Η αυριανή παραβολή , η περίφημη παραβολή του
καλού σαμαρείτη ή όπως ευρίσκεται στα καθ' ημάς κείμενα η παραβολή για
τον άνθρωπο πού περιέπεσε στους ληστές, έχει εμπνεύσει παγκοσμίως και
διαχρονικά, όλα τα ανθρωπιστικά και ακτιβιστικά κινήματα,
θρησκευτικού και μή χαρακτήρα. Ακόμα και σήμερα ο άνθρωπος της
εθελοντικής προσφοράς και δρασης ονομάζεται καλός σαμαρείτης.Ωστόσο, το
νόημα της παραβολής ξεφεύγει πιστεύω από το απλό ανθρώπινο νόημα της
ανθρώπινης προσφοράς και δράσης, είναι βαθύτερο και πνευματικό.
Παλιότερα επισημάναμε τις διαφορές στην δυτική και ανατολική
εικονογράφηση του θέματος. Στην Δύση εικονογραφημένος περιπεσών είναι ο
ίδιος ο Χριστός και καλός σαμαρείτης ο άνθρωπος. Είναι σαφής ο
συμβολισμός. Ο περιθάλπων τον αδελφό του , περιθάλπει καθηκοντικά τον
ίδιο τον Θεό, όπως θα έκανε κάθε τίμιος και αξιοσέβαστος χριστιανός.
Στην ανατολή σαμαρείτης είναι ο Χριστός και περιπεσών ο άνθρωπος. Η
διάσταση είναι μυστηριακή. Ο Χριστός κατερχόμενος με όχημα την ανθρώπινη
φύση επιχέει έλαιον και οίνον στον πληγωμένο άνθρωπο στο πανδοχείο της
Εκκλησίας. Δεν επιχρωματίζεται διόλου η σκηνή με εξιδανικεύσεις για τον
άνθρωπο και παρεξηγήσεις για την τελειωτική και υπέρτερη δύναμη και
ευχέρεια του Θεού. Η παραβολή είναι θεοκεντρική.Τέλος, δηλαδή σκοπός της
παραβολής δεν είναι η απλή αγάπη προς τον πλησίον με καθηκοντική δράση,
έστω και με γνήσια αυταπάρνηση, αλλά η καθομοίωση μας με τον Θεό τον
ίδιο.
Ο Χριστός παρακινώντας τον νομικό να πάει και να κάνει στον πλησίον του, ότι έκανε ο καλός σαμαρείτης για τον ιουδαίο τραυματία, τον προσκάλεσε στην ομοίωση, στην μίμηση δηλαδή του ιδίου του Θεού. Του υπέδειξε να γίνει τόσο σπλαχνικός προς τους άλλους, όσο σπλαχνικός είναι ο ίδιος ο Θεός προς το ανθρώπινο γένος, προς κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Να γίνει Θεός για τον αδελφό του.
Η ουμανιστική ερμηνεία της παραβολής θέλει τον άνθρωπο αγαπώντα και προσφερόμενο μέσα από κάποιους κανόνες, κάποια καθήκοντα συμπεριφοράς με κέντρο όχι την καθομοίωση αλλά το αντικείμενο, τον άνθρωπο. Θέλει έναν άνθρωπο αυτοθεούμενο μέσα στην τεράστια καλωσύνη του. Αυτοδύναμο και αυτάγαθο. Η αγάπη είναι γνώρισμα ανωτέρου ανθρώπου και όχι μίμηση Θεού.Η εποχή μας θέλει τον άνθρωπο κέντρο των γεγονότων και απεξαρτημένο από τον θεϊκό του προορισμό.
Αυτήν την άποψη για τον καλό σαμαρείτη την μοιράστηκα με έναν θεολόγο και την βρήκε σκανδαλιστική. Είναι τρομέρο πώς η ηθικολογία έχει επικρατήσει στην χριστιανική μας αγάπη και θεώρηση. Ξερό επιδεικτικό ακτιβιστικό αυτοδικαιωτικό καθήκον. Χωρίς μυστηριακό ή πνευματικό μανδύα. Ένας αγέλαστος και φαρισαϊκός επιδεικτισμός. Μια στάση ζωής.Ζωής αυτοερωτισμού.
Ταπεινά φρονώ όμως πώς δεν καταθέτω καμία δική μου άποψη. Αναπαράγω απλά την πατερική ερμηνεία της καθ ημάς ανατολής.
Η αγάπη να μην είναι συναίσθημα και χρέος. Αλλά εσωτερική πυρκαγιά πού να εμπνεεται, να δυναμώνει και να σαρώνει με κινητήρια δύναμη την αγάπη προς τον Θεό και τον διακαή πόθο για κοινωνία μαζί Του. Η αγάπη να είναι καθρέφτισμα της αγάπης του Θεού!
Ο Χριστός παρακινώντας τον νομικό να πάει και να κάνει στον πλησίον του, ότι έκανε ο καλός σαμαρείτης για τον ιουδαίο τραυματία, τον προσκάλεσε στην ομοίωση, στην μίμηση δηλαδή του ιδίου του Θεού. Του υπέδειξε να γίνει τόσο σπλαχνικός προς τους άλλους, όσο σπλαχνικός είναι ο ίδιος ο Θεός προς το ανθρώπινο γένος, προς κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Να γίνει Θεός για τον αδελφό του.
Η ουμανιστική ερμηνεία της παραβολής θέλει τον άνθρωπο αγαπώντα και προσφερόμενο μέσα από κάποιους κανόνες, κάποια καθήκοντα συμπεριφοράς με κέντρο όχι την καθομοίωση αλλά το αντικείμενο, τον άνθρωπο. Θέλει έναν άνθρωπο αυτοθεούμενο μέσα στην τεράστια καλωσύνη του. Αυτοδύναμο και αυτάγαθο. Η αγάπη είναι γνώρισμα ανωτέρου ανθρώπου και όχι μίμηση Θεού.Η εποχή μας θέλει τον άνθρωπο κέντρο των γεγονότων και απεξαρτημένο από τον θεϊκό του προορισμό.
Αυτήν την άποψη για τον καλό σαμαρείτη την μοιράστηκα με έναν θεολόγο και την βρήκε σκανδαλιστική. Είναι τρομέρο πώς η ηθικολογία έχει επικρατήσει στην χριστιανική μας αγάπη και θεώρηση. Ξερό επιδεικτικό ακτιβιστικό αυτοδικαιωτικό καθήκον. Χωρίς μυστηριακό ή πνευματικό μανδύα. Ένας αγέλαστος και φαρισαϊκός επιδεικτισμός. Μια στάση ζωής.Ζωής αυτοερωτισμού.
Ταπεινά φρονώ όμως πώς δεν καταθέτω καμία δική μου άποψη. Αναπαράγω απλά την πατερική ερμηνεία της καθ ημάς ανατολής.
Η αγάπη να μην είναι συναίσθημα και χρέος. Αλλά εσωτερική πυρκαγιά πού να εμπνεεται, να δυναμώνει και να σαρώνει με κινητήρια δύναμη την αγάπη προς τον Θεό και τον διακαή πόθο για κοινωνία μαζί Του. Η αγάπη να είναι καθρέφτισμα της αγάπης του Θεού!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου