Ο ερχόμενος

Στις 15 Νοεμβρίου στην Ορθόδοξη Εκκλησία αρχίζει η Σαρακοστή των Χριστουγέννων. Η κεντρική της έννοια είναι η Έλευση του Κυρίου Ιησού. Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε: «Μήπως ο όρος έλευση δεν είναι παρά ένα απλό σύμβολο, αφού τελικά ο Χριστός, όχι μόνον έρχεται μέσα μας κάθε στιγμή, αλλά και κατοικεί εντός μας;» Ωστόσο, το γεγονός της διαρκούς παρουσίας Του μπαίνει κατά την περίοδο αυτή σε μια ιδιαίτερη φάση· αποκτά χαρακτήρα εντατικό. Μας προσφέρεται η ξεχωριστή χάρη της Γέννησής Του. Ήταν πάντοτε παρών δίπλα μας, αλλά η περίοδος αυτή μας επιτρέπει να συνειδητοποιήσουμε πιο ζωηρά και για μια ακόμη φορά αυτή την παρουσία. Ο Ιησούς ήταν κοντά μας και μέσα μας. Τούτη την περίοδο όμως Τον βλέπουμε ως τον «Ερχόμενο», Αυτόν που θέλει να μείνει μαζί μας, και να μας οδηγήσει σε ακόμη στενότερη σχέση μαζί Του.

Η προσευχή μας κατά τη διάρκεια αυτής της Τεσσαρακοστής θα μπορούσε να συνοψισθεί σε μια μόνο λέξη: «Έρχου!» Είναι το «Ἔρχου, Κύριε Ἰησοῦ!» με το οποίο τελειώνει η Αποκάλυψη. Αν προφέρουμε αυτό το κάλεσμα με ειλικρίνεια και ζήλο, τότε γίνεται αληθινή ασκητική προσπάθεια. Πραγματικά, η ελπίδα και η προσμονή του Κυρίου αυξάνουν μέσα στην καρδιά μας. Κάθε μέρα της Τεσσαρακοστής, αυτό το «Ερχου!» μας γεμίζει όλο και περισσότερο, προφέρεται με μεγαλύτερη ένταση, και διώχνει μακριά τους λογισμούς, τις νοερές εικόνες, τα πάθη που είναι ασύμβατα με την έλευση του Χριστού. Αυτό το «Έρχου!» μας καθαρίζει και μας φλογίζει, θα μπορούσε να δώσει το δικό του ιδιαίτερο χρώμα στην προσευχή μας. Μακάρι να μπορέσουμε, κάθε μέρα της Τεσσαρακοστής αυτής, να προφέρουμε το κάλεσμα μας προς τον Κύριο με τρόπο όλο και λιγότερο ατελή!

Το έχουμε ήδη πει. Ο όρος «έλευση» σηματοδοτεί εδώ εντατικότερη προσπάθεια να οικειοποιηθούμε την αιώνια παρουσία Του. Η προσευχή μας «Έρχου!» θα μπορούσε να μεταφραστεί ως εξής: «Θα ήθελα να Σε νιώθω μέσα μου! Θα ήθελα όλος ο κόσμος να νιώθει την παρουσία Σου!».

Αυτός που έρχεται, ή καλύτερα Αυτός του Οποίου την παρουσία επιθυμούμε να γευόμαστε πιο συνειδητά, μπορεί να παίρνει ποικίλες όψεις. Η Δύση φαίνεται ότι προτιμά να περιμένει μάλλον τον Βασιλιά, τον Μεσσία, τον Κυρίαρχο και ταυτόχρονα τον Ελευθερωτή. Έχουμε εδώ τη γόνιμη ιδέα της προσμονής του Μεσσία, η οποία ξεκινά από την Εβραϊκή Συναγωγή. Στην περίπτωση αυτή, για να προετοιμαστούμε να υποδεχθούμε τον Ιησού ως Βασιλέα και Λυτρωτή, χρειάζεται να διατηρούμε μέσα μας την εσωτερική στάση της υπακοής: δεν θέλω πια να έχω δικό μου θέλημα, θέλω να είμαι στις προσταγές Σου· «Έρχου!», λοιπόν Εσύ που είσαι πιο δυνατός από μένα και εγώ Σε αναγνωρίζω ως Κύριο μου! Η Ορθοδοξία είδε στην Τεσσαρακοστή προ των Χριστουγέννων περισσότερο την προσμονή του φωτός που θα ανατείλει. Η Γέννηση του Χριστού συμπίπτει με τη νίκη του φωτός επί του σκότους, όπως αυτό παρατηρείται στη φύση: από τα Χριστούγεννα και μετά, οι μέρες σιγά-σιγά μεγαλώνουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τα δικά μας εσωτερικά σκοτάδια· θα διαλυθούν με την έλευση Εκείνου που είναι το Φως του κόσμου. Η προσμονή των Ορθοδόξων τείνει κυρίως προς τα Θεοφάνεια, την εορτή «των Φώτων», ενώ η προσμονή των υπολοίπων Ομολογιών τείνει προς τη Γέννηση, γιορτή της ενανθρώπησης και σάρκωσης του Κυρίου. Για να προετοιμάσουμε τη νίκη του φωτός, οφείλουμε, κατά την προπαρασκευαστική αυτή περίοδο, να ανοιχτούμε όσο περισσότερο γίνεται σ’ αυτό το φως «ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον». Να εξετάσουμε τον εαυτό μας υπό το φέγγος αυτού του εσωτερικού φωτός και να του επιτρέψουμε να καθοδηγεί τις καθημερινές μας πράξεις. Να ζήσουμε μέσα σε μια ατμόσφαιρα υπακοής, αληθείας και ειλικρίνειας.

Η Τεσσαρακοστή των Χριστουγέννων έχει μεγάλη εσχατολογική σημασία. Μας θυμίζει τη Δευτέρα Παρουσία στο τέλος των αιώνων και τον προσωρινό χαρακτήρα των πραγμάτων αυτού του κόσμου. Η εσχατολογία όμως δεν είναι γόνιμη παρά μόνον όταν εσωτερικεύεται και εφαρμόζεται στην προσωπική μας ζωή. Η δόξα της Δευτέρας Αυτού Παρουσίας πρέπει πρώτα να προτυπωθεί δια της ελεύσεως του Θεού μέσα στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και δια της ανατολής της ημέρας εκείνης που θα φωτίσει τη δική μας σκοτεινή νύχτα.

Ενός μοναχού της Ανατολής (Lev Gillet), Εγεννήθη ο Χριστός, Εκδ. Ακρίτας, 2009

Κυριακή ΙΓ΄Λουκά: Αρνητικές και θετικές εντολές(άγιος Λουκάς Κριμαίας)

Ακούσατε σήμερα το ευαγγελικό ανάγνωσμα περί του πλούσιου νεανίσκου, ο οποίος δεν ήθελε να μοιράσει την περιουσία του για να γίνει κληρονόμος της Βασιλείας των Ουρανών. Τότε ο Κύριος είπε στους μαθητές του ότι είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από βελονότρυπα παρά να μπει πλούσιος στην Βασιλεία των Ουρανών.

Όταν  ο νέος είπε στον Κύριον την επιθυμία του να Τον ακολουθήσει, ο Κύριος τον ρώτησε: «Γνωρίζεις τις εντολές;» «Ναι, -απάντησε εκείνος-, βεβαίως, γνωρίζω όλες τις εντολές και από μικρός τις τηρώ». Αλλά ο Κύριος έδειξε, και σ’ αυτόν και σ’ όλους τους άλλους ότι δεν είναι αρκετό να τηρεί κανείς μόνο τις εντολές του παλαιού νόμου, δηλαδή εκείνες τις δέκα εντολές που και εσείς τις γνωρίζετε.

Γιατί δεν είναι αρκετό; Οι Εβραίοι ήταν σίγουροι ότι οι εντολές είναι το παν΄ όποιος τηρεί τις εντολές είναι καθαρός και άγιος και θα γίνει κληρονόμος της Βασιλείας του Θεού. Ο Κύριος όμως είπε ότι τα πράγματα καθόλου δεν είναι έτσι.

Τί ζητάνε από τους ανθρώπους οι εντολές του παλαιού νόμου; Η πρώτη εντολή διδάσκει να προσκυνούν οι άνθρωποι τον ένα και μοναδικό Θεό, μόνο Αυτόν να τιμούν και να μην έχουν άλλους θεούς ε­κτός απ’ Αυτόν. Η δεύτερη εντολή απαγορεύει να προσκυνάνε οι άνθρωποι τα είδωλα. Αυτό τί σημαίνει; Ότι όλοι όσοι δεν προσκυνούν τα είδωλα αυτόματα γίνονται καθαροί και άγιοι; Εμείς όλοι προσκυνάμε έναν Θεό. Όλοι είμαστε άγιοι;

Ο νόμος υπαγορεύει να σεβόμαστε τον πατέρα και την μητέρα μας. Μήπως αυτό σημαίνει ότι είμαστε άγιοι επειδή σεβόμαστε τους γονείς μας και δεν τους πετάμε στο δρόμο όταν γερνάνε; Μήπως αυτό και μόνο μας κάνει δίκαιους ενώπιον του Θεού;

Οι εντολές λένε να μην μοιχεύουμε, να μην φονεύουμε, να μην κλέβουμε, να μην ζηλεύουμε τον πλησίον μας, να μην επιθυμούμε τίποτα απ’ τα δικά του και να μην επιθυμούμε τη γυναίκα του. Και αυτό τί σημαίνει; Αν δεν είμαστε δολοφόνοι, δεν είμαστε κλέφτες, ούτε πόρνοι, ούτε ψευδομάρτυρες, αν από ζήλεια δεν αρπάζουμε την περιουσία των συνανθρώπων μας, αυτό σημαίνει ότι είμαστε καθαροί και άγιοι ενώπιον του Θεού;

Όλες οι εντολές του παλαιού νόμου είναι αρνητικές και λένε να μην είμαστε αυτοί και αυτοί. Δεν λένε όμως πώς πρέπει να είμαστε. Απαγορεύουν μόνο να κάνουμε τις πιο χονδρές, τις πιο άσχημες αμαρτίες. Οι εντολές αυτές προορίζονταν για έναν λαό σκληρό, όπου οι άνθρωποι έκαναν τα πρώτα απλά βήματα στην διόρθωσή τους.

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είπε ότι δεν ήλθε να καταργήσει το νόμο αλλά να τον «πληρώσει». Η λέξη αυτή στη σλαβική γλώσσα έχει δύο σημασίες -«εκπληρώνω» και «συμπληρώνω».

Ο Κύριος μας έδωσε έναν καινούριο νόμο, ο οποίος είναι πιο τέλειος σε σύγκριση με τον παλαιό νόμο του Μωυσέως. Μας έδωσε τις εννέα σωτήριες εντολές των μακαρισμών. Μας λέει ότι καθαροί και άγιοι ενώπιον του Θεού δεν είναι αυτοί που δεν κλέβουν και δεν φονεύουν, δεν είναι αυτοί που τηρούν τις εντολές του νόμου του Σινά, αλλά αυτοί που είναι πνευματικά τέλειοι. Αυτοί που είναι γεμάτοι ταπείνωση, αυτοί που χύνουν δάκρυα για τις αμαρτίες τους και την αδικία που βλέπουν στον κόσμο. Αυτοί που με συντετριμμένη καρδιά βλέπουν τον Σταυρό του Χριστού. Αυτοί θα κληρονομήσουν την Βασιλεία των Ουρανών.

Μακαρίζει τους πράους, αυτούς που διψάνε και πεινάνε την αλήθεια, τους ελεήμονες και τους ειρηνοποιούς. Υπόσχεται την Βασιλεία του Θεού σ’ αυτούς που διώκονται για την αλήθεια, σ’ αυτούς που οι άλλοι τους χλευάζουν και λοιδορούν για το όνομα Του.

Αυτός, συνεπώς, είναι καθαρός και άγιος που είναι τέλειος πνευματικά. Και ο Κύριος από όλους μας ζητάει να είμαστε τέλειοι πνευματικά όπως είναι τέλειος ο Επουράνιος Πατέρας μας.

Ο Κύριος στην επί του όρους ομιλία Του μας έδωσε τέτοιες εντολές που κάνουν την καρδιά μας να τρέμει. Πως να μην φροντίζουμε για το αύριο, πως να συγχωρούμε τους εχθρούς μας και να τους αγαπάμε, πως να δώσουμε στον άλλον το τελευταίο μας πουκάμισο. Και όμως όλα αυτά πρέπει να τα κάνουμε για να γίνουμε τέλειοι.

Στον νεαρό που ήθελε να γίνει τέλειος και είχε ήδη εκπληρώσει όλο τον παλαιό νόμο ο Χριστός είπε: «Ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι» (Μτ. 19, 21). Και μόλις το άκουσε ο νεαρός εκείνος έφυγε λυπημένος γιατί είχε μεγάλο πλούτο και δεν μπόρεσε να κάνει αυτό που του ζητούσε ο Κύριος.

Γιατί ο Κύριος του ζήτησε να πουλήσει όλα όσα είχε και να δώσει στους φτωχούς; Γιατί το να έχει κανείς μεγάλο πλούτο είναι τελείως ασυμβίβαστο με το να ζει σύμφωνα με τις εντολές του Χριστού. Πώς μπορεί ένας άνθρωπος πράος και ταπεινός να χύνει συνέχεια δάκρυα βλέποντας να υποφέρουν οι αδελφοί του και να πολλαπλασιάζει ταυτόχρονα τον πλούτο του, να χτίζει καινούρια σπίτια, να αγοράζει καινούρια άλογα και ακριβά ρούχα;

Σίγουρα δεν μπορεί, γιατί αν είναι σπλαχνικός θα μοιράζει συνέχεια αυτά που έχει. Και τότε όταν μοιράσει όλα θα εκπληρώσει τον νόμο του Χριστού. Αν κρατάει για τον εαυτό του τον πλούτο του, αυτό σημαίνει ότι αγαπάει τον εαυτό του πιο πολύ από τον πλησίον του. Αλλά ο Κύριος είπε να αγαπάμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας. Και αν έτσι αγαπάμε τον πλησίον μας δεν θα δώσουμε στον ανήμπορο και τον πεινασμένο όλα όσα έχουμε; Θα μπορέσουμε τότε να ζούμε έτσι όπως ζουν οι πλούσιοι στην Αμερική;

Στις ανούσιες και τρελές διασκεδάσεις σπαταλάνε τα χρήματα που κερδίζουν γι’ αυτούς οι εργάτες με δικό τους ιδρώτα και αίμα…

Γι αυτό και λέει ο Κύριος Ιησούς Χριστός ότι, αν δεν θέλουμε να αφήσουμε τον πλούτο μας, δεν θα εισέλθουμε στη Βασιλεία του Θεού, διότι σ’ αυτή την περίπτωση παραμένουμε σκληρόκαρδοι και μισάνθρωποι εγωιστές. Αλλά μπορούν να έχουν τέτοιοι άνθρωποι θέση στη Βασιλεία του Θεού; Πιο εύκολα να περάσει καμήλα από βελονότρυπα, παρά να μπει πλούσιος στη Βασιλεία των Ουρανών. Ποιά σχέση όμως έχουν όλα αυτά με μας, τους ανθρώπους που δεν έχουν πλούτο; Έχουν άμεση σχέση. Σκεφθείτε τι είναι αυτό που βλάπτει την ψυχή εκείνων των ανθρώπων που έχουν πλούτο; Την βλάπτει το ότι τα γήινα αγαθά, τις διάφορες απολαύσεις, την πολυτέλεια αυτοί οι άνθρωποι βάζουν πάνω απ’ όλα. Τα θεωρούν πιο σημαντικά και από τα πνευματικά αγαθά, τα οποία αποκτούν οι άνθρωποι που μπορεί να μην έχουν υλικά αγαθά, έχουν όμως τον μεγάλο πλούτο τής αγάπης του Θεού και του πλησίον.

Αυτός που είναι προσκολλημένος στα γήινα, που ζητά απολαύσεις, αυτός πάσχει ακριβώς απ’ εκείνο το πάθος που δεν αφήνει τους πλούσιους να εισέλθουν στην Βασιλεία του Θεού.

Είναι λίγοι μεταξύ μας αυτοί που αν και δεν έχουν λεφτά και κάποιες φορές δεν έχουν και τα απαραίτητα, θέλουν όμως λεφτά, θέλουν απολαύσεις και διασκεδάσεις και δεν αμαρτάνουν, γιατί απλώς δεν έχουν την δυνατότητα να αμαρτήσουν. Και αν είχαν θα έκαναν και εκείνοι τις ίδιες αμαρτίες σαν εκείνον τον πλούσιο στην πόρτα του σπιτιού του οποίου καθόταν ο Λάζαρος έτοιμος να πεθάνει από φτώχεια και πείνα.

Αν εμείς, παρ’ όλο που δεν είμαστε πλούσιοι, ζητάμε τις απολαύσεις και τις χαρές της ζωής΄ αν ο σκοπός της ζωής μας είναι η ευημερία, αν όλες οι σκέψεις μας είναι πώς να περάσουμε καλύτερα σε αυτή την ζωή και μόνο αυτό επιδιώκουμε, τότε σίγουρα είμαστε μακριά απ’ αυτό που ζητάει ό Κύριος. Διότι άνθρωποι που επιζητάνε την καθαρότητα της καρδιάς, άνθρωποι ελεήμονες, αυτοί επιδιώκουν μόνο το να είναι κοντά στον Θεό, να έχουν κοινωνία μαζί του, ζητάνε την χάρη και την αγάπη Του, θέλουν να είναι αδέλφια τού Χριστού.

Πολλές φορές ο φτωχότερος άνθρωπος, που δεν έχει τίποτα πάνω στη γη, αλλά διακονεί τον Θεό, πολλές φορές αυτός ο άνθρωπος, είναι πιο πλούσιος ακόμα και από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Ο πλούτος του είναι η θεία χάρη, η καθαρότητα της καρδιάς, η αγάπη και η συμπάθεια για τους πεινασμένους και δυστυχισμένους αδελφούς του. Αλλά πρώτ’ απ’ όλα ο πλούτος τους είναι η θερμή αγάπη του Θεού, του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού.

Τώρα είναι εύκολο να καταλάβουμε την απάντηση που έδωσε o Χριστός στην γεμάτη απορία ερώτηση των μαθητών του: «Και τίς δύναται σωθήναι;» (Λκ. 18, 26). Η απάντησή του ήταν: «Τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστίν» (Λκ. 18, 27).

Για τον Θεό τα πάντα είναι δυνατά. Αυτός μπορεί να στερήσει των πνευματικών αγαθών τους σκληρόκαρδους και άσπλαχνους πλούσιους ανθρώπους. Και μπορεί να δώσει την μεγαλύτερη χαρά εν Κυρίω στους πιο φτωχούς και τους πιο περιφρονημένους ανθρώπους που πεθαίνουν της πείνας.

Στα Εισόδια της Θεοτόκου (π. Πλακίδας Deseille)

Η εορτή αυτή μας επιτρέπει να εισέλθουμε κι εμεις οι ίδιοι στο μυστήριο αυτό της Θεοτόκου, να μετάσχουμε σ’ αυτό και έτσι να προετοιμαστούμε μαζί της για τα Χριστούγεννα, για τη Γέννηση του Χριστού. Οφείλουμε να κάνουμε ακριβώς όπως κι αυτή, να εισέλθουμε στον ναό, μέσα σ’ αυτή την ιερή έρημο των Γραφών, μακριά από όλες τις μέριμνες και όλες τις έγνοιες τού κόσμου.

Ο καιρός τής προετοιμασίας

Η εορτή αυτή των Εισοδίων τής Θεοτόκου, που είναι τόσο κοντά στην αρχή τής Τεσσαρακοστής των Χριστουγέννων, αποτελεί μια θαυμάσια εισαγωγή στην περίοδο αυτή κατά την οποία προετοιμαζόμαστε να τιμήσουμε τη Γέννηση του Κυρίου και να τη γιορτάσουμε ως νέα ενσάρκωση του Χριστού στη φάτνη τής δικής μας καρδιάς. Διότι αυτή ακριβώς θα είναι η χάρις των Χριστουγέννων: να γεννιέται ο Χριστός πάντοτε όλο και περισσότερο μέσα μας, να μας μεταμορφώνει πάντοτε όλο και περισσότερο εν Αυτώ στα μύχια τής καρδιάς μας, έτσι ώστε αυτή παρουσία να ακτινοβολεί σε όλο μας το είναι και σε όλη μας τη ζωή.

Η Παρθένος Μαρία προετοιμάστηκε τόσο θαυμαστά από τον Θεό για τον ρόλο της ως Μητέρας τού Θεού. Παιδί ακόμη, εισέρχεται στον Ναό, αυτή που θα είναι η αληθινή Κιβωτός τής Διαθήκης, ο αληθής τόπος τής παρουσίας τού Θεού μεταξύ των ανθρώπων· εισέρχεται στον Ναό αυτόν που ήταν χειροποίητος, αλλά προεικόνιζε, ανήγγελλε ακριβώς την οριστική κατοικία τού Θεού μεταξύ τών ανθρώπων, αχειροποίητη αυτή, η οποία θα σηματοδοτούσε τον χρόνο τού Ευαγγελίου και τον χρόνο στον οποίο ζούμε.

Καμία, ίσως, ευαγγελική περικοπή δεν θα ταίριαζε καλύτερα στην εορτή αυτή από την περικοπή που διαβάζουμε κατά παράδοση σε όλες τις Θεομητορικές εορτές, αυτή περί της Μάρθας και της Μαρίας. Πρόκειται ασφαλώς για τη Μαρία, αδελφή τής Μάρθας και του Λαζάρου, αλλά με την επιλογή τού αναγνώσματος από μέρους τής Εκκλησίας, αισθανόμαστε έντονα τη διάκριση με την οποία αυτή περιβάλλει καθετί που αφορά στην Μητέρα τού Θεού. Δεν μιλά εδώ γι’ αυτήν παρά υπό το πέπλο κάποιας που της έμοιαζε, που έφερε το ίδιο όνομα, σαν μέσα από ένα πέπλο σιωπής. Επειδή αυτό ήταν το καλύτερο, το μόνο μέσο, για να αποκαλυφθεί κάτι το άρρητο.

Η Θεοτόκος έζησε πάντοτε μέσα στην αφάνεια. Μέσα στα Ευαγγέλια διατηρεί αυτή την αφανή θέση. Δεν μιλούν πολύ γι’ αυτήν. Μόνο μέσα από αυτή την εικόνα τής Μαρίας τής Βηθανίας που κάθεται στα πόδια τού Κυρίου, μεταφέρεται ο νους μας στην ουσία τού μυστηρίου τής Μητέρας τού Θεού: σ’ αυτήν την ακρόαση, ακρόαση που συναινεί στον λόγο διά του οποίου ο Χριστός σαρκώθηκε μέσα της. Με την απάντησή της στον λόγο τού Θεού μπόρεσε να εκπληρωθεί το ανήκουστο μυστήριο της Ενανθρωπήσεως, να γεννηθεί ο Λόγος ανάμεσά μας.

Ναι, και σε όλον αυτόν τον χρόνο τής προετοιμασίας, που μας θυμίζει η σημερινή εορτή, η Θεοτόκος καθόταν ήδη στα πόδια τού Κυρίου, με την έννοια ότι έπρεπε να μελετά, να αναλογίζεται, να εσωτερικεύει τις Γραφές διά των οποίων οικειοποιούνταν όλη την προσμονή τού λαού τού Ισραήλ, όλη την επιθυμία του για την έλευση του Μεσσία. Καλοδεχόταν αυτή την επιθυμία, τη ζούσε βαθιά με όλη εκείνη την πτωχεία που αποτελούσε έκφραση της ψυχής της, την πτωχεία τω πνεύματι που συνιστούσε η αφάνειά της, με όλη εκείνη την παραίτηση από κάθε αυτοεπιβεβαίωση, με την αποταγή εκείνη που της επέτρεπε να δέχεται τον λόγο και να συναινεί, και έτσι να προετοιμάζεται για την υπέρτατη συγκατάθεση που θα έδινε την ημέρα τού Ευαγγελισμού.

Ταυτόχρονα όμως η εορτή αυτή μας επιτρέπει να εισέλθουμε κι εμείς οι ίδιοι στο μυστήριο αυτό της Θεοτόκου, να μετάσχουμε σ’ αυτό, και έτσι να προετοιμαστούμε μαζί της για τα Χριστούγεννα, για τη Γέννηση του Χριστού. Οφείλουμε να κάνουμε ακριβώς όπως κι αυτή, να εισέλθουμε στον ναό, μέσα σ’ αυτή την ιερή έρημο των Γραφών, μακριά από όλες τις μέριμνες και όλες τις έγνοιες τού κόσμου.

Ασφαλώς, δεν γίνεται να μη σκεπτόμαστε τα γήινα· πρέπει να ασχοληθούμε και με αυτά σε κάποιο βαθμό, αναλόγως των καθηκόντων και των ρόλων που οφείλουμε να ασκούμε μέσα στην κοινότητά μας. Δεν πρέπει, όμως, η σκέψη μας να είναι ανήσυχη και ταραγμένη. Όλα αυτά, η μέριμνα, η ανησυχία, ο πανικός, είναι που εμποδίζουν την εσωτερική προσοχή η οποία μας προετοιμάζει για την έλευση του Χριστού. Οι ασχολίες μας δεν αποτελούν εμπόδιο, με την προϋπόθεση όμως ότι δεν μεταβάλλονται σε αγωνιώδεις μέριμνες.

Όλες τις σκέψεις μας, όλες τις εσωτερικές μας στάσεις πρέπει να τις ζωογονεί η πίστη και η εμπιστοσύνη στον Θεό· αυτή θα μας επιτρέψει και να ασχολούμαστε με τα καθήκοντα στα οποία πρέπει να αφιερώσουμε χρόνο, τα απαραίτητα έργα μας, και ταυτόχρονα να τα επιτελούμε χωρίς ανησυχία, χωρίς ταραχή, χωρίς αυτό να μας αναστατώνει, χωρίς να γίνεται εμπόδιο στην εσωτερική αυτή προσοχή, η οποία είναι τόσο ουσιώδης, το ουσιώδες της μοναστικής μας ζωής.

Ναι, έτσι οφείλουμε να εισερχόμαστε στον ναό της καρδιάς μας, για να γίνεται αυτή όλο και περισσότερο ναός τού Κυρίου. Εισέρχομαι στον ναό τής καρδιάς δεν σημαίνει μόνο να αποφεύγω την εσωτερική ανησυχία, αλλά -και από αυτό πρέπει να αρχίσουμε- να αποφεύγω ότι είναι περιέργεια, ότι είναι περισπασμός, ότι χαρακτηρίζεται από απληστία να δω, να αγγίξω, να ακούσω και να γευθώ τα εξωτερικά πράγματα. Να τα αποφεύγω, για να μπορώ να είμαι προσεκτικός στην εσωτερική παρουσία τού Κυρίου, στην κίνηση αυτή της καρδιάς μου που με φέρνει προς Αυτόν ο Οποίος βρίσκεται στα βάθη της, επειδή το Άγιο Πνεύμα Τον έχει εγγράψει εκεί. Και ο Οποίος μας διαφεύγει, στον βαθμό που γινόμαστε υπερβολικά εξωστρεφείς.

Ναι, στη διάρκεια της προπαρασκευαστικής αυτής περιόδου για τα Χριστούγεννα, το σημαντικό δεν είναι η νηστεία· πρέπει ασφαλώς να συνδυάζεται, αλλά μόνο για να βοηθά να μετέχει και το σώμα μας, ολόκληρο το είναι μας, στην εσωτερική αυτή στάση, η οποία είναι και το ουσιώδες.

Ναι, αυτές τις ευλογημένες μέρες ας είμαστε προσεχτικοί στο να μπαίνουμε έτσι στον ναό αυτό της καρδιάς μας, στην ιερή αυτή έρημο, θα μπορούσα να πω, χωριζόμενοι από όλα όσα είναι του κόσμου, με την κακή έννοια της λέξης. Με τον τρόπο αυτό θα καθοδηγούμαστε πράγματι από το εσωτερικό φως τού Κυρίου προς συνάντησή Του, την οποία θα εορτάσουμε τα Χριστούγεννα. «Εν τω φωτί σου οψόμεθα φως» (Ψαλμ. λε’ [35] 10).

Αυτώ η δόξα, συν τω αϊδίω Αυτού Πατρί και τω Παναγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

(Από το βιβλίο «Είσοδος στο Μυστήριο των Μυστηρίων», Εκδόσεις Έαρ)

AΛΛΗ ΟΨΙΣ

«...όταν έβγαιναν απ΄την εκκλησία, φέρνοντας τον Θεό «υπό την στέγην της ψυχής των...»

π.Βίργκιλ Γκεοργκίου

«Από την εικοστή πέμπτη ώρα στην αιώνια ώρα»

…] Ήταν λοιπόν μια Κυριακή. Μετά την Θεία Λειτουργία. Παρατηρούσα τους χωρικούς που έβγαιναν από την εκκλησία. Ο πατέρας μου στεκόταν στα σκαλοπάτια και χαιρετούσε κάθε πιστό. Όλο το χωριό ήταν εκεί. Γιατί, την Κυριακή, κανείς ποτέ δεν λείπει απ΄την Θεία Λειτουργία. Ήταν ακόμη εκεί και οι ορεσίβιοι γέροντες με τις λευκές τους γενειάδες, ζωντανές μορφές των πατριαρχών της Βίβλου, οι γυναίκες, οι άνδρες και τα παιδιά. Όλοι με τα ρούχα της Κυριακής, με φορεσιές λινές ή μάλλινες πάντοτε όμως άσπρες σαν το γάλα και σαν το χιόνι.

Το λευκό είναι εθνικό χρώμα στην Petrodava(Μολδαβία). Για όλες τις ηλικίες και για τα δύο φύλα. Αλλά η καθαριότης του λευκού χρώματος των ρούχων ήταν ασήμαντο πράγμα μπροστά στην αγνότητα των βλεμμάτων και των μορφών. Όλοι οι πιστοί καθώς έβγαιναν απ΄την Θεία Λειτουργία έμοιαζαν μεταμορφωμένοι, απαλλαγμένοι από κάθε γήϊνη ασχολία, αγιασμένοι. Και κάτι πιο πολύ από αγιασμένοι: θεωμένοι… Ήξερα γιατί όλες οι μορφές ήταν ωραίες και γιατί όλα τα βλέμματα ήταν λαμπερά. Γιατί οι άσχημες γυναίκες ήταν όμορφες. Οι τραχείς ξυλοκόποι ακτινοβολούσαν στα μάγουλά τους και στα μέτωπά τους ένα φως που έμοιαζε με το φωτοστέφανο των αγίων. Τα παιδιά ήταν σαν άγγελοι. [Βγαίνοντας απ΄την Θεία Λειτουργία όλοι οι άνδρες και όλες οι γυναίκες του χωριού μας ήταν Θεοφόροι, φορείς δηλαδή του Θεού. Είχαν όλοι κοινωνήσει. Και μέσα στις αρτηρίες τους έτρεχε το αίμα του Θεού. Ήταν τέκνα του Θεού. Θεωμένοι. Βέβαια οι άνθρωποι αυτοί ήταν χωρικοί αγροίκοι, άθλιοι και πτωχοί.

Ήξεραν τι ήταν. Γι΄αυτό πριν κοινωνήσουν έλεγαν την ακόλουθη προσευχή:

«Κύριε, ο Θεός μου, οίδα, ότι ουκ ειμί άξιος, ουδέ ικανός, ίνα μου υπό την στέγην εισέλθης του οίκου της ψυχής…

Και ως κατεδέξω εν σπηλαίω και φάτνη αλόγων…και εν τη οικία Σίμωνος του λεπρού…ούτω κατάδεξαι εισελθείν εις τον οίκον της ταπεινής μου ψυχής, του λεπρού και αμαρτωλού».

Και ο Θεός, ύστερα από την Θεία Κοινωνία, είχε εισέλθη «υπό την στέγην» κάθε ψυχής, σ΄όλες τις ψυχές του χωριού μας. Και βγαίνοντας απ΄την εκκλησία έφεραν τον Θεό μέσα τους. Και βάδιζαν με προφύλαξη, όπως βαδίζουν όταν μεταφέρουν κάποιο πράγμα ανεκτίμητο. Και ήταν έτσι θεοφόροι, φορείς του Θεού. Όταν κανείς μια λάμπα ή ένα κερί, το πρόσωπό του φωτίζεται απ΄τη φλόγα. Όταν φέρη κανείς μέσα του τον Θεό, το Φως των φώτων, φωτίζεται εσωτερικά με τέτοιον τρόπο, ώστε όλη η σάρκα του και όλο το σώμα του μεταμορφώνονται, εξωραΐζονται.

Όλοι γνωρίζομε πως οι καλλιτέχνες επάνω στη σκηνή, καθώς ερμηνεύουν το ρόλο τους, μεταμορφώνονται κυριολεκτικά, όταν τους αγκαλιάζουν τα φώτα των προβολέων. Κάτω απ΄τον έντονο αυτό φωτισμό με δυσκολία θα αναγνώριζε κανείς το γυιό του ή την κόρη του. Τόσο πολύ αλλάζουν. Με την ίδια ακριβώς δυσκολία αναγνώριζα κι εγώ τους κατοίκους του χωριού μας, όταν έβγαιναν απ΄την εκκλησία, φέρνοντας τον Θεό «υπό την στέγην της ψυχής των».

Τόσο ήταν ωραίοι, λαμπροί, υπέροχοι… Ποτέ μου δεν είδα ούτε δέρμα, ούτε σάρκα πιο όμορφα, όσο στις μορφές των θεοφόρων, των ανθρώπων που φέρουν μέσα τους το εκθαμβωτικό φως του Θεού. Η σάρκα τους ήταν θεωμένη, χωρίς βάρος και όγκο, μεταμορφωμένη από το φως του Θείου Πνεύματος. […]

ΑΠΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ

Ο άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος

 

Ο άγιος Απόστολος Ματθαίος ονομαζόταν αρχικά Λευί ή Λευΐς (Μάρκ. 2, 14· Λουκ. 5, 27). Ήταν γιος του Αλφαίου και ασκούσε το επάγγελμα του τελώνη (φοροεισπράκτορα)· ήταν εγκατεστημένος στην Καπερναούμ η οποία φαίνεται να ήταν και η πατρίδα του. Μια ημέρα που καθόταν στο τελωνείο του, έτυχε να περνά από εκεί ο Χριστός με ένα πλήθος ανθρώπων πίσω Του, το οποίο ρουφούσε με δίψα τη διδασκαλία Του. Ο Κύριος έστρεψε το βλέμμα Του προς τον Ματθαίο και του είπε: «Ακολούθησέ Με!». Ο τελώνης σηκώθηκε τότε και, δίχως μια σκέψη αναβολής ή ένα βλέμμα σε ό,τι άφηνε πίσω του, Τον ακολούθησε. Πριν πορευθεί με τον Χριστό, έκανε στο σπίτι του ένα μεγάλο γεύμα στο οποίο έλαβαν μέρος ο Κύριος και οι μαθητές Του, καθώς και πολλοί τελώνες και άλλοι άνθρωποι. Στον σκανδαλισμό των υποκριτών και κακόγνωμων Φαρισαίων, ο Κύριος απάντησε: «Δεν έχουν ανάγκη από γιατρό οι υγιείς, αλλά οι άρρωστοι· δεν ήρθα να καλέσω σε μετάνοια τους δικαίους, αλλά τους αμαρτωλούς» (Μάρκ. 2, 17· Λουκ. 5, 27· Ματθ. 9, 13). Ο Ματθαίος ακολούθησε δίχως κανένα δισταγμό τον Χριστό σε όλη Του την πορεία στην Παλαιστίνη και ήταν μάρτυρας της διδασκαλίας Του και των θαυμάτων Του πριν τη Σταύρωσή Του και μετά την Ανάστασή Του. Αφού επληρώθη της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής μαζί με τους άλλους Αποστόλους, έφθασε να κηρύξει το ευαγγέλιο στους συμπατριώτες του Εβραίους. Για τον λόγο αυτό, λέγεται ότι οκτώ χρόνια μετά την Ανάληψη συνέταξε το πρώτο Ευαγγέλιο στην εβραϊκή (αραμαϊκή) γλώσσα, δηλαδή τη διήγηση των πράξεων και της διδασκαλίας του Σωτήρος, το οποίο το προόριζε για τους ομοπάτριούς του εβραίους ή για τους λαούς στους οποίους δεν είχε πρόσβαση διά της προφορικής διδασκαλίας. Το Ευαγγέλιο αυτό μεταφράστηκε στα ελληνικά λίγα χρόνια μετά, από τον άγιο Ιάκωβο, πρώτο επίσκοπο Ιεροσολύμων [23 Οκτ.], και αντιγράφηκε από τον άγιο Βαρθολομαίο [11 Ιουν.]. Δεν άργησε να αντικαταστήσει το πρωτότυπο εβραϊκό (αραμαϊκό), του οποίου δεν σώζεται αντίγραφο. Αν και αυτή είναι η κύρια εκδοχή της αγιολογικής παραδόσεως, ωστόσο, σύγχρονοι ερμηνευτές όπως και πολλοί Πατέρες της Εκκλησίας θεωρούν μάλλον προγενέστερο το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον. Σύμφωνα με την εκδοχή που μας δίνει ο άγιος Συμεών ο Μεταφραστής [9 Νοεμ.] και τα αρχαία Συναξάρια, στη συνέχεια, ο άγιος Ματθαίος ξεκίνησε να διαδώσει το μήνυμα της Σωτηρίας στη χώρα των Πάρθων και υπέστη πολλές δοκιμασίες εκ μέρους των ειδωλολατρών. Έφθασε τέλος στην Ιεράπολη, στις όχθες του Ευφράτη, και κατάφερε με τη δύναμη του κηρύγματός του να μεταστρέψει πλήθος ειδωλολατρών στην αλήθεια. Αναπαύθηκε εν ειρήνη Κυρίου σε προχωρημένη ηλικία.

Σύμφωνα όμως με άλλη παράδοση, την οποία αναφέρουν οι άγιοι Νικηφόρος Κάλλιστος Ξανθόπουλος [22 Νοεμ.] και Νικόδημος Αγιορείτης [14 Ιουλ.], αφού υπέστη πολλά εκ μέρους των Πάρθων και των Μήδων που αντιστάθηκαν σθεναρά στο θείο του κήρυγμα, ο άγιος Απόστολος Ματθαίος φέρεται ότι πήγε να ζήσει στις κακοτράχαλες ερημίες ενός βουνού, για να αφιερωθεί στην άσκηση και την προσευχή. Εκεί, λέγεται ότι του φανερώθηκε ο Κύριος με τη μορφή ενός παιδιού και του έδωσε ένα ραβδί με την εντολή να πάει να το φυτεύσει κοντά στην εκκλησία της πόλεως Μυρμήνης. Ο επίσκοπος της πόλεως, Πλάτων, υποδέχθηκε πανηγυρικά τον Ματθαίο με όλο τον κλήρο του. Μόλις ο Απόστολος του Χριστού φύτευσε το ραβδί, αυτό βλάστησε, έγινε δένδρο και έβγαλε καρπούς που ανάδιναν νόστιμο μέλι, σαν μια θεόσταλτη πρόγευση της άφθαρτης τρυφής του Παραδείσου. Μια πηγή ανάβλυσε, επίσης, στη ρίζα του δένδρου και όσοι πήγαιναν και λούζονταν εκεί, ελευθερώνονταν από τα πάθη τους και τα σκοτάδια της ειδωλολατρίας που τους κατέτρυχαν. Παρά τις πολλές ευεργεσίες που έκανε στους Πάρθους και μάλιστα στην ίδια τη βασιλική οικογένεια, ο άγιος Ματθαίος υποβλήθηκε από τον βασιλέα Φουλβιανό σε τρομερά βασανιστήρια και μαρτύρησε στο τέλος διά πυρός. Κατάφερε όμως τελικά να μεταστρέψει τον τύραννο στην Πίστη του Χριστού με τη μεσολάβηση των πολλών θαυμάτων  που έκαναν λίγο αργότερα τα τίμια λείψανά του. Τη στιγμή της βαπτίσεώς του, ο βασιλέας ζήτησε να λάβει το όνομα Ματθαίος. Γκρέμισε τα είδωλα σε όλη τη χώρα και οδήγησε ολόκληρο τον λαό του στην αγία Εκκλησία.

Όταν εκοιμήθη ο Πλάτων, ο βασιλέας άφησε τον θρόνο στον γιο του και έγινε επίσκοπος, σύμφωνα με τις θεοφώτιστες επιταγές που άφησε ο άγιος Απόστολος Ματθαίος. Μάλιστα, στα σλαβονικά Συναξάρια, αυτός ο πρώην βασιλεύς και μετέπειτα επίσκοπος Ματθαίος, μνημονεύεται σήμερα σαν άγιος που συνεορτάζει μαζί με τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Ματθαίο, τον φωτιστή της ψυχής και του λαού του.

Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου: «Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Τόμος 3ος (Νοέμβριος)

Καλό Σαραντάμερο

Σήμερα ξεκινά και πάλι η νηστεία των Χριστουγέννων. Όπως κάθε φορά τονίζουμε εδώ 'με το σώμα μας σωζόμαστε και με το σώμα μας καταδικαζόμαστε. Με το σώμα αγιάζουμε,με το σώμα αμαρτάνουμε'.

Η νηστεία από τις τροφές παραμένει πάντα πνευματική και πραγματική νηστεία και όχι τύπος και τυπολατρεία. Είναι ένα ισχυρό όπλο στην καθυπόταξη των παθών και ενισχύει την φιλοσοφία της στέρησης και της ταπείνωσης,της πείνας για κατι ανώτερο. Επίσης εξασφαλίζει περισσότερα υλικά αγαθά , τα οποία στερούμαστε για να τα μοιραστούμε με τους άλλους.Αυτά φρονούμε οι ορθόδοξοι. Η θεώρηση της σωτηρίας χωρίς την σωματική νηστεία και άσκηση συνιστά εικονομαχική και μονοφυσιτική πλάνη.

Τα έργα,η ελεημοσύνη,η πραότητα,η προσευχή,η συμφιλίωση,η αποχή από κάθε τί βλαβερό, η συγχώρεση,η εγκράτεια , η άσκηση στις αρετές δεν αποτελούν νηστεία από μόνα τους , όπως κακώς λέγεται, αλλά δίνουν την αληθή ο υ σ ί α στην σωματική νηστεία, η οποία δεν στέκεται χωρίς τα παραπάνω.

Ο άνθρωπος λοιπόν είναι ένας άρρηκτος ψυχοσωματικός δεσμός. Και αυτό το μυστηριο τιμάμε και πανηγυρίζουμε στην ορθόδοξη Εκκλησία.

Επίσης οι νηστείες αυτές δεν είναι έκτακτες, ατομικές ή κατ επιλογήν αλλά εκκλησιαστικές νηστείες. Αφορούν δηλαδή το Σώμα της Εκκλησιας. Είναι κοινή πορεία και προετοιμασία γιατί καταλήγουν σε κοινό εορτασμό και κοινή εορτή. Επίσης δηλώνεται με αυτό τον τρόπο ότι είμαστε όλοι Ένα και δεν πορεύεται ο καθένας όπως θέλει. Δεν θρησκευόμαστε δηλαδή,δεν κάνουμε επιλογές και ατομικά πνευματικά πειράματα αλλά είμαστε σε Εκκλησια. Σε κοινό δεσμό.Το να κάνω καλά έργα χωρίς να εγκρατεύομαι δεν μου προσφέρει κάτι, από την στιγμή μάλιστα που διαλέγω έναν 'ατομικό δρόμο νηστείας' και δηλώνω έτσι ότι υπηρετώ το δικό μου θέλημα.

Διάλογοι για ασθενείς,κοπιώντες κλπ είναι περιττοί μια και η εκκλησιαστική εμπειρία έχει προνοήσει από αιώνες για αυτές τις περιπτώσεις και οι απαντήσεις είναι αυτονόητες και γνωστές. Τα πολλά λόγια και οι επαναλήψεις ανοίγουν θέματα.

Καλή δύναμη!Συγχωρείστε και ο Θεός να μας συγχωρεί.

Άρχεται η νηστεία των Χριστουγέννων

Ή Εκκλησία πιστεύει σε μια θετική καί πνευματική κληρονομικότητα. Πόση πίστη, πόση καλωσύνη, πόσες γενιές ανθρώπων πού αγωνίστηκαν να ζήσουν την αγιότητα, δεν χρειάστηκαν πρίν το δένδρο της ιστορίας μπορέσει να βγάλει ένα τέτοιο υπέροχο καί εύωδιαστό λουλούδι -την Παρθένο Παναγία! Δυστυχώς όμως, ή κληρονομιά του κακου είναι πολύ πιο ορατή καί γνωστή σήμερα. Υπάρχει τόσο κακό γύρω μας, ώστε αυτή ή πίστη στον άνθρωπο, στην ελευθερία του, στη δυνατότητα του να παραδίδει στίς μελλοντικές γενιές μια φωτεινή κληρονομιά καλωσύνης έχει σχεδόν εξατμιστεί κι έχει αντικατασταθεί από τον κυνισμό καί την υποψία... Αυτός ό εχθρικός κυνισμός καί ή αποθαρρυντική υποψία είναι ακριβώς ό,τι μας κάνει ν' απομακρυνόμαστε από την Εκκλησία, τη στιγμή πού αυτή γιορτάζει.με τέτοια χαρά καί πίστη, [ένα κορίτσι]στο όποιο συγκεντρώνεται όλη ή καλωσύνη,ή πνευματική ομορφιά, ή αρμονία καί ή τελειότητα, πού είναι στοιχεία της γνήσιας ανθρώπινης φύσεως.

Μέσα άπ' αυτό το κορίτσι, ό Χριστός -το δώρο του Θεού, ή συνάντηση μαζί Του - έρχεται ν' αγκαλιάσει τον κόσμο. Εορτάζοντας , βρισκόμαστε ήδη στον δρόμο προς τη Βηθλεέμ, κινούμενοι προς το χαρμόσυνο μυστήριο της Παναγίας ως Θεοτόκου.

+π.αλξ.σμέμαν

Κυριακή Η΄Λουκά: Του ανθρώπου που έπεσε στα χέρια των ληστών

Ἀκούσαμε, ἀδελφοί μου, στό Εὐαγγέλιο τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστὸ νὰ μᾶς λέη: «Κατέβαινε κάποιος ἀπό τὴν Ἱερουσαλήμ στήν Ἱεριχὼ κι ἔπεσε στά χέρια ληστῶν. Τοῦ πῆραν τὰ ροῦχα,τὸν ἐχτυπη­σαν καὶ τὸν πα­ράτησαν μισοπεθα­μένο. Ἕνας ἱερεὺς κι ἔνας Λευΐτης περνώντας ἀπὸ κεῖ τὸν εἶδαν ἀλλὰ συνέχισαν τὸ δρόμο τους. Ἕνας Σαμαρείτης ὅμως ποὺ ἦθρε στὸ μέρος αὐτὸ τὸν εἶδε καὶ τὸν λυπήθηκε. Ἀνακάτεψε λοιπὸν κρασὶ καὶ λάδι κι ἔβαλε στὶς πληγὲς, τὶς ἔδεσε κι’ ἀφοῦ τὸν ἔβαλε πάνω στὸ ζῶο του, τὸν ἔφερε στὸ πανδοχεῖο. Ἔδωσε στὸν πανδοχέα δυὸ δηνάρια καὶ τοῦ εἶπε. Περιποιήσου τὸν ἄνθρω­πο κι ἄν ξοδέψης περισ­σότερα, στὴν ἐπιστροφή θὰ σοῦ τὰ δώ­σω ἐγώ». Ἄς δοῦμε λοι­πὸν τὸ νόημα τῆς παραβολῆς καὶ μὲ γνωστικὴ ψυχὴ κατανοῶντας το, ἄς γνωρίσωμε τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ.

Ἄνθρωπος εἶναι ὁ Ἀδάμ, Ἱερουσαλήμ ἡ πολιτεία τῶν οὐρανῶν καὶ ἡ σύνεση, Ἰεριχῶ ὁ κόσμος. Ὅσο λοιπόν ὁ Ἀδάμ, πρὶν ἀπὸ τὴν παρακοή, εἶχε φρόνημα τῶν οὐρανῶν καὶ ἀγγελικὴ ζωή, εἶχε ἀνεμπόδιστη εἴσοδο στὴν ἐπουράνια πόλη Ἱερουασαλήμ. Κατοικῶντας, ζῶντας μέσα στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ τίποτα δὲν τὸν νικοῦσε οὔτε τὸν τραυμάτιζε. Ὅταν ὅμως παράκουσε στὸ Θεὸ καὶ δὲν φύλαξε τὶς ἐντολὲς του, ἀλλὰ παρασύρθηκε ἀπὸ τό φίδι, τότε κατέβηκε στὴν Ἱερι­χὼ δηλαδή στὴ γῆ, κι’ ἀσχολή­θηκε μὲ τὰ ἔργα τῆς γῆς. Γιατὶ Ἱερουσαλήμ σημαίνει ἀνάβαση, ἐνῶ Ἱεριχὼ κατακλυσμός. Κα­τέ­βηκε λοιπόν ἀπό τὴν Ἰερου­σαλήμ στὴν Ἱεριχὼ, ἀπό τὴ ζωὴ δηλαδὴ τῶν οὐρανῶν στὴ ζωὴ ὅπου ἐπικρατεῖ ἡ ἀπάτη τοῦ διαβόλου. Ὅταν κάποιος τηρῆ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, τότε ζῆ στοὺς οὐρανοὺς, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος· Ἡ δική μας πολι­τεία εἶναι στὸν οὐρανό. Κατέ­βηκε ἀπὸ τή δόξα στὴν ἀδοξία, ἀπὸ τὸν παράδεισο τῆς ἀπο­λαύ­σεως στὴ γῆ μὲ τ’ ἀγκάθια, ἀπὸ τὴ ζωῆ στό θάνα­το. Ὅταν φᾶτ­ε, λέει, ἀπὸ τὸ δένδρο, θὰ σᾶς κυριαρχήση ὁ θάνατος, δη­λα­δὴ ἡ ἁμαρτία. Γιατὶ ἡ ἁμα­ρτία, ἡ παρακοῆ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι θάνατος ψυχῆς. Κατέβηκε ἀπὸ τὴ δικαιοσύνη τοῦ Παραδείσου, ἀπὸ τὴν ἁγιωσύνη τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἦρθε στὴν Ἱεριχὼ δηλαδὴ στὸ βάραθρο τῆς παρακοῆς, στὸ θάνατο τῆς ἁμαρτίας.

Καὶ πέφτει στὰ χέρια τῶν ληστῶν, παναπῆ τοῦ διαβόλου καὶ τῶν δυνάμεών του. Δρόμος, εἶναι ἡ ζωὴ αὐτὴ ὅπου βάδισε ὁ Ἀδάμ κι’ ἔπεσε στὰ χέρια τῶν ληστῶν καὶ τὸν ἀπογύμνωσαν. Καὶ ποιὰ στολὴ τοῦ ἔβγαλαν; Τὴ στολὴ τῆς ὑπακοῆς, τὴ φιλία μὲ τοὺς ἀγγέλους, τὴν ἀθάνατη δόξα, τὴ συναναστροφὴ μὲ τὸ Χριστὸ, τὴν παραδεισένια χαρά, τὴν οὐράνια ζωή. Αὐτὴ τὴ στολὴ τοῦ ἔβγαλαν. Καὶ τοῦ προξένησαν πληγές, δηλαδή ἁμαρτίες, πορνεῖες, μοιχεῖες, εἰδωλολατρεῖες, φαρμακώματα, δολοφο­νίες,φιλονικίες, θυμὸ κι ὅλη τὴν ὑπόλοιπη σειρὰ τῶν κακῶν. Αὐτὰ τὰ ἔργα πληγώνουν τὸν ἄνθρωπο, αὐτὰ προξενοῦν τὴ δυσωδία καὶ τὴ φθορά. Κι ὅτι εἶναι ἀκριβῶς αὐτό, κατανοῆστε το ἀπὸ τὸ Δαβίδ, πῶς ἀπεικονίζοντας στὸν ἑαυτό του τὶς πληγὲς τοῦ Ἀδάμ τὶς ἀποκαλεῖ μώλωπες καὶ λέει ὀρθά· Ἐβρώμησαν καὶ σάπισαν τὰ χτυπήματά του ἐξ αἰτίας τῆς ἀπιστίας μου. Κάθε ἁμαρτία προκαλεῖ μώλωπα καὶ τραῦμα. Λαβώθηκε λοιπὸν ἀπὸ τὴν παρακοή, χτυπήθηκε γιὰ τὶς ἀνομίες, ὅπως λέει ὁ προφήτης· Χτυπήθηκα σὰν τὸ χόρτο καὶ ἡ καρδιά μου ξηράθηκε, γιατὶ λησμόνησα νὰ φάω τὸ ψωμί μου· νὰ φυλάξω δηλαδὴ τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ.

Τὸν ἄφησαν, λέει, μισοπεθαμένο, ὄχι γιατὶ δἐν ἤθελαν νὰ τὸν σκοτώσουν, ἀλλὰ δὲν ἄφησε ὁ Θεός. Δὲ θέλω, λέγει, τὸ θάνατο τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ὅσο τὴ μετάνοιά του. Καὶ ποῦ τὸν ἀφήνουν; Στὸ δρόμο, δηλαδὴ στὴ ζωὴ αὐτή· δρόμος λέγεται τούτη ἡ ζωή, ἐπειδὴ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι πενροῦν ἀπ’αὐτή. Κι ὅταν ἔφτασε στὸ δρόμο ὁ ἱερεύς καὶ τὸν εἶδε, τὸν προσπέρασε. Ἱερέα ὀνομάζει τό μακάριο Μωϋσῆ καὶ Ἀαρών. Σ’ αὐτὸ μαρτυρεῖ κι ὁ Δαβὶδ λέγοντος ὅτι ὁ Μωϋσῆς κι ὁ Ἀαρὼν εἶναι ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς του κι ὁ Σαμουήλ ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ ἐπικαλοῦνται τ’ ὄνομά του. Εἶναι τοῦτος λοιπὸν ὁ ἀξιοθαύ­μαστος Μωϋσῆς ποὺ δοξάστηκε, ποὺ μὲ τὴ δεκαπλῆ μάστιγά του χτύπησε τοὺς Αἰγυπτίους· αὐτὸς ποὺ ἔσχισε καὶ ξέρανε τὴν Ἐρυθ­ρὰ καὶ πέρασε ἀπ’ αὐτή τὸ λαό, αὐτὸς ποὺ γλύκανε τὸ νερὸ στὸ Μαρρᾶ καὶ πίσω ἀπὸ τὸ σύννε­φο μίλησε μὲ τὸ Θεό· αὐτὸς ποὺ ἔκαμε πολλὰ ἀξιοθαύμαστα· αὐτὸς βαδίζοντας τὸ δρόμο τῆς ζωῆς καὶ ἀφοῦ εἶδε τὸν ἄνθρωπο πληγωμένο στὴ γῆ, τὸν προσπέρασε, χωρὶς νὰ τὸν σηκώση. Ὅμοια κι ὁ Λευΐτης, ἡ τάξη τῶν προφητῶν. Γιατὶ αὐτοί, ποὺ ἦρθαν ὕστερα ἀπὸ τὸ Μωϋσῆ, ἀφοῦ ἐβάδισαν τὸν ἴδιο δρόμο καὶ συνάντησαν πληγωμένο τὸν ἄνθρωπο, δὲν τὸν ἐσήκωσαν. Οὔτε ὁ Μωϋσῆς μὲ τὰ θαύματά του, οὔτε οἱ προφῆτες μὲ τὰ σημεῖα τους, κανένας δὲν τὸν ἐλύτρωσε ἀπὸ τὸ θάνατο, κανένας δὲν ἔκλεισε τὸ τραῦμα τῆς ἁμαρτίας. Γιατὶ οἱ ἴδιοι ἦσαν τῆς ἁμα­ρτίας δεσμῶτες. Μ’ ὅλο ποὺ μὲ τὴ σεμνὴ ζωή τους ἔγιναν φίλοι τοῦ Θεοῦ, ἐπειδὴ ἦσαν ὁμόσα­ρκοι μὲ τὸν Ἀδὰμ καὶ προέρχονταν ἀπὸ τὴν νεκρὴ ρίζα, δὲν μποροῦσαν, κλαδιὰ αὐτοὶ, νὰ ἀποσπάσουν τὴ ρίζα τῆς ἁμαρτίας.

Κάποιος ὅμως Σαμαρείτης μὲ ἔργα ὄχι τυχαῖα, προαίρεση σπλαχνική, φίλος τῶν ὁμοδούλων του, ὅταν ἤρθε στὸ μέρος αὐτὸ καὶ τὸν εἶδε πληγωμένο, τὸν λυπήθηκε, τοῦ ἔβαλε λάδι καὶ κρασὶ καὶ ἔδεσε τὶς πληγὲς τους, τὶς ἁμαρτίες του. Τό πρόσωπο καὶ τὴ μορφὴ τοῦ Σαμαρείτη παίρνει ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός. Ἀλλὰ θὰ πῆ κάποιος ἀπὸ τοὺς ἀκροατάς· Γιατί ἀποκαλεῖς τὸν Κύριο Σαμαρείτη; Ναί, Σαμαρείτη τόν λέγω ὄχι γιὰ τὴ φύση τῆς θεότητός του ἀλλὰ γιὰ τὸ σπλαχνικό τρόπο του. Ὁ Σαμαρείτης μὲ τὴν φύση τοῦ σώματός τους ἦταν ὅμοιος μὲ τοὺς ἄλλους, κατὰ τὴ σπλαχνικὴ προαίρεσή του ὅμως δὲν ἤσαν ὅμοιος· φάνηκε ἀνώτερός τους. Ἔτσι κι ὁ Κύριος παρουσιάστη­κε σὰν ἄνθρωπος μὲ τὴ σωματι­κή του μορφή, ὅμοιος μὲ τοῦς προφῆτες καὶ τοὺς πατριάρχες κατὰ τὴν ἀνθρωπίνη φύση ποὺ ἔλαβε ἀπὸ τὴ Μαρία. Μὲ τὴ δύναμη τῆς θεότητός του ὅμως στάθηκε ἀπ’ ὅλους ἀνώτερος. Ἴσος μ’ αὐτοὺς στὸ ἀνθρώπινο σχῆμα, ὄχι ἴσος στὴν ὑπερκόσμια δόξα. Ἐκεῖνοι ἀπὸ ἀδιαφορία καὶ σκληρότητα προσπέρασαν ἄσπλαχνα τὸν πληγωμένο. Ὁ Σαμαρείτης ὅμως φάνηκε πιὸ σπλαχνικὸς καὶ πιὸ εὐσεβὴς καὶ ἐλεητικός. Ὅμοια κι ὁ Χριστός. Οἱ πατριάρχες κι οἱ προφῆτες ἀδιαφόρησαν γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ποὺ ξέπεσε μὲ τὴν παρακοή του. Ἐκεῖνος μόνο ἀποδείχθηκε σπλαχνικὸς κι ἐλεητικός, κατὰ τὸ λόγο τοῦ προφήτη· Σπλαχνικὸς καὶ ἐλεητικὸς εἶναι ὁ Κύριος, μακρόθυμος καὶ πολυέλαιος· καὶ πάλι· Γιατὶ σύ, Κύριε, εἶσαι σπλαχνικός. Κι ὅπως ὁ Σαμαρείτης δὲν ἦταν ἀπὸ τὸ Ἰσραηλιτικὸ ἔθνος ἀλλὰ προερχόταν ἀπὸ ἄλλη χώρα, ἔτσι κι ὁ Χριστὸς δὲν ἦταν ἀπὸ τὴ γῆ ἀλλὰ ἀπὸ τὸν οὐρανό. Ἦρθε στὴ γῆ· ἦταν Θεὸς κι ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ χάρη μας. Ἦταν Κύριος καὶ ντύθηκε τὴ μορφὴ τοῦ δούλου. Ἔνιωσε συμπάθεια γιὰ μᾶς ἀπὸ τὸν οὐρανὸ κατέβηκε στὴ γῆ, εἶδε τὸν ἄνθρωπο ριγμένο, ληστευμένο, λαβωμένο ἀπὸ τὶς πορνεῖες, τὶς εἰδωλολατρεῖες, τὶς μοιχεῖες, τοὺς φόνους· εἶδε καὶ σπλαχνίσθηκε τὸ πλάσμα του καὶ τοῦ ἔβαλε κρασὶ καὶ λάδι, ἀφοῦ δηλαδὴ ἀνάμειξε τὰ δύο ἔκαμε ἀλοιφὴ καὶ τὰ ἔβαλε στὸν ἄνθρωπο.

Τὶ σημαίνει ἀφοῦ ἀνέμειξε κρασὶ καὶ λάδι; Ἀφοῦ συνδύασε τὴ θεία φύση μὲ τὴν ἀνθρώπινη, ἀφοῦ συνταίριασε τὴν εὐσπλαχνία μὲ τὴ σωτηρία ἔσωσε τὸν ἄνθρωπο. Ἀφοῦ ἐνέμειξε κρασὶ καὶ λάδι, ἀφοῦ ἕνωσε τὸ ἅγιο Πνεῦμα μὲ τὸ αἷμα του, ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο ζωή. Γιατὶ μόλις ἔσταξε τὸ αἷμα τοῦ Κυρίου μας ἀπὸ τὴν πλευρὰ του ξεπλύθηκαν ἀπὸ τὸ χαρτὶ οἱ ἁμαρτίες μας.

Τί σημαίνει τώρα· Ἔδεσε τὶς πληγὲς του; Τοῦτο· ἔδεσε τὸ διάβολο κι ἐλευθέρωσε τὸν ἄνθρωπο. Ἔδεσε τὸ σκάφος κι ἐζωοποίησε τοῦς ναυαγούς, ἐδέσμευσε καὶ ὑπόταξε τὶς δυνάμεις τοῦ πονηροῦ. Κι ἐλευθέρωσε τὸν ἄνθρωπο. Ἄν θέλης νὰ τὸ σκεφτῆς καὶ διαφο­ρετικά, ἄκου. Σὰ λάδι προσκο­μίζει τὸ λόγο τῆς παρακλήσεως, καὶ προσθέτει σὰν στυπτικό κρασὶ τὴ διδασκαλία, ποὺ μαζεύει τὴ σκορπισμένη σκέψη, κατὰ τὸ λόγο τοῦ Ἀποστόλου· Ἔλεγξε, ἐπιτήμησε, παρακάλεσε. Καὶ τὸν ἀνέβασε στὸ ἴδιο του τὸ ζῶο, πῆρε δηλαδὴ ὁ Χριστὸς τὴ σάρκα πάνω στοὺς ὤμους τῆς θεότητός του καὶ τὴν ἀνέβασε ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανό, οὔτε χρυσό, ἤ ἄργυρο, ἤ πολύτιμους λίθους ἀνέβασε ἀλλά τόν κατ’ εἰκόνα ἄνθρωπο ἀνέβασε ἀπό τους οὐρανούς, στὸ μεγάλο καὶ θαυμαστὸ καὶ ἁπλόχωρο πανδοχεῖο, σ’ αὐτὴν τὴν καθολικὴ Ἐκκλησία.

Καὶ τὴν παράδωσε στὸν πανδο­χέα, στὸ μακάριο Παῦλο, στὸ στῦλο τῶν Χριστιανῶν, τὸ γνήσιο πανδοχέα, διδοντάς του δυὸ δηνάρια καὶ διὰ μέσου τοῦ Παύλου σὲ κάθε μιᾶς Ἐκκλησίας τοῦς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς δασκά­λους καὶ τοὺς λειτουργούς. Δυὸ δηνάρια, τὴν Παλαιὰ καὶ τὴν Καινὴ Διαθήκη, λέγοντας· περι­ποιήσου τοῦτον τὸν ἄνθρω­πο, κι ἄν ξοδέψης κάτι ἀκόμα, ἐγὼ θἀ ἐπιστρέψω καὶ θὰ σοῦ τὸ δώσω. Ἐννοεῖ τοῦτο· Φρόντισε γιὰ τὸ λαὸ ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὰ ἔθνη καὶ τὸν ἐμπιστεύτηκα σὲ σένα μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἐπειδὴ εἶναι ἄρρωστοι οἱ ἄνθρωποι, τραυματισμένοι ἀπὸ τῆς ἁμαρτί­ες, θεράπευσέ τους, θέτοντας ἐπάνω σὰν σιναπισμὸ τοὺς προφητικοὺς λόγους καὶ τὰ εὐαγγελικὰ διδάγματα ἀποκαθι­στῶντας τὴν ὑγεία τους μὲ τὶς νουθεσίες καὶ τὶς παρακλήσεις τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ πειθοντάς τους νὰ στέκονται μακρυὰ ἀπὸ τὴν ἁμα­ρτία καὶ νὰ ἀφήσουν τὴν πλάνη τῆς ἁμαρτίας. Ἄν ὅμως κι ἔτσι μείνουν ἀδιόρθωτοι, λύγισέ τους μὲ τοὺς αὐστηροὺς λόγους σου. Γίνε τὸ πρότυπο καὶ τὸ παρά­δειγμά τους, μὲ τοὺς λόγους, μὲ τὰ ἔργα σου, τὴ συμπεριφορὰ, τὴν πίστη, τὴν ἀγάπη, τὴ σεμνότητα, γιὰ νὰ ἀκολουθήσουν τὰ ἴχνη σου καὶ νὰ μιμηθοῦν τὴν ἐνάρετη ζωή σου. Κι ἄν κάμης τοῦτο, ἄν ἀπὸ λόγου σου κάμης κάποια προσθήκη λόγων ἤ ἔργων, ἄν δαπανήσης κάτι ἀκόμα, θὰ σοῦ τὸ δώσω στὴ ἐπιστροφὴ δηλαδὴ στὴ δευτέρα παρουσία μου, τὴν ἀνταποδοτική· θὰ σοῦ δώσω μισθὸ τῶν κόπων σου ἄξιο. Γι’ αὐτὸ κι ὁ Παῦλος μὲ τὸ θάρρος τῶν ὑποσχέσων αὐτῶν λέει· Μὲ πολλὴ χαρὰ θὰ ξοδέψω γιὰ χάρη τοῦ Χριστοῦ καὶ θὰ ἀναλωθῶ γιὰ τὶς ψυχὲς σας, ἐννοῶντας τὴ διδασκαλία του πρὸς τοὺς ἐθνι­κοὺς καὶ τὴν κηρυκτική του διακονία. Γιατὶ αὐτὸ εἶναι ποὺ οἰκοδομεῖ καὶ στηρίζει τὶς Ἐκκλησίες τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ τὶς πνευματικὲς ὑποδείξεις του θεραπεύει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ μοιράζοντας τὸ ὠφέλιμο στὸν καθένα, ὁδηγεῖ τὶς ψυχὲς στὴν αἰώνια ζωή. Στοὺς πάντες ἔγινα, λέει, τὰ πάντα, γιὰ νὰ σώσω τοὺς πάντες. Αὐτὸς εἶναι τῆς Ἐκκλησίας ὁ καλὸς πανδοχέας, ὅλους τοὺς δέχεται κι ὅλους τοὺς φροντίζει· δὲν ἀπομακρύνει τὸν πόρνο, δὲν ἀπεχθάνεται τὸν εἰδωλολάτρη, κανένα ἄλλον ἀσεβῆ κι ἀκάθαρτο δὲν ἀποδιώχνει, τοὺς δέχεται ὅλους. Σὰν γιατρὸς πλύνει τὶς πληγές, τὶς καθαρίζει καὶ τὶς σφογγίζει μὲ λουτρὸ ξαναγεννημοῦ. Προσφέρει τούς στυφτικούς λόγους, ὅπως τὸ καρσί, γιὰ νὰ μῆν παρασυρώμαστε ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες τῆς ἅγνοιάς μας ἤ τὶς κακίες μας. Καὶ πάλι μᾶς θεραπεύει μὲ παράκληση, σὰν μὲ λάδι ἀλείφοντας τὶς ψυχές μας. Μᾶς λέει ὁ Παῦλος· Σᾶς παρακαλοῦμε, ἀδελφοί μου, μὲ τὴν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ νὰ προσφέρετε τὰ σώματά σας θυσία ζωντανή, ἁγία, ἀρεστή, ὅπως πρέπει νὰ εἶναι ἡ λογική σας λατρεία.

Ὅσοι λοιπὸν τυχαίνει νὰ εἴμαστε μαθηταὶ τῶν λόγων τοῦ Παύλου, ἄς φυλάξω­μεν τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ μὴν ξεπέσωμε ἀπὸ τὴν Ἱερου­σαλήμ τῶν οὐρανῶν, τὴν πόλη τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Καὶ μακάρι, μὲ θεραπευμένα τὰ τραύματα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματός μας, ὑγιεῖς καὶ τέλειοι στὴν πίστη νὰ παρουσιαστοῦμε στὸ Χριστό, σῶοι καὶ θαρραλέοι, χωρὶς νὰ μειονεχτοῦμε σὲ κανένα καλὸ ἔργο καὶ ν’ ἀπολαύσωμε τὴν ἀγαθὴ ὑπόσχεση στοὺς οὐρα­νοὺς μὲ τὴ χάρη καὶ τὴ φιλα­νθρω­πία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μαζὶ μ’ Ἐκεῖνον, στὸν Πατέρα καὶ τὸ Πανάγιο Πνεῦμα ἄς εἶναι δόξα τώρα καὶ πάντοτε καὶ στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν

 Tου εν αγίοις Πατέρα μας Ιωάννου του Χρυσοστόμου-

Ομιλία εις την παραβολήν του εμπεσόντος εις τους ληστάς 

από Άλλη Όψις

Κυριακή Ζ’ Λουκά: Η ανάσταση της κόρης του Ιαείρου (Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος Bloom (†))

Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο δὲν ἀφορᾶ μόνο στὰ θαύματα καὶ στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Νομίζω ὅτι ἀφορᾶ στὴν ἐλπίδα πέρα ἀπὸ τὴν ἐλπίδα. Στὴν περίπτωση τῆς κόρης τοῦ Ἰαείρου βλέπουμε ἕνα παιδὶ ἤδη νεκρό. Ὅλοι τὸ γνωρίζουν. Ὑπάρχει τέτοια βεβαιότητα ὥστε ὅταν ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ γίνεται Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου, λέει: «Ὄχι! Αὐτὸ τὸ παιδὶ δὲν ἔχει πεθάνει, ἀλλὰ κοιμᾶται», ὅλοι τὸν ἀντικρούουν: «Ὄχι αὐτὸ τὸ παιδὶ ὄντως ἔχει πεθάνει». Καὶ τότε ὁ Χριστὸς μὲ ἕναν λόγο δύναμης, ἀλλὰ μὲ μιὰ πράξη ἀγάπης καλεῖ καὶ πάλι τὸ παιδὶ στὴν ἐπίγεια ζωή.

Δὲν εἶναι αὐτὸ -ἐκτὸς ἀπὸ ἕνα ἀληθινὸ γεγονὸς τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας μας – δὲν εἶναι ἐπίσης καὶ μία ἀλληγορία, καὶ μιὰ εἰκόνα ἀπὸ τόσες πολλὲς ἀνθρώπινες περιπτώσεις; Πόσο συχνὰ θὰ λέγαμε, «Δὲν ἔχει νόημα νὰ κάνουμε ὁτιδήποτε γι’ αὐτὸ τὸ πρόσωπο, αὐτὸ τὸ πρόσωπο ἔχει χαθεῖ ἔτσι κι ἀλλιῶς. Δὲν ὑπάρχει κάτι ποὺ νὰ μπορεῖ νὰ κάνει κάποιος γιὰ νὰ σώσει μιὰ δεδομένη κατάσταση, αὐτὴ ἡ περίπτωση εἶναι πέρα ἀπὸ τὴν σωτηρία. Καὶ πρέπει νὰ θυμόμαστε τὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς στὸν Πέτρο ὅταν ὁ τελευταῖος εἶπε: «Ποιὸς λοιπὸν μπορεῖ νὰ σωθεῖ;» Καὶ ὁ Κύριος τοῦ εἶπε «Ὅ,τι εἶναι ἀδύνατο στὸν ἄνθρωπο, εἶναι δυνατὸ στὸν Θεό».

Ἡ ἐλπίδα πέρα ἀπὸ τὴν ἐλπίδα: Ὄχι ἐπειδὴ δὲν ἔχουμε καλοὺς λόγους νὰ ἐλπίζουμε, ἀλλὰ ἐπειδὴ μπορεῖ νὰ μᾶς διακατέχει μιὰ παθιασμένη βεβαιότητα ὅτι ὄχι μόνο ἡ θεϊκὴ ἀγάπη ἀλλὰ καὶ ἡ ἀνθρώπινη ἀγάπη μπορεῖ νὰ φέρει πίσω στὴ ζωὴ αὐτὸ ποὺ χάθηκε. Ἄνθρωποι ποὺ ἔπεσαν μέσα στὴ βαθύτερη ἐγκατάλειψη, ἄνθρωποι ποὺ μᾶς φαίνονται ἀπελπιστικὰ κακοὶ, ἂν συναντήσουν τὴν θυσιαστικὴ ἀγάπη- καὶ ἡ λέξη «θυσιαστικὴ» εἶναι ἀπαραίτητη- τὴ θυσιαστικὴ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἴδια θυσιαστικὴ ἀγάπη μέσα μας, μπορεῖ αὐτοὶ νὰ λυτρωθοῦν.

Στὴν περίπτωση αὐτοῦ τοῦ παιδιοῦ, αὐτὸ ἔγινε ἀμέσως. Στὶς σχέσεις μεταξύ μας καὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους μπορεῖ νὰ πάρει χρόνια, χρόνια ὑπομονετικῆς ἀγάπης, χρόνια κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ὁποίων θὰ δώσουμε τοὺς ἑαυτούς μας, ἀλλὰ ἐπίσης θ’ ἀντέχουμε, θ’ ἀντέχουμε ἀτελείωτα, τὰ πιὸ ἀνυπόφορα πράγματα. Καὶ στὸ τέλος μπορεῖ νὰ ὑπάρξει λύτρωση. Μπορεῖ νὰ ὑπάρξει λύτρωση σ’ αὐτὴ τὴ γῆ, μὲ τὴ μορφὴ ἑνὸς προσώπου ποὺ θεωρεῖτο ἀπελπισμένο, πέρα ἀπὸ κάθε βοήθεια, καὶ ποὺ ἀρχίζει ν’ ἀλλάζει, καὶ τότε βλέπουμε ἕνα θαῦμα, καὶ εἴμαστε περιχαρεῖς καὶ ἡ ἐλπίδα γίνεται τέλεια καὶ πραγματική, καὶ ἡ χαρὰ γεμίζει τὴν καρδιά μας.

Ὡστόσο ὑπάρχει ἀκόμη ἕνας ἄλλος τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο αὐτὴ ἡ θυσιαστικὴ ἀγάπη μπορεῖ νὰ εἶναι ἀπολύτρωση. Ἕνας δυτικὸς θεολόγος κατὰ τὴν περίοδο τοῦ τελευταίου πολέμου, ὅταν τὰ συναισθήματα ἦταν βαθιὰ καὶ ὁ πόνος ἔντονος, εἶπε ὅτι τὰ βάσανα εἶναι τὸ σημεῖο συνάντησης μεταξὺ κακοῦ καὶ ἀνθρωπότητας. Τὰ βάσανα προκαλοῦνται πάντοτε ἀπ’ τὸν ἀνθρώπινο παράγοντα ἀκόμα κι ἂν ὁ ἀνθρώπινος παράγοντας φεύγει μακριὰ ἀπ’ αὐτὰ καὶ δὲν τὰ ξαλαφρώνει. Καὶ τὰ βάσανα πάντοτε τεμαχίζουν τὴν ψυχὴ ἢ τὸ σῶμα τῶν ἀνθρώπων. Ἀλλὰ ὅταν συμβαίνει, τὸ θύμα χρειάζεται τὴν θεϊκὴ ἀγάπη γιὰ νὰ συγχωρήσει, καὶ μέσα ἀπὸ τὴ συγχώρηση νὰ ξεκάνει τὸ κακό, καὶ νὰ λυτρώσει ἐκείνους ποὺ ἔχουν κάνει κακό.

Ἂς στρέψουμε τὴ σκέψη μας σ’ αὐτὸ τὸ σημεῖο. Αὐτὴ ἡ σκέψη δὲν μοῦ ἦρθε ἀπ’ τὸ νοῦ, ἀλλὰ στ’ ἀλήθεια οὔτε μέσα ἀπ’ τὴ ζωή μου ποὺ πάντοτε ὑπῆρξε πολὺ εὔκολη γιὰ μένα ὥστε νὰ μπορῶ νὰ μιλῶ κατ’ αὐτὸ τὸν τρόπο. Ὅμως μετὰ τὸν πόλεμο βρέθηκε ἕνα ἔγγραφο σ’ ἕνα ἀπ’ τὰ στρατόπεδα συγκέντρωσης. Γράφτηκε πάνω σ’ ἕνα σκισμένο κομμάτι τυλιγμένου χαρτιοῦ ἀπὸ ἕναν ἄντρα ποὺ πέθανε σ’ αὐτὸ τὸ στρατόπεδο. Καὶ ἡ οὐσία αὐτοῦ τοῦ μηνύματος ἦταν μιὰ προσευχὴ στὴν ὁποία ἔλεγε, “Κύριε, ὅταν θὰ ἔλθεις ὡς Κριτὴς ἐπὶ τῆς γῆς, μὴν καταδικάσεις τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μᾶς ἔχουν κάνει τόσο ἀπάνθρωπα πράγματα. Μὴν τοὺς τιμωρήσεις γιὰ τὴ σκληρότητά τους καὶ γιὰ τὰ βάσανα ποὺ μᾶς προκάλεσαν, γιὰ τὴ βία τους καὶ τὴν ἀπόγνωσή μας, ἀλλὰ παρατήρησε τὸν καρπὸ ποὺ γεννήθηκε μέσα στὴν ὑπομονή, στὴν ταπείνωση, στὴν καρτερία, στὴ συγχώρηση, στὴν πίστη, στὴν ἀλληλεγγύη. Καὶ ἂς μετρήσουν αὐτοὶ οἱ καρποὶ γιὰ τὴν σωτηρία τους. Μὴν ἐπιτρέψεις ἡ μνήμη μας νὰ εἶναι τρόμος γι’ αὐτοὺς στὴν αἰωνιότητα, ἀλλὰ ἂς εἶναι σωτηρία γι’ αὐτούς“.

Αὐτὴ εἶναι ἐπίσης ἡ ἐλπίδα πέρα ἀπὸ τὴν ἐλπίδα. Καὶ συνδέεται γιὰ μένα μὲ αὐτὴ τὴν ἀντίθεση ἀνάμεσα στὴν ἁμαρτωλή, λανθασμένη, τυφλὴ ἀντίληψη ποὺ ἐκφράζεται ἀπ’ τοὺς ἀνθρώπους στὸ σπίτι (τῆς κόρης τοῦ Ἰάειρου). Αὐτοὶ κοροϊδεύουν τὸ Χριστό, ἐπειδὴ ξέρουν ὅτι τὸ παιδὶ εἶναι νεκρό, ἡ ἐλπίδα εἶναι περιττή, πνιγμένη στὴν ἀπόγνωση – καὶ ἡ νίκη τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ ἐλέους ποὺ φαίνεται σ’ αὐτὸ τὸ γεγονὸς ἀλλὰ ποὺ μπορεῖ νὰ ἐξαπλωθεῖ μὲ τόσους διαφορετικοὺς τρόπους στὶς προσωπικές μας ζωὲς σὲ ἁπλούστατο ἐπίπεδο, καὶ στὶς πιὸ ἡρωικὲς ζωὲς ἀκόμη.

Ἂς τὸ ἀναλογιστοῦμε λοιπόν, καὶ ἂς ἐπιλέξουμε τὴν ἐλπίδα πέρα ἀπὸ τὴν ἐλπίδα, τὴν ἀγάπη καὶ τὴν πίστη ποὺ κατακτᾶ. Ἀμήν.

 agiazoni

Όσιος Πατήρ Γαβριήλ, ο Ομολογητής – Σαλός (2 Νοεμβρίου)

 

Ο π.Γαβριήλ ο Γεωργιανός γεννήθηκε στις 26 Αυγούστου 1926 στην Τυφλίδα .Ο πατέρας του ήταν φανατικός κομμουνιστής.

Η μητέρα του ,η οποία αργότερα έγινε μοναχή με το όνομα Άννα ,εκοιμήθη στις 26 Απριλίου 2000 και είναι θαμμένη δίπλα στον γιο της.

Οι γείτονές του τον θυμούνται από μικρό παιδί να νηστεύει και παρόλη την αθειστική ανατροφή που έλαβε, στα 12 του χρόνια ήξερε το ευαγγέλιο απέξω .Έγινε μοναχός το 1955 επί κομμουνιστικού καθαστώτος. Για σαράντα χρόνια έζησε σε νεκροταφεία, φυλακές και ψυχιατρεία. Επί δεκαπέντε χρόνια ζητιάνευε ταπεινωμένος, λοιδωρούμενος και περιφρονημένος απ’ όλους.

Η «σαλότητά» του άρχισε να εκδηλώνεται στις 1 Μαίου 1965. Σ’αυτην την επίσημη για τους κομμουνιστές ημέρα,παρουσία των αρχών,είχε συγκεντρωθεί μεγάλο πλήθος στην κεντρική πλατεία της Τυφλίδας. Πίσω από τους επίσημους δυό τεράστια πορτραίτα του Στάλιν και του Λένιν κάλυπταν ένα μεγάλο μέρος ενός κτιρίου.

Ξαφνικά,και ενώ στην ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο πλατεία οι εκδηλώσεις είχαν φτάσει στο αποκορύφωμά τους, η 12μετρη φωτογραφία του Στάλιν έπιασε φωτιά. Τι είχε γίνει; Ο μοναχός Γαβριήλ καταφέρνοντας να φτάσει στον πρώτο όροφο του κυβερνητικού κτιρίου, άνοιξε το παράθυρο και περιέλουσε το πίσω μέρος των πορτραίτων με βενζίνη βάζοντας φωτιά.

Μετά από λίγο κάηκε και το πορτραίτο του Λένιν. Ο τρόμος είχε απλωθεί πάνω από το πλήθος και επικρατούσε νεκρική σιγή. Όσο τα πορτραίτα καιγόνταν ο μοναχός Γαβριήλ φώναζε από το παράθυρο τα παρακάτω λόγια: «Ο Κύριος είπε να μη φτιάχνουμε είδωλα. Να μην έχετε άλλους θεούς εκτός από εμένα.Καλοί μου άνθρωποι συνέλθετε! Όσοι έζησαν σ’αυτήν τη γη ήταν πάντα χριστιανοί! Εσείς γιατί προσκυνάτε τα είδωλα; Η δόξα ανήκει μόνο στο Θεό.Ο Ιησούς Χριστός πέθανε και την τρίτη ημέρα αναστήθηκε…Τα είδωλά σας όμως δε θα αναστηθούν ποτέ. Ακόμη και όταν ζούσαν ήταν νεκροί»!

Αμέσως τον κατέβασαν κάτω με ένα πυροσβεστικό όχημα του οποίου ύψωσαν την σκάλα .Έπειτα το πλήθος όρμησε επάνω του. Τον χτύπησα με κλωτσιές, με τις κάνες των όπλων, με τους πυροσβεστικούς σωλήνες, φωνάζοντας: «Αφήστε με να αποτελειώσω αυτήν την ψείρα!…» Όλοι ήθελαν να πατήσουν αυτόν τον ”εχθρό του λαού”για να δείξουν τον ζήλο τους. Με δυσκολία τον έβγαλαν οι πυροσβέστες από τα νύχια του πλήθους .Ο λόγος που δεν τον πυροβόλησαν ήταν ότι μετά απ’όλα αυτά έδειχνε ακριβώς σαν ένα πτώμα.

Το κεφάλι του ήταν ανοιγμένο και του είχαν σπάσει 17 κόκκαλα. Για έναν μήνα ήταν στο νοσοκομείο αναίσθητος. Μετά από πολλά χρόνια τον έβγαλαν από τη φυλακή αφού του έδωσαν ένα ”πιστοποιητικό τρέλλας”. Ζούσε μαζί με τη μητέρα του.Κανείς δεν τον δεχόνταν σπίτι του,ούτε σε καμία δουλειά.

Όλοι τον ήξεραν και τον φοβόνταν. Ούτε αυτός ούτε η μάνα του μπορούσαν να βγουν έξω κατά τη διάρκεια της ημέρας.Εάν έβγαιναν οι γείτονες αμόλουσαν τα σκυλιά επάνω τους

Για πολύ καιρό ο μοναχός Γαβριήλ ζούσε περιφρονημένος και διωκόμενος από τους ανθρώπους. Μυστικά αποτραβιόνταν σε μία μικρή σπηλιά που είχε σκάψει σ’έναν βράχο και προσευχόνταν με δάκρυα.Την εποχή εκείνη οι εκκλησίες ήταν κατεστραμμένες και οι άνθρωποι φοβούνταν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.

Ο γέροντας Γαβριήλ είχε φτιάξει στην αυλή του μία μικρή εκκλησία με τέσσερις τρούλους. Του την κατέστρεψαν πολλές φορές, αυτός όμως την ξαναέφτιαχνε με μεγαλύτερο ζήλο.

Όταν ο καιρός των διωγμών πέρασε, πολλοί άνθρωποι άρχισαν να αναζητούν στο πρόσωπό του έναν πνευματικό καθοδηγητή. Είχε το προορατικό χάρισμα ενώ υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για θαύματα που έχει επιτελέσει.Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αποτραβήχθηκε στη Μονή Mtskheta όπου έγινε αρχιμανδρίτης και όπου και τον κήδεψαν.Πριν πεθάνει του πήραν αίμα για κάποιες αναλύσεις. Αυτό το αίμα δεν χάλασε. Ο Θεός της αληθείας εδοξάσθη σ’αυτόν. Η μορφή του γέροντα Γαβριήλ έδειχνε ξεκάθαρα ότι ο Χριστός κατοικεί στην ψυχή του.Εκοιμήθη στις 2 Νοεμβρίου 1995.

«Ότι είναι κακό στον άνθρωπο είναι συμπτωματικό. Να μην περιφρονείτε κανέναν,ακόμη κι αν βλέπετε πόσο ανήθικοι,μέθυσοι και βλάσφημοι είναι.Η Εικόνα του Θεού υπάρχει και σ’αυτούς κάπου, χωρίς βέβαια να το συνειδητοποιούν. Είναι φυσιολογικό ο εχθρός να θέλει να λερώσει αυτήν την Εικόνα.Δεν είναι καθόλου εύκολο να βλέπεις την εικόνα του Θεού σε εκείνους που σε ονειδίζουν και σου συμπεριφέρονται σαν θηρία. Αυτούς όμως πρέπει να τους λυπάσαι ακόμη πιο πολύ επειδή η ψυχή τους έχει παραμορφωθεί,χωρίς ίσως να μπορεί να επανορθωθεί ποτέ,καταδικάζοντας τη ψυχή τους σε αιώνια βάσανα…Πόσο δύσκολο είναι αυτό: Ν’αγαπησει κάποιος τους εχθρούς του! (Γέροντας Γαβριήλ).