Ένατη Κυριακή του Λουκά: Η αφροσύνη της απληστίας

Τις τελευταίες αυτές Κυριακές, συχνά το ευαγγέλιο αναφέρεται στον πλούτο και την ασπλαχνία. Διότι ο χειμώνας ο οποίος έρχεται,είναι βαρύς για κάθε φτωχό και πένητα και ο άνθρωπος κάθε εποχής δεν έχει το δικαίωμα να περιορίζεται στην λατρεία του εαυτού του και την δουλεία στην απληστία του, αλλά να κοιτάζει τον αδελφό του πού στερείται, γιατί κάθε χειμώνας είναι δυσβάσταχτος για τον ταπεινό και πολύ λαό .Οι πατέρες οι οποίοι διέταξαν την σειρά των ευαγγελίων μιμούνται θα λέγαμε τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος πριν από  τον βαρύ χειμώνα σε καιρό πείνας έγινε επαίτης για τον Χριστόν με την περίφημη λογία, τον έρανο δηλαδή των εκκλησιών για την δοκιμαζόμενη εκκλησία της Ιουδαίας.

Ο Ιερός Χρυσόστομος ορίζει τον πλούτο ως κάτι το άψυχο και αδιάβλητο, το οποίο δεν μπορεί να είναι κακό, παρά μόνον στην άκριτη διαχείριση του από τον καθένα μας. Ο ίδιος ωστόσο πατέρας παραδέχεται πώς οι πλούσιοι είναι ελεεινότεροι ζητιάνοι από τους φτωχούς, γιατί αναπτύσσουν μια αρρωστημένη εξάρτηση από τα υλικά αγαθά, από την ακόρεστη δίψα για πλούτο και έτσι εξαχρειώνονται και γίνονται δούλοι της ύλης. Ο ίδιος ο Χριστός ανάμεσα σε όλα τα δαιμόνια, ονόμασε τον μαμωνά, την χαλδαϊκή θεότητα του πλούτου,σαν ανταγωνιστή του Θεού στην καρδιά των ανθρώπων. Και είπε με έμφαση πως κάθε άνθρωπος δεν μπορεί παρά να είναι ή δούλος στον Θεό ή δούλος στον μαμμωνά. Η πρόκριση της λατρείας αυτού του δαιμονίου, αυτού του πάθους, έναντι όλων των άλλων , αποδεικνύει τον μεγάλο και επικίνδυνο πειρασμό, αυτού του σκοτεινού έρωτα.

Λένε οι πατέρες:"Ρίζα πάντων κακών η φιλαργυρία". Η απληστία στην πράξη της κατήντησε τα έθνη υπόδουλα και δυστυχισμένα, ενώ η πονηρή μεθοδεία των οικονομιστών εξαθλίωσε συνειδήσεις, λαούς και πρόσωπα. Και πόσο ακριβά το πληρώνουμε όλοι σήμερα, την εποχή της περιβόητης οικονομικής κρίσης!Όταν υποδουλωθήκαμε στο χρήμα, υποδουλωθήκαμε στην θεραπεία ποικίλλων παθών και αλοίμονο χάσαμε και την πνευματική και την σωματική μας περιουσία και ελευθερία.

Αδηφάγος ο άνθρωπος, καταστροφικός για την φύση, καταστροφικός για τον αδελφό του, επινοητικός στην εύρεση τρόπων, ώστε να ξεχειλίσει το μάτι και η κοιλία με αγαθά υλικά και πρόσκαιρα, εις βάρος κάθε συνειδησιακής ηθικής, κάθε αξίας, έναντι και ενάντια του Δικαιοκρίτη Θεού! Ο άνθρωπος καταφέρνει να ξεχνάει τον θάνατο, το αιφνίδιο και ανέλπιστο του θανάτου. Οι ευλογημένες ψυχές γνωρίζοντας την αλήθεια πως "στον καθένα μας επίκειται να πεθάνει και μετά τούτο κρίσις", προσεύχονται στον Θεό, να τους βρει η έξοδος από τούτον τον κόσμο πνευματικά έτοιμους. Όσοι όμως θεοποίησαν την ματαιότητα του κόσμου, όχι μόνο δεν σκέφτονται την ώρα του θανάτου, αλλά καταφέρνουν να εξοβελίζουν από την σκέψη και την ζωή τους την φρικτή πραγματικότητα.Από την άλλη,ένας διανοητής  αυτού του αιώνα υπογραμμίζει ότι όσο ο άνθρωπος θυμάται τον θάνατο, πέφτει με τα μούτρα στην ικανοποίηση της σάρκας και των αισθήσεων του, για να προλάβει να κατακτήσει και να γευτεί τα πάντα, πριν πεθάνει.Γιατί στο νού του έχει ένα μεταθανάτιο Μηδέν. Την ανυπαρξία κοινωνίας ή μη κοινωνίας με τον Θεό. Μα μια τέτοια κοιλία και όχι άνθρωπος πλέον, ούτε με τα γήινα θα καταφέρει να χορτάσει, ούτε τα ουράνια θα απολαύσει ποτέ.Αυτή η ελεεινή πραγματικότητα επεκτείνει την έννοια του πλουσίου, δηλαδή του εγωϊστή και άθεου άνθρωπου σε κάθε τάξη  οικονομική και κοινωνική, στον άνθρωπο της "διπλανής πόρτας", μια υπενθύμιση ακόμα και σε εμάς τους ίδιους. 

Η Εκκλησία αυτή την περίοδο προβάλλει το εκκλησιαστικό αγαθό της νηστείας. Το ονομάζουμε αγαθό γιατί είναι από πολλές απόψεις. Και εκκλησιαστικό γιατί δεν είναι επιλογή προσωπική, αλλά κοινωνική έκφραση ολόκληρου του σώματος, κοινή εξωτερική έκφραση πού ερμηνεύεται ως δόσιμο της Εκκλησίας και του καθένα μας χωριστά προς τον κόσμο πού στερείται και πάσχει. Όταν νηστεύω εκτιμώ την αξία της ολιγάρκειας, εκτιμώ το δίκαιο και την αδικία ταυτόχρονα, γιατί γίνομαι σπλαχνικότερος στους λιγότερο ευνοημένους.Η στέρηση με βοηθά στην ταπείνωση, στην μνήμη του πρόσκαιρου, με φέρνει στην θέση αυτού πού στερείται και αδικείται, αυτού πού μοιράζεται την κοινή φύση και πορεία με μένα, στην φιλοσοφία και υπέρβαση του θανάτου.Γιατί ο θάνατος τρομάζει τους υλοπαθείς και τους αμαρτωλούς, αυτούς πού αγαπούν τον εαυτό τους και όχι τους φιλοσόφους των ουσιαστικών πραγμάτων αυτού του βίου. Και πάνω απ'όλα  με την νηστεία ξεριζώνω την καταραμένη φιλαργυρία. Δεν ζω για μένα, αλλά ο Χριστός πού μορφώνεται και ζεί μέσα μου, αρχίζει και ζεί για τον άλλο, γίνεται ο άλλος. Μοιράζομαι το ψωμί μου και κάτι περισσότερο: το στερούμαι για να το διανείμω. Η αφροσύνη της απληστίας, η τρέλα του ειδώλου εγώ θεραπεύεται με αυτό το μοίρασμα και το δόσιμο. 

Ας βγούμε λοιπόν από την φυλακή του εαυτού μας, μήπως βρούμε την πραγματική ελευθερία. Η Εκκλησία μας δίνει συνεχώς πνευματικές ευκαιρίες και αφορμές με έμπρακτα παραδείγματα και μακρές περιόδους επιστροφής, όπως αυτή η σαρακοστή των χριστουγέννων. Ας την εκμεταλλευτούμε στο έπακρον!

ππκ 2013, διορθωση σήμερα 18-11-17