Δυο υμνολογικές δεκαπενταυγουστιάτικες αναφορές

 

 

 

 

Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά
Κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά...

(Oδ. Ελύτης, Τα Ρω του Έρωτα)

 

 

 

Μας έφτασε ο πολύς και μέγας Αύγουστος, ο μήνας της Παναγιάς μας.Παραθέτουμε δύο υμνολογικές αναφορές από το facebook.

Χρυσοπλοκώτατε πύργε, και δωδεκάτειχε πόλις, ηλιοστάλακτε θρόνε, καθέδρα του Βασιλέως, ακατανόητον θαύμα,πώς γαλουχείς τον Δεσπότην! 

Η ιστορία αυτού του ύμνου είναι συγκινητική, έστω και αν πρόκειται για μια ευλαβή παράδοση. Συνθέτης του ύμνου είναι κατά την παράδοση άγνωστος αιχμάλωτος επίσκοπος , πού ανέπεμψε τα παραπάνω ποιητικά λόγια στην Βασιλίδα των Πόλεων, την Κωνσταντινούπολη, όταν την αντίκρυσε σκλαβωμένη από τους Αγαρηνούς. Κατά τον θεολόγο Κ.Καλλίνικο πού διασώζει την παράδοση αυτή οι αρχικοί στίχοι ήταν οι εξής: Χρυσοπλοκώτατε πύργε, και δωδεκάτειχε πόλις, ηλιοστάλακτε θρόνε, καθέδρα του Βασιλέως, ακατανόητον θαύμα,πώς φέρεις νυν τον δεσπότην(τον τύρρανο τούρκο)!Αργότερα διασώθηκε με την συνθηματική μετατροπη για ευνόητους λόγους, όπως ψάλλεται σήμερα, και αποδόθηκε στην Θεοτόκο. Είτε ευσταθεί είτε όχι η ιστοριούλα αυτή, ο παρών ύμνος είναι ένα  κατανυκτικό ποιητικό διαμάντι.

 

Σε λίγες μέρες θα ψαλλεί η υπέροχη πανηγυρική καταβασία της Κοίμησης: "Πεποικιλμένη τη θεία δόξη η ιερά και ευκλεής Παρθένε μνήμη σου, πάντας συνηγάγετο προς ευφροσύνην τους πιστούς, εξαρχούσης Μαριάμ μετά χορών και τυμπάνων..." Αυτό το "μετά χορών και τυμπάνων", πού μνημονεύει την πανηγυρική ωδή της προφήτιδας Μαριάμ κατά την διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας, αυτοί οι χοροί και τα τύμπανα πέριξ μιας νεκρικής κλίνης και μάλιστα της νεκρικής κλίνης της Μητέρας του Θεού, δεν είναι ένα αλλόκοτο και πρωτοφανές σκάνδαλο! Οι τέσσερις αυτές λέξεις πού απεικονίζουν την έξαρση και την χαρά του ποιητή αγίου Κοσμά, είναι πασχαλινές, ευφρόσυνες, πανηγυρικές, έξαλλες! Συνοδεύουν αρμονικά την θριαμβευτική έξοδο της Παναγίας Μητέρας προς την όντως Ζωή! Μας θυμίζουν για ακόμα μια φορά πώς βιώνουμε το γλυκύ πάσχα του καλοκαιριού!Πώς είμαστε άνθρωποι αναστάσιμοι, οφείλουμε να ζούμε την αναστάσιμη πίστη.

 

 Καλό δεκαπενταύγουστο!