ΙΕΡΕΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Δος μου κι εμένα άνεση, Παναγιά μου,
πριν ν’ απέλθω και πλέον δεν θα υπάρχω.(Αλεξ. Παπαδ.)

Τετάρτη, Φεβρουαρίου 24, 2010

Προβληματισμοί για την λειτουργική γλώσσα(2)


Σκοπός της Εκκλησίας δεν είναι η μόρφωση ενός ηθικά έντιμου χριστιανού αλλά η μόρφωση του εν Χριστώ ανθρώπου διά της εν Χριστώ ζωής. Η εκκλησία δεν πλάθει κυρίως προσωπικότητες, αλλά αναδημιουργεί πεσμένες εικόνες, αναπλάττει την πεσμένη φύση, πλάθει ανθρώπους εν Χριστώ. Ορθόδοξος χριστιανός δεν είναι ο ηθικός χριστιανός και έντιμος άνθρωπος, αλλά ο ορθόδοξος άνθρωπος πού μπορεί να πεί με ασφάλεια και δίχως εγωισμό και πλάνη:" ζη εν εμοί Χριστός". Αυτό πραγματοποιείται με την ταπείνωση και την εν Χριστώ ζωή, την μυστηριακή και νηπτική κατά το μέτρον εκάστου, ζωή. Η ηθική προηγείται και είναι το μέσον, δεν είναι ο αυτοσκοπός ή το αποτέλεσμα της εν Χριστώ μεταμορφώσεως. Πολλώ δε μάλλον ο αληθινός χριστιανός δεν είναι ο συστηματικά και ορθολογικά κατηχημένος. Η Εκκλησία δεν δίνει πτυχία και διπλώματα μορφωμένων διανοητικά ή ηθικά χριστιανών, σαν να επρόκειτο δηλαδή για ένα σωματείο κουακέρων και ευσεβών γνωστικών ανθρώπων, γι'αυτό άλλωστε και οι πατέρες της εκκλησιαστικής παράδοσης και ιστορίας δεν εδογμάτισαν συστηματικά και κηρυγματικά, παρά μόνον όταν επέκειτο αιρετικός κίνδυνος και ανάγκη. Με λίγα λόγια στο κέντρο της παραδόσεως είχαν την λατρεία, την ταπεινότητα και την εκούσια διανοητική πτωχεία(καίτοι πανεπιστήμονες) ίνα μη κενούται ο λόγος του σταυρού.

Ένα από τα εργαλεία της μεταμόρφωσης εν Χριστώ είναι και η λειτουργική γλώσσα, η οποία δεν είναι πρωταρχικώς η αρχαϊζουσα ή η ελληνική γλώσσα, αλλά η ενδεδειγμένη αρχαϊζουσα ελληνική λατρευτική γλώσσα,η παραδεδομένη τοιαύτη, όπως ενδεδειγμένη λχ για την αγιογραφία είναι μια συγκεκριμμένη αγιαστική τέχνη ή για το μέλος η πατροπαράδοτη μουσική η ρωμαίικια. Κάθε υπερβολή ή παρεκτροπή στην γλώσσα μας οδηγεί σε έναν ύποπτο διανοουμενισμό, πού μεταθέτει το κέντρο βάρους από την ταπείνωση και την παράδοση στον υποκειμενισμό και την καινοτομία.

Οι πατέρες πού θέλουν να μας πείσουν πώς η χρήση της μεταγλωττισμένης λειτουργίας διαμορφώνει τον αληθινό λάτρη και χριστιανό, ενώ η αντίθετη άποψη αποτελεί παρανόηση του ευαγγελικού μηνύματος και ασφυκτικά σκοταδιστική οπισθοδρόμηση ίσως δεν έχουν εννοήσει ποτέ πώς σκοπός και κέντρο της ορθοδοξίας δεν είναι το μοντέλο του "χριστιανού ανθρώπου" αλλά του θεανθρώπου. Γιατί το θέμα δεν είναι μόνο θέμα διανοουμενισμού ή ταπείνωσης, είναι ακριβώς θέμα ηθικισμού. Ακριβώς από την στιγμή πού θα πιστέψουμε πώς αποτελούμε την ηθικά εκλεκτή μερίδα της εκκλησίας και άρα είμαστε και γνωσιολογικά τέλειοι, τότε πέφτουμε στην παγίδα πώς κατέχουμε την κλείδα της γνώσεως και την αποκλειστικότητα του δογματίζειν στην λατρεία ή σε όποια άλλη έκφανση εκκλησιαστικού βίου.

Τα λειτουργικα κείμενα τίθενται ούτως για να βοηθήσουν και να ενισχύσουν την εν Χριστώ μόρφωση μας και πράγμα αναμφιβήτητο και πρότερον την ηθική μας διαπαιδαγώγηση, ως παιδαγωγικό μέσον και όχι ως σκοπός. Κάθε μέσον επιτελεί την δική του λειτουργία και έχει τους δικούς του εσώτερους νόμους και δυναμικότητα. Κάθε έξωθεν και αυθαίρετη παρέμβαση υποδηλώνει υποκειμενιστική εγωιστική νοοτροπία, το αλλοιώνει και το ευτελίζει σαν κάτι τι το ελεγχόμενο και ουτιδανό. Επιπλέον, η ηθική μας αυτοδικαίωση και η ψευδαίσθηση του σωτήρα της Εκκλησίας, ουσιαστικά εξουθενώνει και αυτή την εικόνα και δύναμη του Θεού, αφού διαμορφώνοντας εμείς δική μας ηθική και νοοτροπία, προσπαθούμε ασύνειδα να βάλουμε την θεϊκή εικόνα στα δικά μας καλούπια, στο δικό μας πεδίο ελέγχου . Όμως ημείς είμαστε του Χριστού και όχι Εκείνος ημών. Εκείνος μας συναντά μέσα στην εκκλησία και εμείς δεν έχουμε την δυνατότητα εκβιασμού Του, ούτε καλούμαστε φυσικά να Τον σώσουμε!

Η Εκκλησία δεν χρειάζεται ανακαλλωπισμό,μπογιάτισμα και ανακαίνιση. Είναι το κέντρο και η αναφορά της σωτηρίας και όχι κάτι το έξωθεν σωζόμενο. Την κάθε στιγμή πού δεν μας ικανοποιεί κάτι σ'αυτήν , καλόν είναι να στρέφουμε την εστίαση ελέγχου προς ημάς και όχι προς την Εκκλησία. Μάλλον η δυσλειτουργία οφείλεται σε δική μας παρανόηση και σε δικό μας παραστράτημα, παρά στην ίδια την Εκκλησία. Όταν εμείς γίνουμε εκκλησιαστικοί άνθρωποι, ορθόδοξοι άνθρωποι, τότε θα διαλυθούν τα νέφη των παρανοήσεων και θα αποκαλυφθεί η πλαστότητα- απάτη του σκανδαλισμού και του σκανδάλου.

Είναι ευτύχημα που ποιμένες και ιερείς διακατέχονται από ζήλο επιμόρφωσης του λαού και διαφύλαξης της εκκλησιαστικής αποστολής, αλλά δεν είναι πάντα ο ζήλος μας ιερός , ούτε η ευσέβεια μας πάντα ορθή και γνήσια. Κριτήριο είναι η διαρκής ταπεινότητα και απλότητα εν Χριστώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: