Σαράντα μέρες μετά τη γέννησή Του, ο Χριστός αφιερώθηκε στον Θεό, στο Ναό του Θεού στα Ιεροσόλυμα, σύμφωνα με όσα όριζε ο Μωσαϊκός Νόμος. Εκείνη τη μέρα επίσης έκανε και η μητέρα Του, η Θεοτόκος Μαρία, την τελετή το εξαγνισμού της και προσέφερε στον Θεό τις θυσίες που όριζε ο Νόμος. έτσι, σαράντα μέρες μετά τα Χριστούγεννα, στις 2 Φεβρουαρίου, η Εκκλησία εορτάζει την εορτή της παρουσίασης του Χριστού στο Ναό, που ονομάζεται Υπαπαντή του Κυρίου.
Η υποδοχή του Χριστού από τον ηλικιωμένο Συμεών και την προφήτιδα Άννα (Λουκ. 2,22-36) είναι το κύριο περιστατικό της εορτής της Υπαπαντής του Χριστού. «Καὶ ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου μὴ ἰδεῖν θάνατον πρὶν ἢ ἴδῃ τὸν Χριστὸν Κυρίου» (Λουκ. 2,26)· έτσι, φωτισμένος από το Πνεύμα ο Συμεών πήγε στο Ναό, όπου συνάντησε το νεογέννητο Μεσσία, τον πήρε στην αγκαλιά του και είπε τα λόγια που τώρα ψάλλονται κάθε απόγευμα στο τέλος της ακολουθίας του Εσπερινού:
«Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα, κατὰ τὸ ρῆμά σου ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ» (Λουκ. 2,29-32).
Τότε ο Συμεών προείπε ότι ο Ιησούς θα γινόταν «σημεῖον ἀντιλεγόμενον» και «εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραήλ». Μίλησε επίσης προφητικά και για τα βάσανα που θα υπέφερε η παναγία εξαιτίας του Υιού της (Λουκ. 2, 34-35).
Η Άννα επίσης ήταν παρούσα και ευχαριστώντας τον Θεό «ἐλάλει περὶ αὐτοῦ πᾶσι τοῖς προσδεχομένοις λύτρωσιν ἐν Ἱερουσαλήμ» (Λουκ. 2, 38).
Στην ακολουθία της εορτής της Υπαπαντής, αυτό που τονίζεται είναι ότι ο Χριστός, ο Υιός και Λόγος του Θεού, μέσω του οποίου δημιουργήθηκε ο κόσμος, τώρα βαστάζεται ως βρέφος στα χέρια του Συμεών· Αυτός ο ίδιος ο Θεός, που έδωσε στους ανθρώπους το Νόμο, τώρα ο Ίδιος πραγματοποιεί το Νόμο και τον κρατούν στην αγκαλιά ως ένα παιδί.
«Δέχου Συμεών, ὃν ὑπὸ τὸν γνόφον, Μωσῆς νομοθετοῦντα, προεώρα ἐν Σινᾷ, βρέφος γενόμενον, νόμῳ ὑποταττόμενον. Οὗτός ἐστιν, ὁ διὰ νόμου λαλήσας· οὗτός ἐστιν, ὁ ἐν Προφήταις ῥηθείς, ὁ σαρκωθεὶς δι᾿ ἡμᾶς, και σώσας τὸν ἄνθρωπον. Αὐτὸν προσκυνήσωμεν».
«Ἀνοιγέσθω ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ σήμερον· ὁ γὰρ ἄναρχος Λόγος τοῦ Πατρός, ἀρχὴν λαβὼν χρονικήν, μὴ ἐκστὰς τῆς αὐτοῦ Θεότητος, ὑπὸ Παρθένου ὡς βρέφος τεσσαρακονθήμερον, Μητρὸς ἑκὼν προσφέρεται, ἐν ναῷ τῷ νομικῷ· καὶ τοῦτον ἀγκάλαις εἰσδέχεται ὁ Πρέσβυς, Ἀπόλυσον, κράζων, ὁ δοῦλος τῷ Δεσπότῃ· οἱ γὰρ ὀφθαλμοί μου εἶδον τὸ σωτήριόν σου. Ὁ ἐλθὼν εἰς τὸν κόσμον, σῶσαι γένος ἀνθρώπων, Κύριε, δόξα σοι» (Εσπερινός της Εορτής).
Ο Εσπερινός και ο Όρθρος της εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου είναι πλήρεις ύμνων που έχουν αυτό ως θέμα τους. Η θεία Λειτουργία τελείται με τους στίχους της ωδής της Θεοτόκου, που αποτελούν το προκείμενο, καθώς και με τα λόγια του Συμεών, που γίνονται και οι στίχοι που ψάλλονται στο Αλληλουάριο. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα μιλάει για την Υπαπαντή, ενώ τα αναγνώσματα από την Παλαιά Διαθήκη στον Εσπερινό, αναφέρονται στο Νόμο για τον εξαγνισμό, από το Λευιτικό, το όραμα του Τριαδικού Θεού που είδε ο Ησαΐας στο Ναό, και την προφητεία του Ησαΐα για το δώρο της πίστης στους Αιγυπτίους, όταν το φως του Κυρίου θα είναι «εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν» (Λουκ. 2,32).
Η εορτή της Υπαπαντής του Κυρίου δεν είναι απλά ένας ιστορικός εορτασμός. Φωτισμένοι από το Άγιο Πνεύμα, όπως ο Συμεών, και καθοδηγούμενοι από Αυτό μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, τα μέλη της Εκκλησίας μπορούν να διεκδικήσουν και τη δική τους συνάντηση με τον Κύριο και να μαρτυρήσουν ότι και εκείνα μπορούν να «ἀπολυθοῦν ἐν εἰρήνῃ» αφού είδαν με τα μάτια τους τη σωτηρία του Θεού στο πρόσωπο του Χριστού Του.
«Χαῖρε κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε· ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, φωτίζων τοὺς ἐν σκότει. Εὐφραίνου καὶ σὺ Πρεσβύτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν» (Απολυτίκιον).
«Ὁ μήτραν παρθενικὴν ἁγιάσας τῷ τόκῳ σου, καὶ χεῖρας τοῦ Συμεὼν εὐλογήσας ὡς ἔπρεπε, προφθάσας καὶ νῦν ἔσωσας ἠμᾶς Χριστὲ ὁ Θεός. Ἀλλ᾿ εἰρήνευσον ἐν πολέμοις τὸ πολίτευμα καὶ κραταίωσον Βασιλεῖς οὖς ἠγάπησας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος» (Κοντάκιον).
Σε πολλές εκκλησίες συνηθίζεται να ευλογούνται κεριά την ημέρα αυτή της Υπαπαντής του Κυρίου.
π. Θωμάς Χόπκο, Δόγμα και λατρεία Βασικό εγχειρίδιο για την ορθόδοξη πίστη, Τόμος: 1ος, Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα, 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου