Κυριακή της Απόκρεω : Κριτήριο η αγάπη

Εν η μνείαν ποιούμεθα της δευτέρας και αδεκάστου παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού

Με τις δύο παραβολές του Τελώνου και του Ασώτου διά των οποίων εισοδεύσαμε στο Τριώδιο, αγαπητοί μου αδελφοί, αναδείχθηκε η σημασία και το μέγεθος της μετάνοιας και της ταπείνωσης εκ μέρους μας αλλά και κάτι θαυμαστό και μεγάλο: η απεριόριστη ευσπλαχνία και αγάπη του Θεού για τον κάθε άνθρωπο. Επειδή όμως, σύμφωνα με το υπόμνημα του Τριωδίου, πολλοί χριστιανοί επαναπαύονται στο απεριόριστο έλεος και στην ανοχή του Πατέρα, έρχεται η εκκλησία να μας υπενθυμίσει με την σημερινή Κυριακή της Κρίσεως πώς ο Θεός δεν είναι μόνο Αγάπη αλλά και δικαιοσύνη. Ωστόσο και αυτή η δικαιοσύνη του Θεού δεν έχει στην ορθόδοξη πίστη μας νομικό,νομικιστικό χαρακτήρα όπως στις θρησκείες του κόσμου και ιδιαίτερα σε ιουδαϊσμό και καθολικισμό αλλά και πάλι εξαρτάται από την έννοια και την αξία της Αγάπης, της αγάπης μας προς τον Θεό και της αγάπης μας προς τον πλησίον, που είναι το δίπολο της ορθόδοξης ηθικής και πίστης, απ'όπου "κρέμανται οι νόμοι και οι προφήτες".


Τρεις είναι οι κρίσεις , αγαπητοί μου Χριστιανοί, που θα περάσουν "ζώντες και νεκροί" κατά την διδασκαλία της Μητέρας μας Εκκλησίας. Η πρώτη λέγεται "μερική κρίση" και αφορά την ψυχή μετά την έξοδο της από το σώμα, όπου οδηγείται μπροστά στον Κύριο της και κατά τα έργα της προγεύεται την κατάσταση του παραδείσού ή της κόλασης μέχρι την συντέλεια. Δεύτερη και μεγάλη κρίση είναι η "τελική κρίση" όταν με τον δέυτερο και ένδοξο ερχομό του Κυρίου Ιησού θα κριθούν ζώντες και νεκροί και θα απολαύσει ο καθένας κατά τα έργα του και κατά την διάθεση Του απέναντι στον Θεό και άλλοι θα πορευτούν στην αιώνια ζωή, άλλη στον αιώνιο έλεγχο. Και τέλος τρίτη κρίση είναι η κρίση των δικαίων, των ελαχίστων,των αγίων, των μαρτύρων ενάντια στους διώκτες , τους υβριστές και τους αδικητές τους. Αυτό μας το προδήλωσε ο ίδιος ο Χριστός όταν αποκάλυψε στους μαθητές Του,πως θα καθίσουν σε θρόνους για να κρίνουν τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ. Φυσικά, ο Κριτής είναι ένας και είναι ο Χριστός, αλλά όπως μας λένε οι πατέρες η κρίση των διωκτών και των αμαρτωλών από τους μάρτυρες, συνίσταται στο ότι οι πρώτοι θα δουν την δόξα των δευτέρων και η θλίψη και η έκπληξη τους θα είναι μεγάλη, η συνείδηση τους θα τους ελέγχει, ενώ το φως της θεότητας που θα περιβάλει τους αγίους θα απομακρύνει τους αδίκους γιατί είναι ξένο και αφόρητο για τις πωρωμένες τους ψυχές. Νομίζω πως η σημερινή παραβολή πλησιάζει πιο πολύ στο είδος αυτής της Κρίσης γιατί αφορά στην κατάταξη των ανθρώπων, αναλογικά με την στάση τους απέναντι στους αγίους και στους ελάχιστους αδελφούς του Χριστού.

Κριτήριο των πάντων η Αγάπη,η έμπρακτη αγάπη. Ο Κριτής Χριστός στη σημερινή παραβολή παρουσιάζεται ως ένας βασιλέας και ποιμένας, που θα έλθη με δόξα και συνοδεία αγγέλων για να καθίσει σε Θρόνο. Ο Θρόνος του συμβολίζει και την εξουσία Του ως Κριτή,αφού είναι ο Θεός, αλλά και τη νίκη του πάνω στο θάνατο. Έτσι δικαιωματικά του ανήκει η κρίση ζωντανών και κεκοιμημένων. Οι άνθρωποι χωρίζονται μπροστά του σε δύο κατηγορίες: αμνούς και ερίφια, όπως ακριβώς ο βοσκός χωρίζει τα δύο είδη σε διαφορετικά κοπάδια. Και αυτό όχι γιατί ο Θεός κάνει διακρίσεις, αλλά γιατί κατά τον πατερικό λόγο πάλι, οι άνθρωποι θα διακριθούν έτσι όπως ακριβώς στάθηκαν από την ζωή τους ακόμα απέναντι στον Θεό. Ο Κριτής δεν θα μνημονέψει τις αμαρτίες ή τα σφάλματα των αμαρτωλών, αυτά από μόνα τους θα τους φέρουν έλεγχο βαρύ γιατί πλέον θα εννοήσουν τη μεγάλη τους δυστυχία. Αλλά θα αναφερθεί στο τί δεν έκαναν προς τους φτωχούς, τους πεινασμένους, τους διψασμένους, τους ξένους, τους φυλακισμένους με λίγα λόγια αυτούς που ταυτίζει με τον Εαυτό του, στους απλούς και καταφρονημένους αυτού του κόσμου. Αναλογικά , δεν θα αναφερθεί στις αρετές και στα κατορθώματα των δικαίων αυτές που θα τους κοσμούν και θα τους λαμπρύνουν ως αγίους . Δεν θα μιλήσει για προσευχές,νηστείες, κόπους,αγρυπνίες και αυτό γιατί όχι πως δεν είναι απαραίτητα όλα αυτά αλλά αφορούν στην τελειότητα που όφειλαν να επιδιώξουν ως παιδιά του Θεού,"ότι δούλοι ταπεινοί ήταν και έκαναν το χρέος τους" . Θα μιλήσει όμως για τις ελεημοσύνες που έκαναν σε φτωχούς,πεινασμένους,διψασμένους,γυμνούς,φυλακισμένους γιατί όσα έκαναν για αυτούς είναι ακριβώς σαν να το έκαναν για Αυτόν τον ίδιο!

Με αυτούς ταυτίζεται ο Κριτής,με αυτούς ακριβώς που ο κόσμος περιφρονεί ως ασήμαντους.Με αυτούς που προσπερνάμε ίσως πολλές φορές οι ίδιοι για να πάμε στον ναό και να προσευχηθούμε.Ή ίσως αυτούς που μας φαίνονται φορτικοί με τις απαιτήσεις τους.
Με αυτούς που πεινάνε και πένονται και εμείς τους εξουθενώνουμε γιατί το "κακό τους κεφάλι" ή η αργία τους τους οδήγησαν σε τέτοια κατάσταση. Με αυτούς που βαρύνονται με βαριά εγκλήματα στις φυλακές παραθεωρώντας πως εμείς οι ίδιοι έιμαστε ανα πάσα στιγμή ευάλωτοι στο να γίνουμε υποχείρια του εχθρού. Με φονιάδες ανθρώπων ενώ εμείς γινόμαστε άθελα μας φονιάδες της ψυχής μας. Με ληστές που σιχαινόμαστε ενώ εμείς αφήσαμε τον ληστή διάβολο να κλέψει την χαρά και την χάρη από την ψυχή μας γενόμενοι με την αδιαφορία μας συνεργοί του. Με πόρνες ακόμα ταυτίζεται ενώ η ζωή μας είναι πολλές φορές υποδουλωμένη και απεμπολημένη στον συμβιβασμό της αμαρτίας με πολύ φτηνά και πρόσκαιρα ανταλλάγματα.
Με γυμνούς που κάνουμε πως δεν υπάρχουν, ενώ η ψυχή μας στέκεται απογυμνωμένη από τις αρετές του πνεύματος. Με ξένους θα ταυτιστεί , τους οποίους με καχυποψία αντιμετωπίζουμε, ενώ εμείς οι ίδιοι είμαστε ξένοι και παρεπίδημοι σ'αυτή τη γη.
Με αρρώστους ακόμα ταυτίζεται και πεφορτισμένους, ενώ εμείς πολλές φορές ξεχνάμε την δική μας φθαρτότητα και πως αύριο ίσως είμαστε στην οδυνηρή τους θέση. Με όλα αυτά ο Χριστός δεν μας φορτώνει την κακοτυχία και την δυστυχία του κόσμου αλλά ξεκάθαρα μας λέει πως άμα θέλουμε να τον συναντήσουμε και να τον βρούμε φτάνει να στραφούμε προς τον αδελφό μας που πάσχει και θα τον δούμε.
Γιατί κατά το γεροντικό εκείνο: "είδες τον αδελφό σου;είδες τον θεό σου".

Θα κλείσουμε με μία παραβολική ιστορία , όχι από τη δική μας παράδοση αλλά από έναν διανοητή, τον Ρ. Φολλερώ. Και αυτό γιατί ίσως πολλοί από μας ακόμα πιστεύουν πώς μόνο η καθαρότητα του βίου και η εντιμότητα της ηθικής είναι αρκετή για να τους σώσουν: " Ένας άνθρωπος στέκεται εμπρός στο κριτήριο του Θεού. Κοίτα Θεέ μου, λέει, τα χέρια μου είναι καθαρά. Ασφαλώς, του απαντά ο καλός Θεός, αλλά δυστυχώς είναι ά δ ε ι α " .

Αδελφοί μου καλό πνευματικό αγώνα εύχομαι με έργα αληθινης αγάπης.