Μετὰ τὴν ἵδρυση τοῦ Νεοελληνικοῦ κράτους μιὰ σειρὰ αἰτιῶν, ὅπως ἦταν ἡ βαυαροκρατία, ἡ ἐπίδραση καὶ ἡγεμονία σπουδασμένων στὴν ἑσπερία καὶ δυτικοφρόνων λογίων Ἑλλήνων, ἡ ἐπιρροὴ τῆς (τότε σὲ πολλὰ σημεῖα ἐκδυτικισμένης) ρώσικης θεολογίας, ἀλλὰ καὶ ἡ δράση ἱεραποστολῶν ἀπὸ τὶς δυτικὲς ἐκκλησίες θὰ ὁδηγήσουν τὴν ὀρθόδοξη θεολογία τοῦ τόπου μας σὲ μιὰ μακρὰ περίοδο «βαβυλώνιας αἰχμαλωσίας» ἀπὸ τὶς κακοδοξίες τῆς Δύσης. Ἡ ὀρθόδοξη θεολογία ἐν πολλοῖς ἀπώλεσε τὴν ἁγιοπατερικὴ αὐθεντικότητά της καὶ ἡ ὀρθόδοξη παράδοση τῆς ἡσυχαστικῆς, φιλοκαλικῆς καὶ λατρευτικῆς-μυστηριακῆς ζωῆς ἀλλοιώθηκε. Ὁ κεντρικὸς ἄξονας τῆς Ὀρθοδοξίας ποὺ εἶναι ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμὸς καὶ ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου ἀγνοήθηκε.
Ἡ θεοπτία, ἡ ἐμπειρία τῆς θεώσεως ὡς τῆς μόνης ἀσφαλοῦς μεθόδου προσέγγισης τοῦ Θεοῦ, ἐγκαταλείφθηκε γιὰ νὰ προσληφθοῦν παπικοὶ καὶ προτεσταντικοὶ τρόποι ὅπως ὁ φιλοσοφικὸς στοχασμὸς ἢ ὁ ἐγκλωβισμὸς σὲ μιὰν ἐπιφανειακὴ καὶ χωρὶς Ἁγιοπνευματικὴ Χάρη μελέτη τῆς Βίβλου. Ὁ σχολαστικισμός, ἡ λογικοκρατία, ἡ νομικίστικη ἀντίληψη τῶν πραγμάτων, ὁ ἰδεαλισμὸς καὶ ὁ ἠθικισμὸς παρεισέφρησαν ἔντονα στὴν ὀρθόδοξη σκέψη καὶ ὁδήγησαν (ἐν πολλοῖς ἀκόμα καὶ σήμερα) σὲ στρεβλώσεις τὴν ὀρθόδοξη παράδοση καὶ βιωτή μας.
Ἔπρεπε νὰ φτάσομε σχεδὸν στὴ δεκαετία τοῦ 1970 γιὰ νὰ συνειδητοποιηθεῖ τὸ μέγεθος τῆς πνευματικῆς αὐτῆς αἰχμαλωσίας καὶ νὰ ἀρχίσει μιὰ συστηματικὴ προσπάθεια ἀποκάθαρσης καὶ ἀναβάπτισης στὰ νάματα τῆς ἁγιοπατερικῆς μας ἀλήθειας. Τὸ Ἅγιον Ὅρος ἀλλὰ καὶ ἐν γένει ὁ μοναχισμὸς ἄρχισε καὶ πάλι νὰ ἀκμάζει, ὁσιακὲς μορφὲς ἐμφανίστηκαν καὶ μιὰ σειρὰ θεολόγων προσπάθησε νὰ ἀναδείξει καὶ νὰ διορθώσει τὰ λάθη. Ἀπὸ τοὺς βασικοὺς συντελεστὲς αὐτῆς τῆς ἀναγέννησης ἦταν ἕνας μεγάλος θεολόγος, ὁ ἐκλιπὼν καθηγητὴς Δογματικῆς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης π. Ἰωάννης Ρωμανίδης. Ἡ προσφορά του ἦταν τόσο μεγάλη, ὥστε ὁ καθ. π. Γεώργιος Μεταλληνός νὰ διακρίνει στὰ σύγχρονα θεολογικὰ πράγματα πρὸ καὶ μετὰ Ρωμανίδη ἐποχή.
Ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης γεννήθηκε στὸν Πειραιά τὸ 1927 ἀπὸ εὐσεβεῖς γονεῖς πρόσφυγες ἀπὸ τὴν Καππαδοκία καὶ μετοίκησε ὄντας ἡμερῶν μὲ τὴν οἰκογένειά του στὴ Νέα Ὑόρκη, ὅπου καὶ μεγάλωσε. Σπούδασε στὰ μεγαλύτερα πανεπιστημιακὰ κέντρα, ταξίδευσε δίνοντας ὁμιλίες σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ δίδαξε σὲ πολλὲς Θεολογικὲς Σχολές. Κοιμήθηκε στὴν Ἀθήνα τὸ 2001. Ἀπὸ τὰ πολλά του πονήματα, τὰ βιβλία του «Προπατορικὸ Ἁμάρτημα» καὶ «Ρωμηοσύνη, Ρωμανία, Ρούμελη» θεωροῦνται τομές.
Μέχρι τώρα, δὲν θὰ τὸ ἔλεγα ἀκριβῶς ὅτι ἔθετα στὸ περιθώριο τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ἀλλὰ ἐν πάσῃ περιπτώσει δὲν τὴν θεωροῦσα τόσο σημαντικὴ ἀπὸ σωτηριολογικὴ ἄποψη. Εἶχα τὴν ὑποσυνείδητη ἐν πολλοῖς ἀντίληψη ὅτι τὸ περιεχόμενό της δέν μὲ ἀφορᾶ ἄμεσα. Τὴ θεωροῦσα ἁπλῶς ὡς προπαρασκευὴ τῆς Καινῆς Διαθήκης, πάνω στὴν ὁποία θὰ ἔπρεπε νὰ δοθεῖ ὅλο τὸ βάρος. Ἐθεωροῦσα ὅτι ἐπρόκειτο ἁπλῶς γιὰ τὴν Ἱστορία τῶν Ἑβραίων καὶ μὲ παραξένευαν οἱ πολλὲς σκανδαλώδεις καταστάσεις καὶ τὸ πλῆθος τῶν κανόνων, πολλὲς φορὲς ἀκατανόητων γιὰ μένα.
Ἐκεῖ δὲ ποὺ σήκωνα ψηλὰ τὰ χέρια ἀπὸ τὴν ἀδυναμία μου νὰ τὸν προσεγγίσω, ἦταν ὁ Θεὸς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ποιός ἦταν αὐτὸς ὁ αὐστηρὸς Θεὸς καὶ μάλιστα μὲ τὰ τόσα πολλὰ ὀνόματα; Ὁ Ὤν, ὁ Θεὸς τοῦ Ἀβραάμ, τοῦ Ἰσαὰκ καὶ τοῦ Ἰακώβ, ὁ Γιαχβέ, ὁ Κύριος Σαβαώθ, ὁ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος, ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, τὸ Πνεῦμα Κυρίου. Ποιός ἦταν αὐτὸς ὁ Θεός; Ὁμολογῶ ὅτι ἀδυνατοῦσα νὰ καταλάβω καὶ ἐξομολογοῦμαι ὅτι εἴτε ἀπωθοῦσα ἀπὸ τὸ μυαλό μου τὸ ἐρώτημα, εἴτε ταύτιζα τὸν Θεὸ αὐτὸν μὲ τὸ Πρῶτο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, δηλαδὴ τὸν Πατέρα.
Καὶ ἦταν φυσικὸ νὰ φτάνω σ᾿ αὐτὰ τὰ ἀδιέξοδα καθὼς προσέγγιζα τὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἱστορικὰ καὶ ἠθικιστικὰ καὶ καθόλου θεολογικὰ καὶ μάλιστα χριστολογικά. Γιατὶ αὐτὸ ποὺ μᾶς λέει ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ὅτι ὁ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος, ὁ Θεὸς ποὺ μίλησε στὸν Μωυσῆ, ὁ Θεός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Ὁ Χριστὸς ὁ ὁποῖος στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἐμφανίζεται ὡς ἄσαρκος Λόγος, ἐνῷ στὴν Καινὴ Διαθήκη ὡς σεσαρκωμένος Λόγος. Ἔτσι, ἡ μόνη διαφορὰ μεταξὺ Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης εἶναι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου.
Ὁ Λόγος, ὁ ὁποῖος ὡς ἀπόλυτη ἀνιδιοτελὴς ἀγάπη προσλαμβάνει τὴ φύση μας, σκηνώνει ἐν ἡμῖν, καί, ἀφοῦ τὸ θελήσαμε ἔτσι, σταυρώνεται καὶ καταργεῖ καὶ τὸν θάνατο. Ἡ ἐνανθρώπηση Του εἶναι ἀνεξάρτητη τῆς πτώσης μας. Ἡ ἐνανθρώπησή Του θὰ γινόταν ἀκόμη καὶ ἐὰν δὲν εἴχαμε πέσει. Ἤθελε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ νὰ μᾶς προσφέρει ὡς δῶρο μιὰ νέα ὀντολογικὴ διάσταση, τὴ θεανθρώπινη. Μιὰ νέα ὀντολογικὴ διάσταση γιὰ ὅλους μας. Καὶ προετοιμάζει τὸν δρόμο. Καὶ μᾶς βλέπει ποὺ πέφτομε καὶ θέλει νὰ ἔρθει γρήγορα ὡς πατέρας, ὄχι μόνο νὰ μᾶς σηκώσει στὴν πρότερη κατάσταση, ἀλλὰ νὰ στρώσει καὶ τὸ τραπέζι χαρᾶς τῆς νέας ὀντολογικῆς σχέσης.
Ὅλες οἱ θεοφάνειες πρὸς τὸν ἄνθρωπο εἶναι πάντα θεοφάνειες Χριστοῦ. Ὁ Χριστὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ ἀποκαλύπτει καὶ στοὺς Προφῆτες στὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ στοὺς Ἀποστόλους στὴν Καινή, καὶ στοὺς Ἁγίους Πατέρες ἔκτοτε τὴ δόξα Του. Δόξα μέσα στὴν ὁποία βέβαια πάντα κατοικεῖ ἡ Ἁγία Τριάδα. Ἤ, γιὰ νὰ τὸ ποῦμε πιὸ ἀποφατικὰ μὲ τὰ λόγια τοῦ μεγάλου δογματικοῦ, «οἱ θεούμενοι βλέπουν ἀοράτως καὶ γνωρίζουν ὑπεραισθητῶς καὶ ὑπερνοήτως τὴν δόξαν τῆς Ἁγίας Τριάδος, δηλαδὴ διὰ τοῦ φωτός Λόγου βλέπουν ἐν τῷ φωτὶ Πνεύματι τὸ ἀρχέτυπο φῶς, ἤτοι τὸν Πατέρα».
Ὁ Χριστὸς παντοῦ. Ὁ Χριστὸς πάντα. Ὁ Χριστὸς δίπλα μας, ἀπὸ τὸ πρῶτο βῆμα τῆς ἀνθρωπότητος, σὲ κάθε μας βῆμα μέχρι τὸ ἀεί, μέχρι τὸ αἰώνιο. Ὁ Χριστὸς γιὰ ὅλους μας ἀπὸ τὸν πρῶτο μέχρι τὸν τελευταῖο ποὺ θὰ γεννηθεῖ. Ὁ Χριστὸς γιὰ τὸν καθένα μας ξεχωριστά, γιὰ τὸν καθένα μας μοναδικὰ καὶ ἀνεπανάληπτα. Ὁ Χριστὸς ἀπὸ τὸ «μὴ εἶναι» μας, στὴν κάθε μας στιγμή, στὴν αἰωνιότητά μας. Ὁ Χριστὸς ὁ ἀΐδιος, ὁ ἀναλλοίωτος, ὁ αὐτός. Τὰ πάντα ἑνοποιοῦνται. Τὰ πάντα φωτίζονται. Τὰ πάντα μεταμορφώνονται.
Καὶ ἡ Ἁγία Γραφὴ ὡς μία, ἑνιαία καὶ παντοῦ τὸ ἴδιο σημαντική. Ἀπὸ τὴν πρώτη λέξη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μέχρι τὴν τελευταία λέξη τῆς Καινῆς. Τὰ ὑπόλοιπα γιὰ τὸ πῶς καὶ τὸ γιατὶ τῶν σκανδάλων, τῶν πολέμων, τῶν κανόνων καὶ ὅλων τῶν ἄλλων ζητημάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἂς ἀποτελέσουν ἀφετηρία γιὰ τὴν προσωπικὴ ἔρευνα καὶ μελέτη τοῦ κάθε ἀναγνώστη ποὺ ἐνδιαφέρεται εἰλικρινῶς νὰ μάθει. Εὔκολα ἐξάλλου θὰ βρεῖ τὶς ἀπαντήσεις. Πλῆθος Ἁγίων Πατέρων ἔχουν ἀσχοληθεῖ μὲ αὐτὰ τὰ ζητήματα καὶ τὰ ἔχουν πολλαπλῶς καὶ ἁγιοπνευματικῶς ἀναλύσει καὶ ἑρμηνεύσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου