Θα προτιμούσα να ζήσω όλη μου τη ζωή σε μια τσερκέζικη σκηνή παρά να προσκυνήσω το γερμανικό είδωλο.

Αρχική μου πρόθεση ήταν να δημοσιεύσω μόνον το δεύτερο μέρος αυτής της ανάρτησης, περί του γερμανικού ειδώλου πλουτισμού, στον "Παίχτη" του μεγάλου συγγραφέα. Αλλά τελικά θεωρώ χρήσιμο να παραθέσω και την κατά παράδοσιν γνωριμία του με τον Χριστό και την ορθή πίστη. Γιατί ο Ντοστογιέφσκη δεν ήταν απλά ένας προκατειλημμένος αντιγερμανός πού αμφισβητούσε το δυτικό προτεσταντικό μοντέλο καπιταλιστικής ηθικής, από παραξενιά, ρωσικό σωβινισμό και κακία. Ήταν ένας εμπνευσμενος ορθόδοξος διανοητής πού έκρινε τα πάντα μέσα από ένα γνήσιο ευαγγελικό φίλτρο.Και δεν μπορούσε να λανθάνει στην αντίληψη των προσώπων και των πραγμάτων.

Ο Ντοστογιέφσκη και η Παραβολή του Ασώτου

H καρδιά του ευαγγελίου είναι αυτή η ιστορία του Ασώτου. Η αγαπημένη μου ηθικοπλαστική ιστορία είναι αυτή του εξόριστου Ντοστογιέφσκι.Στον δρόμο για την εξορία, κάποια ευσεβής χριστιανή γιαγιά του χάρισε την Καινή Διαθήκη για παρηγοριά. Άθεος ο Ντοστογιέφσκι, έσκιζε τις σελίδες του βιβλίου για να καθαρίζει την πίπα του. Έσκισε τον Ματθαίο, τον Μάρκο και αρκετές σελίδες από τον Λουκά. Ώσπου κάποια στιγμή, από περιέργεια ή βαριεστημάρα θέλησε να μάθει τί λέει επιτέλους αυτό το βιβλίο των χριστιανών. Και να! Τα φέρνει ο Θεός έτσι και η πρώτη σελίδα στο μισκοσκισμένο βιβλίο ήταν αυτή η περικοπή του Ασώτου( ιέ κεφάλαιο από τον Λουκά) . Και αποκαλύπτεται στον Ντοστογιέφσκη ένας νέος κόσμος άφεσης, συγχώρησης, αγάπης. Γνωριμίας του Θεού. Και ο πρώην άσωτος μεταμορφώνεται σε έναν από τους σπουδαιότερους ορθοδόξους διανοητές.

"Ο Παίκτης" του Φ. Ντοστογιέφσκι, για τους γερμανικό είδωλο πλουτισμού.

"Θα προτιμούσα να ζήσω όλη μου τη ζωή σε μια τσερκέζικη σκηνή παρά να προσκυνήσω το γερμανικό είδωλο".

"Ποιο είδωλο;" φώναξε ο στρατηγός που είχε αρχίσει να θυμώνει.
"Το γερμανικό τρόπο πλουτισμού. Δεν είμαι καιρό εδώ κι όμως έχω παρατηρήσει πράγματα που κάνουν την ταταρική μου φύση να αγανακτεί. Μα την αλήθεια μακριά από κάτι τέτοιες αρετές!
Χτες περπάτησα καμία δεκαριά χιλιόμετρα στα περίχωρα. Λοιπόν είναι ακριβώς όπως στα ηθικοπλαστικά βιβλία, ξέρετε εκείνα τα μικρά εικονογραφημένα βιβλία που κυκλοφορούν στη Γερμανία: όλα τα σπίτια έχουν τον πατέρα τους, έναν υπερβολικά ενάρετο και τίμιο άνθρωπο, τόσο τίμιο που φοβάται κανείς να τον πλησιάσει.
...Λοιπόν εδώ η κάθε οικογένεια είναι υποταγμένη, τυφλά υποταγμένη στον πατέρα. Δουλεύουν όλοι σαν τα ζώα και κάνουν οικονομία σαν Εβραίοι.
Όταν ο πατέρας συγκεντρώσει κάποιο σημαντικό ποσό, μεταβιβάζει τη δουλειά ή τα χτηματά του στον πρωτότοκο γιο του.
Για αυτό αρνιέται να δώσει προίκα στη κόρη του που έτσι καταδικάζεται να μείνει γεροντοκόρη.
Ο μικρότερος γιος είναι αναγκασμένος να δουλέψει σκληρά, κι όσα κερδίζει, τα προσθέτει στο κεφάλαιο της οικογένειας που όσο πάει και αυξάνεται. Ναι αυτό γίνεται εδώ, το έχω ερευνήσει. ...

Και το μοναδικό κίνητρο για όλα είναι η τιμιότητα, μια τιμιότητα που φτάνει σε τέτοιο σημείο, ώστε ο μικρότερος γιος φαντάζεται ότι τον εκμεταλλεύονται από τιμιότητα.
Και το θεωρούν ιδανική κατάσταση όταν το θύμα χαίρεται που το στέλνουν στη σφαγή.
Κι ύστερα; Θα μου πείτε.
Τα πράγματα δεν είναι καθόλου πιο εύκολα και για τον πρωτότοκο γιο. Υπάρχει κάπου μια Αμαλχεν, η εκλεκτή της καρδιάς του, αλλά δεν μπορεί....
.... να την παντρευτεί γιατί δεν έχει λεφτά. Περιμένουν με τη καρδιά γεμάτη αρετή και τραβούν χαμογελώντας το δρόμο της θυσίας τους. Τα μάγουλα της Αμαλχεν με τα χρόνια βαθουλώνουν.
Το δόλιο το κορίτσι μαραίνεται αδυνατίζει. Στο τέλος σαν περάσουν καμία εικοσαριά χρόνια, η περιουσία έχει μεγαλώσει. Τα φιορίνια μαζεύτηκαν με αρετή και τιμιότητα. Και τότε ο πατέρας δίνει την ευχή του να παντρευτεί ο πρωτότοκος γιος του που έχει πια πατήσει τα σαράντα, με την Αμαλχεν, κοπέλα στα τριάντα πέντε, με μαραμένα στήθια και κόκκινη μύτη.....
Ο πατέρας δακρύζει, δίνει τις τελευταίες του οδηγίες για μια ηθική ζωή και πεθαίνει ευτυχισμένος.
Ο πρωτότοκος γιος με τη σειρά του, γίνεται κι αυτός ένας πολύ ενάρετος πατέρας, και η ιστορία επαναλαμβάνεται. Σε καμιά πενηνταριά ή εξήντα χρόνια, ο εγγονός του πρώτου πατέρα θα έχει δημιουργήσει πια μια σεβαστή περιουσία και θα τη μεταβιβάσει στο γιο του, αυτός θα την κληροδοτήσει στο δικό του γιο, και ύστερα από πέντε έξι γενιές εμφανίζεται η προσωποποίηση του βαρόνου Ροτσιλντ ή της ολλανδικής τράπεζας Χοπ και Σια ή ένας θεός ξέρει ποιός άλλος. Μεγαλόπρεπο το θέαμα δίχως άλλο!
Να η επιβράβευση ενός ή δύο αιώνων μόχθου, υπομονής και τιμιότητας. Να που οδηγούν η σταθερότητα του χαρακτήρα, η οικονομία και τα λελέκια πάνω στη στέγη!
Τι άλλο θέλετε;
Δεν υπάρχει υψηλότερο ιδανικό, κι αυτοί, μαργαριτάρια της ηθικής, κρίνουν το κόσμο ολόκληρο 

σύμφωνα με τη δική τους άποψη, ρίχνοντας το ανάθεμα σε όσους δεν τους ακολουθούν...."

Από το "Ο παίκτης" Φ. Ντοστογιέφσκι σε μετάφραση Όλγας Άγγελίδη.

Απο δώ