Ω θεία και ιερά της Χριστού Εκκλησίας μέλισσα...

Oύτος ο εν Aγίοις Πατήρ ημών Βασίλειος, ήκμασε κατά τους χρόνους του βασιλέως Ουάλεντος εν έτει τξδ΄ [364], προς τον οποίον Ουάλεντα επαρρησιάσθη διά την Ορθόδοξον πίστιν, και ήλεγξεν αυτόν. Eπειδή και έπεσεν εις την κακοδοξίαν των Aρειανών, και με άγριον και θηριώδη τρόπον εκακοποίει και επολέμει τας Eκκλησίας των Ορθοδόξων. Ούτος λοιπόν από μεν τον πατέρα, ήτον Μαυροθαλασσίτης. Aπό δε την μητέρα, ήτον Καππαδόκης, ήτοι εκατάγετο από την λεγομένην Καραμανίαν. Κατά δε τους λόγους και την παιδείαν, υπερέβαλεν, όχι μόνον τους ελλογίμους του καιρού του, αλλά ακόμη και τους παλαιούς φιλοσόφους. Περάσας γαρ κάθε είδος παιδείας, εις κάθε μίαν από αυτάς το κράτος και την νίκην απόκτησεν. Ου μόνον δε ταύτα, αλλά και την διά πράξεως ήσκησε φιλοσοφίαν. Και διά της πράξεως ανέβη και εις την θεωρίαν των όντων. Eκ τούτων δε, ανέβη και εις τον θρόνον της Aρχιερωσύνης.

Όταν δε έγινεν Aρχιερεύς, πολλούς αγώνας εποίησεν ο μακάριος διά την Ορθόδοξον πίστιν. Με την σταθερότητα γαρ και γενναιότητα του φρονήματός του, κατέπληξε τον έπαρχον Μόδεστον. Με τους Oρθοδόξους δε λόγους οπού συνέγραψε, των κακοδόξων τα φρονήματα κατεβρόντησε. Και προς τούτοις, την των ηθών κατάστασιν ερρύθμισε. Την ασκητικήν φιλοσοφίαν εδίδαξε, την των όντων γνώσιν εσαφήνισε. Και διά να ειπώ συντόμως, ούτος ο Άγιος οδηγήσας εις σωτηρίαν την λογικήν του Χριστού ποίμνην διά μέσου κάθε αρετής, προς Κύριον εξεδήμησεν. Ήτον δε ο Μέγας Βασίλειος κατά τον χαρακτήρα του σώματος, πολλά μακρύς. Ξηρός και ολιγόσαρκος, μελανός εις το πρόσωπον κατά το χρώμα, πλην είχεν αυτό σύμμικτον και με κιτρινάδα. Ήτον μακρομύτης. Είχε τα οφρύδια στρογγυλά, το δε δέρμα το επάνω των οφρυδίων, το είχε συμμαζωμένον. Eφαίνετο όμοιος με έναν οπού συλλογίζεται και προσέχει εις τον εαυτόν του. Είχε το πρόσωπον ζαρωμένον με ολίγας χαραγάς. Τα μάγουλα είχε μακρά. Τους μήνιγγας, δασείς από τρίχας συνεστραμμένας κυκλοειδώς. Eφαίνετο κατά την επιφάνειαν, πως είχεν ολίγον κουρευμένας τας τρίχας. Το γένειον είχε μακρόν αρκετά και τας τρίχας είχε μεμιγμένας, ήτοι μαύρας ομού με άσπρας.(συναξάρι)

Ὁ Βασίλειος, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀληθινὰ ἡ βάση τῶν ἀρετῶν, τὸ βιβλίο τῶν ἐπαίνων, ὁ βίος τῶν θαυμάτων· αὐτός πού βαδίζει μὲ τὴ σάρκα καὶ προχωρεῖ μὲ τὸ πνεῦμα· αὐτός πού ζεῖ μὲ τὰ γήινα καὶ ἔχει τὸ βλέμμα του στραμμένο στὰ οὐράνια· αὐτός πού εἶναι τὸ βηρύλλιο πλῆκτρο τῆς μυστικῆς κιθάρας, αὐτό πού ἔτερψε τὴ χορεία τῶν ἁγίων Ἀγγέλων· αὐτός πού εἶναι τὸ σταθερὸ ἀρνί τῆς μάνδρας τῆς ζωῆς, πού καταβρόχθισε τὸ χορτάρι τοῦ ἱεροῦ Πνεύματος· αὐτός πού εἶναι τὸ ἀρνί πού πήδησε ἀπὸ τὸν πόθο καὶ ἅρπαξε τὸ ἄνθος ἀπὸ τὴν κορυφὴ τοῦ τιμίου Σταυροῦ· αὐτός πού εἶναι τὸ παχνὶ τῶν δογμάτων, ἡ γλώσσα τῶν λόγων, τὸ βραβεῖο τῶν ὀρθῶν καὶ ὠφέλιμων νοημάτων· αὐτός πού βύθισε τὸν ἑαυτό του στὸ βυθὸ τῶν Γραφῶν καὶ ἀνέσυρε τὸ λαμπρὸ μαργαριτάρι· αὐτός πού εἶναι τὸ ὥριμο σταφύλι τῆς θεϊκῆς κληματαριᾶς, πού ἀπὸ τὸν οὐρανὸ πῆρε τὴ θεία γλυκύτητα· αὐτός πού εἶναι ἡ ὡραία μεμβράνη τῆς ἱερῆς σοφίας, στὴν ὁποία γράφηκαν ἀπὸ τὸν οὐρανὸ τὰ θεία χαράγματα· αὐτός πού εἶναι τὸ εὔφορο χωράφι τῆς οὐράνιας βασιλείας, τὸ ὁποῖο καρποφόρησε γιὰ τὸν Θεὸ καρποὺς δικαιοσύνης· αὐτός πού εἶναι βουνὸ στολισμένο μὲ τὰ ἄνθη τῆς μυστικῆς τριανταφυλλιᾶς, πού ἡ εὐωδιὰ του ἔφθασε στὸν ἴδιο τὸν οὐρανό· αὐτός πού ἔψαλε ἐπάνω στὴ γῆ ἄσματα ἀρεστά στὸν Θεὸ καὶ πῆρε ἀπ’ τοὺς οὐρανούς στεφάνια εὐπρόσδεκτα· αὐτός πού ἀντιλήφθηκε τὴ χάρη καὶ διακήρυξε, ὅπως ὁ Ἰώβ, τὴν ὁμολογία του στὸν Σωτήρα τῶν ὅλων, λέγοντας: «Τὸ Πνεῦμα τοῦ Κυρίου τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτό πού μὲ δημιούργησε, καὶ ἡ ἔμπνευση τοῦ Παντοκράτορος εἶναι αὐτή πού μὲ διδάσκει»· βεβαιώνοντας ὅτι μὲ τὴν ἔμπνευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κήρυττε σὲ ὅλους τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό (αγίου εφραίμ σύρου, εγκώμιον στον μέγα βασίλειο )

Ὀμορφιά τοῦ Βασιλείου ἦταν ἡ ἀρετὴ·τῆς μεγαλοσύνης του, ἡ θεολογία· πορεία του, τὸ ἀεικίνητο πού τὸν ἔφερνε μὲ τὶς ἀναβάσεις τοῦ στοχασμοῦ του ὡς τὸν Θεό. Καὶ δύναμή του ἦταν ἡ σπορὰ καὶ διάδοση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ ἐγὼ τουλάχιστον δὲν θὰ δίσταζα νὰ πῶ τοῦτο: σ’ ὅλη τὴ γῆ ἁπλώθηκε ἡ φωνή του καὶ στὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης ἀκούστηκαν τὰ δυνατὰ λόγια του (άγιος γρηγόριος θεολόγος για τον βασίλειο από τον επιτάφιο λόγο)

Ὦ θεία καὶ ἱερὰ τῆς Χριστοῦ Ἐκκλησίας μέλισσα, Βασίλειε παμμακάριστε· σὺ γὰρ τοῦ θείου πόθου τῷ κέντρῳ, σεαυτὸν καθοπλίσας, τῶν θεοστυγῶν αἱρέσεων τάς βλασφημίας κατέτρωσας· καὶ ταῖς ψυχαῖς τῶν πιστῶν εὐσεβείας τὸν γλυκασμὸν ἐθησαύρισας· καὶ νῦν τοὺς θείους λειμῶνας, τῆς ἀκηράτου διερχόμενος νομῆς, μνημόνευε καὶ ἡμῶν, παρεστὼς τὴν Τριάδα τὴν ὁμοούσιον.(βύζαντος)

Πάντων τῶν ἁγίων ἀνεμάξω τάς ἀρετάς, Πατὴρ ἡμῶν Βασίλειε, Μωϋσέως τὸ πρᾶον, Ἠλιοὺ τὸν ζῆλον, Πέτρου τὴν ὁμολογίαν, Ἰωάννου τὴν Θεολογίαν, ὡς ὁ Παῦλος ἐκβοῶν οὐκ ἐπαύσω. Τὶς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ; τὶς σκανδαλίζεται, καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι; Ὅθεν σὺν αὐτοῖς αὐλιζόμενος, ἱκέτευε σωθῆναι τάς ψυχὰς ἡμῶν.(βασιλείου μοναχού)

Η Περιτομή του Κυρίου

Οκτώ ημέρες μετά την Γέννηση του Σωτήρος οι γονείς έφεραν το Παιδί στον Ναό για να περιτμηθεί (Λουκ. 2, 21), σύμφωνα με την εντολή που είχε δώσει ο Θεός στον Αβραάμ, όταν του υποσχέθηκε να συνάψει αιώνια διαθήκη μαζί του και με τους απογόνους του: «Θα πρέπει να τηρείς τη διαθήκη Μου, τόσο εσύ όσο και οι επόμενες γενιές των απογόνων σου. Κι αυτή είναι η διαθήκη Μου που θα τηρείτεαρσενικό παιδί σας θα περιτέμνεται. Θα κάνετε την περιτομή κι αυτή θα αποτελεί σημείο της διαθήκης ανάμεσα σ’ Εμένα και σ’ εσάς» (Γεν. 17, 10-12). Εκείνος ο Οποίος, από άμετρη φιλανθρωπία, καταδέχθηκε να περιβληθεί την ανθρώπινη φύση που ο Ίδιος έπλασε, έφτασε σε τέτοιο βαθμό φιλευσπλαχνίας ώστε να αναλάβει ακόμη και την εκπεσμένη και φθαρείσα κατάστασή της χωρίς όμως να υποδουλωθεί στην αμαρτία. Με την αφαίρεση της ακροβυστίας Του, σύμβολο της θνητότητας των αμαρτωλών ανθρώπων, Εκείνος, ο Καθαρός και Αναμάρτητος, καταδέχθηκε να λάβει το σημάδι της συμφιλίωσης, που ως Θεός και Δημιουργός του Νόμου είχε ο Ίδιος καθιερώσει. Μόλις παρουσιάσθηκε επί της γης, υποτάχθηκε ταπεινά στην διδασκαλία του Νόμου, δείχνοντας έτσι ότι εκπληρώνονται σε Αυτόν οι σκοτεινές υποτυπώσεις του Νόμου. Οι λίγες σταγόνες αίμα που έχυσε αυτήν την ημέρα ήταν προμήνυμα για το αίμα που, όχι πολύ αργότερα, θα έχυνε πάνω στον Σταυρό, για να ξεπλύνει τις αμαρτίες του κόσμου και να μας λυτρώσει από την καταδίκη του Αδάμ. Γι’ αυτό, μαζί με την Περιτομή του Κυρίου εορτάζουμε στην πραγματικότητα ολόκληρο το μυστήριο της Σωτηρίας μας.

Με την περιτομή του Δευτέρου Αδάμ, του Κυρίου Ιησού Χριστού, λαμβάνει τέλος η σαρκική περιτομή της Παλαιάς Διαθήκης και η Καινή και αληθής Διαθήκη, με την σφραγίδα της πνευματικής περιτομής, εγκαινιάζεται με το αίμα Του. Το χριστιανικό Βάπτισμα συνιστά την αληθινή πνευματική περιτομή, σημείο ότι ανήκουμε στον καινούργιο λαό, όχι πια με την αφαίρεση του νεκρού σαρκίου αλλά με την απελευθέρωση από τον ίδιο τον θάνατο, διά της κοινωνίας στον ζωοποιό θάνατο και την Ανάσταση του Κυρίου. Για τον λόγο αυτό ο Απόστολος Παύλος και οι Απόστολοι εναντιώθηκαν με ζήλο σε όσους ήθελαν να πείσουν τους προσήλυτους, τους προερχόμενους από τα έθνη, να περιτμηθούν (βλ. Πράξ. 15, 5-30· Α΄ Κορ. 7, 18-19· Γαλ. 5, 2. 6 και 6, 15)· «…στο πρόσωπο του Χριστού λάβατε την πραγματική περιτομή, αυτή που δεν γίνεται με ανθρώπινα χέρια, αλλά την κάνει ο Χριστός και είναι η απαλλαγή από την αμαρτία που εξουσίαζε τον άνθρωπο. Όταν βαφτιστήκατε, θαφτήκατε μαζί με τον Χριστό, αλλά και αναστηθήκατε μαζί Του, γιατί πιστέψατε στην δύναμη του Θεού, ο Οποίος Τον ανέστησε από τους νεκρούς» (Κολ. 2, 11-12)· «Για τον Χριστό δεν έχει καμιά σημασία ούτε αν κάνει κάποιος περιτομή ούτε αν δεν κάνει. Σημασία έχει η πίστη σ’ Αυτόν, η οποία εκδηλώνεται έμπρακτα με αγάπη» (Γαλ. 5, 6). Θέτοντας τέρμα στην διδασκαλία της Παλαιάς Διαθήκης με την περιτομή Του, ο Χριστός μάς καλεί επομένως στην περιτομή της καρδίας, στην πνευματική ανακαίνιση που ήδη είχε αναγγείλει διά των Προφητών Του (Ιερ. 4, 4· Ρωμ. 2, 25-29).

Εξίσου υπό μορφή προφητείας ο Θεός διέταξε τον Αβραάμ να εφαρμόσει την σαρκική περιτομή, αφού πρώτα συμπληρωθούν επτά ημέρες ζωής του παιδιού, ως συμβολισμού του συνόλου της ροής του χρόνου (Γεν. 1). Η όγδοη ημέρα αντιπροσώπευε επομένως το πέρασμα στο επέκεινα του παρόντος χρόνου –που υπάρχει αιχμάλωτος του θανάτου– προς την αιώνια ζωή, που άνοιξε για μας με την Ανάσταση του Κυρίου, την «όγδοη» ημέρα της εβδομάδας, η οποία παράλληλα είναι η πρώτη και μοναδική ημέρα της ατελεύτητης και αναλλοίωτης ζωής. Όντας περιτετμημένος την όγδοη ημέρα από την Γέννησή Του, ο Χριστός μάς προαναγγέλλει την Ανάστασή Του και την τελική απολύτρωσή μας. 

Σύμφωνα με το εβραϊκό έθιμο, Του δόθηκε ακόμη, αυτήν την ίδια ημέρα, το όνομα που ο Άγγελος Κυρίου είχε υποδείξει στον Ιωσήφ (Ματθ. 1, 21· Λουκ. 1, 31): Ι Η Σ Ο Υ Σ, δηλαδή «Σωτήρ». Από το όνομα και μόνο αυτό αποκαλύφθηκε η αποστολή Του επί γης, το γιατί ο αιώνιος Θεός και δημιουργός έγινε άνθρωπος θνητός. Το όνομα Ι Η Σ Ο Υ Σ συνοψίζει και εκφράζει ολόκληρο το μυστήριο της σωτηρίας μας· πέρα από συμβατική λέξη, καθιστά μυστηριωδώς παρόν το ίδιο το πρόσωπο του Σωτήρος, σε όλο το κράτους του θριάμβους Του: «Γι’ αυτό και ο Θεός Τον ανέβασε πολύ ψηλά και Του χάρισε το Όνομα που είναι πάνω απ’ όλα τα ονόματα. Έτσι, στο Όνομα του Ιησού, όλα τα επουράνια, τα επίγεια και τα υποχθόνια θα προσκυνήσουν και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει ότι Κύριος είναι ο Ιησούς Χριστός για να δοξάζεται έτσι ο Θεός Πατέρας» (Φιλ. 2, 9-11). Όπως δείχνουν αναρίθμητα παραδείγματα στην Αγία Γραφή (βλ. Πράξεις 3, 6· 4, 7· 10, 30· 10, 43· 16, 18· 19, 13 κ.λπ.) και στους Βίους των Αγίων, τα θαύματα πραγματοποιούνται όταν επικαλεσθούμε με πίστη το Όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού: οι δαίμονες και οι δυνάμεις του θανάτου αποσύρονται σαν να καίγονται από το Πυρ της Θεότητάς Του, σύμφωνα με την υπόσχεσή Του: «Και ό,τι ζητήσετε στο όνομά Μου θα κάνω…» (Ιω. 14, 13). 

Για τον λόγο αυτό, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, μάρτυρες αυτού του Ονόματος ως παρέχοντος την Ζωή (Ιω. 20, 31), οφείλουν να κάνουν τα πάντα στο όνομα του Χριστού: «Κάθε τι που λέτε ή κάνετε, ας γίνεται στο όνομα του Κυρίου Ιησού, κι έτσι να ευχαριστείτε διά του Χριστού τον Θεό Πατέρα» (Κολ. 3, 17). Επαναλαμβάνοντας αδιαλείπτως, σε κάθε περίσταση και σε κάθε μας πνοή την Ευχή: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλό!», το Ίδιο το Πρόσωπο του Κυρίου μας θα κατοικήσει τότε στις σκέψεις μας, θα εμπνεύσει την διαγωγή μας, θα καθάρει τα πάθη μας και βρίσκοντας λίγο-λίγο ένα σταθερό κατάλυμα στην καρδιά μας, θα κάνει να λάμψει μέσα μας το θείο φως της Μορφής Του. Η μνημόνευση της  Περιτομής την όγδοη ημέρα μετά την Γέννηση είναι επομένως και εορτασμός του αγίου Ονόματος του Ιησού και της Ευχής που μας παρέχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

Μακαρίου ιερομ. Σιμωνοπετρίτου, Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας

πηγη

To φως των Χριστουγέννων συναντά το σκοτάδι της κακόβουλης εξουσίας που την έχει διαφθείρει ο φόβος και η καχυποψία. Από τη μια πλευρά: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία.» Από την άλλη μια τρομακτική, συνεχώς κακή βούληση, ο ρόγχος ενός μισοπεθαμένου καθεστώτος που μισεί το φως, τον κόσμο, την ελευθερία, την αγάπη και επιθυμεί διακαώς να τα ξεριζώσει χωρίς έλεος. Γιατί να νοιαστεί αυτή η κακόβουλη εξουσία για τις κραυγές και το κλάμα των μητέρων που δε θα βρουν καμιά παρηγοριά; Δυο χιλιάδες χρόνια πέρασαν από τότε, αλλά οι ίδιες δύο εξουσίες εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωπες η μια απέναντι στην άλλη στον πολυβασανισμένο πλανήτη μας: η εξουσία της γυμνής δύναμης, η τυφλωμένη από το φόβο και τρομακτικά απάνθρωπη και η ακτινοβόλα εξουσία του παιδιού της Βηθλεέμ. Φαίνεται όμως πως όλη η εξουσία, όλη η δύναμη βρίσκεται στα χέρια αυτής της γήινης αρχής, στα χέρια της αστυνομίας της, των ανακριτών της, στα χέρια αυτού του αθάνατου συστήματος των νυκτερινών επιχειρήσεων. Μόνο όμως φαινομενικά: επειδή ποτέ δεν παύουν να λάμπουν το αστέρι και η εικόνα της Μητέρας με το Βρέφος, ο ύμνος «Δόξα εν υψίστοις Θεώ» δεν έχει σιγήσει, και η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη ζουν. Τα Χριστούγεννα ήρθαν και έφυγαν, αλλά η λάμψη τους μένει.

+π. Αλέξ. Σμέμαν

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΖΩΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΓΕΛΑΣΙΟΣ(+31 Δεκεμβρίου)

Ο άγιος Ζωτικός καταγόταν από ευγενή οικογένεια της πρεσβυτέρας Ρώμης. Επειδή διακρινόταν για την οξύνοιά του, ο Μ. Κωνσταντίνος τού ζήτησε να τον ακολουθήσει στη Νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη, πράγμα που συνέβη (330).Μαζί του τιμήθηκαν με το αξίωμα του μαγιστριανού πολλοί εξαίρετοι άντρες, των οποίων τα ιδρύματα κοσμούσαν αργότερα την Κων/πολη ( Σαμψών, Στούδιος, Παυλίνος κ.α).

Ο Ζωτικός ανέλαβε την περίθαλψη και την ίδρυση ορφανοτροφείου, με την αρρωγή της αγίας Ελένης και έλαβε επάξια το αξίωμα του ορφανοτρόφου. Μάλιστα χειροτονήθηκε ιερέας και αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην φροντίδα των ορφανών.

Εκείνο τον καιρό ενέσκηψε επιδημία λέπρας στην Κων/πολη και κατά το έθος της εποχής, επειδή θεωρούσαν την ασθένεια μεταδοτική έπνιγαν τους λεπρούς στην θάλασσα! Ο Ζωτικός δεν μπορούσε να αντέξει τόση βαρβαρότητα. Με το πρόσχημα ότι θα αγόραζε για λογαριασμό του βασιλιά πολύτιμους λίθους, έλαβε μεγάλη χορηγία από το βασιλικό ταμείο και με αυτά τα χρήματα εξαγόραζε τους μελλοθάνατους και τους συγκέντρωνε σε μέρος έξω από την Πόλη, τον λεγόμενο Ελαιώνα όπου τους περιέθαλπτε. Μάλιστα διέσωσε και την ίδια την κόρη του βασιλέα πλέον Κωνσταντίου .

Ο Κωνστάντιος ήταν αρειανός στο φρόνημα και έδειχνε την δυσμένεια του στον Ζωτικό. Μάλιστα θυμήθηκε να του ζητήσει λογαριασμό για την βασιλική επιχορήγηση και να του αποδείξει τους λίθους. Ο Ζωτικός συνόδευσε τον βασιλέα έως τον Ελαιώνα όπου του υπέδειξε το λεπροκομείο και του είπε: Ιδού τα πετράδια και τα μαργαριτάρια που αγόραζα τόσο καιρό. Μάλιστα, συννενοήθηκε με τους λεπρούς και μάλιστα με την κόρη του βασιλιά, να υποδεχθούν τον Κωνστάντιο με αναμμένες λαμπάδες για να τον ευμενίσει.

Ο βασιλιάς θεώρησε ότι ο Ζωτικός τον ενέπαιξε και γι αυτό πρόσταξε να τον δέσουν σε δύο άγρια μουλάρια, τα οποία παρασύροντας τον άγιο σε απότομο και κατηφορικό δρόμο τον διαμέλισαν. Στον τόπο εκείνο ανέβλυσε αγίασμα ιαματικό για τους λεπρούς και για κάθε ασθένεια.Τα ίδια τα μουλάρια μάλιστα έλεγξαν την οργή και ασπλαχνία του βασιλιά με ανθρώπινη φωνή.

Μεταμελημένος πλέον ο Κωνστάντιος και ερχόμενος σε φόβο και έκσταση από τα σημεία πρόσταξε και τίμησαν το λείψανο με βασιλική ταφή και ίδρυσε στο σημείο λωβοκομείο για την περίθαλψη των λεπρών.

Για τον όσιο Γελάσιο, σημειώνει ο άγιος Νικόδημος στο συναξαριστή του το εξής χαρακτηριστικό για το ήθος και την αρετή του περιστατικό, το οποίο ευρίσκεται και στον Ευργετηνό:

"O Όσιος ούτος είχεν ένα βιβλίον περιέχον την Παλαιάν και την Nέαν Γραφήν. Tο οποίον ευρίσκετο μεν εις την Eκκλησίαν διά να το αναγινώσκουν οι αδελφοί. Eίχε δε τιμήν, δεκαοκτώ νομίσματα. Eλθών δε ένας αδελφός ξένος, έκλεψεν αυτό. O δε Όσιος Γελάσιος, και μόλον οπού ενόησεν ότι αυτός το έκλεψε, δεν τον εκυνήγησεν όμως κατόπιν. O δε κλέψας επήγεν εις την πόλιν, και εζήτει να το πωλήση νομίσματα δεκαέξ. Eκείνος δε οπού ήθελε να το αγοράση, επήρεν αυτό και το έδειξεν εις τον ίδιον Aββάν Γελάσιον. O δε Γελάσιος βλέπων αυτό, επροσποιήθη ότι δεν ήξευρε τίποτε, και είπεν εις τον άνθρωπον. Kαλόν είναι, και αγόρασον αυτό εις την τιμήν οπού ζητεί. Γυρίσας δε εκείνος προς τον κλέψαντα είπεν. Έδειξα το βιβλίον εις τον Aββάν Γελάσιον, και είπέ μοι, ότι {δεν} είναι άξιον τόσης τιμής, όσην ζητείς. O δε κλέψας είπε. Δεν σοι είπεν άλλο τίποτε ο Γέρων; Aπεκρίθη ο άνθρωπος. Όχι. Όθεν ο κλέψας κατανυχθείς εις την ανεξικακίαν του Γέροντος, είπε. Πλέον δεν θέλω να πωλήσω το βιβλίον. Όθεν πέρνοντας αυτό επήγε προς τον Όσιον Γελάσιον, και παρεκάλει αυτόν να το δεχθή. O δε Όσιος δεν ήθελεν. O δε κλέψας είπεν. Eάν δεν το πάρης, εγώ δεν έχω ανάπαυσιν. Tότε λέγει αυτώ ο Όσιος. Eάν δεν αναπαύεσαι, ιδού πέρνω αυτό. Όθεν από το έργον τούτο του Γέροντος, ωφελήθη ο κλέψας αυτό αδελφός έως τέλους ζωής του".

Παραδόσεις για την φυγή στην Αίγυπτο

”Όταν η αγία οικογένεια διέφυγε από το ξίφος του Ηρώδη και πορευόταν στην Αίγυπτο, εμφανίστηκαν καθ’ οδόν κάποιοι ληστές, με πρόθεση να κατακλέψουν τους οδοιπόρους.

Ο δίκαιος Ιωσήφ οδηγούσε το γαϊδουράκι, πάνω στο οποίο ήταν φορτωμένα τα λίγα υπάρχοντά τους και όπου επέβαινε η Υπεραγία Θεοτόκος, κρατώντας στο στήθος της τον Υιό της.

Οι ληστές άρπαξαν το γαϊδουράκι με σκοπό να το οδηγήσουν μακριά, και ένας απ’ αυτούς πλησίασε τη Μητέρα του Θεού για να δει τι κρατούσε κατάστηθα. Μόλις αντίκρισε το Χριστό-νήπιο, εξεπλάγη από την ασυνήθιστη ομορφιά Του και τότε, μέσα στην έκπληξή του, αναφώνησε:

«Και ο Θεός αν έπαιρνε σάρκα ανθρώπινη, δεν θα μπορούσε να είναι πιο όμορφος απ’ αυτό το Παιδί!». Κατόπιν ο ληστής πρόσταξε τους συνεργούς του να μην αρπάξουν τίποτα απ’ αυτούς τους οδοιπόρους.

Γεμάτη ευγνωμοσύνη προς τον γενναιόδωρο αυτό ληστή, η Παναγία Θεοτόκος του είπε:

«Γνώριζε ότι το Παιδί αυτό θα σε ανταμείψει με ανταμοιβή μεγάλη, επειδή εσύ σήμερα Τον προστάτευσες».

Τριάντα τρία χρόνια αργότερα ο ίδιος άνθρωπος κρεμόταν στο Σταυρό, για τα παραπτώματά του, σταυρωμένος στα δεξιά του Σταυρού του Χριστού.

Το όνομά του ήταν Δυσμάς και το όνομα του άλλου, εξ αριστερών, ληστή ήταν Γεστάς. Βλέποντας ο Δυσμάς τον Δεσπότη, τον αθώο και αναμάρτητο Ιησού Χριστό, σταυρωμένο, μετανόησε για κάθε κακό που είχε κάνει στη ζωή του. Όταν ο Γεστάς βλασφήμησε εναντίον του Κυρίου, ο Δυσμάς Τον υπερασπίστηκε λέγοντας: ούτος δε ουδέν άτοπον έπραξε (Λουκ. 23, 41).

Ο Δυσμάς επομένως ήταν ο σοφός ληστής στον οποίον είπε ο Χριστός μας: αμήν λέγω σοι, σήμερον μετ’ εμού έση εν τω παραδείσω (Λουκ. 23. 43). Ο Κύριος χάρισε τον Παράδεισο σ’ αυτόν που Του χάρισε τη ζωή, όταν ήταν Παιδί!
(Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Πρόλογος της Αχρίδας» – τ. 12, Δεκέμβριος, σ. 244-245)

***

Ένα ακόμη περιστατικό από την οδοιπορία της αγίας Οικογένειας με το Θείο Βρέφος:

Όταν η Παναγία Παρθένος μαζί με το Θείο Βρέφος και τον δίκαιο Ιωσήφ πλησίαζαν στην Ερμόπολη του Καΐρου, είδαν ένα δέντρο λίγο έξω από τις πύλες της πόλεως. Αποκαμωμένοι από τη μακρά οδοιπορία τους, πλησίασαν στο δέντρο αυτό για ν’ αναπαυτούν λίγο, μολονότι ήταν πολύ ψηλό και δεν τούς πρόσφερε αρκετή σκιά. Οι Αιγύπτιοι ονόμαζαν το δέντρο «Περσέα» και το προσκυνούσαν σαν θεό, πιστεύοντας ότι κάποια θεότητα κρυβόταν στο φύλλωμά του. Στην πραγματικότητα, εμφώλευε εκεί ένα πονηρό πνεύμα. Καθώς πλησίαζε η άγια οικογένεια, το δέντρο τινάχτηκε έντονα και το πονηρό πνεύμα, έντρομο από το Παιδί-Θεό πού πλησίαζε, έφυγε μακριά. Αμέσως τότε το δέντρο, σαν έλλογο ον, έγειρε προς τη γη, και προσκύνησε τον Δημιουργό του.

Το γερμένο δέντρο πρόσφερε έτσι μια πλούσια σκιά, κάτω άπ’ την όποια αναπαύτηκαν οι κουρασμένοι ταξιδιώτες. Από εκείνη την ημέρα έλαβε θεραπευτικές ιδιότητες από τον Δεσπότη Χριστό, γιά να μπορεί να θεραπεύει κάθε ασθένεια των ανθρώπων.

Κατόπιν οι άγιοι οδοιπόροι έφθασαν στο χωριό Ματάρια. Υπήρχε εκεί κοντά μια συκιά• όταν ο Ιωσήφ έφυγε να πάει στο χωριό γιά δουλειές, η Θεοτόκος κατέφυγε κάτω από τα κλαδιά τού δέντρου αυτού μαζί με τον Κύριο. Τότε, ώ τού θαύματος, το δέντρο χαμήλωσε την κορυφή του μέχρι το έδαφος, δημιουργώντας έτσι μια σκιά για τούς ταξιδιώτες, ενώ το κάτω μέρος του κορμού του ανοίχτηκε για να μπορούν η Θεομήτωρ και το Παιδί να μπουν μέσα του και να αναπαυτούν.

Ακόμη μεγαλύτερο θαύμα ήταν το γεγονός ότι ξαφνικά ανέβλυσε μια πηγή με τρεχούμενο ζωντανό νερό, εκεί κοντά στη συκιά. Ο Ιωσήφ ανακάλυψε και μια καλύβα, σε όχι μεγάλη απόσταση από την πηγή, και εγκαταστάθηκαν εκεί, για να πίνουν άπ’ αυτή την πηγή. Αυτή ήταν και η μοναδική πηγή σε όλη την Αίγυπτο, διότι όλο το υπόλοιπο διαθέσιμο νερό σ’ αυτή τη χώρα προέρχεται από τον Νείλο ποταμό, πού διακλαδίζεται σε αναρίθμητα κανάλια.

Έτσι, λοιπόν, ο Κύριος Ιησούς, η Αθάνατος, Ακένωτος, Ουράνια Πηγή τού ζώντος ύδατος είλκυσε και αυτή την πηγή μέσα από τη γη!

***

Μία ακόμη, αναφορά στο Θείο Βρέφος: Οι δύο μεγάλοι προφήτες, Ησαΐας και Ιερεμίας, προφήτευσαν ότι ο Κύριος θα ερχόταν στην Αίγυπτο και η παρουσία Του θα συγκλόνιζε συθέμελα τους ναούς των ειδώλων και θα συνέτριβε τα είδωλα.

Ο Ησαΐας έγραψε τα εξής περιστατικά: Ιδού Κύριος κάθηται επί νεφέλης κούφης και ήξει εις Αίγυπτον, και σεισθήσεται τα χειροποίητα Αιγύπτου από προσώπου αυτού, και η καρδία αυτών ηττηθήσεται εν αυτοίς (Ησαΐας 19, 1 και Ιερεμίας 43, 12-13). Όταν οι άγιοι πρόσφυγες, Ιωσήφ και Μαρία, μαζί με το Θείο Βρέφος ήλθαν στην Ερμόπολη (Κάιρο), πέρασαν έξω από έναν ειδωλολατρικό ναό. Τότε ξαφνικά όλα τα είδωλα σ’ εκείνο τον ναό κατακρημνίσθηκαν και έγιναν συντρίμμια.

Για το γεγονός αυτό γράφει ο αββάς Παλλάδιος στη Λαυσαϊκή Ιστορία: «Εμείς είδαμε τον ειδωλολατρικό ναό, εκεί όπου όλα τα άψυχα είδωλα έπεφταν καταγής, κατά την διέλευση του Σωτήρος».

Σε κάποιον τόπο ονομαζόμενο Σιρίν (σ.τ.μ. η Σατίν, περιοχή Ερμοπόλεως -Ν.Σ.) υπήρχε ναός με 365 είδωλα. Όταν η Παναγία πέρασε από εκεί με το Θείο Βρέφος στην αγκαλιά της, όλα τα είδωλα μονομιάς έπεσαν καταγής και συνετρίβησαν. Με τον ίδιο τρόπο έγιναν συντρίμμια όλα τα είδωλα σε ολόκληρη την Αίγυπτο. Μάλιστα, ο άγιος προφήτης Ιερεμίας, που ζούσε στην Αίγυπτο, είχε προφητεύσει στους ειδωλολάτρες Ιερείς της ότι όλα τα είδωλα θα κατακρημνίζονταν και όλες οι γλυπτές ειδωλικές μορφές θα καταστρέφονταν, όταν θα ερχόταν στη χώρα μία Παρθένος Μητέρα με ένα Παιδί, το οποίο θα είχε γεννηθεί σε φάτνη.

Οι ειδωλολάτρες ιερείς θυμόνταν καλά αυτή την προφητεία. Σκάλισαν μάλιστα την παράσταση μιας Παρθένου ανακεκλιμένης και δίπλα της, σε μια φάτνη, το μικρό Παιδί της τυλιγμένο στα σπάργανα. Άρχισαν λοιπόν να αποδίδουν λατρεία σ’ αυτή την αναπαράσταση. Ο βασιλιάς Πτολεμαίος ρώτησε κάποτε τους ειδωλολάτρες ιερείς ποιο ήταν το νόημά της και εκείνοι απάντησαν ότι ήταν ένα μυστήριο, το οποίο είχε προφητεύσει ένας προφήτης στους προπάτορές τους, και πως ανέμεναν την εκπλήρωσή του. Όντως, το μυστήριο αυτό εκπληρώθηκε και αποκαλύφθηκε όχι μόνο στην Αίγυπτο αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.
(Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Πρόλογος της Αχρίδας» – τ. 12, Δεκέμβριος)Τέλος, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης σημειώνει και τα εξής για την Φυγή του Ιησού:
«Σημειούμεν δε ενταύθα τα χαριέστατα και αξιοσημείωτα ταύτα. Δηλαδή ότι ο Kύριος φεύγωντας εις την Aίγυπτον, όχι μόνον τα είδωλα εκείνης συνέτριψε, αλλά και τα φυτά έκαμε να τον προσκυνήσουν.

Γράφει γαρ ο Σωζόμενος εις το πέμπτον βιβλίον της Eκκλησιαστικής Iστορίας, εν κεφαλαίω εικοστώ, ότι ο Xριστός φεύγωντας εις την Aίγυπτον διά τον φόβον του Hρώδου, όταν έφθασεν εις την πόρταν Eρμουπόλεως της Θηβαΐδος, μία περσική μηλέα, ήτοι ροδακινέα, έκλινεν έως κάτω την κορυφήν της και επροσκύνησεν αυτόν. Eπειδή γαρ το φυτόν αυτό διά το μεγαλείον και κάλλος του επροσκυνείτο και ελατρεύετο από τους κατοίκους της πόλεως, διά τούτο ο εις το φυτόν αυτό κατοικών δαίμων, αισθανόμενος την παρουσίαν του Kυρίου, εφοβήθη και έφυγε. Φεύγοντος δε του δαίμονος, έμεινε το φυτόν αυτό ιατρείας πολλάς εργαζόμενον, εάν μόνον έγγιζεν εις τους ασθενείς, φύλλον, ή φλούδα, ή κομμάτι από αυτό. Kαι τούτου μάρτυρες είναι και Παλαιστινοί και Aιγύπτιοι. (από τον Συναξαριστή)

Γράφει δε ο Bουρχάριος εν τη περιγραφή της Iερουσαλήμ, ότι αναμέσον της Hλιουπόλεως και της Bαβυλώνος, της αιγυπτιακής δηλαδή, ευρίσκεται κήπος του βαλσάμου ωραιότατος, όστις ποτίζεται από μίαν βρύσιν μικράν, εις την οποίαν άδεται λόγος, ότι η Θεοτόκος έπλυνε τα σπάργανα του Xριστού, όταν έφευγε διά τον φόβον του Hρώδου. Kοντά δε εις την βρύσιν ταύτην είναι και μία πέτρα, επάνω εις την οποίαν ήπλωσε τα σπάργανα του Xριστού η Θεομήτωρ διά να ξηρανθούν. Tον δε τόπον εκείνον έχουσιν εις πολλήν ευλάβειαν, τόσον οι Xριστιανοί, όσον και οι Σαρακηνοί.
Προσθέττει δε και Aντώνιος ο Mάρτυς εν τη των Iεροσολύμων περιόδω, ότι περνώντας ο Kύριος εις τον κάμπον του εν Aιγύπτω Tάνεως, εκλείσθη από λόγου της η πόρτα ενός μεγάλου ειδωλικού ναού. H οποία ύστερον με δύναμιν ανθρώπων, δεν εδύνετο να ανοιχθή….. Παρώκησαν δε εν Aιγύπτω, εν Hλιουπόλει τη κατά Mέμφιν, ό,τε Iωσήφ και η Mαρία συν τω Iησού, έτη τρία, και ημέρας είκοσιν». (Όρα σελ. 28 της νεοτυπώτου Eκατονταετηρίδος.)

Από iconandlight

Καλόν τω Χριστώ συμφεύγειν διωκομένω.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον θαυμάσιο λόγο του για τα Χριστούγεννα προτρέπει: ”Αν εις Αίγυπτον φεύγη, προθύμως συμφυγαδεύθητι. Καλόν τω Χριστώ συμφεύγειν διωκομένω. Αν εν Αιγύπτω βραδύνη, κάλεσον αυτόν εξ Αιγύπτου, καλώς εκεί προσκυνούμενον. ∆ια πασών όδευσον αμέμπτως των ηλικιών Χριστού και δυνάμεων, ως Χριστού μαθητής….” Αν ο Χριστός φεύγει στην Αίγυπτο, φύγε και συ πρόθυμα μαζί του, γιατί είναι προτιμότερο να φεύγεις μαζί με το Χριστό όταν διώκεται. Αν παραμένει πολύ στην Αίγυπτο και λατρεύεται σωστά εκεί, κάλεσέ τον από την Αίγυπτο. Πέρασε αμέμπτως από όλες τις ηλικίες και τις δυνάμεις του Χριστού, ως μαθητής του Χριστού. Καθαρίσου, κάνε περιτομή, αφαίρεσε το κάλυμμα που έχεις από τη δημιουργία. Έπειτα απ’ αυτό δίδαξε στο ιερό, διώξε απ’ εκεί τους εμπορευόμενους τον οίκο του Θεού, άφησε να σε λιθοβολήσουν, αν θα πρέπει να πάθεις κάτι τέτοιο. Γνωρίζω καλά, ότι θα ξεφύγεις ανάμεσα απ’ αυτούς οι οποίοι σε λιθοβολούν όπως ο Θεός. Διότι ο Λόγος δεν λιθοβολείται. Αν σε οδηγήσουν εμπρός στον Ηρώδη, μην του δώσεις απάντηση στα περισσότερα. Θα σεβασθεί τη σιωπή σου περισσότερο απ’ όσο θα σεβασθεί τους πολλούς λόγους των άλλων. Αν σε μαστιγώσουν, ζήτησε να εκτελέσουν ολόκληρη την ποινή. Φρόντισε να γευθείς χολή, πιες ξύδι, ζήτησε εμπτυσμούς, δέξου κτυπήματα και ύβρεις, στεφανώσου με τα αγκάθια του δύσκολου δρόμου του Θεού, ντύσου το κόκκινο ένδυμα, δέξου το καλάμι, άφησε να σε προσκυνήσουν εκείνοι οι οποίοι ειρωνεύονται την αλήθεια.

Τέλος, σταυρώσου μαζί με το Χριστό, νεκρώσου μαζί του, κατέβα πρόθυμα μαζί του στον τάφο, για να αναστηθείς και μαζί του, για να δοξασθείς και να βασιλεύσεις μαζί του [Λόγος 38, Εις τα Θεοφάνια, είτουν τα Γενέθλια του Σωτήρος 18, PG 36, 332B. – ΕΠΕ τ. 5ος , σ.37-71]. εξεφωνήθη τα Χριστούγεννα του 379 στην Κωνσταντινούπολη. Δεν υπάρχει καλύτερος λόγος, καλύτερη ομιλία που εξεφωνήθη για τα Χριστούγεννα.

Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα: Λόγος στην Βρεφοκτονία

Βλέποντας λοιπόν το σπήλαιο στο οποίον εγεννήθη ο Δεσπότης, φέρε στον νου σου τον σκοτεινόν και υπόγειον βίο των ανθρώπων, στον οποίον έρχεται αυτός που φανερώνεται στους «εν σκότει και σκιά θανάτου καθημένους». Και περιτυλίσσεται σφιχτά με σπάργανα αυτός που έχει φορέσει τα δεσμά των ιδικών μας αμαρτιών. Η δε φάτνη είναι ο σταύλος των αλόγων ζώων. Σ’ αυτήν γεννάται ο Λόγος, ώστε να «γνωρίση ο βους τον κτησάμενον (τον ιδιοκτήτην του) και όνος την φάτνην του κυρίου αυτού». Βους είναι αυτός που ευρίσκεται στον ζυγόν του Νόμου, και όνος το αχθοφόρον ζώο που είναι φορτωμένο με την αμαρτία της ειδωλολατρίας.

Αλλά η κατάλληλος για τα άλογα τροφή και ζωή είναι το χόρτο. «Ο εξανατέλλων χόρτον τοις κτήνεσι», λέγει ο Προφήτης. Ενώ το λογικόν ζώον τρέφεται με άρτον. Γι’ αυτό λοιπόν «ο εξ ουρανού καταβάς άρτος της ζωής», τοποθετείται στην φάτνη, που είναι η εστία των αλόγων ζώων, ώστε και τα άλογα να γευθούν την λογικήν τροφή, και να γίνουν έλλογα. Μεσιτεύει λοιπόν στην φάτνη μεταξύ του βοός και του όνου ο Κύριος και των δύο, «ίνα το μεσότοιχον του φραγμού λύσας, τους δύο κτίση εν εαυτώ εις έναν καινόν άνθρωπον», ελευθερώνοντας τον ένα από τον βαρύ ζυγό του Νόμου και απαλλάσσοντας τον άλλον από το φορτίον της ειδωλολατρίας. Αλλά ας υψώσωμε το βλέμμα στα ουράνια θαύματα. Κοίτα, δεν μας ευαγγελίζονται μόνο Προφήτες και άγγελοι αυτήν την χαράν, αλλά και οι ουρανοί ανακηρύττουν με τα ιδικά τους θαύματα την δόξαν του Ευαγγελίου. Από την φυλή του Ιούδα ανέτειλεν ο Χριστός μας, όπως λέγει ο Απόστολος, αλλά οι Ιουδαίοι δεν φωτίζονται από την ανατολή του. Και οι μάγοι, ενώ είναι άσχετοι με τις διαθήκες της επαγγελίας και ξένοι από την ευλογία των πατέρων, προηγούνται όμως στην γνώση από τον Ισραηλιτικόν λαό. Και τον ουράνιον αστέρα ανεγνώρισαν, και τον Βασιλέα που εγεννήθη στο σπήλαιο δεν ηγνόησαν. Εκείνοι του φέρουν δώρα, αυτοί τον επιβουλεύονται. Εκείνοι τον προσκυνούν, αυτοί τον καταδιώκουν. Εκείνοι ευρίσκουν τον ζητούμενον και χαίρονται, αυτοί με την γέννηση του προσδοκωμένου ταράττονται. «Ιδόντες», λέγει, «οι Μάγοι τον αστέρα επί του τόπου ου ην το παιδίον, εχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα. Ηρώδης δε ακούσας τον λόγον εταράχθη και πάσα Ιεροσόλυμα μετ’ αυτού». Οι μάγοι του προσφέρουν λίβανον ως Θεόν και τιμούν το βασιλικόν αξίωμα με τον χρυσόν, και με κάποιαν προφητικήν χάρη δηλώνουν την οικονομία του Πάθους με την σμύρνα. Ενώ οι άλλοι καταδικάζουν σε εξόντωσιν όλα τα νήπια της περιοχής, πράγμα που θεωρώ ότι τους ενοχοποιεί όχι μόνο για σκληρότητα, αλλά και για την εσχάτην ανοησία. Τι νόημα έχει δηλαδή η παιδοκτονία; Και για ποίον σκοπόν ετόλμησαν οι μιαιφόνοι αυτό το ανοσιούργημα; Επειδή, λέγει, ένα νέο θαυμαστόν φαινόμενο του ουρανού εμήνυσε στους Μάγους την ανάδειξη του Βασιλέως.

Τι λοιπόν; Πιστεύεις ότι το σημείο που τον ανήγγειλε είναι αληθινόν ή το θεωρείς ως ανυπόστατη διάδοση; Αν είναι ικανός να κάνη υποχειρίους τους ουρανούς, τότε βεβαίως δεν είναι στο χέρι σου να τον πειράξης. Αν όμως δίδη στην εξουσία σου την ζωή και τον θάνατό του, ματαίως τότε τον φοβείσαι. Διότι αυτός που φέρεται έτσι, ώστε να είναι υποχείριος στην εξουσία σου, για ποίον λόγο κατατρέχεται; Γιατί εξαπολύεται το φριχτόν εκείνο πρόσταγμα, η αποτρόπαια απόφασις κατά των νηπίων, να εξοντωθούν τα καημένα τα βρέφη; Ποίαν αδικία έκαμαν; Ποίαν αφορμήν έδωσαν, ώστε να καταδικασθούν σε θάνατο ή σε άλλην τιμωρία; Ένα μόνον ήταν το έγκλημά τους, ότι εγεννήθησαν και ήλθαν στην ζωή. Και για τον λόγον αυτόν έπρεπε να γεμίση όλη η πόλις από δημίους και να συναχθή πλήθος μητέρων και νηπίων, ο κόσμος να τους συμπαρίσταται, και οι πατέρες τους και όλοι, όπως είναι φυσικό, να συγκεντρώνονται στο δράμα των συγγενών τους. Ποίος ημπορεί να περιγράψη με τον λόγο τις συμφορές; Ποιος θα παρουσιάση ενώπιόν μας με την διήγηση τα πάθη τους; Τον ανάμικτον εκείνον οδυρμό, την γοερά θρηνωδία παιδίων, μητέρων, συγγενών, πατέρων που εκραύγαζαν αξιολύπητα ενώπιον της απειλής των δημίων; Πώς να ζωγραφίση κανείς τον δήμιον εμπρός στο νήπιο με γυμνό το ξίφος, με βλέμμα αγριεμένο και φονικό, και με τις ανάλογες φωνές, να σύρη με το ένα χέρι το βρέφος προς τον εαυτόν του και με το άλλο να υψώνη το ξίφος; Και από το άλλο μέρος την μητέρα να προσπαθή να πάρη το παιδί από τα χέρια του, και να εκτείνη στην κόψη του ξίφους τον ιδικόν της τράχηλο, για να μην αντικρύση με τα μάτια της το κακόμοιρο παιδί της, βρέφος ακόμη να χάνη την ζωή του στα χέρια του δημίου;

Πώς πάλι θα ημπορούσε κάποιος να διηγηθή το δράμα των πατέρων; Τις παρακλήσεις των τέκνων τους, τις κραυγές, τα τελευταία σφιχταγκαλιάσματά τους, και πολλά παρόμοια που συνέβαιναν εκείνες τις στιγμές; Ποίος ημπορεί να διεκτραγωδήση την πολύμορφο και πολύτροπον εκείνη συμφορά, τις διπλές ωδίνες των μητέρων που μόλις προσφάτως εγέννησαν, την ανυπόφορον φλόγα της μητρικής στοργής; Πώς το καημένο το βρέφος εδέχετο το θανάσιμον κτύπημα, ενώ ήταν προσκολλημένο στον μαστόν της μητέρας του; Πώς η αθλία μητέρα προσέφερε το γάλα στο στόμα του νηπίου και συγχρόνως εδέχετο το αίμα του στην αγκάλη της; Πολλές φορές μάλιστα με την ορμή που είχε το χέρι του δημίου, διεπέρασε με ένα κτύπημα του ξίφους μαζί με το παιδί και την μητέρα, και το αίμα έκανε κοινό αυλάκι που εσχηματίσθη από δύο πηγές. Από την μητρικήν πληγή και το θανάσιμο τραύμα του τέκνου της. Και επειδή η ανόσιος διαταγή του Ηρώδου περιελάμβανε και τούτο, να μην εφαρμοσθή η θανατηφόρος απόφασις μόνο στα νεογέννητα, αλλά και αν κάποιο είχε φθάσει στο δεύτερον έτος να φονευθή και αυτό μαζί, διότι γράφει «από διετούς και κατωτέρω», θέλει ο λόγος να εκφράση και άλλην ακόμη συμφορά που, όπως ήταν φυσικό, συνέβη. Διότι πολλές φορές το διάστημα των δύο ετών έκαμε την ιδία γυναίκα δύο φορές μητέρα. Τι απερίγραπτο πάλι αυτό το θέαμα, δύο δήμιοι να ασχολούνται με μίαν μητέρα. Ο ένας να τραβά κοντά του το νήπιο που τρέχει γύρω της και ο άλλος να αποσπά το βρέφος από την αγκάλη της; Πόσο θα υπέφερε τότε, όπως είναι φυσικόν, η αθλία μητέρα, την στιγμή που εσχίζετο η καρδία της στα δύο τέκνα της, και έκαιε ο πόνος και των δύο τα μητρικά της σπλάγχνα; Δεν ήξερε ποίον από τους δύο κακούς δημιούς να ακολουθήση, αφού έσυραν τα παιδιά ο ένας από εδώ και ο άλλος από εκεί για να τα σφάξουν. Να τρέξη στο νεογέννητο, που το κλάμα του ήταν ακόμη άναρθρο και δεν ημπορούσε να εκφρασθή; Ακούει όμως το άλλο που έχει αρχίσει ήδη να ομιλή, να προσκαλή ψελλίζοντας και κλαίοντας την μητέρα του. Τι να κάνη; Πώς να ανταποκριθή; Σε ποίου φωνή να απαντήση; Με ποίου την κραυγή να ενώση την ιδική της; Για ποίου θάνατο να θρηνήση, αφού εξ ίσου της σχίζουν και τα δύο βέλη την καρδία;

Ας απομακρύνωμε όμως την ακοήν από τους θρήνους για τα νήπια, και ας στρέψωμε τον νου μας στα ευθυμότερα, σ’ αυτά που αρμόζουν στην εορτήν, αν και η Ραχήλ, με τις δυνατές φωνές της, όπως λέγει ο Προφητης, οδύρεται για την σφαγήν των τέκνων της. Κατά την ημέρα όμως της εορτής, όπως λέγει ο σοφός Σολομών, πρέπει να λησμονούνται οι συμφορές. Και ποία εορτή άραγε έχουμε επισημοτέρα από αυτήν, κατά την οποίαν ο ήλιος της δικαιοσύνης διέλυσε τα πονηρά σκότη του διαβόλου, και αναλαμβάνοντας την ιδικήν μας φύση, φωτίζει με αυτήν την κτίση, κατά την οποία αυτό που είχε πέσει ανεστήθη, και έτσι αυτό που ευρίσκετο σε πόλεμο συμφιλιώνεται, το αποκηρυγμένον επαναφέρεται, αυτό που είχε εκπέσει από την ζωήν επανέρχεται στην ζωήν, αυτό που είχε υποδουλωθεί και ευρίσκετο σε αιχμαλωσίαν αποκαθίσταται στο βασιλικόν αξίωμα, αυτό που εκρατείτο δεμένο με τα δεσμά του θανάτου επιστρέφει απελευθερωμένο στην χώρα των ζώντων; Τώρα, σύμφωνα με την προφητεία, «αι χαλκαί πύλαι του θανάτου συντρίβονται, και συνθλίβονται οι σιδηροί μοχλοί», οι οποίοι εκρατούσαν το ανθρώπινον γένος δεσμευμένο μέσα στην φυλακή του θανάτου. Τώρα «ανοίγεται», όπως λέγει ο Δαβίδ, «η πύλη της δικαιοσύνης». Τώρα αντηχεί σ’ όλη την οικουμένην ομόφωνος ο «ήχος τον εορταζόντων». Από άνθρωπον ήλθεν ο θάνατος, από άνθρωπο και η σωτηρία. Ο πρώτος έπεσε στην αμαρτία, ο δεύτερος ανέστησε αυτόν που είχε πέσει. Η γυναίκα υπερασπίσθη τώρα την γυναίκα. Η πρώτη είχε ανοίξει την είσοδο στην αμαρτία, ενώ αυτή υπηρέτησε την επάνοδο της δικαιοσύνης. Εκείνη εδέχθη την συμβουλήν του όφεως, αυτή επαρουσίασε τον αναιρέτην του όφεως, και εγέννησε την πηγήν του φωτός. Εκείνη δια του ξύλου εισήγαγε την αμαρτία, αυτή δια του ξύλου έφερε στην θέση της αμαρτίας το αγαθόν. Ξύλον εννοώ τον σταυρό, και ο καρπός του ξύλου τούτου γίνεται γι’ αυτούς που τον γεύονται αειθαλής και αμάραντος ζωή. Και κανείς να μη νομίζη ότι μόνο στο μυστήριον του Πάσχα αρμόζει τέτοια ευχαριστία. Ας σκεφθή ότι το Πάσχα είναι το τέλος της Οικονομίας. Πώς θα επραγματοποιείτο το τέλος, εάν δεν είχε προηγηθή η αρχή; Ποίον είναι αρχικώτερον από το άλλο; Ασφαλώς η Γέννησις από την Οικονομία του Πάθους.

Και του Πάσχα λοιπόν τα καλά είναι μέρος των εγκωμίων της Γεννήσεως. Και αν υπολογίση κανείς τις ευεργεσίες που εξιστορεί το Ευαγγέλιον, και διηγηθή λεπτομερώς τις θαυματουργικές θεραπείες, την άνευ τροφίμων διατροφή, την επάνοδο των νεκρών από τα μνήματα, την αυτοσχέδιο παρασκευήν του οίνου, την αποκατάσταση της υγείας των κάθε είδους ασθενών, την εκδίωξη των δαιμονίων, τα άλματα των χωλών, τους οφθαλμούς που επλάσθησαν από πηλόν, τις θείες διδασκαλίες, τις νομοθεσίες, την μύηση στα υψηλότερα δια μέσου των παραβολών, όλα αυτά είναι δωρεά της παρούσης ημέρας. Διότι αυτή έγινε αρχή των αγαθών που ηκολούθησαν. «Αγαλλιασώμεθα», λοιπόν, «και ευφρανθώμεν εν αυτή». Μη φοβηθούμε τις ειρωνείες των ανθρώπων, και ας μη νικηθούμε από αυτούς όταν προσπαθούν να μας εξευτελίσουν, όπως μας παρακινεί ο Προφήτης. Αυτοί χλευάζουν τον λόγο της Οικονομίας, λέγοντας ότι δεν αρμόζει στον Κύριο να λάβη ανθρώπινο σώμα και να αναμιχθή με την γέννηση στην ζωή των ανθρώπων. Αγνοούν, καθώς φαίνεται, το μέγα μυστήριον, πώς δηλαδή η σοφία του Θεού οικονόμησε την σωτηρία μας. Είχαμε πωληθεί εκουσίως για τις αμαρτίες μας, και είχαμε υποδουλωθή στον εχθρόν της ζωής μας σαν αγορασμένοι δούλοι.

Τι μεγαλύτερον επιθυμούσες να σου προσφέρει ο Δεσπότης; Όχι το να απαλλαγής από την συμφορά; Τι περιεργάζεσαι τον τρόπο; Γιατί θέτεις νόμους στον ευεργέτη και δεν αντιλαμβάνεσαι τις ευεργεσίες του; Είναι σαν να απωθή κάποιος τον ιατρό και να μέμφεται την ευεργεσία του, επειδή επραγματοποίησε την θεραπεία με αυτόν και όχι με τον άλλον τρόπο. Αν επιζητής από περιέργεια να ερευνήσης το μέγεθος της Οικονομίας, σου αρκεί να μάθης τόσο μόνον, ότι το θείον δεν είναι ένα μόνον από τα αγαθά, αλλά όποιο αγαθό ημπορεί να φαντασθή κανείς, εκείνο είναι. Το δυνατόν, το δίκαιον, το αγαθόν, το σοφόν, όλα τα ονόματα και τα νοήματα που έχουν σημασία θεοπρεπή. Αναλογίσου λοιπόν μήπως δεν συνδιάσθηκαν στο γεγονός αυτό όλα αυτά που είπαμε. Η αγαθότης, η σοφία, η δύναμις, η δικαιοσύνη. Ως αγαθός, ηγάπησε τον αποστάτη. Ως σοφός, επινόησε τον τρόπον επανόδου των υποδουλωμένων. Ως δίκαιος, δεν κακομεταχειρίζεται αυτόν που υπεδούλωσε τον άνθρωπο, και τον απέκτησε σύμφωνα με το δίκαιον της αγοράς, αλλά έδωσεν ως αντάλλαγμα τον εαυτόν του υπέρ των κρατουμένων, ώστε, μεταθέτοντας ως εγγυητής την οφειλή στον εαυτόν του, να ελευθερώση τον αιχμάλωτον από τον εξουσιαστήν του. Ως δυνατός, δεν εκρατήθη από τον άδη, ούτε το σώμα του εγνώρισε φθορά. Διότι δεν ήταν δυνατόν να νικηθή από την φθοράν ο αρχηγός της ζωής. Αλλά ήταν εντροπή να δεχθή ανθρωπίνην γέννηση, και να υποστή την εμπειρία των παθημάτων του σώματος; Χαρακτηρίζεις έτσι την υπερβολή της ευεργεσίας;

Πράγματι, επειδή δεν ήταν δυνατόν να απαλλαγή το ανθρώπινο γένος με άλλον τρόπον από τα τόσο μεγάλα δεινά, κατεδέχθη ο Βασιλεύς της απαθείας να ανταλλάξη την ιδία του την δόξα με την ιδική μας ζωή. Και εισέρχεται μεν η καθαρότης στον ιδικόν μας ρύπον, ο ρύπος όμως δεν εγγίζει την καθαρότητα, όπως λέγει το Ευαγγέλιον. Το κατεφθαρμένο σώζεται από την ένωσή του με το άφθαρτο. Η φθορά δεν επηρεάζει την αφθαρσία. Για όλα αυτά γίνεται αρμονική χορωδία από την σύμπασα κτίση. Όλοι αναπέμπουν ομόφωνον δοξολογία στον Κύριον της κτίσεως, και κάθε γλώσσα, επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων, αναβοά ότι «ευλογητός Κύριος Ιησούς Χριστός εις δόξαν Θεού Πατρός εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».

Αγ. Γρηγόριος Νύσσης-Λόγος εις τα νήπια που εφονεύθησαν εις την Βηθλεέμ από τον Ηρώδη 

Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα: Όταν οι Μάγοι έφτασαν στα Ιεροσόλυμα

Ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου

Ὅταν ὁ ὁδοιπόρος βρεῖ κάποιον ἄλλο, καλό συνοδοιπόρο, χαίρεται τόν κόπο τῆς μακρινῆς ὁδοιπορίας, ἐπειδή ξεγελιέται ἀπό τή συντροφιά· καθώς στηρίζεται δηλαδή, σάν σέ ραβδί, στήν εὐχάριστη συζήτηση, ἔχει τήν αἴσθηση ὅτι συνοδοιπορεῖ μέ σκονισμένα τά πόδια, ἀλλά μέ ἀκούραστο τό στόμα. Μοιράζει ἔτσι τόν κόπο τῶν ποδιῶν καί ἐλαφρύνει μέ τή συνομιλία τήν κούραση τῆς μεγάλης πορείας.

Ἔτσι λοιπόν καί οἱ μάγοι, ὅταν γεννήθηκε ὁ Χριστός, καθώς εἶδαν τό ἄστρο, καί τό ἔλαβαν αὐτό συνοδοιπόρο, ξεγελοῦσαν −ὅταν κουράζονταν− μέ τήν ἐρώτηση, «ποῦ εἶναι ὁ νεογέννητος Βασιλιάς», τήν ταλαιπωρία τῆς ὁδοιπορίας· ἀνέκριναν δηλαδή μέ τό λόγο τούς Ἑβραίους σάν κλέφτες Ἐκείνου πού γεννήθηκε.

Σ’ αὐτούς λοιπόν πού ρωτοῦσαν γιά τόν Βασιλιά, εὔλογα ἀπαντοῦν οἱ Ἰουδαῖοι, λέγοντας: «Τί λοιπόν τολμᾶτε, ξένοι, τί λέτε, ἄνθρωποι; Γιατί ἔχετε ἔρθει, φέρνοντας ἐπικίνδυνη εἴδηση; Γιατί διακηρύσσετε τόν καινούριο βασιλιά στήν πόλη πού ἔχει ἤδη βασιλιά; Γιατί διακινδυνεύετε τόν ἑαυτό σας σέ πρόωρο τέλος; Γιατί μπήγετε στούς τραχήλους σας τή γλώσσα σάν μάχαιρα; Γιατί ἀνοίγετε τόν τάφο σας μέ τό στόμα, καί τό θάνατο πού κοιμᾶται τόν ξυπνᾶτε γιά νά σᾶς ἁρπάξει; Δέν εἶχε μνήματα ἡ Περσία, ὥστε, νά ἔρθετε ἐδῶ καί, ἐνῶ ἀκόμη ζεῖ ὁ Ἡρώδης, νά ρωτᾶτε γιά ἄλλο βασιλιά; Ὅταν τό ἀκούσει, θά ὁμολογήσει σ’ ἐσᾶς πολλή εὐγνωμοσύνη καί θά σᾶς ἀνταμείψει μέ μεγάλα δῶρα»!.

Ἀλλά ἡ ἀπάντηση σ’ αὐτά ἀπό τούς μάγους ἦταν σύντομη: «Εἴδαμε, λένε, τό ἄστρο του στήν ἀνατολή καί ἤρθαμε νά τόν προσκυνήσουμε». Δέν ἀρκέσθηκαν νά ρωτήσουν μόνο, ἀλλά καί νά ποῦν γιά προσκύνηση· φανερώνοντας μ’ αὐτή τή φράση ὅτι Αὐτός πού γεννήθηκε εἶναι Θεός.

Μόλις λοιπόν ἔφθασε ἡ εἴδησή τους στόν Ἡρώδη, ἀφήνοντας αὐτός στό μεταξύ τούς μάγους, κάλεσε τούς σοφούς τῶν ‘Ιουδαίων, λέγοντας: «Ποῦ θά γεννηθεῖ ὁ Χριστός;». Καί αὐτοί ἀπάντησαν: «Στή Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας».

Ὤ τό θαῦμα! Γνωρίζουν οἱ Ἰουδαῖοι τόν τόπο, καί ἀποστρέφονται τόν τεχθέντα· τή Βηθλεέμ ἐπαινοῦν, καί τήν οἰκονομία κρύβουν· τήν Ἰουδαία σημειώνουν, καί τή δεσποτεία ἀρνοῦνται. Ἄν ἔτσι λέει ἡ Γραφή, γιατί δέν συγκατατίθεστε; Ἄν ἀναγνώσατε, γιατί δέν πιστεύετε; Ἄν θά γεννηθεῖ στή Βηθλεέμ, γιατί δέν θά τόν προσκυνήσετε;

Ἐπειδή λοιπόν κατάλαβε ὁ Ἡρώδης ὅτι δέν ἦρθαν χωρίς λόγο οἱ μάγοι νά ρωτήσουν, τούς κάλεσε κρυφά καί ρωτοῦσε νά μάθει ἀπ’ αὐτούς τό χρόνο πού φάνηκε τό ἄστρο, λέγοντάς τους: «Διηγηθεῖτε μου μέ ἀκρίβεια τόν τρόπο πού ἤρθατε καί πέστε μου τό σκοπό τῆς ὁδοιπορίας σας. Μή μᾶς παρακάμψετε. Ἐμπιστευθεῖτε σ’ ἐμένα τήν αἰτία τῆς παρουσίας σας καί πέστε  μου ποιός εἶναι αὐτός πού σᾶς ἔπεισε νά προσκυνήσετε ἕναν ἀλλοεθνή. Καί ποιό εἶναι τό ἀνάλογο κέρδος γιά τόν τόσο μεγάλο κόπο σας; Ἄν ὅμως αὐτός πού σᾶς κάλεσε δέν εἶναι ἄνθρωπος, ἀλλά ἀστερόμορφος ἄγγελος, διηγηθεῖτε μου μέ ἀκρίβεια τό γεγονός τῆς ἀνατολῆς του νά μάθω τό χρόνο καί τόν καιρό, κατά τόν ὁποῖο ἔχουν μάθει καί τά ἄστρα νά ὑπηρετοῦν τό βρέφος πού τά ἀποστέλλει, ὥστε νά ἔρθω καί ἐγώ καί νά τόν προσκυνήσω».

Ἀφοῦ λοιπόν εἶπαν τό χρόνο τοῦ πρωτοφανοῦς ἄστρου, ἔφυγαν, παίρνοντας ἐντολή ἀπό τόν Θεό νά μήν ἐπιστρέψουν στόν Ἡρώδη. Σ’ αὐτούς παρουσιάσθηκε πάλι τό συνοδοιπόρο ἄστρο, καί ἀφοῦ ἦρθε ἐκεῖ πού βρισκόταν τό παιδί, ἔμεινε ἀκίνητο, σάν νά διακήρυσσε μέ αὐτή τή στάση του καί νά ἔλεγε: «Αὐτός εἶναι ὁ βασιλιάς, πού ἐγώ σάν σημαία του προχωροῦσα μπροστά σας· αὐτός μοῦ ἄναψε τή δάδα τοῦ ὁδηγοῦ καί μέ ἔστειλε σ’ ἐσᾶς,».

Ποιός λοιπόν ἐρευνώντας θά βρεῖ μιά τέτοια γέννηση; Ποιός λόγος θά κατανοήσει τόν τρόπο τοῦ μυστηρίου; Κανείς νά μήν προσπαθήσει νά φθάσει τόν ἀκατάληπτο μέ ἀνθρώπινες σκέψεις· διότι ἐδῶ δέν χρειάζονται ἀναλογίες, ἀλλά μόνο πίστη.

Σταμάτα νά ἐρευνᾶς, ἄνθρωπε, καί διδάξου νά προσκυνᾶς μαζί μέ τούς μάγους. Μπόρεσε πρῶτα νά ἀντικρύσεις κατευθείαν τίς ἀκτίνες τοῦ ἥλιου καί τότε θά ἀτενίσεις ἀκίνδυνα τήν παρθενική γέννα. Ἡ θεότητα εἶναι φωτιά πού κατακαίει^, ἄν θελήσεις νά ψηλαφήσεις τή φλόγα, θά κατακάψεις τά χέρια σου χωρίς νά βρεῖς τίποτε.

Ποιός δηλαδή, ὅταν γεννήθηκε, συντάραξε τόν οὐρανό μέ τήν ὑμνωδία τῶν ἀγγέλων; Ποιός ἀνέτειλε ἄστρο καί μονάχα τούς ἀστρολόγους ἀνέδειξε θεολόγους; Ποιός ὀνομάσθηκε ἀπό τούς ἀγγέλους Κύριος, ἄν καί ἦταν στήν κοιλιά τῆς μάνας του; Ποιός ὀνομάσθηκε μέ τό ὄνομα αὐτό πρίν ἀκόμη γεννηθεῖ; Ποιός, ἄν καί ἦταν στήν κοιλιά τῆς μάνας του, προσκυνήθηκε ποτέ μέ σκίρτημα; Ποιός, ἄν καί ἦταν στή μήτρα, δέχθηκε τό σεβασμό ἀπό αὐτούς πού ἦταν στή μήτρα; Ποιός ἕλκυσε τούς μάγους ἀπό τήν Περσία γιά νά τόν προσκυνήσουν;

Πραγματικά, εἶναι ὡραῖο νά θαυμάσουμε τήν πίστη τους. Δέν δίστασαν νά τόν προσκυνήσουν, ἄν καί εἶδαν τό σπήλαιο καί τή μεγάλη φτώχεια· διότι ἔμαθαν μέ τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὅτι γιά μᾶς Ἐκεῖνος ἔγινε φτωχός, ἄν καί ἦταν πλούσιος· ὅτι κρατάει στήν παλάμη του ὅλο τόν κόσμο, ἄν καί γεννήθηκε στό σπήλαιο^· ὅτι περιβάλλει τόν οὐρανό μέ νέφη, ἄν καί περιβάλλεται μέ κουρέλια, ὅπως συνηθίζεται γιά τά νεογέννητα· ὅτι ἀναπαύεται στούς κόλπους τοῦ Θεοῦ-Πατέρα, ἄν καί ὡς ἄνθρωπος εἶναι ξαπλωμένος στή φάτνη·καί ὅτι βρίσκεται στό θρόνο τοῦ Θεοῦ-Πατέρα²⁸, ἄν καί βαστάζεται στήν ἀγκάλη τῆς μητέρας.

Ἀλλά ἐμεῖς ἄς δοξάσουμε τήν ἔνσαρκη γέννηση τοῦ Κυρίου ἀπό τήν Παρθένο καί τήν προσκύνησή του ἀπό ὅλη τήν κτίση, προσφέροντας ὁλόκληρη τή ζωή μας, στόν Χριστό· στόν Ὁποῖο πρέπει ἡ δόξα στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

imaik

Ο Στέφανος, που στεφανώνοντας τον Βασιλέα στεφανώθηκε...

Μια φάτνη η οποία σαν άλλος Ουρανός που περιβάλλεται με τη Χερουβική δόξα, μόνο με τον Θεϊκό θρόνο μπορεί να συγκριθεί, που περιέχει τη λογική τροφή, μια φάτνη που δέχτηκε Αυτόν που δημιούργησε την κάθε ζωή, μια φάτνη που βαστάει Αυτόν που βαστάει τα πάντα. Μια φάτνη που κατά χάριν έγινε πλατύτερη από την Πλάση όλη, για να χωρέσει Αυτόν που ολόκληρη η Κτίση δεν χωράει. Μια φάτνη που μας αναγγέλθηκε από τον αγγελιοφόρο αστέρα. Μια φάτνη που προτύπωσε το θυσιαστήριο, και ένα σπήλαιο που την Εκκλησία αποτέλεσε.

Ας μιμηθούμε λοιπόν και εμείς, τους ευσεβείς Μάγους, και αντιλαμβανόμενοι την εκκλησία ως Βηθλεέμ, ας ασπασθούμε το ιερό βήμα ως Σπήλαιο, το θυσιαστήριο ως Φάτνη, και αντί του Βρέφους, τον διά του Βρέφους ευλογημένο άρτο ας αγκαλιάσουμε.

Έχοντας υπόψιν όλα αυτά ας δοξάσουμε σήμερα Αυτόν που και ο πρωτομάρτυρας Στέφανος ως Βασιλέα κηρύττει. Θαυμαστά πράγματα ενός θαυμαστού Βασιλέα! Χθες γεννήθηκε, και σήμερα ο Στέφανος σε Αυτόν προσφέρθηκε ως πραγματικό και έμψυχο στεφάνι, ως στεφάνι που πλέχτηκε και χαλκεύτηκε μόνο του.

Ο Στέφανος, που στεφανώνοντας τον Βασιλέα στεφανώθηκε.

Ο Στέφανος, το πολύανθο της πίστεως κλωνάρι, το μοσχομυρωδάτο της αγάπης ρόδο, το αμάραντο άνθος της ελπίδος, της χάριτος το λουλουδιασμένο βλαστάρι, της αιωνίου αμπέλου το κατάφορτο κλήμα, ο μελιστάλαχτος καρπός της αθανασίας.

Ο Στέφανος, το παρακλάδι του Σταυρωθέντος που στα Ουράνια φθάνει, που γεμάτος από κάθε καλό έργο και λόγο αποτέλεσε ακατάλυτο πύργο της ομολογίας και ασάλευτο οχύρωμα της υπομονής.

Ο Στέφανος, ο σταυροφόρος αήττητος στρατιώτης της εγκράτειας και της ευσέβειας, ο έμψυχος στρατηλάτης, ο θαρραλέος ρήτορας, κατά των Χριστοκτόνων.

Λέει λοιπόν η Γραφή ότι ο Στέφανος ήταν «πλήρης χάριτος και δυνάμεως».

Θυμιατήριο της Χάριτος ήταν ο Στέφανος, που ευωδίαζε το λιβάνι της αγιοσύνης. Πηγή της Χάριτος που ανέβλυζε τα παντοτινά νάματα της αρετής. Νείλος της Χάριτος που ξεχείλιζε από ευσέβεια. Αθλητής της Χάριτος ασυναγώνιστος από κάθε αντίπαλο.

Στρατιώτης της Χάριτος, που αντιπάλευε κάθε πανουργία και κάθε φοβέρα, και στέκονταν ακλόνητος σε κάθε επίθεση, δεχόμενος με καρτερία τους διωγμούς, θαυματοποιώντας, διώκοντας τα πάθη, γιατρεύοντας τις αρρώστιες, εκδιώκοντας τους δαίμονες, υπηρετώντας τους φτωχούς, ανακουφίζοντας τους ασθενείς, υπερασπίζοντας τις χήρες, προστατεύοντας τα ορφανά και τους αδικουμένους, αυξάνοντας το κήρυγμα, αναγγέλλοντας την πίστη· μιλώντας και καυχούμενος για τον Σταυρό, τους ήλους, τον κάλαμο, δοξάζοντας τα δεσμά, διακηρύττοντας τη λόγχη, που για χάρη μας έπληξε την πλευρά του Κυρίου, προσκυνώντας το Πάθος του Κυρίου που θανάτωσε τον θάνατο.

Προβάλλοντας τη Φάτνη, και υπερηφανευόμενος για τα Σπάργανα, εκθειάζοντας τα ραπίσματα, χωρίς να ντρέπεται για το δικαστήριο του Πιλάτου, χωρίς να κρατάει κρυφό τον Τάφο του Κυρίου, περήφανος για την Ανάσταση. Ελέγχοντας τους Ιουδαίους, ανατρέποντας τους Φαρισαίους, ντροπιάζοντας τους Σαδδουκαίους, αποστομώνοντας τους Γραμματείς.

Ερμηνεύοντας τον Νόμο, και ερευνώντας τους Προφήτες, ανέλυε τις Γραφές κι εκεί ανακάλυπτε τον Χριστό να λάμπει. Αντιμετωπίζοντας και επιτιμώντας τους παράνομους σταυρωτές. Αντιμαχόμενος τους ασεβείς, κατατροπώνοντας με την πίστη τους απίστους Ιουδαίους, που αντιδρούσαν στο κήρυγμα του.

αι λέει η Γραφή «ο Στέφανος γεμάτος από Πνεύμα Άγιο, κοίταξε στον ουρανό και είδε τη δόξα του Θεού και τον Ιησού να στέκεται όρθιος στα δεξιά του Θεού». Τότε πως ο Παύλος λέει «κάθισε στα δεξιά του θρόνου της μεγαλοσύνης του Θεού στα υψηλά»; Ποια ήταν η αιτία για να σηκωθεί; Ποιο σοβαρό γεγονός τον έκανε να σηκωθεί από τον πατρικό θρόνο; Είδε τον αθλητή που αγωνίζεται και σηκώθηκε για να βραβεύσει τη νίκη του. Είδε αυτόν που πετάει στον αέρα και άνοιξε τους ουράνιους λιμένες. «Μη φοβάσαι λοιπόν Στέφανε κανείς δεν πρόκειται να αδικήσει τον αγώνα σου. Σηκώθηκα από τον θρόνο γιατί στα δεξιά μου θέλω να σε βάλω. Γιατί βλέπω την τολμηρή πίστη σου σε μένα που σταυρώθηκα. Εγώ είμαι εκείνος που είδες πάνω στο ξύλο με σάρκα κρεμασμένο, για αυτή σου τη πίστη σε βραβεύω. Εγώ είμαι ο αγωνοθέτης του μαρτυρίου αλλά και ο αθλητής. Πάνω στον σταυρό πάλεψα σαν σε παλαίστρα. Με συνέλαβαν και τον αντίπαλο διάβολο κατατρόπωσα. Μη φοβάσαι αυτούς που σε πετροβολούν, χωρίς να θέλουν σου φτιάχνουν σκάλα που οδηγεί στον ουρανό. Μη φοβάσαι αυτούς που σε πετροβολούν, σκαλιά για να ανέβεις στα ουράνια γίνονται οι πέτρες. Μη φοβάσαι τις πέτρες, μέσα σου κουβαλάς τον ακρογωνιαίο λίθο Ιησού Χριστό»

Η δόξα και η δύναμή Του εις τους αιώνας των αιώνων.

Αμήν.  

αγίου πρόκλου κων/πόλεως , λόγος επαινετικός στον άγιο πρωτομάρτυρα στέφανο(αποσπάσματα)

πηγη