Κυριακή Τυρινής:Έφθασεν καιρός!

Και ιδού πού φτάσαμε για ακόμα μια φορά στο κατώφλι της μεγάλης Τεσσαρακοστής! Προσφυώς έχει λεχθεί πώς επειδή η Εκκλησία μας δεν μπορεί να απαιτήσει από όλα τα μέλη της να βγούμε στην υπαρκτή και επίγεια έρημο της ησυχίας, προβάλει την μεγάλη Τεσσαρακοστή ως πνευματική ευκαιρία για να ανακαλύψουμε την πραγματική και ουσιαστική πνευματική έρημο και ησυχία, έστω και για λίγο. Να γίνουμε κατά μέτρον ασκητές για πενήντα ημέρες, με έπαθλο το βίωμα της αναστάσεως.

Έφθασεν λοιπόν καιρός. Η των πνευματικών αγώνων αρχή. Και το προσκλητήριο ξεκινά λίγο αντιφατικά και παράλογα για τον κοινό νού. Το προοίμιο της Τεσσαρακοστής, η Κυριακή της Τυρινής, ως εορτολογικό περιεχόμενο δεν έχει άθλα και έπαθλα και αλείπτες και ενθάρρυνση, αλλά ένα παράδειγμα τραγικό προς αποφυγή. Είναι η πτώση των πρωτοπλάστων και η εξορία τους από τον παράδεισο του Θεού. Βαθύ και ουσιαστικό πλην όμως το παράδειγμα. Ο Αδάμ, βασιλιάς και διαχειριστής της κτίσης, το τελειότερο πλάσμα του Θεού, πέφτει στο βασικό παράπτωμα της ανυπακοής και εξορίζεται του παραδείσου. Στον Αδάμ τέθηκε μια δοκιμασία. Να εξουσιάζει και να καρπώνεται τα πάντα, αποφεύγοντας όμως την κοινωνία με το Ξύλον της Γνώσης του Καλού και του Κακού. Αυτή η δοκιμασία δεν έχει να κάνει με την υλική μετάληψη ενός κάποιου απαγορευμένου καρπού πού φέρνει τον θάνατο, αλλά με την ορθή διαχείριση της ελευθερίας, του αυτεξουσίου , πού του ενεχείρισε ο Θεός. Ελεύθερος ο Αδαμ να οδηγηθεί στην θέωση και την τελείωση, με την βοήθεια του Θεού, ελεύθερος και να την απορρίψει και να διαλέξει την αυτονομία του. Όμως όπως η ανυπακοή και η υπερηφάνεια κατέστρεψαν τον Εωσφόρο, με τον ίδιο τρόπο κράτησαν και τον άνθρωπο μακρυά από τον Θεό. Θέλησε να γίνει θεός χωρίς του Θεού και γνώρισε την μοναξιά του Θεού, την κόλαση, τον θάνατο.Γιατί χωρίς τον Θεό, ο άνθρωπος ζεί στο απόλυτο μηδέν και επιστρέφει εκεί από όπου προήλθε: στην ανυπαρξία.Επειδή λοιπόν, γράφουν οι Πατέρες, δεν νήστεψε ο Αδάμ, ας νηστέψουμε εμείς. Επειδή δεν υπάκουσε, ας υπακούσουμε. Επειδή υπερηφανεύτηκε, ας ταπεινωθούμε. Επειδή αλαζονεύτηκε, ας μετανοήσουμε. Επειδή κατηγόρησε τον Θεό, ας προσπέσουμε εμείς ζητώντας έλεος. Επειδή εκείνος έπεσε, ας ζητήσουμε εμείς την ανόρθωση. Εργαστήριο ανάπλασης και επιστροφής στην ανθρώπινη κατάσταση, στην παραδείσια φύση είναι ο αγώνας της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Επιγραμματικά, το ευαγγέλιο της ημέρας απαιτεί έλλειψη υποκρισίας και ορθή νηστεία, ελεημοσύνη και συγχώρηση. Πρώτον, συγχώρηση γιατί είναι προϋπόθεση να λάβει κάποιος την άφεση και των δικών του ανομημάτων από τον Θεό. Η Εκκλησία μας έχει ειδική τελετουργία αυτή την ημέρα, στον πρώτο κατανυκτικό εσπερινό. Γίνεται η αλληλοσυγχώρηση και αυτό επαναλαμβάνεται ειδικά στις ιερές μονές την καθ' ημέραν της τεσσαρακοστής. Έτσι καταλείπεται το κακό, θεραπεύεται ο ίδιος ο άνθρωπος πού συγχωρεί και αμέριμνος προχωρά στον πνευματικό αγώνα, απορρίπτωντας όποιο βάρος τον κρατάει πίσω και τον τραβάει προς τα κάτω. Ο ποιητής, στο κοσμικό του φρόνημα, διατείνεται πώς την κάθε νύχτα, πριν κοιμηθεί, συγχωρεί έναν έναν όσους τον έβλαψαν και έτσι εξασφαλίζει την γαλήνη και την δικαίωση. Η συγχώρηση στην ορθόδοξη παράδοση έχει ενεργητικότερο χαρακτήρα και απειρότερο μεγαλείο. Το να συγχωρείς είναι άγιο, το να βάζεις όμως μετάνοια και να ζητάς συγχώρηση αγιότερο. Ο ταπεινός άνθρωπος είναι αυτός που εκλαμβάνει τις πραγματικές διαστάσεις της συγχώρησης και καρπώνεται τα οφέλη της. Να νίψουμε τα πρόσωπα μας και να χαρούμε είναι η άλλη εντολή, για να μην φανούμε εξουθενωμένοι και νηστεύοντες,αλλά ιλαροί εορταστές και έτσι θα πάρουμε τον έπαινο του Θεού και όχι τον μισθό των ανθρώπων. Νηστεία λοιπόν χωρίς προσποίηση και υποκρισία και απεγκλωβισμός από την ποταπή ανάγκη να μας έχουν οι άλλοι έπαινο, πρότυπο και να εξαρτώνται από την όποια αγιότητα και πνευματικότητα μας. Και τέλος, να μην θησαυρίζουμε λέει, θησαυρούς επί της γης. Νηστεία σημαίνει ολιγάρκεια, εγκράτεια, αποκοπή από το θέλημα, περιορισμός και έλεγχος των αναγκών μας, σε βασικές και ουσιαστικές και θησαυρισμός όχι εκεί πού βασιλεύει ο σης και εξουσιάζουν οι διαρρήκτες, αλλά πού; Στα χέρια των φτωχών. Διανομή των αγαθών και κατανομή της αγάπης σε αυτούς πού στερούνται είναι η αληθινή νηστεία. Και όπως λέει και ο πολύς Δαμασκηνός: Νηστεύω έτσι ούτως ώστε η περίσσεια των αγαθών , αυτά πού εγώ εκούσια στερούμαι,να κατανεμηθεί σε αυτούς πού δεν έχουν!Ετσι λοιπόν θησαυρίζουμε στους ουρανούς. Ανοίγουμε λογαριασμό με τον Θεό και κάνουμε αυτό πού ξέχασε ο Αδάμ να κάνει: Επένδυση στην όντως και αιώνια ζωή και όχι προσκόλληση στην ταπεινή εμπειρία και τον αυτοπλουτισμό της υλικής πραγματικοτητας.Και λέμε αυτοπλουτισμό, γιατί η συσσώρευση αγαθών δεν είναι τίποτα άλλο παρά θυμίαμα στο είδωλο του εαυτού μας. Αλλά ο Χριστός μακάρισε αυτούς πού είναι φτωχοί στο πνεύμα ενώπιον Του και όχι βέβαια αυτούς πού έγιναν διάκονοι του εαυτού τους και πλούτισαν στην διάνοια και στα αργύρια σαν να εξαρτάται όλος ο κόσμος από αυτούς.

Ας έχουμε λοιπόν ένα ευλογημένο, τελειωτικό, αγιοποιητικό, θεοποιητικό στάδιο της μεγάλης Τεσσαρακοστής, γεμάτο τρόπαια, νίκες, χαρές, αναβάσεις, τελειότητα. Η των αγγέλων πολιτεία και η κατά των δαιμόνων νίκη, η πάνσεπτος εγκράτεια, έφθασεν. Περιχαρώς αυτήν υποδεξώμεθα!

12-3-2016 ππκ