Μνήμη θανάτου (β)

Ο Άγιος Ιωάννης o Ελεήμων, πατριάρχης Αλεξανδρείας (610-619), γιά νά χαράξει βαθιά μέσα στό νού του τή μνήμη τού θανάτου καί νά τήν έχει πάντα ζωηρή μπροστά στά μάτια του, πρόσταξε νά φτιάξουν τόν τάφο του, αλλά νά μήν τόν τελειώσουν. Ύστερα είπε στόν κατασκευαστή νά έρχεται σέ κάθε επίσημη γιορτή, τότε πού φορούσε τή λαμπρή αρχιερατική του στολή, καί νά τού λέει δυνατά μπροστά σέ όλους: «Δέσποτα τό μνήμα σου είναι ατέλειωτο μέχρι σήμερα. Δώσε μου τήν άδεια νά τό τελειώσω, γιατί δέν ξέρεις πότε θά σέ επισκεφθεί o θάνατος». Αυτό τό έκανε o Άγιος, γιά νά μήν ξεγελαστεί από τήν πρόσκαιρη τιμή, καί νά θυμάται πάντοτε τό θάνατο.

Η αληθινή φιλοσοφία είναι η μελέτη τού θανάτου, σύμφωνα μέ τόν Μέγα Βασίλειο. Μ' αυτή τή μελέτη άς φιλοσοφήσομε καί εμείς άν θέλομε νά βρισκόμαστε μέσα στήν πραγματικότητα. Θά 'ρθεί ώρα, καί δέν ξέρομε πότε, πού θά σβήσει η ζωή μας καί μαζί μ' αυτήν όλα τά όνειρα, όλες οι αυταπάτες. Η γή θά καταπιεί αμείλικτα τό σώμα μας πού θά γίνει τροφή τών σκουληκιών. Άχρηστες θά αποδειχθούν η γνώση καί η σοφία μας. Οι κληρονόμοι θά αρπάξουν τήν περιουσία μας, πού μέ τόσους μάταιους μόχθους φτιάξαμε. Καί οι δαίμονες, θά παραλάβουν τήν ψυχή μας, πού γιά όλα αγωνίστηκε όσο ήταν σ' αυτόν τόν κόσμο, εκτός από τό σπουδαιότερο: τή σωτηρία της.

Όταν o κοσμοκράτορας Μέγας Αλέξανδρος (356-323 π.Χ.) βρισκόταν στήν κλίνη τού θανάτου είχαν συναχθεί oλόγυρά του στρατηγοί, φίλοι καί φιλόσοφοι. Ένας απ' αυτούς κούνησε μέ θλίψη τό κεφάλι του καί είπε θυμόσοφα: «Χθές δέν χωρούσε τόν Αλέξανδρο τό πλάτος τού κόσμου όλου, καί σήμερα θά τόν χωρέσουν τρείς πήχες γής». Κάποιος άλλος πρόσθεσε «Χθές η ζωή καί o θάνατος χιλιάδων ανθρώπων κρέμονταν απ' αυτόν, καί σήμερα είναι ανίκανος ν' αποτρέψει τόν δικό του θάνατο». Ένας τρίτος παρατήρησε: «Χθές πατούσε τή γή μέ δόξα ασύγκριτη, καί σήμερα η γή θά τόν σκεπάσει άδοξα». Καί ένας τελευταίος, βλέποντας τόν χρυσοστόλιστο τάφο του, είπε: «Χθές έκλεινε εκείνος χρυσάφι στά σεντούκια του καί σήμερα θά κλειστεί o διος άψυχος μέσα σέ χρυσάφι».

(Περιοδικό Όσιος Νίκων)