Νίκας τοις βασιλεύσι; Χωρίς ενοχές!

Γράφω τα παρακάτω με αφορμή την αυριανή δοξολογία αλλά και την "βασιλική ακολουθία" πού θα ακουστεί στην περίοδο της εγγυζούσης μεγάλης εβδομάδας.

Παρόλη την αρχική δυσθυμία και τον ψευτοσκανδαλισμό μερικών οψίμων δημοκρατών από το χριστεπωνύμο πληρώμα, εξακολουθώ στο νικητήριο τροπάριο "Σώσον Κύριε τον λαόν σου", να διατηρώ τον τύπο "νίκας τοις βασιλεύσι". Δεν το κάνω βέβαια από πολιτική ευαρέσκεια προς τον ξενόφερτο συμπαθή Κοκό, ούτε λόγο πολιτικών θέσεων. Τώρα τελευταία μάλιστα, αμφιβάλω για το αν έχω πλέον πολιτική ταυτότητα, και αυτό με πικραίνει, αλλά αυτό είναι άσχετο θέμα...

Λοιπόν, μ'αρέσει να διατηρώ τα κείμενα ως έχουν. Απ'αυτά μαθαίνω και δεν θέλω να μπώ στην διαδικασία να τα ελέγχω ή να επεμβαίνω σ'αυτά. Το "βασιλεύσι" αντικαταστάθηκε με το "ευσεβέσι". Μερικοί,πρωτοτυπούν με το "ορθοδοξοις", όλοι περήφανοι ζήλου, αλλά και αυτό είναι άλλη ιστορία. Επίσης το "ορθοδόξοις κατ'εναντίων ή κατά βαρβάρων" , αν και εφόσον είναι θεμιτή η αλλαγή του τροπαρίου, είναι απείρως ορθότερον ,θεολογικώτερο και σχετιζόμενο με το νόημα του τροπαρίου, όπως θα δούμε παρακάτω. Άλλωστε στην "υπερ βασιλέων προσευχή" στην αρχή του όρθρου, που μετετράπη σήμερα σε άσχετη εισαγωγή στην ακολουθία, το " υπέρ των ευσεβών βασιλέων" αντικαταστάθηκε με το "υπέρ των ευσεβών ορθοδόξων" και είναι ορθόν , άσχετο αν ο καθένας απορεί γιατί διατηρείται ακόμη η μικρή ακολουθία και δεν ξεκινάμε τον όρθρο με τον εξάψαλμο(Με μια δεύτερη σκέψη, καλόν είναι να μείνει ως έχει, για να μας θυμίζει κάτι πού είχαμε, προς Θεού όχι την αναγκαιότητα του!).

Το "ευσεβέσι", όσο όμορφη και καλή είναι η ευσέβεια, δεν μου κάθεται καλά ούτως ή άλλως, γιατί μάλλον από ευσεβιστές, παρά από ευσεβείς έχει θεσμοθετηθεί και μάλιστα σε εποχή που δεν εγένετο διάκριση μεταξύ ευσέβειας και ευσεβισμού. Αλλά δεν είναι εκεί το θεμα. Το "Σώσον Κύριε τον λαόν σου" , είναι ένα νικητήριο τροπάριο και συνάμα ικετευτικό, του οποίου το νόημα είναι το εξής: Ο Κύριος με την δύναμη του Σταυρού ας δώσει νίκες στους βασιλείς κατάβαρβάρων ώστε να σωθεί το πολίτευμα( εκ του πολίτης) δηλαδή ο λαός. Οι ευσεβείς ποιόν πόλεμο να διεξάγουν εναντίον ποιών βαρβάρων α να σωθεί ποιός λαός; Το πολύ πολύ να σώσουν τις ψυχές τους. (πρβλ. Ιω. Δήμου, νίκας τοις βασιλεύσι ή νίκας τοις ευσεβέσι;). Εκτός αν πρόκειται βέβαια για "μισσιοναρίους" πού θέλουν να σώσουν τον λαό και ο νοών... νοείτω... Yπάρχει δηλ. εδώ το απόλυτο νοηματικό χάσμα!

Αν και η εποχή μας απέχει αιώνες από την βυζαντινή πραγματικότητα, για την οποία θα μπορούσε να φανταστεί κάποιος ότι αρμόζουν αποκλειστικά τα παραπάνω λόγια, το τροπάριο ως έχει και αυτούσιον αφορά όλες τις εποχές και όλα τα έθνη που φέρουν ορθοδοξία και όχι μόνο την ελληνορωμηοσύνη, καίτοι αποτελεί θησαυρό ελληνικό και ρωμαίικο.

Το πολίτευμα δηλ ο λαός της Ρωμανίας θεωρούσε εαυτό βασίλειον ιεράτευμα, έθνος άγιον, εκλεκτό λαό με την θρησκευτική έννοια, έννοια που επεκετείνοταν και στην εθνική και ιστορικοπολιτική του ταυτότητα και μοίρα. Ο βασιλεύς ήταν ο κεχρισμένος από τον Θεό, πού έμπαινε επικεφαλής στην πορεία του γένους μέσα στην ιστορία. Καλούνταν να παραμένει υπερμαχος του Γένους και της ορθοδοξίας κατά βαρβάρων λαών , αλλά και κατά βαρβάρων νοοτροπιών(με την αρχαιοελληνική σημασία). Ότι αλλοίωνε την ορθοδοξία ήταν κατά του Γένους και ότι προσέβαλε το Γένος ήταν κατά της ορθοδοξίας! Μιλάμε για τέτοια ταύτιση! ¨Αλλωστε οι σφετεριστές ή οι αιρετικοί αυτοκράτορες(πχ εν εικονομαχία) δεν ονομάζοταν αργότερα δεσπότες, βασιλείς των Ρωμαίων αλλά τυρρανήσαντες. Αυτό προφαίνεται κυρίως σε εκκλησιαστικές πηγές, όπως τα συναξάρια.

Ο δεσπότης και βασιλιάς λοιπόν ηταν η κεφαλή στο βασίλειο ιεράτευμα. Κλήρος και λαος δηλ το σώμα , ήταν επίσης βασιλείς και ιερείς, μέλη ενός ιερού σώματος, σώματος Χριστού, πού ουδείς εχθρός , βάρβαρος ή αιρετικος ή ετεροπολιτισμικός δεν είχε το δικαίωμα να προσβάλει την εθνική του υπόσταση και πορεία.

Όταν κατέρρευσε η Ρωμανία σαν βασίλειο και αυτοκρατορία, η συνείδηση αυτή επικράτησε στον ελληνικό λαό και μεχρι την επανάσταση και μετά απ'αυτήν. Ασχέτως αν διάφοροι γασμούλοι και φράγκοι θέλουν να μας πείσουν πώς είμαστε μέλη μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής οικογένειας ή είμαστε Έλληνες κοραϊστί και όχι ρωμανιστί. Παράλληλα η ιερότητα και η εκλεκτότητα του βασιλείου ιερατεύματος δεν έπαψε να αφορά υπερεθνικά και αδιακρίτως και τους εν πάση τη υφηλίω ορθοδόξους αδελφούς μας,ρωμηούς και μη γιατί αν μη τί άλλο με το βάπτισμα καθίστανται αυτομάτως ιερείς και βασιλείς, χωρίς φυλετικές διακρίσεις και έξω από εθνικιστικές αγκυλώσεις και εθνοφυλετικές διαφορές. Η ορθοδοξία δεν κοιτά DNA, καταγωγές κτλ , όπως παλιότερα και η ρωμανία(αλλά αυτό το ξεχνάμε).

Το τροπάρι λοιπόν σ'αυτό το βασίλειο ιεράτευμα αναφέρεται , σ'αυτή την πάλη του ορθοδόξου σώματος να μείνει ζωντανό μέσα σ'εναν κόσμο πειρασμών, ευνουχισμών και προκλήσεων. Δεν έχει σημασία αν λείπει αυτό που στο "Βυζάντιο" καλούσαν κεφαλη δηλ ο δεσπότης και βασιλέας, γιατί αυτός αποτελούσε μόνο σύμβολο και όχι ουσία(αφήστε δε πού τα περί συναλληλίας είναι μύθευμα, γιατί η εκκλησία διώκοταν συνολικά 600-700 χρόνια από τα 1000 του βυζαντίου,τουλάχιστον οι ακριβώς ορθόδοξοι). Η ορθοδοξία υφίσταται, η βασιλεία των ορθοδόξων και τα "βάρβαρα έθνη" παλεύουν αιώνια. Η ορθόδοξη συνείδηση και η ελληνορωμαίικη ταυτότητα παλεύουν και μάχονται τον βαρβαρισμό μυρίων και μυριοπρόσωπων εχθρών , όμως η μεγαλύτερη μάχη δίνεται εντός μας. Η αλλοτρίωση και οι δυνάμεις του άρχοντος του αιώνος τούτου παλεύουν να εκθρονίσουν τον Βασιλιά από μέσα μας, να μας αφαιρέσουν την λαμπρότητα της βασιλικής στολής του βαπτίσματος, της πορφύρας και διάκρισης του χριστιανορθοδόξου.

Το ικετήριο νικητικό τροπαρι ως έχει είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ... Εν τω μεταξύ όποιος χρησιμοποιεί το τροπάριο για να πολιτικολογήσει θετικά ή αρνητικά περί της κοσμικής και πάλαι εν Ελλάδι βασιλείας, απλά είναι σε λάθος δρόμο...