Βροντή, η παράφορη αγάπη!

Ο Χριστός αγάπησε ιδιαίτερα τον Ιωάννη, γιατί εξ αρχής δεν κρατούσε επιφυλακτικότητα απέναντι στον Διδάσκαλο Του, ούτε ήθελε θαύματα για να πιστέψει, αλλά απ όλους τους μαθητές δόθηκε στο ευαγγέλιο και στον Διδάσκαλο Του, με όλη του την ορμή και την διάθεση.

Για τον ζήλο του, ονομάστηκε από τον δάσκαλο Του, γιος της Βροντής, μαζί με τον αδελφό του τον Ιάκωβο.

Σε δύο στιγμές πού τον βλέπουμε να παρεκτρέπεται, όταν δηλαδή ζήτησε φωτιά από τον ουρανό για να κάψει τους σαμαρείτες,πού δεν δέχτηκαν τον Κύριο και όταν μετά ζήτησε πρωτοκαθεδρίες, δεν ήταν από ταπεινά ελατήρια, αλλά επειδή πρώτον προσωπικά πήρε την προσβολή πού έγινε στην Σαμάρεια και στη δεύτερη περίπτωση επειδή ήθελε να είναι όσο πιό κοντά στον Ηγαπημένο του.

Σε όλα αυτά συνηγορούν ο τρόπος πού ανέπεσε στο στήθος του Ιησού, το γεγονός πώς δεν κρύφτηκε την ημέρα των παθών, αλλά έφτασε ως τον Σταυρό αδιαφορώντας για την μανία των Ιουδαίων, ότι είδε το κενό μνήμα και πίστεψε πριν από κάθε άλλον! 

Ο άγιος Ιωάννης ανταμείφθηκε για την μεγάλη αγάπη. Σε αυτόν ανέθεσε ο Χριστός την Παναγία Μητέρα, σε αυτόν αποκάλυψε τα πριν τα όντα και τα μέλλοντα, αυτόν ονόμασε αγαπημένο, αυτόν κράτησε στην επίγεια ζωή πάνω απ όλους τους μαθητές και αποστόλους, σε αυτόν αποκαλύφθηκαν οι θεολογικότερες αλήθειες. 

Την χρειαζόμαστε την βροντή και το πάθος το παράφορο της αγάπης του Χριστού. Τόσο πολύ αγάπησε το παράφορο πάθος του κατά Χριστόν έρωτα ο Ιωάννης , ώστε είναι αυτός πού κατέγραψε την αιώνια αλήθεια: Οφείλεις να είσαι ή θερμός ή παγερός, αν είσαι χλιαρός θα σε εξεμέσω!

Τον άγιο Ιωάννη και την αγάπη του, οι περισσότεροι τον εκλαμβάνουμε ως έναν συναισθηματικό τύπο ανθρώπου, την δε αγάπη του ως θερμό αλλά κοινό συναίσθημα. Αλλά αυτή η βαθιά και πύρινη αγάπη είναι πνευματικό απόκτημα. Τόσο θερμό στην ένταση ως πνεύμα Ηλιού, αλλά και τόσο καινό στην ουσία ως εικόνα Πνεύματος Χριστού.

Αυτή η αγάπη δίνεται σε αυτούς πού Του δίνουν τα πάντα. Ας μην παρεξηγούμε τις ενδοτικές και γεμάτες υπολογισμό και φόβο αποδοχής αγάπες του κόσμου, με την κατά Χριστόν Αγάπη. Αυτήν την γνώρισε και την γνωρίζει μόνον αυτός πού την έλαβε για να την διαδώσει ως καρδία πυρφόρα και μεταλαμπαδεύουσα στον κόσμο του ψύχους και του παγετού. Και άμποτε να καλλιεργήσουμε ζήλο για να λάβουμε υποψία της έστω.

από ανάρτηση μου στο ΦΒ

ΟΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΡΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ: ΖΗΛΟΣ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΖΗΛΟΣ ΒΛΑΒΕΡΟΣ

Ο Θεός είναι ζηλωτής

Ο προφήτης Ναούμ γράφει ότι ο Θεός είναι «ζηλωτής» (Ναούμ α’ 2), δηλαδή ζηλότυπος.
Όταν το διαβάζουμε αυτό ή το ακούμε, ότι ο Θεός είναι ζηλωτής, μας φαίνεται ως ένας παράδοξος λόγος. Ο Θεός ζηλεύει; Είναι δυνατόν αυτό; Αυτό που καταλαβαίνουμε είναι ότι εμείς οι άνθρωποι ζηλεύουμε! Ο Θεός όμως; Τι εννοεί άραγε ο θεόπνευστος Προφήτης; Πώς εξηγείται το «ζηλωτής»; Ο ιερός Χρυσόστομος αναφέρει ότι δεν πρόκειται περί πάθους, όταν γίνεται λόγος στην Αγία Γραφή περί ζήλου «επί του Θεού, αλλά την άφατον αυτού φιλοστοργίαν ερμηνεύσαι βουλόμενος (ο θείος λόγος), τούτω πολλάκις αποκέχρηται τω ονόματι» (ΕΠΕ 29, 408 εξ). Δηλαδή ο ζήλος του Θεού δεν είναι πάθος, αλλά θέλοντας να δείξει την απερίγραπτη φιλοστοργία του πολλές φορές χρησιμοποιεί το όνομα αυτό, «ζηλωτής».
Ο ερμηνευτής των Γραφών Θεοδώρητος Κύρου σχολιάζει σ’ ένα κείμενό του τι σημαίνει «ο Θεός ζηλωτής» και καταλήγει: «Αγάπης τοίνυν ο ζήλος δηλωτικός» (PG 80, 264). Συμπερασματικώς, καταλήγει ο Θεοδώρητος, ο ζήλος δηλώνει την αγάπη του Θεού.
Ο άγιος Θεός εξήγησε ο Ίδιος το πότε και γιατί ζηλεύει. Πότε; Το είπε και το έγραψε στις πλάκες που έδωσε στο Μωυσή (Εξ. κ’ 1 κ.εξ.): Εγώ είμαι ο Θεός σου, άλλον Θεό δεν θα έχεις για να λατρεύσεις. Ποιοι είναι οι άλλοι θεοί; Το γράφει στο στίχο 4: Τα πάσης μορφής είδωλα, οτιδήποτε απεικονίζει από όσα υπάρχουν στον ουρανό, στη γη, στα ύδατα, στα έγκατα της γης. Γιατί; Διότι εγώ είμαι ο μόνος Θεός σου. Εγώ και μόνο είμαι ο Κύριός σου, ο Θεός σου, Θεός ζηλωτής (στιχ. 5).
Γι’ αυτόν το ζήλο, γι’ αυτήν την αποκλειστική αγάπη που ζητεί για τον Εαυτό του ο Θεός γράφει και ο προφήτης Ιεζεκιήλ: «Εξαρθήσεται ο ζήλος μου εκ σου» (ις’ 42). Για το πλήθος των αμαρτημάτων σου θα διαλυθεί εντελώς η μεγάλη μου αγάπη (ο ζήλος μου) για σένα και δεν θα σε φροντίζω πλέον. Ήθελε να Τον αγαπούν, αυτοί όμως αγαπούσαν τα είδωλα, κι Εκείνος τελικά τους εγκατέλειψε. Ψυχράνθηκε η αγάπη του.
Αυτό γινόταν χρόνια με τον Ισραήλ, αυτό όμως γίνεται και με πολλούς από μας. Αχ! πόσο οι ψεύτικοι θεοί, η ανηθικότητα, ο εύκολος πλουτισμός, τα αμαρτωλά θεάματα, η μόδα και τόσα-τόσα άλλα τραβούν αρκετούς μακριά από τον Θεό!
Ο Θεός μας αγαπά, όπως αγάπησε την αμαρτωλή γυναίκα, όπως το ληστή στο Σταυρό, όπως τον Ζακχαίο και τόσους, τόσους άλλους. Ω, γιατί φεύγουμε μακριά από το Θεό και γιατί προσκυνούμε τους ψεύτικους θεούς; Ο δικός μας Θεός μας λέει: Είμαι έξω από την πόρτα της ψυχής σας και κτυπώ – κτυπώ. Ανοίξτε μου, θα σας δώσω την αγάπη μου. Το Σώμα μου για να τραφείτε και το Αίμα μου για να ξεδιψάσετε. Ποιος άλλος σας τα δίδει αυτά; Σας ετοίμασα θέση και στην τρισευτυχισμένη Βασιλεία μου.
Γιατί σας αγαπώ με τέτοιο πάθος; Γιατί σας ζηλεύω και θέλω μόνο εμένα να αγαπάτε και μόνο εμένα να εμπιστεύεστε, και να μην τρέχετε να ξεδιψάσετε σε θολές πηγές και σε στεγνές στέρνες; Γιατί δεν θέλω να φύγετε από μένα; Διότι κανείς άλλος εκτός από μένα δεν μπορεί να σας χαρίσει την ευτυχία που ποθείτε. Όλα όσα σας υπόσχονται οι διάφοροι δήθεν σωτήρες είναι ψεύδη και απάτη. Είναι σκιές και όνειρα που διαλύονται αμέσως.
Βέβαια πρέπει να δείξετε κι εσείς ανάλογη ανταπόκριση στην αγάπη μου. Εγώ τα θέλω όλα ή τίποτε. Δεν ευχαριστούμαι να μοιράζομαι την αγάπη της καρδιάς σας με άλλους.
Αυτή είναι και η αλήθεια την οποία τονίζει ο θεόπνευστος λόγος μου. Αν αγαπάς τους γονείς σου, τα παιδιά σου πιο πολύ από μένα, δεν είσαι για μένα άξιος. Αν το δεξί σου χέρι σε σκανδαλίζει, κόψ’ το. Καλύτερα να μπεις στον Παράδεισο με ένα χέρι ή ένα πόδι παρά στην κόλαση με δύο. Αν έχεις δηλαδή έναν αγαπητό φίλο ή κάτι άλλο που σε εμποδίζει στην αγάπη μου, διώξε τον, γιατί χάνεις τον Παράδεισο.
Λόγοι που φαίνονται ίσως σκληροί, ανταποκρίνονται όμως στη μεγάλη αγάπη μου απέναντί σας.
Μας κυνηγά κάθε μέρα και κάθε νύχτα ο ζηλωτής Κύριος. Μας κυνηγά η αγάπη του στο δρόμο, στο γραφείο, στην οικογένειά μας, στον ξύπνιο μας και στον ύπνο μας. Μας κυνηγά ο Χριστός διά του αγγέλου φύλακος. Μας λέει: πρόσεχε· μας εμποδίζει μερικές φορές από άσχημες πράξεις, μας φυλάει από κακοτοπιές.
Τι μεγάλη ευλογία να γνωρίζουμε όλοι ότι ο Θεός είναι ζηλωτής για μας, για τον καθένα και μας παρακολουθεί, μας προσέχει, μας βοηθεί, μας συγχωρεί! Έχουμε κάποιον που μας αγαπά, που θέλει την ευτυχία μας και στη γη και στον ουρανό. Και αυτός είναι ο Θεός ζηλωτής!

Περιοδικό «Ο Σωτήρ», αριθ. 1996

ΖΗΛΟΣ ΘΕΟΥ 

 

Επειδή η ζωή μας είναι κατά Χριστόν, οτιδήποτε εμπόδιο και αν συναντήσομε, ευχαρίστως θα το υπομένουμε και δεν πρόκειται να προδώσομε την πνευματική μας ζωή. Με τα μέσα που διαθέτομε, με την μικρή μας εμπειρία, θα προσπαθούμε να μειώνουμε την ένταση των διαφόρων πειρασμών που συναντούμε, αλλά όμως ουδέποτε θα υποχωρήσομε, ουδέποτε θα δειλιάσομε. Και για να γίνει αυτό, πρέπει να κινήσομε μέσα μας τον θείο ζήλο. Πρέπει να υπάρχει μέσα μας αυτό το θείο πυρ, το οποίο ήλθε ο Ιησούς μας και άναψε και επιθυμούσε διακαώς να το έβλεπε αυτομάτως να ανάβει από την ώρα που το κήρυττε. Αυτό είναι εκείνο το όποίο μας λείπει και «πάση σπουδή» πρέπει να το βάλομε σε ενέργεια. Ο θείος ζήλος, τον όποίο γεννάει ο φόβος τού Θεού.

       Από μέρα σε μέρα, από βδομάδα σε βδομάδα, να ερεθίζετε τον εαυτό σας με περισσότερο ζήλο και περισσότερη προσοχή. «τοις όπισθεν επιλανθανόμενοι, τοις έμπροσθεν επεκτεινόμενοι». Ουδέποτε προς τα πίσω. Μη φοβάστε το παρελθόν το οποίον έρχεται υπό μορφήν λογισμών και σκέψεων και πολέμων και ενθυ­μήσεων και γενικά μετεωρισμών.

       Είναι μαζί μας ο Ιησούς, ο οποίος είναι Παντοδύναμος και δι' Αυτού τα πάντα κατανικούμε, γι' αυτό δεν φοβούμαστε τίποτε. Εφ’ όσον είναι Αυτός μαζί μας, τα πάντα κατορθώνομε. Αλλά για να γίνει αυτό, πρέπει να μας βρει «ζέοντας τω πνεύματι». Χωρίς τον φόβο τού Θεού, δεν μπορεί να γίνει αυτό. Ο φόβος του Θεού παραμένει σε μας με την ακρίβεια τής συνειδήσεως, με την ακρίβεια της τηρήσεως του προγράμματος και του τυπικού. Μην παραμερίζετε κάθε τι το οποίο βρίσκεται στο πρόγραμμα της ζωής μας. Μην το θεωρείτε τυχαίο.

       «Ο καταφρονών των μικρών,  κατά μικρόν πεσείται», λέει ο Αββάς Εφραίμ. Δεν υπάρχουν για μας μικρές ή μεγάλες πτώσεις. Το ίδιο το στόμα του Κυρίου μας το είπε μέσω της Εκκλησίας Του, μέσω των Πατέρων. Ο Αββάς Ησαΐας αναφέρει ένα ωραιότατο παράδειγμα. Εκείνος ο όποίος διέρρηξε ένα σπίτι, κατέστρεψε τις πόρτες και τους τοίχους και άρπαξε τα ξένα πράγματα και εκείνος ο οποίος είδε με περιέργεια, αμφότεροι τον Ιησούν υβρίζουν, διότι και τα δύο τα απαγόρευσε ο Ιησούς μας. Αυτός που είπε «μη φονεύσης», Αυτός είναι που είπε «ο καταφρονών μίαν των ελαχίστων εντολών, ελάχιστος κληθήσεται». Για μας δεν υπάρχουν ελάχιστοι και μεγάλοι. Για μας υπάρχει ένα: η ομολογία της πίστεως μας στον Ιησού μας. Όχι μόνον να πιστεύομε ότι Αυτός είναι Θεός, αλλά να πιστεύομε ακραδάντως ότι όλες οι εντολές που μας παρέδωσε, για μας είναι απόλυτο καθήκον και χρέος. Γι’ αυτό δεν έχει κανένα άλλο νόημα η ζωή μας εδώ. Δεν μας απασχολεί τίποτε άλλο εκτός από τις εντολές του Κυρίου μας. Αυτό είναι το καθήκον μας, ο σκοπός μας, το κέντρο τού στόχου μας. Γι' αυτό ερεθίζετε τον εαυτό σας σε ζήλο «ίνα δια της υπομονής και της παρακλήσεως των Γραφών την ελπίδα έξωμεν». Αμήν.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ

«ΑΘΩΝΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ»

Εκδ. Ι.Μ.ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ

 

Περί πνευματικού ζήλου

Γέροντος Εφραίμ, προηγουμένου Ι. Μονής Φιλοθέου

Περί πνευματικού ζήλου

Ο σκύλος όταν αντιληφθή, ότι κάτι έρχεται να κάνη κακό στα πρόβατα, φωνάζει, γαυγίζει έντονα, απειλητικά, νιώθοντας ότι έχει κάποια ευθύνη πάνω στα πρόβατα, στο αφεντικό που τον έχει, που τον ταΐζει. Είναι φυσικό του να το κάνει αυτό. Και όσο γαυγίζει και φωνάζει, ο κλέφτης, ο λύκος, το αγρίμι, δεν πλησιάζει το κοπάδι. Εάν στο σκυλί αυτό έρθει ο λογισμός, ότι δεν υπάρχει φόβος, δεν υπάρχει λύκος, δεν κρύβεται κάποιος κλέφτης και αρχίζει να σπάζει η προσοχή του, το άγρυπνο για το κοπάδι, τον πλησιάζει ο νυσταγμός, κάθεται και τον παίρνει ο ύπνος. Και έτσι ησυχάζει ο τόπος, το κοπάδι από τα γαυγίσματα, αυτό γίνεται αντιληπτό από τον κλέφτη, από τον λύκο, που παραμονεύουν. Όταν, λοιπόν, σταματήσει ο λύκος να αγρυπνεί και να φωνάζει∙ όταν δούνε την περίπτωση αυτή, σιγά -σιγά προχωρούν πλησιάζουν, προσβάλλουν το κοπάδι και αρχίζουν ένα - ένα να ρημάζουν τα πρόβατα.

Ο ζήλος ο πνευματικός είναι σαν το σκυλί. Γεννάται η επιθυμία στον άνθρωπο τον πνευματικό να αγωνιστεί, να αποκτήσει κάποια αρετή και στη συνέχεια να φυλάξει την αρετή. Η επιθυμία που διεγείρεται μέσα στον άνθρωπο, γεννά τον ζήλο. Ο ζήλος, όταν γεννηθεί, φωνάζει σαν το σκυλί. Πλέκει λογισμούς, πώς να αγωνιστεί σκέπτεται πώς να φυλαχθεί, πώς να φυλάξει, πώς να αποκτήσει ο άνθρωπος την αρετή, Διεγείρεται η αδιάλειπτη προσοχή, η νήψις, για να κατορθωθεί η αρετή την οποία επεθύμησε η ψυχή του ανθρώπου. 

Περί της βλάβης από τον ανόητο ζήλο, που νομίζεται ως θείος

(...και περί της βοήθειας  που προέρχεται από την πραότητα και από άλλους τρόπους)

Αγίου Ισαάκ του Σύρου

Λόγος ΝΗ΄

Ο ζηλωτής άνθρωπος δεν φτάνει ποτέ στην ειρήνη της διανοίας του· και όποιος είναι ξένος της ειρήνης, αυτός είναι  ξένος και της χαράς· διότι εάν, όπως λένε, η ειρήνη είναι η τέλεια υγεία της διάνοιας, ο ζήλος τότε είναι ενάντιος της ειρήνης, συνεπάγεται λοιπόν, ότι όποιος έχει ανόητο ζήλο, αυτός ασθενεί μεγάλη ψυχική ασθένεια.

Άνθρωπε, εσύ που νομίζεις, ότι με τον ζήλο σου θεραπεύεις τα ξένα σφάλματα, διώχνεις  την υγεία από την  ψυχή σου· αν αληθινά επιθυμείς να θεραπεύσεις τους ασθενείς στην ψυχή, γνώριζε καλά, ότι οι ασθενείς και οι άρρωστοι στην ψυχή  χρειάζονται περισσότερο συμπάθεια παρά επίπληξη· και πάλι, όταν εσύ δεν έχεις συμπάθεια  προς τους άλλους, προξενείς στον εαυτό σου μεγάλη ψυχική βλάβη.

Οι άνθρωποι δεν κρίνουν τον ζήλο από τα είδη της σοφίας, αλλά από τις αρρώστιες στην  ψυχή, ο οποίος (ζήλος) είναι αποτελέσματα μικρής νοημοσύνης και πολλής ανοησίας. Η αρχή της σοφίας του Θεού είναι η επιείκεια και η πραότητα, η οποία (σοφία) υποφέρει τις ασθένειες των ανθρώπων,  και αυτό είναι κατόρθωμα γενναίας και μεγάλης ψυχής· διότι λέει ο απόστολος Παύλος, εσείς οι δυνατοί να βαστάζετε τις ασθένειες των αδυνάτων, και να διορθώνετε τον φταίκτη με πνεύμα πραότητας· από τους καρπούς του πνεύματος λαμβάνει ο απόστολος την ειρήνη και την υπομονή.

Όταν η καρδιά λυπάται για τις ασθένειες και τις αδυναμίες του σώματός της, εξ' αιτίας των οποίων δεν μπορεί το σώμα να  πράξει τα έργα της αρετής, αναπληρώνει με αυτή τη λύπη ο άνθρωπος, την αξία  όλων των σωματικών έργων· οι σωματικές εργασίες χωρίς  την λύπη της διανοίας είναι σαν ένα άψυχο σώμα. Όποιος έχει την καρδιά του περίλυπη, υπάρχει όμως  ασθενής στις σωματικές   αισθήσεις, μοιάζει με άρρωστο  που παρακινούμενος από τον σωματικό πόνο, δέχεται στο στόμα του  και τρώει κάθε βλαβερή τροφή. Όποιος έχει την καρδιά περίλυπη, υπάρχει όμως  ασθενής στις σωματικές   αισθήσεις μοιάζει με άνθρωπο  που έχοντας ένα γιό, τον θυσιάζει  λίγο λίγο με τα ίδια του τα χέρια.  Η λύπη της καρδιάς είναι τίμια προσφορά στο Θεό, και όποιος την υποφέρει όπως πρέπει, μοιάζει με άνθρωπο, ο οποίος κουβαλάει την αγιότητα στο ίδιο του το σώμα· και όποιος πολυλογεί είτε για καλά πράγματα, είτε για κακά, είναι ανάξιος αυτής της χάρης και της αγιότητας. Η μετάνοια που γίνεται τυχαία, είναι  συντριμμένο πιθάρι. Η φιλοτιμία  μαζί με κατηγόρια, είναι μαχαίρι βαμμένο στο μέλι.

Τα καλά έργα που γίνονται χωρίς ελεημοσύνη είναι μπροστά στο Θεό ως κάποιος  άνθρωπος, ο οποίος θυσιάζει ξένο παιδί μπροστά στα μάτια του πατέρα του. Όποιος υπάρχει ασθενής στη ψυχή, και διορθώνει τους άλλους, μοιάζει με άνθρωπο τυφλό, ο οποίος δείχνει στους άλλους τον δρόμο.

Η ελεημοσύνη και η δικαιοκρισία όταν βρίσκονται μαζί στη μια και ίδια ψυχή, μοιάζουν σαν έναν άνθρωπο, ο οποίος προσκυνά τον Θεό και τα είδωλα στον ένα και ίδιο ναό. Η ελεημοσύνη είναι ενάντια στη δικαιοκρισία· η δικαιοκρισία είναι η ισότητα  του μέτρου· διότι δίνει στον καθένα το δίκαιο, και δεν παρεκκλίνει στο ένα ή στο άλλο μέρος, ούτε προσωποληπτεί στην απόδοση της δικαιοσύνης· η ελεημοσύνη όμως υπάρχει ως  κάποια λύπη της ψυχής, και κινούμενη από την θεία χάρη, παρεκκλίνει και χαρίζεται με συμπάθεια σε όλους, και αυτόν που είναι άξιος τιμωρίας δεν τον παιδεύει,  τον άλλον που είναι άξιος επαίνου τον γεμίζει με κάθε αγαθό. Καθώς το ξηρό χορτάρι και η φωτιά δεν είναι δυνατό να βρεθούν στο ίδιο μέρος, έτσι και η ελεημοσύνη με την δικαιοκρισία να υπάρχουν στην μία και αυτή ψυχή· καθώς δεν ζυγίζεται ο κόκκος της άμμου προς το βάρος πολλού χρυσού, έτσι και η ανάγκη της δικαιοκρισίας του Θεού δεν ζυγίζεται προς την μεγάλη του ελεημοσύνη. Καθώς μια χούφτα  άμμου πέφτοντας στην μεγάλη θάλασσα  χάνεται, έτσι και τα πταίσματα κάθε ανθρώπου  χάνονται μπροστά στην ελεημοσύνη του Θεού· και καθώς  η ποσότητα μιας χούφτας άμμου δεν φράσσει μια πηγή, η οποία αναβρύζει πολύ νερό, έτσι και η ελεημοσύνη του Θεού δεν νικιέται από την κακία των ανθρώπων.

Όπως  αυτός που σπέρνει στην θάλασσα περιμένει να θερίσει, έτσι περιμένει και αυτός που μνησικακεί και προσεύχεται· όπως δεν μπορεί κάποιος να εμποδίσει την φλόγα της φωτιάς από το να ανεβαίνει προς τα πάνω, έτσι και οι προσευχές των ελεήμονων ανθρώπων δεν εμποδίζονται από του να ανεβαίνουν προς τον ουρανό· όπως τρέχει το νερό στην κατηφόρα, έτσι τρέχει και ο θυμός στην διάνοια που είναι κυριευμένη από αυτόν (το θυμό). Όποιος απέκτησε στην καρδιά του την ταπείνωση, αυτός νεκρώθηκε για τον κόσμο, και όποιος νεκρώθηκε για τον κόσμο, νεκρώθηκε από τα σωματικά πάθη. Όποιος νέκρωσε την καρδιά του από τις υποθέσεις του, αυτός νέκρωσε τον διάβολο. Όποιος έχει φθόνο στην καρδιά, έχει μαζί του τον διάβολο.

Άλλη είναι η ταπείνωση που προέρχεται από τον φόβο του  Θεού, και άλλη η ταπείνωση που προέρχεται από την αγάπη του Θεού. Άλλος ταπεινοφρονεί για τον φόβο του Θεού, και άλλος για την αγάπη του Θεού· και στον πρώτο που ταπεινώνεται  για την φόβο του Θεού, ακολουθεί ειρήνη των μελών του σώματος, και καλή τάξη των αισθήσεων, και καρδιά συντριμμένη σε κάθε καιρό· στον δεύτερο που ταπεινώνεται για την αγάπη του Θεού ακολουθεί πολλή απλότητα και καρδιά και που αυξάνει και δεν περιορίζεται.

Η αγάπη δεν γνωρίζει ντροπή, γι' αυτό δεν ξέρει να τακτοποιεί τα μέλη του σώματος. Η αγάπη έχει φυσική ιδιότητα το να γνωρίζει το μέτρο της. Ω αγάπη! ευτυχισμένος, όποιος σε βρήκε λιμάνι κάθε  χαράς. Έτσι αγαπά ο Θεός το σύνολο των ταπεινών, όπως το σύνολο των Σεραφείμ. Από κάθε καθαρή θυσία υπάρχει τιμιότερο στο Θεό το σώμα του φρόνιμου ανθρώπου. Η ταπείνωση και η φρονιμάδα ετοιμάζουν στην ψυχή ενέχυρο από την αγία Τριάδα.

Να πηγαίνεις προς τους φίλους σου με ευλάβεια· κάνοντας το αυτό, και τον εαυτό σου και εκείνους θα ωφελήσεις· επειδή  πολλές φορές η ψυχή με την πρόφαση της αγάπης αποβάλλει το χαλινάρι της προφύλαξης· να προφυλάγεσαι, όσο μπορείς, από τις συναναστροφές σου και τις συνομιλίες σου· επειδή σε κάθε περίσταση δεν ωφελούν. Στις συναθροίσεις των πολλών ανθρώπων να προτιμάς την σιωπή· επειδή αυτή εμποδίζει πολλή ζημιά· να φυλάγεις την κοιλιά σου περισσότερο από την όραση των ματιών σου· διότι έτσι ο εσωτερικός πόλεμος γίνεται χωρίς δισταγμό ελαφρότερος του εξωτερικού. Να μη πιστεύσεις ποτέ, αδελφέ μου, ότι εμποδίζονται οι εσωτερικοί λογισμοί χωρίς την καλή τάξη στο σώμα σου. Να φοβάσαι τις κακές συναναστροφές περισσότερο από τους εχθρούς σου. Όποιος τρέφει κακή συνήθεια, είναι ως ένας άνθρωπος, ο οποίος τρέφει την φωτιά με εύφλεκτο υλικό· γιατί το μέτρο της δύναμης,  της  συνήθεια και της φωτιάς, αποτελείται από ύλη. Η συνήθεια αν ζητήσει κάτι μία φορά, και δεν εκπληρωθεί το αίτημα της, στη συνέχεια εξασθενεί· αν όμως κάνεις μια φορά το αίτημά της, μετά  την βρίσκεις δυνατότερη εναντίον σου.

Σε κάθε περίσταση να θυμάσαι, ότι καλύτερη είναι η βοήθεια που προέρχεται από την προφύλαξη, παρά από τα έργα.  Μη γίνεσαι φίλος με εκείνον που αγαπά τα γέλια, ή αγαπά να κοροϊδεύει τους ανθρώπους· επειδή σε οδηγεί σε συνήθειες που έχουν νωθρότητα και αμέλεια. Μην δείχνεις ποτέ ευχάριστο πρόσωπο σε εκείνον, ο οποίος ζει ακόλαστη ζωή· αλλά να προσέχεις να μην τον μισήσεις· και αν θέλεις να σωθεί από την αμαρτία του, βοήθησε τον, και έως  θανάτου  να φροντίσεις να τον σώσεις· εάν όμως υπάρχεις και εσύ ακόμα ασθενής και γεμάτος πάθη, να αποστραφείς την γιατρειά του άλλου· διότι όπως λέγουν οι πατέρες, δώσε του το άκρο της ράβδου σου, και τα  άλλα παρόμοια.

Μπροστά στον υψηλόφρονα και φθονερό άνθρωπο να μιλάς με προφύλαξη· διότι ενώ εσύ ακόμη μιλάς, εκείνος εξηγεί τα λόγια σου όπως θέλει αυτός, και παίρνει αφορμή από αυτά, και κάνει στη συνέχεια και τους άλλους να παρερμηνεύουν τα λόγια σου· επειδή μεταβάλλει την έννοια των λόγων σου σύμφωνα  με τα αίτια της αρρώστιας του. Σε  εκείνον, ο οποίος έρχεται να κατηγορήσει τον αδερφό του   μπροστά σου, δείξε  πρόσωπο σκυθρωπό· και αν πράξεις έτσι, θα βρεις τον Θεό να σε προφυλάσσει και από αυτό  το πάθος της κατηγόριας.

Εάν θέλεις να δώσεις κάτι σε αυτόν που έχει ανάγκη, δώσε το  με όμορφο πρόσωπο, και με λόγια καλά να παρηγορείς την θλίψη του· και αν πράξεις έτσι, νικάει  η ομορφιά του προσώπου σου, αυτό που δίνεις, στην καρδία του, περισσότερο την ανάγκη του σώματος του· την ημέρα που θα ανοίξεις το στόμα σου να κατηγορήσεις κάποιον, θεώρησε τον εαυτό σου νεκρό εκείνη την ημέρα, και όλα σου τα έργα μάταια, και αν ακόμη σου φαίνεται, ότι ειλικρινά και προς οικοδομή σε παρακίνησε ο λογισμός σου να μιλήσεις· γιατί  ποια η ανάγκη να καταστρέψει κάποιος το σπίτι του, και να διορθώσει το σπίτι του φίλου του;

Την ημέρα που θα λυπηθείς για κάποιον άνθρωπο, ο οποίος ασθενεί ψυχικά ή σωματικά, εκείνη την ημέρα θεώρησε τον εαυτό σου μάρτυρα, και ότι έπαθες για τον Χριστό, και αξιώθηκες την ομολογία Του. Καθότι και ο Χριστός για τους αμαρτωλούς πέθανε και όχι για τους δίκαιους. Σκέψου πόσο μεγάλη είναι αυτή αρετή· στ' αλήθεια μεγάλη αρετή είναι να λυπάται κάποιος για τους κακούς, και να ευεργετεί τους αμαρτωλούς περισσότερο παρά τους δίκαιους· αυτό ο απόστολος Παύλος το αναφέρει ως άξιο θαυμασμού· εάν σε όλα σου τα έργα μπορέσεις να έχεις την συνείδησή σου καθαρή, μην φροντίσεις να εκτελέσεις άλλη αρετή. Σε όλα σου τα έργα ας προηγηθεί η σωφροσύνη του σώματος σου και η καθαρότητα της συνείδησής σου· διότι χωρίς αυτά τα δύο κάθε άλλη αρετή θεωρείται μάταια για τον Θεό. Να γνωρίζεις ότι κάθε έργο που κάνεις χωρίς σκέψη και εξέταση υπάρχει μάταιο· καθώς ο Θεός υπολογίζει  την αρετή με την διάκριση και όχι με την αδιάκριτη ενέργεια.

Ο δίκαιος, που φέγγει μπροστά στον ήλιο σαν λυχνάρι, δεν είναι σοφός. Η προσευχή του ανθρώπου που θυμάται τις κακίες των άλλων είναι σαν σπόρος σπαρμένος πάνω στην πέτρα. Ο μοναχός που δεν ελεεί, είναι σαν άκαρπο δένδρο. Ο έλεγχος, που γίνεται από φθόνο, είναι σαν φαρμακερό βέλος. Ο έπαινος του πανούργου είναι κρυμμένη παγίδα. Ο κουτός και ανόητος σύμβουλος είναι τυφλός φύλακας. Η συναναστροφή με ανόητους είναι σχίσιμο της καρδιάς. Η ομιλία του φρόνιμου είναι πηγή γλυκού νερού. Ο σοφός σύμβουλος είναι προστάτης της ελπίδας. Ο κουτός και ανόητος φίλος είναι συγκέντρωση ζημιάς. Καλύτερα είναι να βλέπει κανείς γυναίκες να πενθούν, παρά σοφό να ακολουθεί κουτό. Καλύτερα είναι να κατοικεί κάποιος με θηρία, παρά με αυτούς που κάνουν κακές συναναστροφές. Κάθισε με γύπες, και όχι με πλεονέκτη και αχόρταγο. Γίνε φίλος καλύτερα με τον φονιά, παρά με τον φιλόνικο. Καλύτερα  να συνομιλείς με χοίρο παρά με τον γαστρίμαργο. Καλύτερη είναι η σκάφη του φαγητού των χοίρων, παρά το στόμα του πολύφαγου. Κάθισε καλύτερα με τους λεπρούς, παρά με τους υπερήφανους. Να καταδιωχθείς εσύ, και  μη καταδιώξεις άλλους. Να  συκοφαντηθείς εσύ, και  μη συκοφαντήσεις άλλους.  Γίνε συμπαθητικός και ήρεμος, και όχι ζηλωτής στο κακό.

Η δικαιολογία δεν είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του τρόπου ζωής των Χριστιανών· επειδή δεν βρίσκεται σημειωμένη στην διδασκαλία του Χριστού. Να χαίρεσαι με αυτούς που χαίρονται, και να κλαις με αυτούς που κλαίνε· διότι αυτό είναι σημάδι της καθαρότητας. Αρρώστησε με τους άρρωστους, και πένθησε με τους αμαρτωλούς, και να χαίρεσαι με αυτούς που μετανοούν. Γίνε φίλος με όλους τους ανθρώπους, αλλά κυρίως γίνε φίλος με την διάνοιά σου. Γίνε συμμέτοχος στα παθήματα όλων των ανθρώπων, αλλά σωματικά απομακρύνσου από όλους. Μην ελέγχεις κανένα, ούτε να κατηγορήσεις κανένα, ούτε τους πολύ κακούς στον τρόπο  ζωής τους. Άπλωσε την στοργή σου, και σκέπασε αυτόν που φταίει, και αν δεν μπορέσεις να δεχτείς εσύ τα φταιξίματα και την παιδεία   και την ντροπή  αντί γι' αυτόν, αν δεν μπορέσεις, τουλάχιστον να τον υπομένεις, και μη τον ντροπιάζεις.

Γνώριζε, αδελφέ μου  ότι γι' αυτό πρέπει να καθόμαστε μέσα στο κελί μας, για να μη μαθαίνουμε τα κακά έργα των ανθρώπων, και τότε τους βλέπουμε όλους ως άγιους·  αλλά αν ελέγχουμε, και παιδεύουμε και κρίνουμε και εξετάζουμε και αδικούμε και μεμψιμοιρούμε, τότε λοιπόν σε τι διαφέρει η ζωή  στην ησυχία από τη ζωή στις πόλεις; Και τι άλλο υπάρχει χειρότερο από τη  ζωή στην έρημο, αν δεν απαλλαγούμε από όλα αυτά; αν δεν ησυχάζεις στην καρδιά σου, ησύχασε τουλάχιστον με την  γλώσσα σου· και αν δεν μπορέσεις να τακτοποιήσεις τους λογισμούς σου, τακτοποίησε τουλάχιστον τις σωματικές σου αισθήσεις· και αν δεν είσαι μόνος με τη διάνοια σου, μείνε  τουλάχιστον μόνος με το σώμα σου· και αν δεν θέλεις να εργάζεσαι σωματικά, να λυπάσαι τουλάχιστον με τη διάνοια σου· και αν δεν μπορείς να αγρυπνάς όρθιος, αγρύπνησε καθιστός ή ξαπλωμένος στο κρεβάτι σου· και αν δεν μπορείς να νηστεύσεις δύο ημέρες, νήστευσε τουλάχιστον ως το απόγευμα· και αν δεν μπορείς πάλι ως το απόγευμα, μη χορταίνεις  την κοιλιά σου· και αν δεν είσαι άγιος στην καρδιά, γίνε καθαρός στο σώμα σου·  και αν δεν πενθεί η καρδιά σου, ας πενθεί το πρόσωπο σου· και αν δεν μπορείς να ελεήσεις, μίλησε τουλάχιστον ως αμαρτωλός· και αν δεν είσαι ειρηνοποιός, μη γίνεσαι τουλάχιστον φιλοτάραχος·  και αν δεν υπάρχεις ικανός και έμπειρος, γίνε ακούραστος στο φρόνημα· και αν δεν είσαι νικητής, μη υπερηφανεύεσαι μπροστά στους αίτιους και υπεύθυνους· και αν δεν μπορείς να φράξεις το στόμα εκείνου του κατηγορεί τον αδελφό του, φύλαξε τουλάχιστον το δικό σου, και μη συμφωνήσεις μαζί του.

Γνώριζε καλά, ότι αν βγει από σένα φωτιά, και κάψει ολοκληρωτικά τους άλλους, τις καμένες ψυχές θα τις ζητήσει ο Θεός από τα χέρια σου· και αν δεν βάλεις εσύ την φωτιά, αλλά συνεργείς με αυτόν που την ανάβει, και χαίρεσαι γι' αυτό,  θα είσαι  συμμέτοχος στο κακό που έγινε την ημέρα της κρίσεως. Αν αγαπάς την πραότητα, να ειρηνεύεις με τον εαυτό σου· και αν αξιωθείς την ειρήνη, θα χαίρεσαι σε κάθε περίσταση. Ζήτησε φρονιμάδα, και όχι χρυσό. Ντύσου την ταπείνωση, και όχι το βυσσινί φόρεμα των βασιλιάδων. Απόκτησε την ειρήνη, και όχι κοσμική βασιλεία.

 Δεν είναι φρόνιμος αυτός που  δεν έχει ταπείνωση· και όποιος δεν έχει ταπείνωση δεν θα σκεφτεί ποτέ σωστά. Δεν είναι ταπεινόφρονας όποιος δεν είναι ειρηνικός· και όποιος δεν είναι ειρηνικός, δεν είναι ούτε ταπεινόφρονας· και όταν δεν είναι κάποιος ειρηνικός, δεν θα χαρεί ποτέ του. Σε όλους τους δρόμους των αρετών στους οποίους περιπατούν οι άνθρωποι στον κόσμο, δεν βρίσκουν ειρήνη, αν δεν πλησιάσουν πρώτα στην ελπίδα του Θεού· επειδή η καρδιά δεν ειρηνεύει  από τους κόπους και τα εμπόδια έως ότου δεν αποκτήσει την ελπίδα· όταν όμως την αποκτήσει, τότε θα ειρηνεύσει, και θα χαρεί· και αυτό είναι εκείνο που  είπε το προσκυνημένο στόμα  του Χριστού· «ελάτε σε μένα όλοι οι κουρασμένοι και οι φορτωμένοι, και εγώ θα σας αναπαύσω»· πλησίασε, λέει, σε μένα, και  αναπαύεσαι από τον κόπο και τον φόβο.

Η ελπίδα στον Θεό αναπτερώνει την καρδιά, ο φόβος όμως της κολάσεως την συντρίβει. Το φως του διάνοιας γεννά την πίστη, και η πίστη γεννά την παρηγοριά της ελπίδας, και η ελπίδα στερεώνει την καρδιά. Η πίστη είναι η φανέρωση της σύνεσης, και όταν σκοτιστεί η διάνοια, κρύβεται η πίστη, και τότε μας κυριεύει ο φόβος, και μας κόβει την ελπίδα. Η πίστη που προέρχεται από την μάθηση (την  διδασκαλία), δεν ελευθερώνει τον άνθρωπο από την υπερηφάνεια και τον δισταγμό, αλλά   η πίστη που φανερώνεται από την φρονιμάδα, και ανατέλλει από την  γνώση και την κατανόηση (την εμπειρία), και γι' αυτό λέγεται επίγνωση (ολοκληρωμένη  γνώση) και φανέρωση της αλήθειας. Έως ότου να γνωρίσει ο νους τον Θεό, και με την επίγνωση να τον καταλάβει ως Θεό, δεν αγγίζει ο φόβος την καρδιά. Όταν μας παραχωρηθεί και πέσουμε σε σκότιση, ώσπου να ταπεινωθούμε, μας συμβαίνει να φοβόμαστε, για να οδηγηθούμε στην ταπείνωση και την μετάνοια.

Ο Υιός του Θεού υπέμεινε τον σταυρό για μάς· ας έχουμε λοιπόν εμείς οι αμαρτωλοί θάρρος στην μετάνοια· διότι αν μόνο το σχήμα της μετάνοιας μετέβαλε την οργή του Θεού τον καιρό του βασιλιά Αχαάβ, πόσο περισσότερο δεν  θα εξιλεώσει αμέσως τον Θεό  η αληθινή μας μετάνοια; και αν  το σχήμα μόνο της ταπείνωσης  επέστρεψε  πίσω την οργή του Θεού από εκείνον, του οποίου η μετάνοια δεν ήταν αληθινή, πόσο περισσότερο δεν θα την πάρει πίσω  αυτήν αμέσως από μάς; αρκεί η λύπη της διάνοιας μας από κάθε άλλη  σωματική εργασία.

 Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει, ότι υπάρχει ναός της θείας χάρης εκείνος που θυμάται πάντα τον Θεό, και μεριμνά για την κρίση του· και τι άλλο είναι η μέριμνα της κρίσης του Θεού, παρά το να ζητεί κάποιος πάντοτε να απολαύσει την αιώνια ανάπαυση, και να λυπάται συνέχεια, γιατί δεν μπορεί να φτάσει στην τελειότητα εξ' αιτίας της ασθένειας της φύσης του και η παντοτινή αυτή λύπη είναι το να βαστάζει στην ψυχή του την συνεχή ενθύμηση  του Θεού, όπως είπε ο άγιος Βασίλειος. Αμετεώριστη ευχή είναι εκείνη που προξενεί στην ψυχή καθαρή την έννοια του Θεού· και κατοίκηση του Θεού στην καρδιά είναι το να έχει κάποιος μέσα του την ενθύμηση του Θεού, και με αυτόν τον τρόπο γινόμαστε ναός του Θεού· αυτό δεν είναι φροντίδα και μέριμνα συντριμμένης καρδιάς για την ετοιμασία της ανάστασης; Στο Θεό μας δόξα στους αιώνες. Αμήν.

ΑΓ. ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΥ

ΑΣΚΗΤΙΚΑ

(Από λεξικό) Ζήλος: Έντονη επιθυμία προς εκτέλεση έργου.

http://agioritis.pblogs.gr/2011/03/peri-ths-blabhs-apo-ton-anohto-zhlo-poy-nomizetai-theios.html

Ο ΖΗΛΟΣ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΚΑΙ Η ΛΕΠΤΗ ΑΥΡΑ

 

 

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΗΤΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΓΝΟΣ, ΠΥΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΖΗΛΩΤΗΣ. 

ΕΒΛΕΠΕ ΤΗΝ ΑΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΔΙΚΙΑ ΚΑΙ Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΤΑΡΑΖΟΤΑΝ. ΕΦΤΑΣΕ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΝΑ ΣΦΑΞΕΙ ΤΟΥΣ ΙΕΡΕΙΣ ΤΟΥ ΒΑΑΛ.

Ο ΘΕΟΣ ΟΜΩΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΥΣΠΛΑΧΝΟΣ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΦΑΝΕΡΩΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ, ΟΧΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΣΕΙΣΜΟ Ή ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ ΑΛΛΑ "ΩΣ ΦΩΝΗ ΑΥΡΑΣ ΛΕΠΤΗΣ" ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΥ ΔΕΙΞΕΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ. 

 

ΟΤΑΝ Ο ΖΗΛΟΣ ΜΑΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΕΥΣΠΛΑΧΝΙΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟ.ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΠΟΙΟΥΜΕ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑ ΟΠΩΣ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΑΓΑΠΗ ΔΕ ΜΗ ΕΧΟΝΤΕΣ, ΔΕΝ ΠΕΤΥΧΑΙΝΟΥΜΕ ΤΙΠΟΤΑ, ΟΥΤΕ ΠΟΙΟΥΜΕ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΤΟΥ.

Ο ΘΕΟΣ ΣΥΓΧΩΡΗΣΕ ΤΟΝ ΖΗΛΟ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΓΙΑΤΙ ΕΙΧΕ ΑΓΝΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΣΕ ΠΩΣ ΕΠΕΤΕΛΕΣΕ ΘΕΑΡΕΣΤΟ ΕΡΓΟ ΣΦΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΝΟΜΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΜΩΣΕΩΣ.

ΔΕΝ ΠΑΡΕΛΕΙΨΕ ΟΜΩΣ ΝΑ ΤΟΝ ΝΟΥΘΕΤΗΣΕΙ, ΟΧΙ ΤΙΜΩΡΗΤΙΚΑ ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΥΡΑΣ.

ΑΡΑΓΕ ΠΟΣΗ ΕΚΔΙΚΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΚΙΑ ΚΡΥΒΕΙ Ο ΖΗΛΟΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΦΑΝΑΤΙΚΩΝ; ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ;

Γιατί δεν μας σκανδαλίζει το χαστούκι του αγίου Νικολάου

 

To χαστούκι του αγίου Νικολάου, πού κατά τα άλλα υπήρξε κανόνας πίστεως ακριβής και εικονα αληθινοτάτη της πραότητος, στον αιρεσιάρχη και βλάσφημο Άρειο, είναι γεγονός πού σκανδαλίζει πιστούς και απίστους. 

Από την Εκκλησιαστική Ιστορία μαθαίνουμε πώς όταν στην Α΄εν Νικαία οικουμενική Σύνοδο, ο αιρεσιάρχης Άρειος αποκάλεσε ανερυθρίαστα τον Υιό και Λόγο του Θεού κτίσμα και άνθρωπο και γεννητό(δημιουργημένο) εν τω χρόνω, αφήνοντας τινά υπονοούμενα για την σαρκική γέννηση Του από την Παρθένο Μαρία(στηριζόμενος σε ψυχρή λογική και θράσος), ο αγνός και ζηλωτής ιερέας Νικόλαος, εμπνευσθείς θείου ζήλου και αγανακτήσεως έκαμε το πρωτάκουστο και παράδοξο, να σηκωθεί εν μέσω ιεράς συνάξεως Πατέρων και να ραπίσει στο πρόσωπο με σφοδρότητα τον πρωτοπρεσβύτερο  από την Αλεξάνδρεια  , μην αντέχοντας την βλασφημία.Τότε , ο Άρειος εκμεταλλευόμενος με δόλο την βίαια αντίδραση του αγνού ιεράρχη επικαλέστηκε τον αρχαίο νόμο της θανατώσεως αυτού πού θα εράπιζε κάποιον ενώπιον βασιλέως. Οι αντιδράσεις ορθοδόξων και αιρετικών κατά του αγίου Νικολάου ήταν άμεσες, και ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να φυλακίσει τον άγιο, αφού πρώτα του αφαίρεσε τα αρχιερατικά του διακριτικά.Όμως , την νύχτα φώς έλουσε το κελί του προσευχόμενου ιεράρχη και ο ίδιος ο Χριστός και η Παναγία εμφανίστηκαν για να προσφέρουν στον φυλακισμένο άγιο ωμόφορο και ευαγγέλιο , τα αρχιερατικά διακριτικά (πρβλ την εικόνα του αγίου). Όταν σε αυτή την περιβολή τον βρήκαν την επομένη, βασιλέας, πατέρες και φύλακες, αναγνώρισαν το θαύμα και του έδωσαν χάρη, αποκαθιστώντας τον στον ιερό αξίωμα και αναγνωρίζοντας πώς ότι έπραξε ήταν αποτέλεσμα ιερού ζήλου και όχι θράσους ή μικροψυχίας και οργής.

Πολλοί χριστιανοί σκανδαλίζονται για το τόλμημα του αγίου Νικολάου. Η ευαγγελική εντολή "μάχαιραν έδωκας και μάχαιραν θα λάβεις", το "μη αντιστήναι τω πονηρώ", η οργή και βία πού δεν συνταιριάζει με την ιερατική ιδιότητα, η εντολή της πραότητας,οι ιεροί κανόνες και η περί αυτούς κανονολόγια πού επιβάλλουν καθαίρεση του χειροδίκου ιερέως και τέλος ο ιδιότυπος πασιφισμός-παθητικότητα πού όμως δεν μαρτυρείται στο ορθόδοξο αλλά μάλλον στο κοσμικό προτεσταντικό ήθος(όπως και στην φιλοσοφία του Γκάντι) πού κυριαρχεί στον χωροχρόνο του ευσεβισμού, όλα αυτά αποτελούν για εκείνους, καταδίκη του αγίου. Σπεύδουν επίσης να μιλήσουν για μετάνοια του αγίου και μας εισάγουν στην φιλοσοφία, απολογούμενοι, πώς δεν είναι άγιος διά ταύτα αλλά παρά ταύτα.

Δεν θα αμφισβητήσω καθολικά αυτή την αντιμετώπιση και φιλοσοφία, αλλά θα επιχειρήσω να μπω στην ψυχολογία αυτού του χαστουκιού, αφήνοντας τον αναγνώστη να βγάλει μόνος τα δικά του συμπεράσματα .

Αυτό το χαστούκι δόθηκε από τον άγιο Νικόλαο στον αλαζόνα και βλάσφημο Άρειο.Ο άγιος χτύπησε τον βλάσφημο και όχι το αντίστροφο.Επίσης αυτός πού χτύπησε ήταν πριν υπόδειγμα πραότητος και ταπεινός άνθρωπος, φτωχός, άγιος, ελεήμων,αγαπών,ακατάκριτος ηθικά και άψογος ποιμαντικά. Ενώ το "θύμα", αλαζόνας, άνθρωπος της επιφάνειας αλλά και επιφανής(πρωτοπρεσβύτερος και δάσκαλος του ευαγγελίου ex oficio), συνηθισμένος στο να ακούνε τα φληναφήματα του και να τον θαυμάζουν, εγωιστής και εθισμένος στην αναγνώριση  "υψηλού" αλλα και "τυχάρπαστου" κοινού,ρήτορας και φιλόσοφος της αλαζονείας με περιφρόνηση σε ότι δεν άνηκε στην τάξη και το μορφωτικό του επίπεδο. Και κάτι ακόμα χειρότερο, τόσο εωσφορικός ώστε να υποκαταστήσει την Εκκλησία και την Παράδοση της με τον τεχνολόγον εαυτούλη του (στην εικονογραφική παράδοση ο Άρειος εικονίζεται με βαρβαρικά σαλβάρια σε αντιδιαστολή με τα ιερατικά ή ελληνικά άμφια των εικονιζομένων ορθοδόξων, για να συμβολιστεί η παραδοξολογία και το ξένο με την Αλήθεια ύφος της διδασκαλίας αλλά και γενικότερο ήθος του).  

Εκ μέρους του Αρείου προηγήθηκε η λεκτική βία..Όσοι εκ των αναγνωστών έχουν τύχει της εμπειρίας να βλασφημηθεί η μητέρα τους ή κάτι το ιερώτατο γι'αυτούς, μπορούν να μπούν στην θέση του αγίου Νικολάου. Και για τους μεν υβριζόμενους από εμάς ίσως ρόλο στην αντίδραση παίξει ένας υφέρπων εγωισμός, διότι υβρίζεται κάτι δικό μας, η προσβολή αντανακλα στον εαυτό μας. Και αυτή είναι η μαύρη αλήθεια, η αντίδραση μας θα ήταν εγωιστική. Όμως ο πράος και ταπεινός Νικόλαος; Αυτός που ζούσε εν αυτώ ο Χριστός και ήταν νεκρός για τον κόσμο και τις προσβολές του; Γιατί αντέδρασε; Μήπως γιατί δεν υπερίσχυε η άποψη του, η άποψη της ορθόδοξης πτέρυγας;Μήπως γιατί στερούνταν επιχειρημάτων και όντας χυδαίος και προκλητικός κατέφυγε στην βία; Είναι τρελό και ασεβές να δεχτούμε κάτι τέτοιο για έναν Καλό Ποιμένα, για έναν ένσαρκο άγγελο. Ο ζήλος, ο ιερός και κατε'επίγνωσιν ζήλος, ο θείος έρως για τον Χριστό και την Παναγία, η φλόγα πού ανάβει η αγνή αγάπη και η καλή οργή του θυμικού που αντιστέκεται φυσιολογικά στην παραφυσική αμαρτία και βλασφημία, κίνησε το χέρι του αγίου και όχι κάποιο ποταπό και παραφυσικό συναίσθημα και ένστιχτο. Άλλωστε για αυτή του την αντίδραση επιβραβεύτηκε από τον Ίδιο τον Πράο, τον Ειρηνικό, τον Αρχηγό της Ειρήνης, Αυτόν που δίδαξε ταπεινότητα απέναντι στην βία και "όποιος σε ραπίσει στην δεξιά , στρέψε και την αριστερά", το ίδιο εκείνο βράδυ. Ενώ η κοσμική εξουσία έσπευδε να κάμει τα νόμικα και τα ηθικά του κόσμου, ήρθε ο ίδιος ο Χριστός και επιβράβευσε, αυτό πού ακόμα και την δική μας εκκλησιαστική λογική θα άξιζε ποινής και αποτροπιασμού.

Κλείνοντας , παραδεχόμαστε πώς θα ήταν παράλογο και ασεβές, να παρακινούσαμε τον κάθε χριστιανό να φερθεί ανάλογα σε κάθε αιρετικό και βλάσφημο και εχθρό της πίστης μας. Έχουμε μάθει να γενικεύουμε και να βάζουμε τα πάντα σε μικρά μικρά νομικίστικα και ηθικιστικά καλούπια. Η περίπτωση του αγίου Νικολάου, αλλά και του κάθε Νικολάου, του κάθε χριστιανού είναι μοναδική και ανεπανάληπτη. Για τον καθένα ο ετάζων νεφρούς και καρδίας επιφυλάσσει κάτι διαφορετικό. Είναι πολύ πιθανον να κατακριθεί κάποιος γι'αυτό ακριβώς πού ο άλλος επαινείται και κάποιος να δικαιωθεί από τον Κύριο, γι'αυτό ακριβώς πού άλλος καταδικάστηκε. Την προαίρεση, το ήθος και την ποιότητα του καθενός την γνωρίζει μόνο ο Θεός. Ας αφήσουμε την κρίση στον Θεό και σε μας την έκπληξη.

Μην κρίνετε ίνα μη κριθήτε...

π παντελεήμων

6-12-11

Πυρ φλέγον και μαχαίρα κόπτουσα

Και ήταν σε όλα όσα γίνονταν πραότατος, ταπεινός και ήμερος, όταν όμως κινδύνευε η ευσέβεια, τότε φαινόταν φιλόνικος και ισχυρογνώμων ο Άγιος Θεοδόσιος. Και ήταν, σύμφωνα με τη Γραφή, «πυρ φλέγον» και «μάχαιρα κόπτουσα», που αφανίζει τα κακά ζιζάνια. Έτσι φιλονίκησε με τον παράνομο βασιλιά Αναστάσιο, τον μεγάλο και άσπονδο εχθρό της Δ' οικουμενικής αγίας Συνόδου, ο οποίος ακολουθούσε την αίρεση του δυσσεβούς Ευτυχούς και Διοσκόρου και Σεβήρου, οι οποίοι πίστευαν ότι ο Χριστός έχει μία φύση, οι άχρηστοι, ο οποίος βασιλιάς άλλους πατέρες κολάκευε και συμμορφώνονταν με την αίρεση και άλλους τους τυραννούσε ο άμυαλος. Κι έτσι δοκίμασε να παρασύρει και τον σοφό Θεοδόσιο με αργύρια, ο φιλάργυρος. Του έστειλε λοιπόν δωρεά τριάντα λίτρες χρυσού και για να μην το καταλάβει ότι το έστειλε με πονηριά και το γυρίσει πίσω, κάλυψε με πονηριά το δόλωμα και του μήνυσε να το δεχτεί για να το ξοδέψει για τους αρρώστους και τους φτωχούς. Και ο Άγιος δέχτηκε το χρυσό για να μη δώσει αφορμή για σκάνδαλο, τη μιαρή όμως γνώμη του τη μίσησε και την απέκρουσε, ανατρέποντάς την με αληθινές αποδείξεις και παραδείγματα, και νικήθηκε ο βασιλιάς, σαν να πολεμούσε το ελάφι με το λιοντάρι, όπως θα φανεί παρακάτω.Αφού πέρασε λίγος καιρός, αφότου φιλοδώρησε τον Άγιο με τον χρυσό ο βασιλιάς, έστειλε ανθρώπους στον Όσιο να υπογράψει την προαναφερθείσα αίρεση. Τότε συγκεντρώνει όλους τους Πατέρες της ερήμου και με τη σύμφωνη γνώμη και τη θέληση όλων γράφει στον βασιλιά την εξής απάντηση: «επειδή μας έστειλες μήνυμα να κάνουμε ένα από τα δύο, δηλαδή ή να συμφωνήσουμε με την άποψη των Ακέφαλων ή να θανατωθούμε βίαια αν μείνουμε πιστοί στα ορθά Δόγματα των Πατέρων, μάθε ότι προτιμούμε τον θάνατο και όχι μόνο εμείς δεν παρεκκλίνουμε καθόλου από την αλήθεια, αλλά και όσους άλλους παρασύρετε και δεχτούν τα φρονήματά σας, εμείς τους αναθεματίζουμε, και αν χειροτονήσετε κάποιον από τους Άκέφαλους, εμείς δεν τον δεχόμαστε. Μακάρι, Χριστέ Βασιλιά, να μη συμβεί να παραιτηθούμε ούτε λίγο από την Ορθοδοξία, αλλά ακόμα και αν δούμε τους Άγιους αυτούς Τόπους να έχουν παραδοθεί στη φωτιά, ακόμα και αν πάθουμε οτιδήποτε άλλο, δεν αλλάζουμε γνώμη, ακόμα και αν ελεεινά τεμαχίσουν τα σώματά μας σε μικρά τεμάχια, αλλά πιστεύουμε στις τέσσερις Άγιες Συνόδους, από τις οποίες η πρώτη των 318 Πατέρων έγινε κατά του Άρειου στη Νίκαια, τον οποίο και αναθεμάτισαν, επειδή το δόγμα του δυσσεβούς θεωρούσε τον Υιό του Θεού ξένο από την ουσία του Πατρός. Η δεύτερη κατά του Μακεδόνιου, ο οποίος βλασφημούσε προς το Άγιο Πνεύμα. Η Τρίτη πραγματοποιήθηκε στην Έφεσο κατά του Νεστορίου, ο οποίος φλυαρούσε με μιαρό και παράλογο τρόπο κατά της οικονομίας του Χριστού, και η τέταρτη των 630 θεοφόρων Πατέρων στη Χαλκηδόνα, οι οποίοι έχοντας ίδιο φρόνημα με τους άλλους, αφόρισαν τον Ευτυχή και τον Νεστόριο, και τους έδιωξαν μακριά από την Εκκλησία και δυνάμωσαν την Ανατολική Πίστη, χαρακτηρίζοντας αυτούς που έχουν διαφορετικό φρόνημα ξένους από την Εκκλησία του Χριστού. Από αυτή λοιπόν την Ορθόδοξη Πίστη δεν παρεκκλίνουμε ούτε προδίδουμε (μακριά από εμάς!) την ευσέβεια, έστω και αν πρόκειται να μας δώσετε χιλιάδες θανάτους. Η ειρήνη του Θεού που καθοδηγεί κάθε νου, μακάρι να είναι φύλακας και οδηγός του κράτους σου».Μόλις δέχτηκε αυτή την επιστολή ο βασιλιάς, ευλαβήθηκε τον Άγιο και του έστειλε απάντηση προφασιζόμενος ότι δεν έφταιγε ο ίδιος σε αυτό το θέμα, αλλά οι κακοί Αρχιερείς και κληρικοί, οι οποίοι θέλοντας να φανούν σοφοί, προκαλούσαν τα σκάνδαλα. Αυτά και άλλα αφού έγραψε ο βασιλιάς στον Άγιο, σταμάτησε και δεν εκβίαζε κανένα να ακολουθήσει την αίρεση. Αλλά μετά από καιρό άλλαξε γνώμη και έστειλε πάλι γράμματα κατά της ευσέβειας, ο απερίσκεπτος. Ο γενναίος όμως και ζηλωτής της ορθής πίστης Άγιος Θεοδόσιος, δεν αποδέχτηκε τα γράμματα, αλλά σαν λιοντάρι όρμησε κατά των απεσταλμένων και αφού συγκέντρωσε το πλήθος, ανέβηκε στον άμβωνα και είπε μεγαλόφωνα: «όποιος εναντιωθεί στις τέσσερις Άγιες Οικουμενικές Συνόδους και δεν τις τιμά όπως τα τέσσερα Ευαγγέλια, να έχει το ανάθεμα.». αυτά είπε και έτρεξε σαν Άγγελος στις κοντινές χώρες και πόλεις σαν στρατηγός, με πολλούς Μοναχούς να τον ακολουθούν, και στήριζε τους πιστούς, ξεσήκωνε τους νωθρούς και όσους είχαν αμφιβολία για την Ορθόδοξη πίστη τους βεβαίωνε και τους έκανε πρόθυμους να μη φοβηθούν τις απειλές του τυράννου, αλλά να πεθάνουν, αν χρειαστεί, για την ευσέβεια.

πηγή