«Ἰδοὺ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην,
ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῶ,
ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ,
ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος ἐν πόλει Δαυΐδ»
(Λουκ. 2,11).
Αὐτὴν τὴν μεγάλην καὶ γλυκυτάτην χαράν, αὐτὴν τὴν χαράν, τὴν ὁποίαν ἀνθρώπινα χείλη δὲν δύνανται νὰ ἐκφράσωσι, καὶ καρδία ἀνθρώπου ἀδυνατεῖ νὰ κατανοήσῃ, εὐαγγελίζομαι κἀγὼ πρὸς ὑμᾶς κατὰ τὴν γενέθλιον ταύτην τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡμέραν, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν νύκτα, ἥτις μᾶς ὑπενθυμίζει τὴν λαμπροτάτην καὶ μεγάλην καὶ ἀξιομνημόνευτον ἐκείνην νύκτα, κατὰ τὴν ὁποίαν ἐρράγησαν καὶ ἠνεῴχθησαν οἱ οὐρανοί, καὶ ἀπεκάλυψαν εἰς τὸ ἀνθρώπινον γένος ὅλην τὴν ἄπειρον δι᾿ ἡμᾶς στοργὴν καὶ εὐδοκίαν καὶ συγκατάβασιν τοῦ Θεοῦ, ὅλην τὴν ἄρρητον δόξαν καὶ μεγαλειότητα τοῦ Θεοῦ, καὶ ὅλην τὴν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν θείαν καὶ οὐράνιον εἰρήνην.
Αὐτὴν τὴν μεγάλην καὶ ἀνεκλάλητον χαρὰν εὐαγγελίζομαι πρὸς ὅσους ὁ χαρμόσυνος ἦχος τῶν κωδώνων τῆς ἑορτασίμου ἀγαλλιάσεως, ὡς ἡ ἀντηχήσασα πρὸς τοὺς εὐσεβεῖς ποιμένας τοὺς ἀγραυλοῦντας καὶ φυλάσσοντας φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τῶν λόφων τῆς Βηθλεὲμ ἀγγελικὴ φωνὴ καὶ μελῳδία, ἀφύπνισε καὶ συνεκάλεσε καὶ ὡδήγησεν εἰς προσκύνησιν τοῦ ἐν τῇ φάτνῃ γεννηθέντος καὶ ἐπιφανέντος Σωτῆρος Χριστοῦ.
Εὐαγγελίζομαι πᾶσιν αὐτὴν τὴν ἀνέκφραστον χαράν, ὅτι ἐτέχθη ἡμῖν Σωτήρ, ὅτι ἔλαμψεν ἐπὶ τέλους εἰς τοὺς ἐν τῇ νυκτὶ καὶ τῷ σκότει τῆς ἀγνωσίας καὶ τῇ σκιᾷ τοῦ θανάτου καθημένους λαοὺς τὸ μέγα φῶς, ὑπὸ τὴν λάμψιν τοῦ ὁποίου ἐπὶ δύο χιλιάδας ἐτῶν βαδίζει ἔκτοτε ἡ ἀνθρωπότης, ὅτι ἐπεφάνη ἡ χάρις ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις, ὅτι ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἡ τόσον ἐπιθυμητὴ ἡμέρα, ἡ ἡμέρα ἡ μεγάλη καὶ ἐπιφανής, καθ᾿ ἣν κατὰ τὰς βουλὰς τοῦ Θεοῦ, αἱ ὁποῖαι ἀπεκαλύφθησαν ἐν τῷ Παραδείσῳ εἰς τοὺς πεσόντας πρωτοπλάστους, τὸ σπέρμα τῆς γυναικὸς ἔμελλε νὰ συντρίψῃ τὴν κεφαλὴν τοῦ ὄφεως, νὰ δώσῃ τὴν χάριν καὶ τὴν ἀμνηστείαν εἰς τοὺς καταδίκους, νὰ φέρῃ τὴν χαρὰν καὶ τὴν ἄνεσιν εἰς τοὺς κοπιῶντας καὶ πεφορτισμένους, τὴν εὐλογίαν καὶ τὸν ἁγιασμὸν εἰς τοὺς βεβήλους καὶ ἁμαρτωλούς, καὶ τὴν υἱοθεσίαν καὶ οἰκειότητα τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὸν Θεόν, ἀπὸ τοῦ ὁποίου πρότερον ἐχωρίζετο ὁ ἄνθρωπος δι᾿ ἀβύσσου, καὶ πρὸς τὸν ὁποῖον τόσον ἡ γέννησις τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπλησίασεν ἡμᾶς, ὥστε ὁ Θεὸς νὰ ζῇ τώρα ἐν ἡμῖν καὶ ἡμεῖς ἐν αὐτῷ.
Εὐαγγελίζομαι χαρὰν μεγάλην, διότι ἀνέτειλεν τὸ ἐξ Ἰούδα ἄστρον, τὸ ὁποῖον μετὰ τόσης ἐναγωνίου προσδοκίας καὶ γλυκυτάτης ἐλπίδος περιέμενεν ὄχι μόνον τὸ δωδεκάφυλον τῶν Ἰουδαίων, συμφώνως πρὸς τὰς παλαιὰς προφητείας, ἀλλὰ καὶ ὅλον τὸ ἀνθρώπινον γένος, διότι τὸ ἐξ Ἰακὼβ τοῦτο ἄστρον ἦτο συνάμα καὶ ὁ πολικὸς ἀστὴρ τῆς ἐλπίδος καὶ προσδοκίας ὅλων τῶν ἀρχαίων ἐθνῶν καὶ λαῶν τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως.
«Ἰδοὺ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῶ, ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος ἐν πόλει Δαυΐδ».
Εὐαγγελίζομαι ὅτι ὄχι μόνον οἱ Ἰουδαῖοι περιέμενον Μεσσίαν καὶ Λυτρωτήν, ἀλλὰ καὶ ὅλα τὰ ἀρχαῖα ἔθνη, τὰ ὀποῖα ἔκειντο εἴτε ἀνατολικῶς εἴτε δυσμικῶς πρὸς τὴν Ἰουδαίαν, ἐτρέφοντο μὲ ἀρχαιοτάτας παραδόσεις τοιαύτας περὶ ἐλεύσεως Σωτῆρος καὶ Λυτρωτοῦ.
Οἱ Αἰγύπτιοι καθήμενοι ὑπὸ τὰς σκιὰς τῶν κολοσσιαίων αὐτῶν πυραμίδων, ἐκεῖ ὅπου πρὸ τῶν πυλῶν τῆς ἐρήμου ὑπὸ οὐρανὸν πύρινον ἡ παρ᾿ αὐτῶν ὀρθωθεῖσα Σφὶγξ ἐμελέτα σιωπηλὴ καὶ σοβαρὰ τὸ μέγα πρόβλημα τοῦ κόσμου, τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου, καὶ ὅπου ὁ νεώτερος ἄνθρωπος μόλις ἤρχισε, μελετῶν τὴν παράδοξον αὐτὴν χώραν καὶ τὴν σεβαστὴν ἱστορίαν της, νὰ συλλαβίζῃ τὸ μυστήριον τοῦ Θεοῦ, τοῦ κόσμου, καὶ τοῦ ἀνθρώπου, αὐτοὶ οἱ Αἰγύπτιοι, κατέχοντες τὰς πλέον ἀρχεγόνους παραδόσεις τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, περιέμενον ὅπως ἡ Μήτηρ καὶ παρθένος Ἶσις γεννήσῃ τὸν Ὦρον, ὅστις ἔμελλε νὰ συντρίψῃ τὴν κεφαλὴν τοῦ Τυφῶνος.
Οἱ Ἰνδοὶ μὲ τὰς ἱεράς των βίβλους ἐν χερσί, τὰς ἀρχεγόνους Βέδας των, ὧν ἡ ἐμφάνισις χάνεται εἰς τὰ πλέον σκοτεινὰ βάθη τῶν ἀπομεμακρυσμένων αἰώνων, γονυπετεῖς ἐντὸς τῶν ναῶν των μὲ ὕμνους καὶ δεήσεις, αἵτινες συγκεντροῦσι πᾶν ὅ,τι ἠθικῶς ὑπέροχον καὶ ὑψηλὸν καὶ ὡραῖον καὶ συγκινητικὸν συγκέντρωσεν ἐν τῇ ἀρχαίᾳ πορείᾳ τοῦ χρόνου ἡ ἀνθρωπίνη εὐσέβεια, ἐδέοντο ἵνα ὁ θεός των ἐν τῇ τελειωτάτῃ μετεμψυχώσει του φανῇ ὑπὸ τὴν μορφὴν ἀνθρώπου καὶ καταστρέψῃ τὰς ἐναντίας δυνάμεις τοῦ σκότους καὶ δωροφορήσῃ εἰς τὴν ἀνθρωπότητα τὴν παγκόσμιον ζωήν. Κατὰ τὰς παραδόσεις τῶν Ἰνδῶν ὁ σαρκωθεὶς οὗτος Θεὸς ὠνομάζετο Κρίσνα.
Οἱ Πέρσαι καὶ οἱ Χαλδαῖοι ἐπίστευον ὅτι θὰ ἔλθῃ ὁ ἀγαθὸς Θεός, Μίθρας ὀνόματι, καὶ θὰ καταβάλῃ τὸ κακοποιὸν πνεῦμα, τὸν Ἀρειμάνην.
Ὁ Κομφούκιος ἐδίδασκε τοὺς Σίνας ὅτι εἰς τὰ δυσμικὰ μέρη τοῦ κόσμου θὰ καταβῇ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ εἷς ἁγιώτατος ἐλευθερωτὴς σωτὴρ καὶ εὐεργέτης τοῦ ταλαιπῶρου γένους τῶν βροτῶν.
Οἱ Ἕλληνες, οἱ ἀρχαῖοι σοφοὶ ἡμῶν πρόγονοι, οἱ ἐν παντὶ τέλειοι, ἐκεῖνοι ἐκ τῶν χειρῶν τῶν ὁποίων ἐξῆλθεν ὅλος ὁ πολιτισμός, δι᾿ ὅν σήμερον ἐγκαυχᾶται ἡ Εὐρώπη καὶ ἡ Ἀμερική, τῶν ὁποίων ἡ μεγαλοφυΐα ἀκτινοβολεῖ καὶ καταυγάζει τὴν ὁδὸν εἰς τὴν ἀνθρωπίνην σκέψιν, καὶ τῶν ὁποίων τὰ ἀθάνατα πνευματικὰ προϊόντα καὶ μεγαλουργήματα ἀποτελοῦσι τὸν λόγον τῆς ὑπάρξεως, καὶ τὸν κρῖκον τῆς ἑνότητος τοῦ ὑψηλοτέρου πνευματικοῦ κόσμου τοῦ τιμιωτέρου καὶ εὐγενεστέρου μέρους τοῦ ὅλου ἀνθρωπίνου γένους, οἱ ἀπαράμιλλοι οὗτοι σοφοὶ ἱεροφάνται καὶ μυσταγωγοὶ προεφήτευσαν καὶ αὐτὴν τοῦ Λόγου τὴν ἐνανθρώπησιν καὶ τὴν ἐξ οὐρανοῦ πρὸς ἡμᾶς ἐπιφάνειαν καὶ ἐπιδημίαν: Ὁ Σωκράτης λ.χ. ὁ ἀνδρῶν ἁπάντων σοφώτατος, ἐδίδασκε τοὺς συμπολίτας του Ἀθηναίους, ὅτι «καθεύδοντες θέλουσι διατελεῖ, ἂν μὴ ὁ Θεὸς κηδόμενος αὐτῶν ἐπέπεμπεν αὐτοῖς ἐλευθερωτήν». Οἱ μέγιστοι τῶν ποιητῶν καὶ φιλοσόφων ἐν Ἑλλάδι φιλοσοφοῦντες περὶ τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἀρχῆς καὶ ὑπάρξεως τοῦ φυσικοῦ καὶ ἠθικοῦ κακοῦ, ἐδείκνυον εἰς τὴν φοβερὰν τραγῳδίαν τοῦ ὑψηλοκρήμνου Αἰσχύλου τὸν ἄνθρωπον ὡς Προμηθέα Δεσμώτην, τοῦ ὁποίου τὰ ἐντόσθια κατέτρωγεν ὑπὸ τὴν μορφὴν σαρκοβόρου ὀρνέου ὁ πόνος καὶ ἡ ὀδύνη, καὶ τὸν ὁποῖον ὁ υἱὸς τοῦ Διὸς ὁ ἀθάνατος Ἡρακλῆς μόνος ἠδύνατο καὶ ἔμελλε νὰ λύσῃ καὶ σώσῃ καὶ ἐλευθερῶσῃ.
Καὶ οἱ μεγάλοι τῆς Ρώμης ἱστορικοὶ καὶ φιλόσοφοι, ἑρμηνεύοντες τὰς παλαιὰς τοῦ ἀνθρωπίνου γένους παραδόσεις, ἐδίδασκον ὅτι μέλλει νὰ ἐξέλθῃ ἐξ Ἀνατολῶν κραταιὸς Μονάρχης, ὅστις θὰ κυριαρχήσῃ ὅλου τοῦ Κόσμου.
Ὁ πολικὸς ἀστὴρ τῆς ἐλπίδος ὅλων τῶν λαῶν τοῦτων, ὁ ζωογόνος ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, τὸ ἀνέσπερον φῶς τὸ τῆς γνώσεως, ἡ ἐξ ὕψους θειοτάτη Ἀνατολή, ὁ Χριστὸς Κύριος, ὅν ἐπόθησε καὶ προσεδόκησεν ὅλος ὁ ἀρχαῖος κόσμος, ΕΤΕΧΘΗ. Καὶ ὅλος οὗτος ὁ ἀρχαῖος πρὸ Χριστοῦ κόσμος, ὁ κατηρειπωμένος ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας, ὁ διψῶν τὴν ἀλήθειαν, ὁ τρέχων κατόπιν σκιᾶς φευγούσης τῆς πλάνης καὶ τοῦ ψεύδους, ὁ ζητῶν καὶ μὴ εὑρίσκων ἐπὶ γῆς τὴν εὐδαιμονίαν, ἀλλ᾿ ὁ πάντοτε ἐμψυχούμενος ὑπὸ ἀκλονήτου πεποιθήσεως Λυτρωτοῦ, μέλλοντος νὰ φέρῃ τὸν χρυσοῦν αἰῶνα καὶ τὴν εἰρήνην, τὴν ὑπερέχουσαν πάντα νοῦν, ὅλος οὗτος ὁ ἀρχαῖος κόσμος εὐαγγελίζεται κατὰ τὴν ἀξιομνημόνευτον ταύτην ἡμέραν τῶν Γενεθλίων τοῦ Ἰησοῦ χαρὰν μεγάλην, ὅτι ΕΤΕΧΘΗ αὐτὸς ὁ Σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος, τὸν ὁποῖον οἱ προφῆται τοῦ Ἰσραὴλ κατ᾿ ἐξοχὴν ἐξύμνησαν ὡς τὸν Ἰσχυρόν, ὡς τὸν Ἐξουσιαστήν, ὡς τὸν θαυμαστὸν Ἄρχοντα τῆς Εἰρήνης, ὡς τὸν Μεγάλης Βουλῆς Ἀγγελον καὶ Πατέρα καὶ Βασιλέα τοῦ μέλλοντος αἰῶνος· ὅτι «ΕΤΕΧΘΗ ἡμῖν Σωτὴρ».
ΕΤΕΧΘΗ, καὶ ὄχι μόνον ὁ ἀπολεσθεὶς Παράδεισος ἀνευρέθη, ἀλλ᾿ ἐπολλαπλασιάσθησαν ἐπ᾿ ἄπειρον οἱ Παράδεισοι, καὶ ἀνὰ εἷς τοιοῦτος ἐφυτεύθη ἐν τῇ καρδίᾳ παντὸς πιστοῦ· ΕΤΕΧΘΗ καὶ ὅλα τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν καὶ ἰδοὺ τὰ πάντα γέγονε καινά· ΕΤΕΧΘΗ Ἐκεῖνος, ὅστις, καὶ πρὶν ἔτι γεννηθῇ, έζησε καὶ ᾐγαπήθη καὶ ἐλατρεύθη ἐν τῇ συνειδήσει, ἐν τῇ ἱστορίᾳ, ἐν ταῖς προφητείαις καὶ παραδόσεσι καὶ ὅλου μὲν τοῦ ἀρχαῖου κόσμου, ἀλλ᾿ ἰδίᾳ τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ· ΕΤΕΧΘΗ καὶ ἔκτοτε ὅλα τὰ μεγάλα καὶ αἰώνια προβλήματα, τὰ ὁποῖα ὡς Σφὶγξ ἐζήτουν τὴν λύσιν των, τὰ ὁποῖα ἐβασάνισαν ἐπὶ χιλειτηρίδας ὅλας τὸ ἀνθρώπινον πνεῦμα ἐλύθησαν· ΕΤΕΧΘΗ, καὶ οἱ σιδηροῖ κρῖκοι τῆς δουλεῖας, οἵτινες ἐδέσμευον ἕως τότε καὶ τὸ σῶμα καὶ τὸ πνεῦμα τῶν ἀνθρώπων συνετρίβησαν· ΕΤΕΧΘΗ καὶ ἐχειραφετήθη ἡ άνθρωπίνη σκέψις ἀπὸ τὴν δεσποτείαν καὶ κυριαρχίαν τῆς ὕλης· ΕΤΕΧΘΗ καὶ ἀφυπνίσθη ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τῆς πνευματικῆς καὶ ἠθικῆς νάρκης καὶ νεκρώσεως, καὶ ἐδιδάχθη ὁ κόσμος, ὁ ἕως τότε ψυχρὸς καὶ ἀδιάφορος, τοὺς αἰωνίους νόμους τῆς Χριστιανικῆς ἀγάπης.
Αὐτὸ εἶνε τὸ χαρμόσυνον καὶ μέγα ἄγγελμα, τοῦ ὁποίου οὔτε μεγαλείτερον οὔτε φαιδρότερον ἤχησεν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου, οὐδὲ θὰ ἠχήσῃ ἄλλο μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων. Αὐτὴ εἶνε ἡ μεγάλη χαρά, ἡ δι᾿ ἀνθρωπίνων χειλέων ἀνέκφραστος, περὶ ἧς ὁ Ἄγγελος εἶπεν: «Ἰδοὺ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῶ ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος ἐν πόλει Δαυΐδ».
Εὐαγγελίζομαι ὅτι ΕΤΕΧΘΗ ὑμῖν Σωτήρ.
ΕΤΕΧΘΗ· ἀλλ᾿ ἐτέχθη ΗΜΙΝ πράγματι καὶ ἀληθείᾳ Σωτήρ; Ἐμορφώθη ἐν ἡμῖν Χριστός; Ἐγεννήθη ἐν τῇ καρδίᾳ ἑνὸς ἑκάστου ἡμῶν Χριστὸς Κύριος; Ἀπέβη ἡ ἡμέρα αὕτη τῆς τοῦ Χριστοῦ γεννήσεως ἡμέρα ἀναγεννήσεως καὶ δι᾿ ἑκάστην Χριστιανικὴν ψυχήν, ἡμέρα ὑψηλοτέρων στοχασμῶν, σταθμὸς ὑψηλοτέρου ἰδεώδους, εἰς ὅ καὶ ἕκαστος ἡμῶν καλεῖται ν᾿ ἀποβλέπῃ, καὶ πάντες δυνάμεθα πλέον ν᾿ ἀτενίζωμεν ὡς φυλὴ καὶ λαὸς τοῦ Θεοῦ προσφιλὴς καὶ περιούσιος;
Ἐὰν ὁ Σωτὴρ ΕΤΕΧΘΗ μόνον ἐν τῇ πόλει Δαυΐδ, καὶ δὲν ἐμορφώθη Χριστὸς καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ ἑνὸς ἑκάστου ἐξ ἡμῶν, τότε βεβαίως ἐγεννήθη καὶ ἐτέχθη ὁ Σωτὴρ δι᾿ ἅπαντα ἴσως τὸν λοιπὸν πιστὸν κόσμον, πλὴν οὐχὶ καὶ δι᾿ ἐμέ, οὐχὶ καὶ διὰ τὴν ἐμὴν ψυχήν, ἥτις καθεύδουσα διατελεῖ καὶ θὰ διατελῇ ἐν τῇ νυκτὶ τῆς ἁμαρτίας καὶ ἐν χώρᾳ, ἐφ᾿ ἧς ὁ θάνατος ἔχει ἡπλωμένας τὰς μαύρας καὶ ψυχρὰς πτέρυγάς του.
Ἀλλ᾿ οὐχί· ἐγὼ εὐαγγελίζομαι καὶ πάσιν ὑμῖν καὶ ἑνὶ ἑκάστῳ ὑμῶν, καὶ πάντοτε μέν, ἀλλ᾿ ἰδιαίτατα ἐφέτος ἐν ταῖς ἐσχάταις ταύταις ἡμέραις, καθ᾿ ἃς ὁ κατὰ Ἀνατολὰς γεγηρακὼς ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς ἀνομίας κόσμος πνέει τὰ λοίσθια, καὶ διασαλεύεται ἐκ θεμελίων καὶ ἀναμοχλεύεται προαιώνιος τάξις πραγμάτων, ὅτι ἀσφαλῶς ΕΤΕΧΘΗ ΗΜΙΝ ΣΩΤΗΡ, καὶ ἐγεννήθη ἡμῖν παιδίον, οὗ ἡ ἀρχὴ ἐπὶ τῶν ὤμων αὐτοῦ· καὶ διὰ τοῦτο ἀναγεννηθῶμεν καὶ ἡμεῖς μετὰ τοῦ γεννηθέντος Σωτῆρος Χριστοῦ, καὶ ἀναγεννηθέντες διακατέχωμεν τὸ παιδίον τοῦτο Ἰησοῦν ὡς ἀνάστασιν ἡμῶν καὶ ζωήν, ὡς βράχον ἡμῶν καὶ ἀσφάλειαν, ὡς δόξαν ἡμῶν καὶ ἐλευθερίαν, τὸν Ἰησοῦν τὸν τεχθέντα, τὸν γεννηθέντα καὶ ἐνανθρωπήσαντα, τὸν σταυρωθέντα, τὸν ταφέντα, τὸν ἀναστάντα, τὸν ἀναληφθέντα, τὸν μένοντα καὶ βασιλεύοντα, καὶ πάλιν ἐρχόμενον ἐν δόξῃ. Ἀμήν.
«Ἱερὸς Πολύκαρπος» Ἔτος Β΄ Σμύρνη, ἀρ. 90, 22.12.1912, σς. 1442-1445.
Αγίου Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Σμύρνης του Ιερομάρτυρος, Λόγοι ευσέβειας: Γραπτά κηρύγματα εις δεσποτικάς εορτάς, 1η έκδ., Θεσσαλονίκη, Μυγδονία, 2000
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου