αυτό είναι έργο μιας ή δύο μόνο ελλαδικών μητροπόλεων, θα μπορούσε κανείς να το αγνοήσει, αλλά στη σύγχρονη τάση για αλλαγές μπορεί να πάρει διαστάσεις και να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα.
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά τη συνεδρίασή της της 14-4-2010 αποφάσισε να τερματιστεί η απόδοση της θείας λειτουργίας στη δημοτική. Μεταξύ άλλων αναφέρει: “Η λατρεία της Εκκλησία και μάλιστα η θεία λειτουργία αποτελούν το κέντρο της εκκλησιαστικής ζωής, την καρδιά της Εκκλησίας, γι’ αυτό και κάθε προσέγγιση σε αυτήν πρέπει να γίνεται με βαθύτατο σεβασμό. Δεν πρόκειται μόνο για μία λογική κατανόηση, αλλά για μύηση στο πνεύμα της, για ένωση των χριστιανών με τον Χριστό.

Γι’ αυτό η Διαρκής Ιερά Σύνοδος εμμένει στην παράδοση του γλωσσικού ιδιώματος του παραδεδομένου τρόπου τελέσεως της θείας λειτουργίας και των ιερών μυστηρίων. Οιαδήποτε μετάφραση λειτουργικών κειμένων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην ενότητα της Εκκλησίας”. Η Εκκλησία δεν είναι ξέφραγο αμπέλι να κάνει ο καθένας ό,τι θέλει και νομίζει. Υπάρχει αρχή, στην οποία καλείται να αναφέρεται και να υπακούει, για να δίνει και το καλό παράδειγμα στους πιστούς.
Μερικές φορές σε κάποιες τέτοιες περιπτώσεις κανείς θυμάται με λύπη και συλλογίζεται ότι υπάρχει και μια λεπτή, ύπουλη, ύποπτη και λίαν επικίνδυνη επηρμένη αγιότητα αυτοθαυμασμού και απομονωτισμού.
Ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος κατανόησε το ατόπημα και απέσυρε την ανάγνωση του ευαγγελίου και του αποστόλου στις εκκλησίες στη δημοτική. Στην τουρκοκρατία δεν έγιναν τέτοιες “μεταφράσεις” και είναι απαραίτητες σήμερα;
Τόσοι σοφοί και άγιοι δεν πείραξαν τα λειτουργικά κείμενα επί τόσους αιώνες και εμείς τώρα είμαστε σοφότεροι και αγιότεροι;
Στις ορθόδοξες εκκλησίες της Αμερικής γίνεται η λειτουργία στη σύγχρονη αγγλική γλώσσα, αλλά δεν είναι καθόλου γεμάτη από νέους. Μίλησα παλαιότερα και πρόσφατα με νέους, μαθητές και φοιτητές, δεν έθεσαν ως κύριο λόγο του μη εκκλησιασμού τους το ακατανόητο της γλώσσας. Ο παλιός, πιστός, εκκλησιαζόμενος λαός διαμαρτύρεται για τέτοιες καινοτομίες. Η σεμνότητα, ταπεινότητα, γνησιότητα, ειλικρίνεια, ευλάβεια και θεοφοβία του κλήρου θα φέρει πολλούς στους ναούς. Ούτε ο βερμπαλισμός, ούτε ο μοντερνισμός, ούτε ο φανατισμός, ούτε ο οικουμενισμός.
Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος σε δηλώσεις του είπε ότι οι “μεταφράσεις” “δεν είναι ένα θέμα που μπορεί να το αντιμετωπίσει ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Διότι πάμε να λύσουμε ή μάλλον να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα, αλλά θα δημιουργήσουμε πολλά άλλα περισσότερα”.
Ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ εξήρε την ωραιότητα, πυκνότητα και σαφήνεια της ελληνικής λειτουργικής γλώσσας σε εμπεριστατωμένο άρθρο του.
Ο μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος σε συνέντευξή του τόνισε το βάθος της θείας λειτουργίας. Αν επικρατήσουν οι φιλόδοξες αυτές “μεταφράσεις”, ύστερα από χρόνια θα έχουμε πολλές, διαφορετικές, με διάφορες αντιλήψεις και αρκετά δογματικά λάθη.Είναι ανάγκη, πριν τελειώσουμε, να ξανατονίσουμε πως δεν είναι αυτός ο λόγος που δεν εκκλησιάζεται συχνά ο κόσμος, αλλά δεν μιλά στην καρδιά του ο Θεός, δεν αισθάνεται την ανάγκη του, δεν διψά για την τελειότητα. Αρκείται στα καθημερινά, τα τρέχοντα, τα επίκαιρα και όχι τα υψηλά και αιώνια.
Είναι εύκολη μια μετάφραση, είναι δύσκολη μια μεταστροφή, μια αλλαγή κλίματος. Γι’ αυτή πρέπει να εργασθούμε πολύ, να κινηθούμε γενναία, να γράψουμε εμπνευσμένα, να μιλήσουμε βιωματικά, να προσευχηθούμε με δάκρυα, να επιμείνουμε ταπεινά, να ελπίσουμε χριστοφόρα.
Μακεδονία

6 σχόλια:

Vater Panajiotis είπε...

Προφανώς η λειτουργία στη δημοτική είναι προσβολή της πατερικής παράδοσης αλλά τα ξεφτιλίκια των off-shore και οι συνεχείς μετακινήσεις με ελικόπτερα "προσηλωμένων στην παράδοση αγιοπνευματικών ταγών" δεν είναι.

Ο εν λόγω μοναχός ανήκει σε άλλη εκκλησιαστική διοίκηση από την Εκκλησία της Ελλάδος. Καλό θα ήταν να κοιτάει τα του οίκου του και να θυμάται πως η σιωπή είναι μεγάλη βάση της νηπτικής παράδοσης που-και καλά-τάχθηκε να υπηρετεί. Η ποιμαντική εν τω κόσμω διακονείται κατά την τάξη από άλλους αδελφούς.

π Παντελεήμων Kρούσκος είπε...

Eντάξει πάτερ. Ας αφήσουμε ανοιχτά τα μικρόφωνα μονο για τους μακρακιστες κοσμοκαλογερους και ο Άθως ας ζει σε νιρβανα.
Και με την ιδια λογικη ας μην εχουμε και εμεις αμφοτεροι αποψη γιατί ειμαστε εκτος ελλαδικης εκκλησίας.

Vater Panajiotis είπε...

1.Ο μοναχός είναι μοναχός.
2.Εμείς δεν γράφουμε στην Μακεδονία και στην Καθημερινή. Αν κάπιος από αυτές τις εφημερίδες μου πρότεινε να γράψω κάτι με θέμα την Εκκλησία της Ελλάδος θα το σκεφτόμουν 1000 φορές και μάλλον θα το απέρριπτα.
3. Η επίσημη φωνή της Εκκλησίας (γενικά) δεν είμαι εγώ και εσύ και ο Μωυσής αλλά οι επίσκοποί της. Αυτοί είναι οι αρμόδιοι για να αποφαίνονται-και κυρίως για θέματα λειτουργικά. Αν δεν το κάνουν, δική τους η ευθύνη. Οι προσωπικές ταρζανιές μας έκαναν ένα "βαράτε βιολιτζίδες" ίδρυμα άνευ οργανώσεως και άνευ κοινής πλατφόρμας, όπου ακόμη λειτουργικά και δογματικά θέματα διαφέρουν από Μητρόπολη σε Μητρόπολη!!
4. Οι μακρακιστές μου είναι επίσης ανυπόφοροι όταν την βλέπουν μεγάλοι μεταρρυθμιστές και γνώστες των πάντων.
5. Παρασυρόμαστε σε ΒΛΑΚΕΙΕΣ (μικρόνοες διαμάχες μεταξύ wannabeανανεωτών και wannabeΜάρκων Ευγενικών) και ξεχνάμε σε ποιο επικίνδυνο σταυροδρόμι βρίσκεται η Ορθοδοξία.

π Παντελεήμων Kρούσκος είπε...

Εχω ξαναγραψει πως το γλωσσικο ζητημα ειναι τεχνητο. Δουλεια δεν ειχε ο... ξέρεις ποιός...και ξύνοταν!

Πάτερ, φιλοξενω επιχειρηματα και ιδιαιτερα-δεν ντρεπομαι να το πω- σχεδον αποκλειστικα, αυτα με τα οποια συμφωνώ. Και του υπογράφοντος το άρθρο γέροντος την άποψη, καλώς ή κακως την περιμενουν πολλοί. Αυτη την στιγμη μου ειναι αδιαφορο αν θα επρεπε ή οχι να εχει αποψη.

Και όσο γι'αυτο με τους επισκοπους, επιφυλάσσομαι...

Vater Panajiotis είπε...

Η Λειτουργία και κάθε ακολουθία εμπεριέχει δέηση για τον επίσκοπο, όχι για μένα. Αυτός, ως διάδοχος των Αποστόλων, πιστοποιεί πως η Λειτουργία γίνεται στο όνομα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και της γραμμής των επισκόπων της. Συνεπώς, ότι και να γράφει ο οποιοσδήποτε αυτοχρισμένος τιμητής των πάντων (εκτός από τα του οίκου του) δεν είναι παρά η άποψή του.
Το θέμα μπορεί να είναι τεχνητό αλλά βλέπω πως ο αναίτιος φανατισμός αρχίζει να προβάλλει δειλά.

Vater Panajiotis είπε...

Εγώ βλέπω το ζήτημα ως άλλη μια κλασική τζάμπα μαγκιά κάποιου Μητροπολίτη, όπως πολλές άλλες διαφόρων Μητροπολιτών, η οποία ενδύεται τή φαντασίωση του καθενός. Άλλος τη θεωρεί πρωτοπορία, άλλος οπισθοδρομική κίνηση και άλλος άσχετη με τις τωρινές ανάγκες μας (όπως εγώ).
Δεν μπορώ όμως να καταλάβω πως η υπακοή στη σύνοδο είναι άλλοτε αρετή (γλωσσικό) και άλλοτε αιρετική παρέκκλιση (οικουμενικός διάλογος). Ή υπακούμε ή όχι. Το γλωσσικό έπρεπε να τεθεί συνοδικά. Αν το απέριπτε, καλώς. Αν το συζητούσε, πάλι καλώς. Αλλά η προχειρότητα και ο ερασιτεχνισμός είναι σήμα κατατεθέν σε τέτοιες περιπτώσεις.