Τράφικινγκ: το δουλεμπόριο του 21ου αιώνα

Συγγραφέας:

Ευγενία Γραικού

Φύλλο 47

Η εμπορία ανθρώπων, το τράφικινγκ, όπως είναι ο διεθνής όρος που έχει επικρατήσει, αποτελεί ένα περίπλοκο σύστημα παραβατικών ενεργειών και συμπεριφορών.

Εδώ θ’ ασχοληθούμε με ένα μέρος των θυμάτων, τις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια. Αυτή η «παγκοσμιοποιημένη» εκδοχή της μαστροπείας είναι μια σύγχρονη μορφή δουλείας. Σε τουλάχιστον 13 εκατομμύρια ανέρχονται τα θύματα της καταναγκαστικής εργασίας παγκοσμίως (συμπεριλαμβάνοντας και το τράφικινγκ και την πώληση παιδιών), αποφέροντας στους εκμεταλλευτές τους 32 δισ. δολάρια τον χρόνο, σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2006. Το 56% των θυμάτων είναι γυναίκες και νεαρά κορίτσια, και το 40% παιδιά κάτω των 18 ετών. Ο «ροζ» τζίρος στην Ευρώπη ξεπερνάει πια αυτόν των ναρκωτικών και των όπλων, ενώ τείνει να κυριαρχήσει ένας νέος τύπος μαστροπού –επιχειρηματία– δουλεμπόρου, ο οποίος διακινεί μεγάλο αριθμό γυναικών και παιδιών.

Για παράδειγμα, ένας Έλληνας «επιχειρηματίας» από τη Βόρεια Ελλάδα, σε αναζήτηση επιχειρηματικών ευκαιριών, πηγαίνει στη Λιθουανία. Εκεί, σε συνεργασία με μια αλυσίδα ανθρώπων του οργανωμένου εγκλήματος, που περιλαμβάνει μαφιόζους, βαποράκια, προστάτες, συνοδούς, εκβιαστές, ακόμα και δολοφόνους, και έχει κρίκους σε πολλές χώρες, αγοράζει το «εμπόρευμα» από τον κηδεμόνα του, αν πρόκειται για ανήλικη, ή κάνει συμφωνία με την ίδια τη γυναίκα, για ένα ποσό από 2.000-6.000 ευρώ. Η γυναίκα, με προσωρινή ή με αγορασμένη βίζα ή περνώντας τα σύνορα κρυφά, φτάνει σε κάποιο σημείο της Ελλάδας, όπου αρχίζει να δουλεύει για να ξεχρεώσει τον επιχειρηματία-αφεντικό της. Αυτός όμως μπορεί είτε να τη μεταπωλήσει (υπάρχουν γυναίκες που έχουν μεταπωληθεί μέχρι και επτά φορές), είτε να την επινοικιάσει σε άλλους.
Εκτιμάται ότι τα μηνιαία κέρδη από μια γυναίκα-θύμα ανέρχονται σε 12.000-15.000 ευρώ. Οι γυναίκες «ξεπληρώνουν» τη «δαπάνη» των εκμεταλλευτών τους για την αγορά μέσα σε μερικές μόλις ημέρες και στη συνέχεια αυτοί μετρούν μόνο κέρδη. Εν τω μεταξύ ισχύει ο «νόμος της σιωπής», ενώ η εκπαίδευση του τρόμου (συχνά και χωρίς σωματική κακοποίηση), έχει αρνητικές συνέπειες για τη γυναίκα-θύμα.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ειδικότερα για την Ελλάδα, η αναλογία Ελληνίδων / αλλοδαπών θυμάτων, από 70/30 που ήταν, διαμορφώθηκε σε 20/80, ενώ η πελατεία αυξήθηκε κατά 600%. Για πρώτη φορά κάνει την εμφάνισή της στην Ελλάδα –και γενικότερα στην Ευρώπη– η πορνεία αυτής της μορφής, σε αυτή την έκταση και με χαρακτηριστικά που παλιότερα συναντούσαμε στην Ταϊλάνδη ή στις Φιλιππίνες, όπου υπήρχε ως παγιωμένο φαινόμενο η πορνεία υπό καθεστώς δουλείας.
Μέχρι και τη δεκαετία του ’70 η Ελλάδα ήταν χώρα προέλευσης μεταναστών και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90 ο πληθυσμός της χώρας ήταν σχετικά ομοιογενής. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 όμως, μέσα από έναν συνδυασμό παραγόντων, η Ελλάδα μετατράπηκε σε χώρα προορισμού μεταναστών, νόμιμων ή μη. Αυτές οι ανακατατάξεις στην περιοχή προκάλεσαν τον πολλαπλασιασμό των δικτύων πορνείας και η Ελλάδα, δυστυχώς, έγινε χώρα διέλευσης και προορισμού θυμάτων τράφικινγκ προερχομένων κυρίως από χώρες της Νοτιοανατολικής και της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και από την Αφρική και, σε μικρότερο βαθμό, από την Ασία.
Το τράφικινγκ πράγματι πλήττει κατά κύριο λόγο τις γυναίκες και τα κορίτσια που διακινούνται με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση (αν και όχι αποκλειστικά).
Είναι αξιοσημείωτο πως, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης μέχρι τα μέσα του 2006, στην Ελλάδα έχουν έρθει στο ακροατήριο 216 υποθέσεις τράφικινγκ, έχουν καταδικαστεί σε πρώτο βαθμό 248 κατηγορούμενοι, ενώ μη κυβερνητικές οργανώσεις εκτιμούν πως ο αριθμός των δραστών που εκτίουν ποινή φυλάκισης μετριέται στα δάχτυλα του ενός χεριού!

Το άρθρο βασίζεται στην εργασία της Χριστίνας Παπαδοπούλου, η οποία εκδόθηκε με τον τίτλο Καταργώντας τα εμπόδια, από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

ΑΡΔΗΝ-ΡΗΞΗ